چالش‌های میراثی پلاسكو

پلاسكو باید با رعایت ضوابط میراث فرهنگی بنا شود

چالش‌های میراثی پلاسكو

اگر‭ ‬ساختمان‭ ‬پلاسكو‭ ‬كه‭ ‬30‭ ‬دی‭ ‬ماه‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬طعمه‭ ‬حریق‭ ‬شد،‭ ‬دوباره‭ ‬سرپا‭ ‬شود،‭ ‬‌آن‌طور‭ ‬كه‭ ‬گفته‭ ‬شده،‭ ‬قرار‭ ‬است‭ ‬یك‭ ‬طبقه‭ ‬از‭ ‬ساختمان‭ ‬جدید‭ ‬پلاسكو‭ ‬به‭ ‬موزه‭ ‬آتش‌نشانی‭ ‬و‭ ‬یادمان‭ ‬پلاسكو‭ ‬تبدیل‭ ‬شود‭. ‬البته‭ ‬اینها‭ ‬همه‌اش‭ ‬با‭ ‬قید‭ ‬اماواگر‭ ‬و‭ ‬شاید‭ ‬همراه‭  ‬است،‭ ‬زیرا‭ ‬هنوز‭ ‬پی‌ساختمان‭ ‬جدید‭ ‬ریخته‭ ‬نشده،‭ ‬پای‭ ‬ضوابط‭ ‬و‭ ‬محدودیت‌های‭ ‬میراثی‭ ‬و‭ ‬تاریخی‭ ‬به‭ ‬میان‭ ‬آمده‭ ‬است‭. ‬

ساختمان‭ ‬پلاسكو‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬نخستین‭ ‬برج‭ ‬خاورمیانه‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1341‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬محدوده‭ ‬تاریخی‭ ‬شهر‭ ‬تهران‭ ‬بنا‭ ‬شده‭ ‬بود؛‭ ‬محدوده‌ای‭ ‬كه‭ ‬امروزه‭ ‬هرگونه‭ ‬ساخت‌وساز‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬مستلزم‭ ‬رعایت‭ ‬مرتبط‭ ‬با‭ ‬ضوابط‭ ‬میراث‭ ‬فرهنگی‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬گفت‌وگوهای‭ ‬اولیه‭ ‬درباره‭ ‬ساخت‭ ‬مجدد‭ ‬پلاسكو‭ ‬اما‭ ‬ضوابط‭ ‬حریم‭ ‬آثار‭ ‬تاریخی‭ ‬دیوار‭ ‬به‭ ‬دیوار‭ ‬پلاسكو‭ ‬را‭ ‬نادیده‭ ‬گرفته‭ ‬بود؛‭ ‬احداث‭ ‬دوباره‭ ‬ساختمان‭ ‬پلاسكو‭ ‬با‭ ‬ده‭ ‬طبقه‭ ‬ارتفاع‭ ‬كه‭ ‬نه‌تنها‭ ‬با‭ ‬ضوابط‭ ‬ارتفاع‭ ‬در‭ ‬حریم‭ ‬آثار‭ ‬تاریخی‭ ‬همخوانی‭ ‬نداشت،‭ ‬بلكه‭ ‬حریم‭ ‬مدرسه‭ ‬و‭ ‬كلیسای‭ ‬تاریخی‭ ‬ژاندارك،‭ ‬خانه‌ای‭ ‬تاریخی،‭ ‬مسجد‭ ‬هدایت‭ ‬و‭ ‬باغ‭ ‬شمیران‭ ‬در‭ ‬همسایگی‭ ‬پلاسكو‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬خطر‭ ‬می‌انداخت‭. ‬ساخت‭ ‬مجدد‭ ‬ساختمان‭ ‬پلاسكو‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬مالكیت‭ ‬بنیاد‭ ‬مستضعفان‭ ‬و‭ ‬جانبازان‭ ‬قرار‭ ‬دارد،‭ ‬اكنون‭ ‬یكی‭ ‬از‭ ‬چالش‌های‭ ‬اداره‭ ‬كل‭ ‬میراث‭ ‬فرهنگی‭ ‬استان‭ ‬تهران‭ ‬با‭ ‬تصمیم‌گیران‭ ‬ساخت‭ ‬دوباره‭ ‬پلاسكو‭ ‬به‭ ‬شمار‭ ‬می‌آید‭ ‬كه‭ ‬هنوز‭ ‬به‭ ‬پایان‭ ‬نرسیده‭ ‬است‭.‬

