تحریم نرم‌افزار‌های ایرانی از سوی شركت‌های آمریكایی فعال در دنیای مجازی برای اولین بار نیست كه اتفاق می‌افتد؛ از شهریور سال گذشته، برخی نرم‌افزار‌های ایرانی به دنبال ایجاد محدودیت و تحریم‌های آمریكا از اپ‌استور (فروشگاه مخصوص دانلود نرم‌افزاری كه روی سرورهای اپل قرار دارد) حذف شدند؛ به این ترتیب نرم‌افزار‌های پرداخت بانكی و مالی ایرانی روی گوشی اپل بسیاری از كاربران ایرانی از كار افتاد و دسترسی به اپلیكیشن‌های خدمات‌رسان ایرانی مثل فروش كالا، تاكسی‌های آنلاین، سفارش غذا و... هم غیرممكن شد. تحریمی كه كجدار و مریز ادامه پیدا كرد تا سال جدید كه سیاست‌های سختگیرانه شركت اپل جدی‌تر از قبل شد و در نهایت با باز شدن پای تحریم‌ها به اینستاگرام ماجرا جدی‌تر از قبل ادامه پیدا كرد. اتفاقی كه علیرضا آل داوود، كارشناس فنی و پژوهشگر حوزه فضای مجازی درباره‌اش به ما می‌گوید: «این برای اولین بار نیست كه این شركت‌ها ما را تحریم می‌كنند، شركت گوگل سال‌هاست دسترسی ایرانی‌ها را به قسمت‌های دانش‌بنیان گوگل و... محدود كرده است، اما این‌كه در دو هفته گذشته همزمان با این‌كه آمریكایی‌ها سپاه را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دادند ما شاهد این حجم از تحریم در شركت اپل و شبكه اجتماعی اینستاگرام علیه كاربران ایرانی بودیم، مشخص می‌كند این كار قطعا حساب شده انجام شده است. البته این بار شاهد این قضیه بودیم كه برخلاف دفعه‌های قبل كه برایشان مهم نبود تحریم‌شان شامل چه طیف سیاسی می‌شود و در مجموع مثلا حساب كاربران ایرانی را معلق می‌كردند، تحریم‌ها را با در نظر گرفتن برخی مسائل انجام دادند و به طور مشخص اقدام به حذف تصاویر یا صفحه‌های افرادی كردند كه به نقد سیاست‌های رژیم صهیونیستی می‌پرداختند و در همین خصوص صفحات اینستاگرام منتسب به فرماندهان سپاه پاسداران مسدود‌ شد.»
​​​​​​​
 قدرت‌طلبی آمریكا در فضای مجازی 
پشت این اتفاق به گفته این كارشناس فضای مجازی دو هدف نهفته است، اهدافی كه آل‌داوود درباره‌اش می‌گوید: «از یك طرف آمریكایی‌ها با این كارشان می‌خواستند خیلی جدی نشان بدهند كه مثل جهان حقیقی كه با تحریم‌های ظالمانه می‌توانند كشورها، سازمان‌ها و شركت‌ها را با خودشان همراه كنند در بحث جهان مجازی هم حرف اول و آخر را آنها می‌زنند و حكمرانی‌شان در اینجا حاكم است و از طرف دیگر، دومین هدفشان ایجاد یك فضای دوقطبی در كشور ما بود، این‌كه به طور مشخص و حساب شده دست به مسدود‌سازی برخی صفحات خاص زدند.»
 اما و اگر‌های حقوقی ماجرا
این موضوع با این‌كه به گفته آل‌داوود نقض آزادی بیان و حقوق بشر است، اما با توجه به این‌كه در شرایط استفاده از اینستاگرام به این موضوع اشاره شده كه اگر كاربر محتوایی را منتشر كند كه خلاف قوانین ایالات متحده آمریكا باشد، اینستاگرام اجازه حذف این محتوا را دارد قابل پیگیری نیست.
