سیو دومین نمایشگاه بینالمللی كتاب تهران به چند دلیل شباهتی به دورههای قبل ندارد
جنبش كتاببازها علیه ركود
فردا نمایشگاه بینالمللی كتاب تهران كارش را آغاز میكند و علاقهمندان به كتاب از سراسر ایران راهی مصلی میشوند و به غرفههای مختلف نمایشگاه سر میزنند كه با تخفیف ویژه نمایشگاه یا با استفاده از بنهای خرید، كتابهای مد نظر خود را و چه بسا نیاز یك سالشان را بخرند و به خانه برگردند. تقریبا تمام 31 دوره قبل، نمایشگاه همین روال را طی كرده است؛ نمایشگاه همیشه در حكم یك فروشگاه بزرگ كتاب بوده كه ناشران از حذف سیستم توزیع و فروش بهرهمند شدهاند و مردم از تخفیفهای ویژه، اما امسال چند چالش جدی نمایشگاه را گرفتار كرده است؛ چالشهایی كه میتواند به ماهیت فروشگاهی آن لطمه قابل توجهی بزند و آینده صنعت نشر را در هالهای از ابهام و تردید فرو ببرد. درباره برخی از این چالشها پیش از این هم نوشتهایم و تلاش برای خوشبینی در آستانه برگزاری سیو دومین دوره نمایشگاه هم راه به جایی نخواهد برد وقتی مهمترین و اصلیترین كاركرد نمایشگاه كتاب تهران یعنی خرید و فروش كتاب مختل شده است. حالا قرار است این نمایشگاه برگزار شود و تمام شوق ناشران برای انتشار و میل مخاطبان به خرید كتاب فروكش كند. در روزهای بعد از نمایشگاه، بازار نشر حتما نیازمند توجه و تدبیر ویژه است؛ تدبیری كه به كنترل قیمت كاغذ و واردات سفارشی و مدیریت شده ختم نخواهد شد.
یك مشت پول كثیف
كاغذ قرار بود یارانهای باشد و حالا یكی از آن حوزههاست كه بیشترین واكنشها به افزایش قیمت دلار را بروز داده و به جایی رسیده كه قیمتش 500 درصد افزایش داشته است. طبیعی است این صعود سرسامآور نتایج فاجعهباری داشته باشد كه از سادهترین آنها میتوان به شمارگان 200 و 300 تایی اشاره كرد و كاهش قابل توجه تعداد عناوین كتابها. حالا در این اوضاع، ناشران گرد هم جمع شدهاند كه كتابهایشان را به طور مستقیم به دست مشتریان برسانند. حتی بعد از تخفیفهای ویژه نمایشگاه هم بعید است قیمت كتاب برای علاقهمندان مقرون به صرفه باشد. آخرین روز بهمنماه، صابر محمدی در گزارشی به افزایش قیمت كتاب در نمایشگاه تهران پرداخت و ابعاد آن را بررسی كرد كه بر اساس این گزارش، قیمت هر صفحه كتاب در نمایشگاه 246تومان پیشبینی شده بود. شاید این پیشبینی به وقوع نپیوسته باشد و مثلا امروز بتوان یك كتاب 260 صفحهای را به قیمت 40 هزار تومان و معادل تقریبا هر صفحه 153 تومان خرید، اما همچنان كسی نمیتواند منكر تورم بیسابقه قیمت كتاب شود. اگر این نكته را در نظر بگیریم كه تعداد كثیری از علاقهمندان به كتاب، مصرف یكسال یا بخش عظیمی از نیازشان به كتاب را هر سال در نمایشگاه برآورده میكردند، باید پرسید بعد از اتمام نمایشگاه چه اتفاقی در بازار نشر رخ خواهد داد و آیا آمار فروش كتاب از سالهای قبل هم كمتر نخواهد شد؟
دوران پسا نمایشگاهی چطور خواهد بود؟
روزهای اوج بازار كتاب
شمارگان كتابها متاسفانه به 200 یا 300 نسخه رسیده است. البته بماند كه برخی ناشران ممكن است حتی یك نسخه كتاب منتشر كنند، اما در بهترین حالت شمارگان كتابها از 500 نسخه بالاتر نخواهد رفت. بدون تردید كتابهایی كه ناشران برای نمایشگاه كتاب تهران تدارك دیدهاند، با همین تعداد منتشر شده و اگر فرض كنیم كه این تعداد در نمایشگاه به فروش برسد، بعد از اتمام نمایشگاه دیگر خبری از این كتابها نخواهد بود، مگر اینكه میزان استقبال از یك كتاب به اندازهای برسد كه ناشر بعد از نمایشگاه، چاپهای بعدی آن را آماده كند كه اگر چنین شود جزو موارد استثناست و نه قاعده. همچنین بعید است كه ناشران بعد از نمایشگاه عناوین جدیدی منتشر كنند و احتمالا به نشر چند عنوان كتاب تا پایان سال بسنده خواهند كرد. در گزارش 19 فروردین درباره نمایشگاه كتاب، صحبتها و نظرات چند ناشر را به نمایندگی از صنف ناشران منعكس كردیم كه بر این پیشبینی صحه میگذارد و وضعیت نشر بعد از نمایشگاه كتاب را غیرقابل پیشبینی میكند.