تصمیم‭ ‬با‭ ‬استانداری‭ ‬است

در‭ ‬تازه‌ترین‭ ‬اظهارات،‭ ‬حسن‭ ‬كاری،‭ ‬معاون‭ ‬بنیاد‭ ‬مستضعفان‭ ‬و‭ ‬جانبازان‭ ‬و‭ ‬كارفرمای‭ ‬بازسازی‭ ‬ساختمان‭ ‬پلاسكو‭ ‬به‭ ‬همشهری‭ ‬گفته‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬پلاسكو‭ ‬بار‭ ‬دیگر‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬قطع‭ ‬پیشین‭ ‬و‭ ‬همان‭ ‬ارتفاع‭ ‬و‭ ‬البته‭ ‬با‭ ‬پنج‌طبقه‭ ‬اضافی‭ ‬در‭ ‬مكان‭ ‬قبلی‭ ‬خود‭ ‬برپا‭ ‬می‌شود‭.  ‬درحالی‭ ‬كه‭ ‬براساس‭ ‬ضوابط‭ ‬میراث‭ ‬فرهنگی‭ ‬هرگونه‭ ‬ساخت‌وساز‭ ‬در‭ ‬حریم‭ ‬آثار‭ ‬تاریخی‭ ‬باید‭ ‬قانون‭ ‬ارتفاع‭ ‬را‭ ‬رعایت‭ ‬كند‭. ‬براین‭ ‬اساس‭ ‬ساختمان‭ ‬جدید‭ ‬باید‭ ‬تنها‭ ‬با‭ ‬ارتفاع‭ ‬12متر‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬محل‭ ‬سابق‭ ‬احداث‭ ‬شود‭.‬

‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬میان‭ ‬سازمان‭ ‬میراث‌فرهنگی،‭ ‬صنایع‌دستی‭ ‬و‭ ‬گردشگری‭ ‬نظر‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬درخصوص‭ ‬ضوابط‭ ‬برپا‌شدن‭ ‬پلاسكو‭ ‬براساس‭ ‬قوانین‭ ‬میراث‭ ‬فرهنگی‭ ‬به‭ ‬اطلاع‭ ‬همه‭ ‬دستگاه‌های‭ ‬مسؤول‭ ‬ارسال‭ ‬كرده‭ ‬و‭ ‬پرونده‭ ‬پلاسكو‭ ‬برای‭ ‬تصمیم‌گیری‭ ‬در‭ ‬اختیار‭ ‬معاونت‭ ‬عمرانی‭ ‬استانداری‭ ‬تهران‭ ‬قرار‭ ‬گرفته‭ ‬تا‭ ‬استانداری‭ ‬تهران‭ ‬ماجرای‭ ‬پلاسكو‭ ‬را‭ ‬تعیین‌تكلیف‭ ‬كند‭. ‬براساس‭ ‬پرونده‌ای‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬اختیار‭ ‬استانداری‭ ‬تهران‭ ‬است،‭ ‬باید‭ ‬در‭ ‬ساخت‭ ‬دوباره‭ ‬ساختمان‭ ‬پلاسكو،‭ ‬مدرسه‭ ‬و‭ ‬كلیسای‭ ‬تاریخی‭ ‬ژاندارك،‭ ‬مسجد‭ ‬هدایت،‭ ‬حیاط‭ ‬یك‭ ‬خانه‭ ‬تاریخی‭ ‬و‭ ‬باغ‭ ‬شمیران‭ ‬مصون‭ ‬بمانند‭ ‬و‭ ‬ساختمان‭ ‬پلاسكو‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬نقطه‌ای‭ ‬كه‭ ‬بود‭ ‬مانند‭ ‬گذشته‭ ‬ساخته‭ ‬شود؛‭ ‬نه‭ ‬یك‭ ‬متر‭ ‬بیشتر‭ ‬و‭ ‬نه‭ ‬یك‭ ‬متر‭ ‬كمتر‭!‬

یادمان‭ ‬یا‭ ‬همان‭ ‬ساختمان‭ ‬پیشین

‭ ‬معاون‭ ‬میراث‌فرهنگی‭ ‬سازمان‭ ‬میراث‌فرهنگی،‭ ‬صنایع‌دستی‭ ‬و‭ ‬گردشگری‭ ‬درخصوص‭ ‬چگونگی‭ ‬رعایت‭ ‬ضوابط‭ ‬میراث‭ ‬فرهنگی‭ ‬برای‭ ‬ساخت‭ ‬دوباره‭ ‬پلاسكو‭ ‬به‭ ‬همشهری‭ ‬گفت‭: ‬آثار‭ ‬تاریخی‭ ‬اطراف‭ ‬ساختمان‭ ‬پلاسكو‭ ‬عرصه‭ ‬و‭ ‬حریم‭ ‬دارند‭ ‬و‭ ‬ساختمان‭ ‬پلاسكو‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬حریم‭ ‬این‭ ‬آثار‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬سازمان‭ ‬میراث‌فرهنگی‭ ‬این‭ ‬عرصه‭ ‬و‭ ‬حریم‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬استانداری‭ ‬تهران‭ ‬ابلاغ‭ ‬كرده‭ ‬است‭. ‬

