فناوری هنگام سیل چگونه به ما كمك میكند؟
فّنِ نجات
سیل فروردین ۹۸ در استانهای مختلف كشور از یك سو نمایانگر توان بالای فناوری دیجیتال برای مقابله با این بلای طبیعی و از سوی دیگر، ظرفیتهای استفاده نشده این فناوری و امید به واكنشی بهتر در آینده بود. عبارت «غافلگیركننده» عنوانی بود كه بارها برای سیل گلستان، فارس، لرستان و چند استان دیگر در رسانهها به كار رفت. با وجود تلاشهای زیاد تیمهای امدادی، تلفات جانی و نیز آسیبهای مادی وارد شده به مردم این استانها بالا بود. پرسشی كه برای بسیاری از هموطنان مطرح شد این بود كه آیا امكان پیشبینی دقیقتر چنین پدیدههایی وجود ندارد؟ و چطور میتوان واكنش بهتری به سیل و هر نوع بلای طبیعی دیگر نشان داد؟ فناوری دیجیتال یكی از اصلیترین ابزارهایی است كه در سراسر جهان برای پیشبینی برخی بلایای طبیعی نظیر سیل و طوفان، هشداردهی به ساكنان مناطق درگیر و نیز مدیریت بهتر عملیات امداد و نجات مورد استفاده قرار میگیرد. در ماجرای سیل فروردین امسال نیز فناوری نقش قابل توجهی در كاهش آسیبها و تسریع عملیات امدادرسانی داشت. با این وجود، نگاهی به تجربه موفق كشورهای دیگر، فناوریهای نوین و نیز توان بالای كارشناسان داخلی در بومیسازی این فناوریها میتواند به كاهش خسارت در رویدادهای مشابه در آینده بینجامد.
یكی از ابزارهایی كه توانست در سیل فروردین ۹۸ بسیار موثر باشد، تصاویر ماهوارهای گرفته شده از مناطق مختلف كشور بود. تصاویر ماهوارهای، امكان شناسایی شدت سیل را با دقت خوبی فراهم میكند.
در دسترس بودن چنین اطلاعاتی میتواند در مدیریت بهتر تیمهای امدادی و توزیع بهتر كمكهای اختصاص یافته سودمند باشد. برای نمونه، در تصاویری كه پژوهشگاه فضایی ایران از مسیرهای روستایی آسیبدیده از منطقه آققلا در اختیار سازمانهای دولتی قرار داد، طول مسافت آسیبدیده و مختصات دقیق آنها وجود داشت. این تصاویر فقط به مراحل امدادرسانی محدود نمیشود؛ آگاهی از مسیر پیشرفت سیل و روند تشدید آن در برخی مناطق میتواند به مدیران برای انجام اقداماتی نظیر هشداردهی به ساكنان مناطق مذكور و نیز برنامهریزی بهتر برای مقابله با پیامدهای احتمالی هم كمك كند. برای مثال، در تصاویر دیگری كه پژوهشگاه فضایی ایران منتشر كرد، دادههای ارزشمندی در خصوص خطر ذوب شدن برف روی كوهها وجود داشت.
این نقشه كه میزان ریسك مربوط به هر منطقه را نشان میداد، برای هشدار در خصوص تشدید سیلاب در این منطقه به كار گرفته شد.
اینترنت اشیاء
در برخی از استانهایی كه در چند هفته اخیر گرفتار سیل شدند، تعداد زیادی رود وجود دارد.
آگاهی از سطح آب این رودها و دیگر مولفههای مرتبط با آن نه تنها به مدیریت بهتر منابع آبی كمك میكند، بلكه زمینه را برای آگاهی پیش از وقوع سیل، پیشگیری و حتی مدیریت بهتر بحران فراهم كند. اینترنت اشیاء یكی از بهترین ابزارهایی است كه برای این مساله كاربرد دارد. با بهرهگیری از حسگرهای مختلف میتوان عوامل مختلف مرتبط با جریان آب را پایش آنی كرد.
اینترنت اشیاء امكان مدیریت بهتر، كمهزینهتر و سریعتر مواردی را كه نیازمند اختصاص نیروی انسانی و هزینههای جاری زیادی است، فراهم میكند.
