من از شما دلگیرم. من از شما دلخورم. من دلتنگ شما هستم. من مدت‌هاست نسبت به این مساله دلسرد شده‌ام. این منظره دل‌انگیز است. کسی مرا دلداری نمی‌دهد. این مرد ساکت است. این مرد صبور است. این مرد شکیباست. حلم از صفات بارز این مرد است. این مرد آدم توداری است. این مرد درونگراست. این مرد دل بزرگی دارد. تا به حال به تفاوت این ترکیب‌ها و کلمات دقت کرده‌اید؟ هر کدام از این واژه‌ها آمده‌اند و آماده‌اند تا یکی از احوالات متفاوت درونی ما را توصیف کنند. کاربرد هر یک نیز با دیگری متفاوت است. می‌گویند یکی از مظاهر پیشرفت تمدنی، پیشرفت زبان و گستره گسترده دایره لغات آن است.
هر چه تمدنی به کلماتی که برای توصیف حالات، ویژگی‌ها، انواع حیوانات، گل‌ها، ارتباطات، مجهزتر باشد، پیشرفته‌تر است. این مساله را می‌توانیم در مقیاسی خردتر، در مقیاس فرد فرد انسان‌ها نیز مورد مطالعه قرار دهیم. هرچه انسان‌ها برای توصیف خود، دیگران، اتفاقات، اشیا و... به کلمات بیشتری مجهز باشند، طبیعتا بیشتر از دیگران می‌توانند متوجه مسائل شوند و آنها را درک و حل کنند، بیشتر و راحت‌تر از دیگران می‌توانند با سایرین ارتباط برقرار کنند و نیز بیشتر از دیگران می‌توانند نیازهای مختلف خود را برطرف کنند. اصلا یکی از ملاک‌های ارزیابی میزان تسلط افراد به یک علم، میزان تسلط ایشان به ترمینولوژی یا لغات تخصصی مربوط به آن است، چه این که بسیاری از کتاب‌های علمی، اولین مباحث خود را پیرامون لغات تخصصی و تعریف آنها اختصاص می‌دهند و بعد به سایر مطالب می‌پردازند.  یکی از راه‌ها و شاید بهترین راه مجهز شدن به کلمات، مطالعه است. نه فقط مطالعه رمان‌ها و کتاب‌های ادبی مطالعه هر کتابی باعث آشنایی شما با لغات مختلف و پشتوانه معنایی و کاربردی آنها خواهد شد. انسان‌هایی که وقت بیشتری را نسبت به دیگران به مطالعه اختصاص می‌دهند، غالبا توانایی بیشتری در ارتباط برقرار کردن با دیگران از طریق درک گفته‌ها، علایق و رازها و درددل‌های ایشان دارند. همچنین ایشان از قابلیت‌های بیشتری برای بروز و بیان و معرفی خود بهره می‌برند و البته شاید مهم‌ترین آورده این دامنه لغات گسترده، برای انسان‌های اهل مطالعه، مهارت درک و تفسیر حالات فردی و درونی و اتفاقات پیرامونی و مربوط به دیگران است که طرز مواجهه متفاوتی  - که به حل مسائل نزدیک‌تر است -  را از سمت‌شان رقم می‌زند.
در پایان مطلب یادآوری این نکته خالی از لطف نیست که مطالعه صرف، انباشت مطلب است. وقتی تفکر، تفکر منطقی، قرین مطالعه نباشد، این مطالعات مانند انبار مهماتی خواهند بود که کلید در آن را به فردی نااهل یا فردی ناآشنا به امور نظامی سپرده باشیم؛ یعنی همان‌قدر که می‌تواند خطرناک باشد، می‌تواند بیهوده و هدر نیز باشد. می‌تواند علیه خود صاحب انبار استفاده شود و نیز می‌تواند در جنگ‌ها و هنگام دفاع، به یاری‌اش نرسد. خلاصه کنیم: مطالعه بدون تفکر، کبریت با‌خطر است.