محمدحسن‭ ‬طالبیان‭ ‬تأكید‭ ‬كرد‭: ‬چند‭ ‬پیشنهاد‭ ‬برای‭ ‬احداث‭ ‬دوباره‭ ‬این‭ ‬ساختمان‭ ‬وجود‭ ‬داشت؛‭ ‬نخستین‭ ‬پیشنهاد‭ ‬سازمان‭ ‬میراث‭ ‬فرهنگی‭ ‬به‭ ‬لحاظ‭ ‬كارشناسی‭ ‬این‭ ‬بود‭ ‬كه‭ ‬یك‭ ‬یادمان‭ ‬به‭ ‬جای‭ ‬ساختمان‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬محل‭ ‬احداث‭ ‬شود‭. ‬موضوع‭ ‬مهم‭ ‬دیگر‭ ‬اما‭ ‬حقوق‭ ‬مكتسبه‭ ‬اهالی‭ ‬و‭ ‬كسبه‭ ‬پلاسكو‭ ‬بود‭ ‬كه‭ ‬پیشنهاد‭ ‬داده‭ ‬شد‭ ‬از‭ ‬روی‭ ‬زمین‭ ‬به‭ ‬همان‭ ‬میزان‭ ‬كه‭ ‬بارگذاری‭ ‬قبلی‭ ‬پلاسكو‭ ‬در‭ ‬محدوده‭ ‬تاریخی‭ ‬شهر‭ ‬تهران‭ ‬انجام‭ ‬شده‭ ‬بود،‭ ‬این‭ ‬ساختمان‭ ‬احداث‭ ‬شود‭ ‬و‭ ‬قرار‭ ‬شد‭ ‬یك‭ ‬طبقه‭ ‬پلاسكو‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬موزه‭ ‬شهدای‭ ‬آتش‌نشانی‭ ‬و‭ ‬یادمان‭ ‬پلاسكو‭ ‬اختصاص‭ ‬دهند‭. ‬وی‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬این‌كه‭ ‬بحث‭ ‬دیگر‭ ‬آن‭ ‬بود‭ ‬كه‭ ‬ساختمان‭ ‬پلاسكو‭ ‬باید‭ ‬دارای‭ ‬پاركینگ‭ ‬باشد‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬آنجا‭ ‬كه‭ ‬نظر‭ ‬میراث‌فرهنگی‭ ‬بارگذاری‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬سطح‭ ‬ساختمان‭ ‬پلاسكو‭ ‬بود،‭ ‬قرار‭ ‬شد‭ ‬پاركینگ‭ ‬پلاسكو‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬ساختمان‭ ‬پاساژ‭ ‬پروانه‭ ‬جانمایی‭ ‬شود‭.  ‬معاون‭ ‬میراث‭ ‬فرهنگی‭ ‬در‭ ‬عین‭ ‬حال‭ ‬تاكید‭ ‬كرد‭: ‬ساختمان‭ ‬جدید‭ ‬پلاسكو‭ ‬باید‭ ‬به‌گونه‌ای‭ ‬احداث‭ ‬شود‭ ‬كه‭ ‬بارگذاری‭ ‬بیشتر‭ ‬از‭ ‬آنچه‭ ‬قبلا‭ ‬داشت‭ ‬بر‭ ‬منطقه‭ ‬تاریخی‭ ‬نداشته‭ ‬باشد‭. ‬درنهایت‭ ‬اینکه‭  ‬ظاهرا‭ ‬معاون‭ ‬بنیاد‭ ‬مستضعفان‭  ‬هم‭ ‬کوتاه‭ ‬آمده‭ ‬و‭ ‬معاون‭ ‬این‭ ‬بنیاد‭  ‬به‭ ‬همشهری‭ ‬گفته‭ ‬ساختمان‭ ‬جدید‭ ‬پلاسكو‭ ‬با‭ ‬همان‭ ‬ارتفاع‭ ‬و‭ ‬محیط‭ ‬فیزیكی‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬گذشته‭ ‬داشت‭ ‬در‭ ‬مكان‭ ‬قبلی‭ ‬خود‭ ‬احداث‭ ‬می‌شود‭.‬