گفتوگو با بهناز صافی سرپرست سایت 30بوک که در ماههای شیوع ویروس کرونا، استقبال مخاطبان را تجربه کرده است
قرنطینه، مردم را به سمت کتاب کشاند
چند سامانه مهم فروش کتاب در کشورمان فعال است که 30بوک یکی از باسابقهترینهاست. این سامانه فروش و ارسال کتاب از 6 سال پیش فعالیتش را آغاز کرده و در دوره شیوع ویروس کرونا تقریبا یک جهش را تجربه کرده است. بهناز صافی سرپرست این سامانه معتقد است در نتیجه شیوع ویروس کرونا، اتفاقات متعددی رخ داده که تمامی این اتفاقات و تبعات آنها دست به دست هم دادهاند و موجب تغییر سبک خرید کتاب از شیوه سنتی به شیوه آنلاین شدهاند. در توضیحات او به این عوامل متعدد اشاره شده و صافی به تغییراتی که شیوه ویروس در سایر بخشهای مرتبط با کتاب هم ایجاد کرده، اشاره میکند.
فروش آنلاین کتاب بعد از شیوع ویروس کرونا چقدر بیشتر شده است؟
تردیدی نیست که فروش آنلاین در این دوره رونق گرفت و البته فروش آنلاین کتاب هم مانند سایر محصولات دیگر رشد قابل توجهی را تجربه کرد. چون بیشتر مردم در این دوره ترجیح دادند به صورت اینترنتی و آنلاین خرید کنند، حتی بسیاری از خریدهای روزمره هم در این دوره به صورت آنلاین انجام شد و دامنه این تغییر سبک خرید، به کتاب هم رسید. وقتی افراد با شیوههای خرید آنلاین آشنا میشوند و به آن عادت میکنند، طبیعی است که در بسیاری موارد، بهخصوص در زمان قرنطینه و خانهنشینی از همین امکان بهره بگیرند. به تبع این تغییر سبک میزان فروش سایتهایی مانند 30بوک هم افزایش پیدا کرده است.
در سالهای اول استقبال مردم از خرید آنلاین چطور بود و در مقایسه با آن سالها، یک سال گذشته چه تغییراتی حاصل شد؟
طبیعی است که هر کسب و کار در ابتدای امر مورد استقبال قرار نمیگیرد؛ بخصوص اگر کسب و کاری باشد که مردم چندان با آن آشنایی ندارند. سالهای اول به جذب مشتری میگذرد و به عبارتی اگر شیوه ویروس کرونا اتفاق نمیافتاد هم امسال که ششمین سال فعالیت 30بوک است با استقبال بیشتری در مقایسه با سالهای اول کارمان مواجه میشدیم اما نکته اینجاست که امسال علیرغم همه مشکلاتی که در صنعت نشر وجود داشت و با وجود کاهش تولید کتاب، استقبال بدنبود و به شکل محسوسی خرید آنلاین کتاب رشد کرد.
آماری در این باره ندارید که مقایسهای از امسال و سالگذشته به دست بدهد؟
نه متاسفانه در این باره آماری ندارم که در اختیارتان بگذارم.
میشود گفت که امسال یک جهش در این زمینه رخ داده؟
قطعا همین طور است. البته قرنطینه و حفظ فاصله اجتماعی از چند بابت به فروش آنلاین کتاب کمک کرده است؛ یکی از این بابت که مخاطبان بیشتری ترجیح دادهاند به جای مراجعه به کتابفروشی و خرید کتاب، به صورت اینترنتی کتاب مورد نظرشان را سفارش بدهند و تحویل بگیرند و دیگر اینکه با اعلام محدودیتها و ماندن افراد در خانه و تعطیلیهای پراکنده، مردم فرصت بیشتری برای مطالعه و کتابخواندن پیدا کردهاند و بیشتر از همیشه به خرید کتاب علاقه نشان دادهاند.
ناشرها از همکاری با شما استقبال کردهاند؟
در همین مدت شیوع ویروس کرونا و حتی کمی قبل از آن، قیمت کاغذ به شدت افزایش پیدا کرد و این مساله مشکلات جدی و اساسی برای ناشران بهوجود آورد. میدانیم کتاب جزو اولویتهای مردم نیست و گران شدن این محصول میتواند مساوی با حذف آن از سبد خرید خانوار باشد. در چنین شرایطی طبیعی است که ناشران از هر امکانی برای فروش کتاب استقبال کنند. اگرچه فرصت و امکان عرضه کتاب و فروش آنلاین از طریق فضای مجازی برای ناشران هم فراهم بوده و مردم در ماههای اخیر بیشتر از همیشه در فضای مجازی وقت گذراندهاند اما فروش آنلاین از طریق 30بوک یا سایتهای مشابه هم امکانی است که دلیل نداشت ناشران به آن بیتوجه باشند؛ بخصوص اینکه امسال تا این لحظه نمایشگاه کتاب برگزار نشده و ناشران به ما روی آوردند. ما هم در این مدت تلاش کردیم کتابهای خوب از بهترین ناشران را عرضه کنیم و تا جایی که میشود برای کتابها تبلیغ کنیم. در مواردی حتی مولفان هم برای فروش کتابشان به ما مراجعه کردند.
از چند ناشر، کتاب عرضه میکنید؟
حدود 500 ناشر با ما همکاری دارند.
تامین موجودی در 30بوک به چه شیوههایی صورت میگیرد؛ درخواست مخاطبان هم تاثیری در آن دارد؟
بله تاثیر دارد. شیوه تامین کتاب در 30بوک به این ترتیب است که گاهی گروه تامین موجودی ما سراغ ناشران میرود و از آنها میخواهیم فروش کتابشان را به ما بسپارند، گاهی ناشران سراغ ما میآیند و در مواردی که مخاطبان درخواستی داشته باشند هم تلاش میکنیم کتابهای مورد نظرشان را تامین کنیم. در تمام موارد شرایط همکاری با ناشران مطرح میشود و در صورت توافق کتابها را عرضه میکنیم.
هزینه ارسال هم میگیرید. درست است؟
بله. هزینهای از این بابت دریافت میکنیم.
سیستم حمل و نقل و پست در این دوره پاسخگوی نیاز مردم بود؟
تلاشهای زیادی در این بخش صورت گرفت و کاش این بخش میتوانست پاسخگوی نیاز مردم باشد. هر چند میدانیم در این بخش هم زحمات زیادی کشیده شده، نوآوریهایی صورت گرفته و تغییراتی رخ داده اما در عین حال افراد بسیاری در بخش حمل و نقل با بیماری کووید-19 درگیر شدند و حتی برخی جانشان را از دست دادند. شاید با توجه به شرایط نشود به سیستم حمل و نقل خرده گرفت اما به هر حال همه تلاشها بر این بوده که بهترین خدمات به مردم ارائه شود.