موضوعی كه نیما عبدا...‌زاده، كارشناس ارشد حقوق و مشاور حقوقی استارت‌آپ‌های مختلف هم آن را تایید می‌كند. عبدا...‌زاده به ما می‌گوید: تحریم‌هایی كه آمریكا وضع كرده به دو بخش تقسیم می‌شود كه براساس آن از زمان انقلاب هرگونه واردات و صادرات از مبدا ایران به آمریكا و برعكس در حوزه خدمات كالا و فناوری ممنوع است؛ در كنار این موضوع ما یك‌سری تحریم‌های ثانویه هم داریم كه مربوط می‌شود به تحریم‌هایی كه بعد از فعالیت‌های هسته‌ای وضع شدند و براساس آن دولت آمریكا حتی نهادهایی را هم كه در خارج از آمریكا با ایران بده بستان داشتند، تحریم كرد.»
به گفته عبدا...‌زاده تحریم‌های اخیر كاربران ایرانی در فضای مجازی هم چیزی خارج از این تحریم‌ها نیست؛ این مشاور حقوقی به ما می‌گوید: «در قضیه اپل یك مجوز عمومی در دوره اوباما صادر شد كه براساس آن نرم‌افزار‌‌هایی كه در اپ‌استور و گوگل پلی وجود دارند، بتوانند به كاربران ایرانی اپ‌هایشان را عرضه كنند. اما در رابطه با اپ‌هایی كه داخل ایران تولید می‌شود این موضوع مصداق ندارد و چون مبدا خدماتشان ایران است همچنان شامل حال همان تحریم‌های وضع شده می‌شود. درحقیقت اینجا اپل و گوگل به عنوان شركت‌های خصوصی چون مركز فعالیت‌شان در آمریكاست باید از قوانینی كه دولت آمریكا وضع می‌كند، تبعیت كنند و متاسفانه ما در حوزه بین‌المللی یا فراملی مرجع قضایی با صلاحیت عامی را كه بتواند به شكایت كاربران ایرانی یا دولت ایران در این زمینه رسیدگی كند وجود ندارد.»
گرچه محمدجعفر نعناكار، مدیركل حقوقی سازمان فناوری اطلاعات ایران مدتی پیش در همین رابطه گفته بود  امكان انجام پیگیری‌های حقوقی در این رابطه وجود دارد، چراكه در این مورد اپل كسب‌وكارها را هدف گرفته، نه دولت را. كسب‌وكارها هم به ملت مربوط می‌شود و به حاكمیت و دولت‌ها ارتباطی ندارد، ضمن این‌كه دولت نیز روی این مسائل تمركزی ندارد.
با این حال چاره كار به گفته كارشناسان و متخصصان فضای مجازی نه پیگیری حقوقی است و نه انفعال و گوشه‌گیری. آل‌داوود 
در این باره به ما می‌گوید: درحال حاضر بسیاری از كشورها حكمرانی خود را در بحث فضای مجازی تثبیت كرده‌اند، خود آمریكایی‌ها علاوه بر شبكه اینترنت، یك‌شبكه زیرساخت ملی اطلاعات دارند، 
كره جنوبی و چین هم همین‌طور. در اتحادیه اروپا هم یك اینترنت اروپایی راه‌اندازی شده و داده‌هایشان دیگر توسط آمریكایی‌ها مسیریابی نمی‌شود اما این اتفاق یعنی ساخت شبكه زیرساخت ملی اطلاعات هنوز در كشورما رخ نداده است.
به گفته این كارشناس فضای مجازی، شركت‌های آمریكایی در مسائلی كه می‌توانند اطلاعات را از كشورما جمع كنند، دست به تحریم نمی‌زنند، برای مثال پیام‌رسان تلگرام همچنان در دسترس كاربران ایرانی قرار دارد یا در فضای اینستاگرام تحریم‌ها به صورت هوشمندانه اتفاق افتاده و فقط قشر خاصی هدف قرار گرفته‌اند و صفحه‌های هنجارشكن هنوز به فعالیت شان ادامه می‌دهند.