چاپگرهای خیاط!
دكتر سید امیر غفاری هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ایران
هفته پیش یکی از خوانندگان ستون چاپگرهای جادویی به روزنامه پیامکی ارسال کرد و از ما پرسید «آیا با این فناوری میتوان خیاطی هم انجام داد؟» پاسخ این است که بله اما نه به آن شکلی که ما تصور میکنیم. چاپ سهبعدی منسوجات و لباس از زمینههای موردعلاقه طراحان مد و تجملگرایان است و البته در سالهای نهچندان دور به یک موضوع اقتصادی و نه تجملی تبدیل خواهد شد.
یکی از تفاوتهای اصلی چاپ سهبعدی لباس با خیاطی مرسوم و رایج در این است که اولا از پارچه و منسوجات در دسترس استفاده نمیشود و خبری از برشکاری و دوخت و دوز نیست بلکه دریکی از روشهای چاپ سهبعدی لباس با الیاف پلیمری پرینت میشوند. قطعا این الیاف نمیتوانند تنوع رنگ و طرح پارچههای زیبا را داشته باشند اما در عوض ساختار سهبعدی این پارچه به نحوی است که تکرنگ بودن آنها را تحتالشعاع قرار داده و چشم مد پسندان را مسحور خودکرده است. البته فعلا با توجه به قیمت چاپگرهای سهبعدی و مقایسه آن با چرخخیاطی، این لباسها مقرونبهصرفه نیستند.
در چاپگرهای پلیمری از رشتههای نایلونی استفاده میکنند که شبیه الیاف نایلونی است و در لباسها استفاده میشود.خیاط،دیگر وظیفهای دربرش و دوخت ندارد و در عوض باید ساعتها طراحی کند. یعنی یک طرح رایانهای از یک لباس بکشد که این بار باید این طرح روی تن یک مانکن یا مدل سهبعدی از مشتری قواره شود. بهنوعی میتوان گفت اگر طراح-خیاط یک مدل سهبعدی درست از تن مشتری خود داشته باشد به پرو لباس نیازی نیست و لباسی که آماده میشود، کاملا قواره تن مشتری است. از مزیتهای طراحی سهبعدی این است که تا حدود زیادی میتواند تن خور لباس را در مدل رایانهای ببیند و تصحیحهای احتمالی را انجام دهد. بعد از زمان زیادی که یک خیاط-طراح صرف طراحی لباس میکند، حالا وقت آن است که دستگاه پرینتر سهبعدی را روشن کند و کنار آن بنشیند تا تولید لباس انجام شود.البته ناگفته نماند همیشه قرار نیست لباسهای یکتکه تولید شود که اگر شود، کار بسیار ساده است اما در برخی موارد بخشهای مختلف لباس چاپشده و خیاط در کنار هم مجدد آنها را میدوزد.
از تمام روشهای چاپ سهبعدی که برای تولید مواد پلیمری استفاده میشود،میتوان برای تولید لباس استفاده کرد. مثل FDM، SLS، استریو لیتوگرافی و ....
جنس لباسهای تولیدشده با چاپ سهبعدی میتواند مثل پارچههای امروزی باشد؛ ضخیم یا نازک، نرم یا زبر، سبک یا سنگین اما از همه مهمتر ایدههای عجیبوغریبی است که شاید در پارچهها کمتر قابلارائه باشد. مثل لباسهای چاپ سهبعدی شدهای که میتوانند تغییر رنگ بدهند. یعنی آنها را از الیاف هوشمند پلیمری درست کنیم که در شرایط مختلف یا به اراده مشتری رنگشان در لحظه عوض شود. به نظرتان آیا شدنی است؟ پاسخ مثبت است. گروهی از محققان موفق به انجام این کارشدهاند.