آخرین خبرها از امتحان‌نهایی
خسرو ساکی،  رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی وزارت آموزش و پرورش به جام‌جم می‌گوید دانش‌آموزانی که در امتحانات نهایی خرداد و شهریور نتوانسته‌اند در یک یا چند درس نمره قبولی بگیرند در دی‌ماه بار دیگر در جلسه امتحان نهایی شرکت می‌کنند.
آن طور که او می‌گوید جمعیت این افراد حدود 78 هزار نفر است و شامل دانش‌آموزان کلاس دوازدهم و پیش دانشگاهی‌های نظام قدیم می‌شوند.
زمان برگزاری آزمون نیز از پانزدهم دی ‌تا هشتم بهمن  در نظر گرفته شده است.
اگر از رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی آموزش و پرورش درباره علت برگزاری آزمون به شکل حضوری بپرسید، اومی‌گوید:‌ برای برگزاری امتحانات نهایی دی‌ماه هیچ راهی به‌جز برگزاری حضوری آن وجود ندارد؛ چرا که این امتحانات منتهی به دریافت دیپلم می‌شود و در همه کشورهای دنیا نیز امتحاناتی که منجر به صدور گواهینامه می‌شود به صورت حضوری برگزار می‌شود.
اما مساله اینجاست که هنوز تعداد حوزه‌های امتحانی مشخص نشده به همین دلیل برخی خانواده‌ها و دانش‌آموزان نگرانند پروتکل‌های بهداشتی به‌درستی رعایت نشود.
ساکی درباره دغدغه این والدین و دانش‌آموزان می‌گوید:‌ به خانواده‌ها و دانش‌آموزان اطمینان می‌دهیم که همه پروتکل‌های بهداشتی به دقت در حوزه‌ها رعایت می‌شود همان‌طور که در خرداد ماه ما با حضور 650 هزار دانش‌آموز و در شهریور با حدود 400 تا 500 هزار دانش‌آموز برگزار شد.
این درحالی است که دانش‌آموزانی که قرار است در آزمون پیش‌رو شرکت کنند  به‌جز کرونا و قبولی در امتحان دغدغه‌های دیگری نیز دارند، این نگرانی برای دانش‌آموزان پسر حتی بیشتر است، چراکه آنها در صورت مردودی در آزمون باید برای دوران خدمت سربازی اقدام کنند.
آن طور که رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی آموزش و پرورش می‌گوید دانش‌آموزانی که نتوانند در امتحانات دی‌ماه نمره قبولی بگیرند چون از سه فرصت خود استفاده کرده‌اند،‌ از آن به بعد دیگر دانش‌آموز محسوب نمی‌شوند بلکه داوطلب آزاد و بزرگسال به شمار می‌روند که به این ترتیب دیگر نمی‌توانند از معافیت‌های تحصیلی از جمله برای سربازی استفاده کنند.



