تغییر لحن سینمایی کیانو ریوز
ماتریکس زبان باز میکند!
آیا شخصیتهایی كه كیانو ریوز در مقابل دوربین سینما بازی میكند، قهرمانانی هستند كه ترجیح میدهند سكوت كنند تا فریاد بزنند؟ بازیگر 54 ساله سینما در سه دهه اخیر، خلقكننده شخصیتهایی بوده كه خاص و منحصر بهفرد بودهاند. همین موضوع، جایگاه خاصی برای ریوز فراهم كرده و او را متفاوت از دیگر همكاران همنسلش نشان میدهد. اما نكته جالب در ارتباط با اكثر این شخصیتها، ساكت و كمحرف بودنشان است. در حقیقت، شخصیتهایی كه این بازیگر بازی میكند، در طول داستان فیلم بهندرت حرفی میزنند و بیشتر در سكوت بازی میكنند. با وجود این، كمحرف بودن بازیگر روی پرده سینما با فیلم تازهاش «نسخههای تكراری» به چالش گرفته شده است. ریوز در این فیلم، رویهای خلاف كارهای قبلیاش در پیش میگیرد و نسخهای تازه از خود را به نمایش میگذارد! این اكشن با حال و هوای علمی - تخیلی خود، تماشاگران را به دنیایی عجیب و غریب و باورنكردنی میبرد.
به نوشته نشریه هالیوود ریپورتر، تماشاگران سینما باور كرده بودند كه كیانو ریوز را روی پرده سینما، در قالب مردی كمحرف ببینند. به گفته اهل فن اگر تمام دیالوگهای بازیگر در فیلمهایی كه بازی كرده جمعآوری شود، به اندازه دیالوگهایی نیست كه یك بازیگر معروف در یك فیلم سینمایی به زبان میآورد! البته این گفته تا حدی دور از واقعیت است، اما شواهد موجود نشان میدهد ریوز تا امروز بازیگر نقشهایی بوده كه بسیار كمحرف هستند. به همین دلیل است كه منتقدان سینمایی از حضور فیزیكی ریوز روی پرده یاد میكنند و میگویند او بیشتر مرد عمل است تا مرد حرف! شخصیتهایی كه ریوز جلوی دوربین به عهده گرفته، معمولا مردانی حساس و زودرنج بودهاند كه تمایل چندانی برای برقراری ارتباط با دنیای بیرون و آدمهای دور و بر ندارند، اما او در سكوت كارهایش را پیش میبرد و اجازه نمیدهد دیگران برایش تعیین تكلیف كنند. حتی مجموعه اكشن و دلهرهآور اجان ویكب كه باعث احیای كارنامه بازیگری ریوز شد، او را به صورت آدمی كمحرف نشان میدهد كه بیشتر با اسلحه و حركات بدنیاش صحبت میكند تا زبان.
توانایی صحبتکردن
اما با اكشن علمی-تخیلی نسخههای تكراری معلوم شد كه ریوز توانایی صحبت كردن هم دارد! در ده دقیقه اول فیلم، او مدام حرف میزند و برای كل دنیا خط و نشان میكشد. همین نكته، تعجب فراوان منتقدان، اهل فن و تماشاگران را برانگیخته است. حالا آنها متوجه شدهاند سكوت همیشگی بازیگر، به دلیل لكنتزبان نبوده و ضرورت داستان فیلمهای قبلی بازیگر میطلبیده كه او زیاد حرف نزند! در عین حال با این فیلم او از نقشآفرینی در قالب تروریستهای تنها و مرگبار هم فاصله گرفته است. بازی در این نوع نقشها، دیگر به صورت كار همیشگی ریوز درآمده بود، اما در نسخههای تكراری ریوز در نقش دانشمند زیستشناسی به نام ویلیام فاستر ظاهر شده است. او در آزمایشگاهی در پورتوریكو مشغول تحقیقات و آزمایشات علمی است.
در این محل، مغز سربازان مرده را به بدن گروهی از موجودات مصنوعی منتقل میكنند، اما از آنجا كه داستان باید با حوادثی غیرقابل پیشبینی روبهرو شود، كار در این محل هم از روال عادی خود خارج شده و در مسیر غلطی میافتد. در شرایطی كه قرار است ویلیام اخراج شود، همسر و سه فرزند او در یك تصادف كشته میشوند. ویلیام تصمیم میگیرد اطلاعات علمی خود را مورد استفاده قرار داده و خانواده از دست رفتهاش را در قالب موجوداتی جدید
زنده كند.
خود بازیگر نقشاش در نسخههای تكراری را نقشی تازه و جذاب ارزیابی میكند. به گفته ریوز: حال و هوای علمی داستان، متفاوت از نمونههایی است كه تا به حال روی پرده سینما دیده شده؛ البته هوش مصنوعی چیزی است كه قبل از این هم در تعدادی فیلم سینمایی به نمایش گذاشته شده است، اما نسخههای تكراری حرفهای تازهای را مطرح میكند.
نقشآفرینیهای متفاوت
ریوز طی این سالها در فیلمهای متفاوتی ظاهر شده است. اگر تماشاگران با مجموعه كمدی اكشن ابیل و تدب (كه البته قرار است این مجموعه هم دوبارهسازی شود) با بازیگری جوان و اكشنكار آشنا شدند، اما اهیاهوی بسیار برای هیچب كنت برانا، چهرهای متفاوت از او را در معرض دید و قضاوت منتقدان و تماشاگران قرار داد.
ریوز با اآیداهوی خصوصی منب گاس ونست هم نشان داد كه میتواند گزینه خوبی برای درامهای غیرمتعارف سینما باشد، اما بازیگر خیلی زود راهش را تغییر داد و با بازی در اكشنی مثل اسرعتب اعلام كرد به دنبال حادثهسازی و اكشنكاری است. تریلوژی عجیب و غریب اماتریكسب واچوفسكیها هم، او را وارد دنیای تازهای كرد. برای منتقدان و تماشاگران هم این دنیا، چیزی باشكوه و البته عجیب و غریب و غیرقابل باور بود.
حالا كیانو ریوز تلاش دارد با نسخههای تكراری چهرهای تازه از خودش ارائه دهد و از نقشهایی كه (به گفته منتقدان دیگر تكراری شده) فاصله بگیرد. برخی از منتقدان اقدام تازه بازیگر را تحسین كرده و برخی دیگر، نگاه مثبتی به آن نداشتهاند.
دسته اخیر بر این باورند كه ریوز همان خشونت و اكشنكاری قدیمی را با رنگ و لعابی تازه به خورد تماشاگران داده است. در شرایطی كه به نظر میرسد بحث تولید قسمتهای بعدی نسخههای تكراری منتفی است، ریوز از این فیلم به عنوان كاری قابل توجه در كارنامه هنریاش اسم میبرد و اضافه میكند: با این نیت فیلم را بازی كردم كه كار تازهای ارائه دهم. این یك شخصیت جدید است كه دست به كارهایی میزند كه تا قبل از این آنها را روی پرده سینما انجام ندادهام. در نسخههای تكراری خیلی هم زیاد حرف زده و سكوت چند سالهام را شكستهام!
با این حال، استقبال تماشاگران از فیلم خوب نبود و در 3روز اول اکران عمومی فقط 5/2میلیون دلار فروش کرد. با این رقم فروش، نسخههای تکراری حتی نتوانست در فهرست 10فیلم اول جدول گیشه قرارگیرد.