نمایشگاه سی و دوم چه دستاوردهایی خواهد داشت؟
دستاوردهای نمایشگاه شتابزده
نمایشگاه كتاب امسال، تفاوت دیگری با نمایشگاههای قبل از خود دارد و آن هم به زمان برگزاری آن مرتبط است. هرسال در نیمههای اردیبهشت بساط غرفهها برپا شده بود، اما امسال تقریبا ده روز زودتر از دورههای قبل نمایشگاه برگزار میشود. احتمالا این تغییر زمان به دلیل قرار گرفتن در آستانه ماه مبارك رمضان است و احتمال همزمانی با نمایشگاه بینالمللی قرآن. ولی به هر حال این تغییر زمان، برگزاركنندگان را با مشكلاتی در برنامهریزی مواجه كرده و چه بسا كیفیت برگزاری نمایشگاه علیرغم همه تلاشها از سالهای قبل كمتر باشد. همچنین امسال مهمترین برنامه بخش بینالملل نمایشگاه، حضور چینیها است و چند ناشر خارجی كه در شرایط تحریم به سختی دعوت شدهاند و دست كم تا فردا نمیتوان درباره كیفیت حضورشان اظهار نظر كرد. به نظر میرسد آسمان هم سر ناسازگاری گذاشته و دست كم در روزهای اول جشنواره، وضعیت نامساعد جوی ممكن است استقبال از نمایشگاه را كاهش دهد، ضمن اینكه وقوع سیل در چند استان كشور و شرایط بحرانی در این استانها سبب شده از تعداد شركتكنندگان بالقوه در نمایشگاه تهران نیز كاسته شود. با تمام این گرفتاریها نمایشگاه كتاب تهران برگزار میشود و چه خوب كه این اتفاق رخ میدهد اما دستاوردهای چنین نمایشگاهی چه خواهد بود، گرچه توقع تدبیر از دولت تدبیر و امید در این شرایط كمی رویایی است، اما شاید بهترین اتفاق همین باشد كه محسن جوادی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد پنجشنبه گذشته در نشست خبری نمایشگاه مطرح كرده بود و آن هم كاهش تصدیگری دولت است و سپردن بازار نشر به خود ناشران.
-
لاف نفتی ترامپ
-
مجلس بهدنبال مهار سیب سمی
-
یا همه یا هیچ کس
-
اولویتهای سپاه در فصل جدید
-
عصر جدید صدا
-
جنبش كتاببازها علیه ركود
-
گاوخونی همچنان تشنه است
-
دستبرد مرد پرتقال فروش به حساب مشتریان
-
قرارمان شاد كردن بچههاست
-
تهدید فرصتساز
-
یکی از اهداف تروریستها، آلوده کردن روابط ایران و پاکستان است
-
زمانیکه رژیم صهیونیستی جنگ را به نفع خود تمام میکرد سپری شده است
-
واکنش ایران به عدم تمدید معافیتهای نفتی
-
کار شاگردان برانکو سخت شد
-
اعطای درجه سرلشکری به سردار سلامی،فرمانده جدید سپاه
-
روابط ایران و پاکستان دشمنان جدی دارد
-
ماجرای یک شورای عالی