راهحلی برای زیرساختهای ارتباطی
یكی از مشكلاتی كه برخی از بلایای طبیعی نظیر سیل و زلزله به همراه دارند، آسیب جدی به زیرساختهای ارتباطی است. قطع خطوط فیبر نوری و از كار افتادن دكلهای ارتباطی از جمله این مشكلات هستند. تردیدی نیست كه بازگرداندن شبكه به حالت عادی از اولویتهای سازمانهای مربوطه بهشمار میرود. با این وجود، به دلیل اهمیت عامل زمان در امدادرسانی و اهمیت زیادی كه ارتباطات در این فرآیند بازی میكند، بهكارگیری شیوههای جایگزین برای حل این مساله میتواند به بهبود روند كمك كند.
شبكه توری یكی از فناوریهایی است كه امكان دسترسی به شبكه ارتباطی را در چنین موقعیتهایی فراهم میكند. شبكه توری دربردارنده تعدادی گره (نظیر گیتوی یا روتر) است كه بهم متصل بوده و میتوانند امكان ارتباط بین یك دستگاه را به نزدیكترین دكل مخابراتی فراهم كنند.
شبكه توری یكی از فناوریهایی است كه در شهرهای هوشمند به كار برده میشود و كاربردهای متنوعی دارد. وجود این شبكه میتواند ضریب در دسترس بودن زیرساختهای ارتباطی را برای مخاطبان به شكل قابل توجهی افزایش دهد. (تاكنون گجتهای مختلفی را كه بر اساس این فناوری عمل میكنند در كلیك معرفی كردهایم.)
انرژی خورشیدی
همانطور كه گفته شد، آسیب وارد شده به زیرساختهای شهری و روستایی از جمله پیامدهای بسیاری از بلایای طبیعی نظیر سیل است كه نه تنها به ایجاد اخلال در زندگی عادی میانجامد، بلكه روند امدادرسانی را نیز مختل میكند. شبكه سراسری برقرسانی، یكی از این زیرساختهاست، اما شاید با بهرهگیری از راهحلهایی نظیر انرژی خورشیدی بتوان تا حدی از شدت این مساله كاست.
هزینه تمام شده ساخت پنلهای خورشیدی در سالهای اخیر كاهش چشمگیری یافته و در مقابل، بر میزان كارایی آنها نیز افزوده شده است. به همین دلیل، امروزه با هزینهای اندك میتوان حداقل یك شارژر خورشیدی قابل حمل خرید. با وجود اینكه چنین شارژری شاید نتواند انرژی بسیاری از دستگاههای برقی را تامین كند، اما حداقل میتوان با استفاده از آن گوشی یا تبلت را شارژ كرده یا از آن به منظور تامین انرژی مورد نیاز برای روشنایی استفاده كرد. در بسیاری از كشورهای دنیا، برنامههایی برای تجهیز مناطق دورافتاده به نیروگاههای كوچك مبتنی بر انرژیهای تجدیدپذیر پیاده میشود كه انرژی خورشیدی نیز جزو این گزینههاست. در كشورمان نیز طرحهایی در این زمینه وجود دارد. به هر حال به نظر میرسد توجه بیشتر به این امر میتواند گره بزرگی را هنگام بروز بلایایی همچون سیل بگشاید.
-
بسته عیدانه ترامپ علیه ایرانیان
-
ستارههای سیل
-
فّنِ نجات
-
مشكل امنیتی در مناطق سیلزده نداریم
-
خط مقدم رونق تولید
-
اسطوره كُشی؟!
-
16 گام موفقیت 98
-
مراقبت از عراق در برابر شرّ آمریکا
-
وداع با «آقای هنرپیشه»
-
صدرنشینان تصمیمگیری اقتصادی
-
انفجار باتری زیردریایی و شهادت 3 نفر
-
مراقبت از عراق در برابر شرّ آمریکا
-
برگزاری مراسم معارفه تولیت آستان قدس رضوی
-
همگام با مسؤولان برای جبران خسارات سیل و کاهش آلام آسیبدیدگان
-
« نون .خ» به روایت «میم.ف»