روتاویروس، دومین عامل مرگ كودكان پس از عفونت تنفسی است
مراقب آب بدن کودکتان باشید!
آیا می‌دانید كه پس از عفونت تنفسی، روتاویروس یا اسهال ویروسی كه منجر به از دست رفتن شدید آب بدن می‌شود، دومین عامل مرگ نوزادان و كودكان بویژه، تا پنج‌سالگی به شمار می‌رود؟ جالب آن‌كه علت اسهال در 30 درصد موارد، نامشخص است. اما در اكثر موارد دیگر ناشی از ویروس است كه بویژه كودكان شش ماهه تا دو ساله را غالبا در فصل پاییز و زمستان تهدید می‌كند. سالانه نزدیك به 700 هزار كودك در جهان به دلیل روتاویروس فوت می‌كنند. این آمار در ایران به سالانه 34 هزار مرگ می‌رسیده است كه خوشبختانه با دسترسی مردم در روستاها و شهرها به آب آشامیدنی سالم، ترویج تغذیه سالم و نیز ترویج مصرف اوآراس، آمار مرگ كودكان بر اثر اسهال در كشورمان به 300 مورد در سال رسیده است .
هیچ مادری نمی‌تواند صرفا براساس تعداد دفعات اجابت مزاج فرزندش به تشخیص ابتلا به بیماری اسهال برسد. كما این‌كه تعداد نوبت‌های اجابت مزاج شیرخوار از هفته‌ای یك یا دو بار تا روزی ده بار می‌تواند طبیعی تلقی شود. در واقع اجابت مزاج كودكان از سه‌سالگی به بعد می‌تواند از روزی سه بار تا هفته‌ای سه بار متفاوت باشد. آنچه علامت خطر تلقی می‌شود افزایش تعداد دفعات دفع همراه با
از دست رفتن آب بدن است .
ویروسی با تظاهرات
تنفسی و گوارشی
علائم روتا ویروس به دو دسته علائم تنفسی (سرماخوردگی) و اسهال آبكی تقسیم می‌شود. اسهال آبكی در روتاویروس می‌تواند در موارد حاد منجر به شوك ناشی از كم‌آبی بدن و مرگ كودك شود . بنابراین خانواده‌ها حتما باید با مراجعه زودهنگام به پزشك از پیشرفت بیماری جلوگیری و كودك را درمان كنند. ناگفته نماند كودكانی كه از شیر مادر تغذیه می‌شوند، در برابر انواع بیماری‌ها مصون هستند و كمتر دچار اسهال و سرماخوردگی نیز می‌شوند.
آلودگی خطرناك با روتاویروس
هر زمانی كه خون در مدفوع كودك دیده شود باید به پزشك مراجعه شود. همچنین مشاهده حال عمومی غیرطبیعی كودك یعنی بی‌اشتهایی، بی‌حالی، كم‌فروغ شدن و گودافتادن چشم‌ها، از دست رفتن قابلیت ارتجاعی پوست (وقتی پوست كودك را بكشید، بیش از دو ثانیه طول بكشد تا به حالت اولیه برگردد) و تشنگی مكرر از نشانه‌های خطر ابتلا به روتاویروس است .
اما در شرایطی كه كودك با وجود اسهال، بازی می‌كند، دهانش مرطوب است و احساس تشنگی ندارد جای نگرانی نیست و با مصرف مایعات و رعایت رژیم غذایی مناسب ظرف سه روز، مشكل كودك رفع می‌شود . به بیان دیگر، تا زمانی كه كودك بی‌حال نشده و از مصرف آب امتناع نكند، می‌توان با دادن مایعات و محلول اوآراس در میزان و دفعات توصیه شده به تامین آب از دست رفته او كمك كرد. ولی در شرایطی كه كودك بی‌حال شده، با وجود تشنگی آب نمی‌خورد و سطح هوشیاری‌اش كم شده است باید به‌سرعت به مركز درمانی انتقال داده شود .
جای خالی واكسن روتاویروس
از حدود 200 ویروسی كه باعث عفونت تنفسی در كودكان می‌شود تنها چند مورد از جمله آنفلوآنزا و روتاویروس بسیار خطرناك هستند و می‌توانند جان بیمار را تهدید كنند. روتاویروس، از جمله ویروس‌هایی است كه در فصل پاییز و زمستان شیوع بیشتری یافته و كودكان را گرفتار می‌كند. ابتلا به این ویروس با دو علامت تنفسی و اسهال و استفراغ همراه است.
در بسیاری از كشورهای جهان واكسن روتاویروس برای جلوگیری از مرگ و میر كودكان به كودكان زیر پنج سال به صورت رایگان تزریق می‌شود، اما متاسفانه در ایران این واكسن تزریق نمی‌شود كه امیدواریم با تمهیداتی كه اندیشیده می‌شود، این واكسن به واكسن‌های تزریقی كودكان زیر پنج سال افزوده شود. این واكسن در حال حاضر تولید داخل نیست و كشورهایی همچون هلند و فرانسه آن را تولید می‌كنند.
درمان اسهال در خانه
اولین قدم در درمان اسهال كودك، تشخیص درست آن است كه می‌تواند توسط مادر صورت بگیرد. البته عامل اكثر موارد اسهال كودك، ویروس است. اما در مواردی نیز عفونت ادراری یا گوارشی، مصرف آنتی‌بیوتیك و حساسیت غذایی نیز می‌تواند عامل بروز اسهال باشد .
90 درصد از بچه‌هایی كه اسهال می‌گیرند طی سه روز بهبود می‌یابند. طی مدتی كه کودک با این مشكل روبه رو است باید از مایعات به ویژه شیر مادر یا شیر خشك و در سنین بالاتر مایعات (به غیر از آبمیوه صنعتی) و محلول اوآراس استفاده كند .
مصرف غذاهایی مثل سیب‌زمینی، ماكارونی، نان و برنج و سوپ و فرنی هم توصیه می‌شود. همچنین طی این مدت باید از دادن آنتی‌بیوتیك به طور خودسرانه به كودك خودداری شود. فقط مادران باید به علائم خطر در كودك خود توجه كنند تا در صورت ضرورت وی را به‌سرعت به مراكز درمانی
ارجاع دهند .
