نرخ بی سوادی مازندران در حالی افزایش یافته که سال 88 بی سوادی این استان ریشه کن شد
جشن پایانی بدون نوشتن آخرین سطر
از جمله دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی كه می‌توان در آستانه 40 سالگی‌اش به آن بالید، شكل گیری نهضت سوادآموزی در سال 57 به دستور امام خمینی بود كه منشا خدمات گسترده‌ای در عرصه سوادآموزی رایگان در مناطق محروم و روستایی و حتی شهری كشور شد. اكنون و طبق جدیدترین آمار منتشره سازمان نهضت سوادآموزی، نرخ باسوادی در كشور (در گروه سنی ده تا 49 سال) بیش از 95 درصد است كه در 12 استان این نرخ به بیش از 97 درصد رسیده. مازندران یكی از این استان هاست كه نرخ باسوادی آن حدود 97.5 درصد است. این آماری خوب و البته مشابه نیمی از استان‌های دیگر و جای امیدواری است. تا اینجای كار فرقی میان مازندران و سایر استان‌ها در نرخ سوادآموزی نیست، مساله اما اینجاست كه چند سال پیش در این استان و به‌ویژه در برخی مناطق آن جشن پایان بی سوادی گرفته شد، اما اکنون برخی آمارها از افزایش بی سوادی در این استان خبر می دهند.
جشن پایان بی سوادی در مازندران در سال 88 گرفته شد؛ تا این خطه سرسبز شمال ایران را یكی از باسوادترین استان‌های كشور معرفی كند. اكنون نزدیك به یك دهه از برگزاری آن جشن می‌گذرد، حال آن‌كه نه‌تنها خبری از پایان روزگار بی سوادی نیست، كه زمزمه‌هایی مبنی بر افزایش آمار بی سوادی در استان شنیده می‌شود كه به منظور واكاوی این موضوع به سراغ معاون سوادآموزی آموزش و پرورش مازندران رفتیم. تقی‌نیا به جام‌جم می‌گوید: در همه جای دنیا آماری كه توسط سازمان نفوس و مسكن ارائه می‌شود، امكان انحراف تا 5 درصد را دارد و عمده‌ترین دلیل آن هم دادن اطلاعات غلط در خوداظهاری‌های جمعیت شهری و روستایی است. وی ادامه می‌دهد: بسیاری از بی سوادان مازندران در رده سنی بیش از 50 سال قرار دارند كه از جامعه هدف ما (كه زیر 50 سال است) خارج می‌شوند. برخی هم از جمعیت معلول ذهنی آموزش پذیر نیستند و برخی نیز به دلایل شخصی و حیثیتی در خوداظهاری‌ها خود را باسواد معرفی كرده‌اند. به این موارد افراد باسوادی را نیز باید افزود كه به گمان استفاده از تسهیلات دولتی خود را بی سواد معرفی می‌كنند و از دادن اطلاعات درست پرهیز می‌نمایند. به گفته این مسؤول، همه این عوامل در كنار عواملی چون مهاجرت، مشكلات معیشتی و فقر فرهنگی، دست به دست هم داده تا آماری كه توسط سازمان نفوس و مسكن جمع‌آوری می‌شود صد درصد واقعی نباشد.
برنامه داریم
معاون سوادآموزی آموزش و پرورش مازندران در عین حال با اشاره به این‌كه نهضت سوادآموزی استان از این پس با واگذاری آموزش بی سوادان به موسسات آموزشی معتبر، نظارت دقیقی بر روند سوادآموزی خواهد داشت، تاكید می‌كند كه برنامه‌های متعددی برای جذب متقاضیان سوادآموزی و ریشه‌كن كردن بی سوادی در استان دارند؛ برنامه‌هایی چون استفاده از ظرفیت‌های صدا و سیما و روحانیون مبلغ به‌ویژه در ایام محرم و صفر، تشویق و اختصاص سرانه ویژه آموزش‌دهندگان و سوادآموزان.
با سواد های بی سواد
از نظر سازمان نهضت سوادآموزی، افرادی كه مدرك سوم ابتدایی ندارند، بی سواد و آنها كه مدرك پنجم ابتدایی دارند، كم‌سواد محسوب می‌شوند كه گروه اول با ۴۰۰ ساعت آموزش و گروه دوم با ۶۰۰ ساعت آموزش می‌توانند به ترتیب مدرك سوم ابتدایی و مدرك ششم ابتدایی را دریافت كنند. با توجه به این مهم اكنون نرخ بی سوادی در مازندران 37/2 درصد ( و نرخ باسوادی 63/97) است كه معاون سوادآموزی آموزش و پرورش مازندران معتقد است این نرخ بی سوادی در استان بالاست و امیدواریم با همكاری سایر نهادهای دولتی و غیردولتی و تشكل‌های مردمی هیچ فردی در استان از نعمت سوادآموزی بی‌بهره نماند.