نگرانی دانش آموزان و والدین
 هنوز باورش نمی‌شود كه درسی را كه غیرحضوری و از راه دور آموزش دیده است و یك‌بار نتوانسته با موفقیت آن را پاس كند باید به صورت حضوری امتحان دهد. اسمش علیرضا است‌ و از همان ابتدا می‌گوید كه دوباره در درس‌های فیزیك و ریاضی حتما نمره نمی‌آورد، چراكه موقع امتحان بیشتر حواسش به این است كه به كرونا مبتلا نشود. علیرضا می‌گوید كه فیزیك و ریاضی‌اش ضعیف است و از كتاب‌های كمك درسی استفاده می‌كند؛ كتاب كمك درسی اما زیاد به كارش نمی‌‌آید. او می‌گوید كه پیش از شیوع كرونا، با دوستانی كه درس بهتری داشتند، درس می‌خواند، حالا اما كرونا، این فرصت را هم از او گرفته است. علیرضا می‌گوید كه معلمانش وقتی نكات درسی را در گروه اینترنتی كلاس می‌گذاشتند، مطالب را به درستی یاد نگرفت و این روزها كه بدون كمك معلمان باید دوباره آزمون بدهد شرایط سخت‌تری دارد، چراكه این بار اگر قبول نشود باید خود را برای خدمت سربازی آماده كند.
خانم فاطمی، مادر علیرضا كارمند یكی از شركت‌های خصوصی است و از زمانی كه شنید‌، فرزندش باید در امتحان نهایی‌ حضوری شركت كند، نگران شده است. او می‌گوید: «فكر نمی‌كنم علیرضا در امتحان نهایی موفق عمل كند، چراكه بیش از اندازه استرس كرونا را دارد.» او می‌گوید كه نمی‌تواند خیلی از دروس را به فرزندش آموزش بدهد، چون با روش‌های آموزشی جدید آشنایی ندارد. خانم فاطمی می‌گوید كه نگران رعایت پروتكل‌های بهداشتی نیست، چون فرزندش، می‌تواند مراقب خودش باشد و ماسك بزند. فقط مساله اینجاست كه علیرضا بیش از اندازه نگران ابتلا به كروناست و روی رعایت پروتكل‌های بهداشتی وسواس خاصی دارد.‌
 ناهید 18 سال دارد و رشته علوم انسانی را دنبال می‌كند. او می‌گوید كه نه امسال و نه سال گذشته، به خاطر كرونا و آموزش از راه دور، چیزی یاد نگرفته است. او می‌گوید كه همه درس‌ها را حفظ كرده تا مانند دفعه پیش كه نتوانست با موفقیت عمل كند شكست نخورد. او هم نگران رعایت پروتكل‌های بهداشتی است كه اگر به‌درستی در محل‌های آزمون رعایت نشود كار را برای او و خانواده اش سخت می‌كند، چراكه پدر او به دیابت مبتلاست و اگر گرفتار این بیماری شود ممكن است سلامتی پدرش را با خطر رو به رو كند.
  خانم عباسی‌ مادر ناهید هم این روزها دغدغه سلامتی خانواده‌اش را بیش از روزهای گذشته دارد. او می‌ترسد اگر پروتكل‌های بهداشتی به خوبی رعایت نشود ممكن است پای ویروس به خانه آنها باز شود به همین دلیل این روزها به فكر این است كه بعد از آزمون بتواند دخترش را در یك اتاق برای چند روز قرنطینه كند تا از ابتلا نشدن او به كرونا اطمینان حاصل كند.


خطر سرما و پنجره‌های بسته
بابك عشرتی، عضو كمیته اپیدمیولوژی كووید- 19 درباره برگزاری امتحانات نهایی به صورت حضوری‌ به ما می‌گوید كه كمیته، اجازه برگزاری هیچ‌گونه تجمعی را حتی در شهرهای نارنجی نمی‌دهد. او البته یادآور می‌شود: «برگزار نشدن تجمعات، ترجیح ماست و اما بسته به شرایط و ضوابط، تجمعات می‌تواند با رعایت استانداردهایی برگزار شود.»
آن‌طور كه او می‌گوید كارشناسان آموزشی گفته‌اند راه‌حل دیگری برای برگزاری امتحانات نهایی وجود ندارد، چراكه براساس نتیجه این آزمون باید مدرك تحصیلی داده شود و برقراری صحت و سقم آن می‌تواند برای مسؤولان مهم باشد. عشرتی اما از شرایط شكننده این روزهای تهران و كشور می‌گوید، از این‌كه اگر پروتكل‌های بهداشتی رعایت نشود یا به بیماری بی‌توجهی شود، آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از بیماری افزایش پیدا می‌كند.
او با اشاره به تجربه كنكور می‌گوید كه پروتكل‌های بهداشتی در برخی از حوزه‌های برگزاری آزمون رعایت نشد. كنكور سراسری با وجود بیش از یك میلیون داوطلب برگزار شد، حال این‌كه تعداد دانش‌آموزانی كه امتحان نهایی دارند، كمتر از این تعداد است و مدیریت برگزاری هم بر‌عهده مدارس است، این می‌تواند نقطه قوتی برای برگزاری سلامت امتحانات باشد، اما شرایط برگزاری كنكور با شرایط برگزاری امتحانات نهایی متفاوت است. فصل برگزاری كنكور این اجازه را می‌داد تا پنجره‌ها باز باشد، اما در نیمه دی، كه هوا سرد است، نمی‌توان پنجره‌ها را باز كرد و به‌ناچار باید از سیستم گرمایشی یا تهویه استفاده كرد. حالا سوال این است كه در شرایطی كه سیستم گرمایشی در بسیاری از مدارس استاندارد نیست، چطور می‌توان نسبت به استفاده از دستگاه تهویه مناسب در كلاس‌ها اطمینان حاصل كرد‌؟ نقصی كه می‌تواند سلامت دانش‌آموزان را به خطر بیندازد و البته توجه ویژه‌ای كه می‌تواند از طرف مدیران مدارس به وجود بیاید.



