آمار فروش طرح تابستانه كتاب امسال چه می‌گوید
این یارانه‌بگیرهای چشم آبیِ نشر
ناگفته‌های زیادی در اعداد و ارقام به دست آمده از بررسی‌های آماری وجود دارد؛ مثلا این‌كه ما ایرانی‌ها خیلی اهل كتاب خواندن نیستیم و اگر تعدادی از ما اهل خواندن باشند، كتاب‌های قاچاق و افست را ترجیح می‌دهند و براساس تازه‌ترین آمارها، ایرانی‌های اهل كتاب، رمان‌های خارجی را به كتاب‌های ایرانی و نوشته‌شده توسط نویسندگان ایرانی ترجیح می‌دهند. این را آمارهای خانه كتاب و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌گوید. به‌عنوان نمونه براساس همین آمارها، تابستان امسال 80 درصد كتاب‌هایی كه خریده‌ایم، خارجی بوده‌اند یا به عبارت دقیق‌تر از میان 20 نویسنده‌ای كه كتاب‌هایشان تابستان امسال بیشتر از همه فروش رفته، فقط 4 نفر از آنها ایرانی بوده‌اند و بقیه كتاب‌های پرفروش را خارجی‌ها نوشته‌اند. نكته دیگری كه در این آمارها قابل توجه است، عناوین كتاب‌هاست كه نشان می‌دهد كتاب‌های خارجی، با ترجمه‌های متعدد توسط ناشران مختلف وارد بازار كتاب ایران شده و گاه از یك عنوان كتاب چند ترجمه در بازار نشر وجود دارد! مهم‌تر از اینها اما نقض غرضی است که صورت گرفته؛ هدف از اجرای طرح‌هایی چون طرح تابستانه کتاب که یارانه نیز به خرید کتاب‌ها تعلق می‌گیرد این است که مؤلفان ایرانی نیز از یارانه‌ها بهره‌مند شوند، این در حالی است که با حضور کتاب‌های ترجمه از ادبیات جهان که ناشران با ولع بسیار گاه سراغ یک عنوان می‌روند و آن را بارها با ترجمه‌های مختلف منتشر می‌کنند، علنا سر نویسنده‌های وطنی بی‌کلاه مانده است.
این خارجی‌های فریبنده!
كتاب هنوز هم در ایران بسیار ارزان است؛ قیمت‌ها افزایش زیادی داشته، وضعیت كاغذ روی قیمت تمام شده كتاب تاثیر مستقیم گذاشته و برای بسیاری مقدور نیست
هر ماه كتاب بخرند، اما با همه اینها در مقایسه با بسیاری از كشورهای جهان، در ایران كتاب بسیار ارزان است؛ اگر قبول ندارید، سری به سایت آمازون بزنید و قیمت یكی از همین كتاب‌های پرفروش را با قیمتش در ایران مقایسه كنید. مثلا قیمت كتاب ملت عشق، نوشته الیف شافاك را اگر به تومان تبدیل كنید، چیزی بیشتر از 150 هزار تومان خواهد بود.
با این حساب یعنی در ایران می‌توان نسخه ترجمه شده یك كتاب را خرید، در حالی كه از نسخه اصلی ارزان‌تر عرضه می‌شود. این در حالی است كه در طرح‌های فصلی حمایت از كتابفروشیها، چیزی كه برای مسؤولان اهمیت داشته، توزیع یارانه از طریق فروش كتاب بوده و حمایت مستقیم از ناشران، اما وقتی كتاب‌های ترجمه بیشتر فروش رفته‌اند، یعنی یارانه كتاب به كتاب‌های خارجی تعلق می‌گیرد و نه تولیدات داخلی! این در حالی است كه دقیقا همین امسال طرح حمایت از كتابفروشیها با شعار ادانش‌گستری با حمایت از تألیف ایرانیب پیاده شده است!
علاوه بر كتاب‌های عمومی در زمینه كتاب‌های كودك و نوجوان هم اوضاع بر همین منوال است و درصد قابل‌توجهی از فروش كتاب‌های كودك و نوجوان به آثار ترجمه اختصاص دارد و در فهرست پرفروش‌ها فقط كتاب‌های سه نویسنده ایرانی را می‌توان دید.
چند ترجمه از یك كتاب؟
نكته دیگری كه در این آمارها استخراج می‌شود، انتشار چند ترجمه متفاوت از یك كتاب است. كپی رایت كه نباشد این اتفاق خیلی هم عجیب نیست و حتی با وجود خریداری حق نشر یك كتاب ممكن است اتفاق بیفتد؛ همان طور كه درباره كتاب تام‌هنكس در ایران اتفاق افتاد و از 20 دی گزارش مفصلی درباره‌اش در همین صفحه نوشتیم.
حالا در فهرستی كه خانه كتاب از پرفروش‌های تابستان امسال ارائه كرده، همین مورد باز هم دیده می‌شود. به عنوان مثال از الیف شافاك (شفق) 36 عنوان كتاب در ایران منتشر شده، در حالی كه تعداد كتاب‌های ترجمه‌شده از این خانم بیشتر از 15 عنوان نیست.
ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود و مثلا از برایان تریسی 575 عنوان كتاب در ایران منتشر شده و این به معنی آن است كه احتمالا از یك كتاب این نویسنده بیشتر از تعداد انگشتان یك دست ترجمه وجود دارد.
