دورخیز  آتش

مناطق جنگلی استان‌های لرستان، گلستان، ایلام و... که بیشترین بارش‌های بهاری را داشتند، بیشتر در خطر حریق هستند

دورخیز آتش

بهار پربارش امسال به همان اندازه كه با خودش آب و حیات و طراوت و سرسبزی آورد، تهدید و تخریب هم كم نداشت؛ تخریب‌هایش اشاره‌ای است به همان سیلاب‌های خانمان‌برانداز گلستان و لرستان و خوزستان و چند استان غربی و شرقی دیگر كشور و تهدیدهایش هم از همین حالا جنگل‌های همان مناطق را نشانه گرفته؛ آن هم نه با آب و سیلاب، كه با هُرم و حرارت آتش؛ آتشی كه امسال بیش از هر سالی جنگل‌های غرب و شمال كشور را مستعد سوختن كرده و از همین حالا زنگ هشدار در ایلام و كردستان و گلستان و مازندران و ... را به صدا درآورده.

اصلا این قانون طبیعت است، این‌كه بهار پربارش، پوشش‌های وسیع مرتعی و جنگلی بهارانه را به دنبال دارد و تابش خورشید سوزان تابستانه كه در پی‌اش می‌آید، حكم جرقه‌ای است در دل این پوشش گیاهی كه تا چند هفته دیگر طراوت‌شان گرفته می‌شود و آماده می‌شوند برای سوختن و گُر گرفتن.
بهار امسال هم كه تا همین‌جایش پربارش بود و پرطراوت و همراه با رویش پوشش جنگلی و مرتعی وسیع در لرستان و گلستان و خوزستان و مازندران و خلاصه پهنه وسیعی از استان‌های غربی و شرقی و جنوبی و مركزی. اما از همین حالا كه هنوز اردیبهشت به پایان نرسیده، هوا روز به روز تب‌دارتر می‌شود و داغ‌تر و مراتعِ سرسبز، خشك‌تر، آن‌قدر كه به انبار بزرگی از كاه تبدیل شوند و با یك جرقه، رنگ زرد و نارنجی شعله‌های آتش، در میانه‌شان به رقص درآید و بسوزد و بسوزاند و به جای بهشت این روزها، زمینی سوخته و تفتیده برجای بگذارد.
این تهدید باعث شده این روزها بیش از آن‌كه خبری از افتادن جرقه‌ای در خرمنی بشنویم، هشدارهای كارشناسان به گوشمان برسد؛ اولین هشدار هم از استان ایلام و جنگل‌های بلوطش رسیده؛ استانی كه با داشتن ۶۴۰ هزار هكتار جنگل و ۷۸۰ هزار هكتار مرتع، بیش از ۸۷ درصد مساحتش را منابع طبیعی تشكیل می‌دهد و بیش از ۹۰ درصد جنگل‌هایش را درختان بلوط.
یك كارشناس منابع طبیعی ایلام دراین‌باره می‌گوید به دلیل خشك بودن پوشش گیاهی كف جنگل، شرایط برای ایجاد آتش‌سوزی مساعد است و در چنین شرایطی این مردم و مسافران و گردشگران هستند كه باید با رعایت برخی نكات، از ایجاد آتش در جنگل و دامن‌زدن به آن خودداری كنند.
هم پهپاد، هم نگاه تیز مردم
مدیركل منابع طبیعی ایلام هم در گفت‌وگو با مهر به آغاز فصل گرما و خشكی هوا و افزایش احتمال وقوع آتش‌سوزی در محیط‌های طبیعی اشاره كرده و می‌گوید: بارش‌های كم‌نظیر امسال پوشش گیاهی مناسبی در عرصه‌های طبیعی استان شكل داده و برای جلوگیری از حوادث احتمالی و جلوگیری از آتش‌سوزی در این عرصه‌ها محوریت اول منابع طبیعی، مشاركت حداكثری مردم است.