خجالتی های دردسرساز
و اما یكی از شهرهایی كه در سال 88 در آن جشن پایان بی سوادی برگزار شد، قائمشهر بود. گفته می‌شود در این شهر هم هنوز و پس از ده سال بی سوادی ریشه‌كن نشده است. نكته مثبت اما این‌كه امروز این شهرستان با 56/98 درصد جمعیت باسواد، باسوادترین شهر استان به شمار می‌رود. مدیر اداره نهضت سوادآموزی قائمشهر درمورد جشن پایان بی سوادی در این شهرستان كه بی‌هنگام گرفته شد، به جام‌جم می‌گوید: قائمشهر در آن زمان نسبت به 32 شهر استان از رتبه خوبی در عرصه سوادآموزی برخوردار بود و به همین دلیل مورد تشویق مدیران استانی قرار گرفت و جشن پایان بی سوادی خود را برگزار كرد، اما واقعیت این است كه بی سوادی در میان مردم منطقه ریشه‌كن نشده است. فریده ربیع‌پور می‌افزاید: دولت تمهیدات بسیار خوبی برای متقاضیان سوادآموزی در نظر گرفته و كلیه خدمات آموزشی و نوشت‌افزارها به صورت رایگان در اختیار آنها قرار می‌گیرد، با این حال متاسفانه بسیاری از افراد بی سواد، حاضر به شركت در كلاس‌های سوادآموزی و حتی اعلام بی سوادی خود نیستند.
وی می‌گوید: بیشترین مشكل ما در ترغیب آقایان بی سواد برای شركت در كلاس‌های سوادآموزی است كه به دلیل فقر فرهنگی، مشكلات معیشتی و كسب و كار حاضر به شركت در كلاس‌ها نیستند.
این مسؤول، اطلاعات نادرست در خوداظهاری‌های اعلام‌شده توسط افراد بی سواد را از عوامل دیگر نبود آمار دقیق بی سوادی در شهرستان دانسته و می‌افزاید: متاسفانه بسیاری از افراد به دلایل مختلف از دادن اطلاعات دقیق آماری خودداری می‌كنند و در خوداظهاری‌هایی كه توسط سازمان آمار و نفوس و مسكن یا سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها به ثبت می‌رسد، خود را باسواد معرفی می‌كنند. حتی دیده شده در سامانه اسناد دانش‌آموزی، برخی اولیای دانش‌آموزان علی‌رغم بی سوادی كامل، جلوی كلمه باسواد را تیك می‌زنند!
بسته‌های تشویقی
رئیس اداره نهضت سوادآموزی قائمشهر درعین حال از تشكیل شورای پشتیبانی سوادآموزی در شهرستان خبر داده و می‌گوید: این شورا متشكل از ده نهاد دولتی اعم از اداره ثبت‌احوال، بهزیستی، كمیته امداد، ورزش و جوانان، شبكه بهداشت و ..... به ریاست فرماندار قائمشهر در شهرستان تشكیل شده كه در شناسایی و جذب افراد بی سواد و ترغیب آنها نسبت به شركت در كلاس‌های آموزشی به ما كمك می‌كنند. ربیع‌پور، اجرای طرح خواندن با خانواده و مسابقه انشانویسی پرسش مهر ریاست جمهوری را از دیگر طرح‌های آموزشی نهضت سوادآموزی برشمرده و می‌افزاید: آموزش مهارت‌های شغلی در كنار سوادآموزی از جمله خیاطی، خودمراقبتی بانوان، حقوق شهروندی و .... از مهم‌ترین برنامه‌های این اداره است كه در موسسات آموزشی غیردولتی طرف قرارداد اجرا می‌شود. سوادآموزان بعد از گذراندن سه دوره آموزشی و برگزاری آزمون در هر مرحله، به مرحله بعد راه یافته و در نهایت مدرك تحصیلی ششم ابتدایی برای آنها صادر می‌شود. به گفته وی، بسته تشویقی دولت نیز 150 هزار تومان یارانه تحصیلی به ازای هر سوادآموز است كه به حساب شخصی آنها واریز می‌شود.