نفوذ كرونا از ضعف‌های آموزش آنلاین
 مهدی بهلولی، كارشناس آموزشی معتقد است برگزاری یا عدم برگزاری حضوری امتحانات نهایی دانش‌آموزان به عهده ستاد ملی مبارزه با كروناست‌.
او اما با اشاره به تعداد بالای آمار ابتلا و مرگ و میر ناشی از كرونا و محدودیت‌هایی كه در مناطق قرمز و نارنجی ایجاد شده، معتقد است كه شرایط گسترش بیماری حاد و تهدید كرونا در كشور جدی است و همه اینها می‌تواند دلیلی باشد كه امتحانات نهایی به صورت حضوری برگزار نشود.بهلولی رعایت پروتكل‌های بهداشتی در مدارس را در حد شعار می‌داند و امیدوار است كه با این شرایط دانش‌آموزان با حضور در امتحانات نهایی، بیمار نشوند. او به بودجه‌های بهداشتی كه به برخی از مدارس داده نمی‌شود، اشاره می‌كند و می‌گوید كه چطور می‌توان سلامت دانش‌آموزان را در امتحانات نهایی با بودجه‌ای كه نیست، تامین كرد؟ این كارشناس آموزشی ادامه می‌دهد: «حدود یك سال از شیوع بیماری در كشور می‌گذرد، اما در این مدت وزارت آموزش و پرورش با ارائه نرم‌افزار شاد، به عنوان نرم‌افزار آموزشی، كار خاصی برای آموزش كشور نكرده است.»
او با اشاره به نقص‌هایی كه در نرم‌افزار شاد وجود دارد، می‌افزاید: این مشكلات سبب شده بسیاری از دانش‌آموزان و معلمان در بسترهای دیگر فضای اینترنت، آموزش را دنبال كنند.
به گفته بهلولی بنابراین بهتر است كه وزارت آموزش و پرورش، برنامه‌ریزی‌اش را بر روی محتوای درسی كه مناسب فضای مجازی است، بگذارد تا بستر آموزشی. بهلولی پیشنهاد می‌دهد كه به جای ارائه نرم‌افزار شاد، وزارت آموزش و پرورش باید نرم‌افزاری ارائه می‌داد كه در شرایط خاص كرونایی امكان برگزاری امتحان آنلاین را داشته باشد؛ نرم‌افزاری كه البته احتمال تقلب در امتحان را كم  ‌كند و نرم‌افزاری كه این روزها در كشورهای دیگر هم استفاده می‌شود و نیازی به حضور دانش‌آموزان در مدارس نیست، آن هم در شرایطی كه ویروس كرونا ممكن است، روی نیكمت در انتظارشان باشد، و سلامتی‌شان را تهدید كند.



پروتكل‌هایی كه رعایت نمی‌شود
مسؤولان برگزاری امتحانات نهایی، عنوان كرده‌اند كه امتحانات دی را با رعایت پروتكل بهداشتی و به صورت حضوری برگزار می‌كنند. این كلمات، كلمات آشنایی هستند. حدود چهار، پنج ماه پیش هم‌‌ رعایت پروتكل‌های بهداشتی برای برگزاری كنكور 99 شنیده می‌شد. ‌قرار بود كه داوطلبان با ماسك وارد جلسه شوند، فاصله صندلی‌ها حداقل 5/1 تا دو متر باشد، قبل از ورود به سالن داوطلبان تب‌سنجی شوند، تهویه محل برگزاری آزمون مناسب باشد و هیچ داوطلب مبتلا به كرونایی با داوطلبان دیگر، آزمون ندهد. اتفاقی كه البته در همه مراكز برگزاری آزمون تمام و كمال رعایت نشد. با این حال ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش پس از برگزاری كنكور گفت: رضایت داوطلبان از رعایت پروتكل‌های بهداشتی، بیش از 90 درصد است.
اما ‌برخی داوطلبان از نبود تهویه مناسب و رعایت فاصله بین صندلی‌ها گلایه داشتند.



وضعیت برگزاری امتحانات داخلی
درحالی که امتحانات نهایی دانش‌آموزان تحت هر شرایطی باید به صورت حضوری برگزار شود، اما در مورد نحوه برگزاری امتحانات داخلی مدارس، شیوه‌نامه‌های منعطفی وجود دارد. به طور مثال مدارس مناطق سفید ارزشیابی پیشرفت تحصیلی(امتحان) را با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی به صورت حضوری و فیزیکی برگزار می‌کنند اما در شهرهای دیگر که به سبب وضعیت کرونایی امکان این کار وجود ندارد، امتحانات نوبـت اول متوسطه اول، متوسطه دوم شاخه نظری، دروس عمومی، شایستگی‌های غیر فنی و پایه فنی شاخه فنی و حرفه‌ای و کار دانش به صورت غیرحضوری و با مسؤولیت معلم و نظارت مدیرمدرسه انجام می‌شود.