آن‌طور كه رضا احمدی یادآور می‌شود، اداره منابع طبیعی ایلام برنامه‌های متعددی برای كاهش آتش‌سوزی‌های جنگلی دارد، از جمله این‌كه مناطق بحرانی استان را شناسایی كرده‌ و با استفاده از پهباد، روزانه پروازهایی در سطح استان به منظور شناسایی نقاط هدف انجام می‌شود. عملیات احداث آتش بر در برخی محورهای حاشیه جاده و رود و مناطق جنگلی و همچنین استفاده از توان حداكثری نیروهای عشایری و مرتع‌داران و شركت‌های تعاونی در صورت حریق هم از دیگر برنامه‌های این اداره‌كل است. شماره تماس رایگان ۱۵۰۴ امداد جنگل و مرتع هم درنظر گرفته شده تا شهروندان ایلامی و مسافران هر جا و در هر ساعتی از شبانه‌روز شعله سرخ آتشی در دل مرتع و جنگلی دیدند به نیروهای منابع طبیعی اعلام كنند.
امان از عامل انسانی
حتما كه باید مردم خودشان حواسشان به آتش و اطلاع‌رسانی و حتی اطفای آن باشد، چرا كه آمار می‌گوید مسبب 95درصد از عوامل آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع كشور خود مردم هستند و ایلام هم از این امر مستثنا نیست. البته مدیركل اداره منابع طبیعی ایلام گفته طی سال‌های 96 و 97 حجم و میزان آتش‌سوزی‌ در جنگل‌های استان نسبت به سال‌های قبل بسیار كاهش یافته.
غم آتش بعدِ سیلاب
این نگرانی در استان لرستان هم امسال بسیار زیاد است، به‌ویژه مراتع و جنگل‌های شهرستان‌های چگنی، كوهدشت، خرم‌آباد و پلدختر كه به گفته مدیركل منابع طبیعی لرستان بیشترین بحران را در وقوع آتش‌سوزی دارند، یعنی چیزی قریب به 150 نقطه بحرانی و ۶۱۷ هزار هكتار كه البته گفته شده، لوازم پیشگیری و مقابله با حریق در این نقاط بحرانی در سطح فرمانداری‌ها توزیع شده، هرچند كه مثل همیشه كمبود اعتبار، نیرو و تجهیزات مانع و مشكل اصلی بر سرراه تحقق این هدف است. این‌كه لرستان این روزها با مشكلات و پیامدهای سیلاب دست و پنجه نرم می‌كند و بتواند در چنین شرایطی شش دانگ حواسش به آتش‌سوزی جنگل‌ها هم باشد، البته ابهامی است كه در آینده روشن می‌شود.
حواسمان باشد به ...
از همین حالا كه هوا گرم و گرم‌تر می‌شود، احتمالا هر روز باید به‌ناچار به تماشای سرخی آتش در گوشه‌ای از جنگل‌ها و مراتع كشور نشست؛ احتمالی كه فقط یك احتمال نبوده و خبری یقینی است؛ چنان‌كه طبق آمار و به گفته سخنگوی كمیسیون كشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس نیز سالانه ۱۵ هزار هكتار از جنگل‌ها در آتش می‌سوزد و نابود می‌شود.
علی‌محمد شاعری گفته این قصه تكراری همه‌ساله كشور در اوایل فصل بهار است كه شاهد افزایش دما و وزش باد هستیم و از سویی حضور مردم در جنگل‌ها و مناطق ییلاقی.
    پس باید مردم خودشان دست به كار شوند و در صورت اتراق در مناطق جنگلی از روشن‌كردن آتش خودداری كنند و در صورت نیاز اجاق را با سنگ محصور كنند.
    از رهاسازی مواد شفاف (نظیر انواع بطری شیشه‌ای و پلاستیكی)، خرده‌شیشه و اشیای مشابه در داخل جنگل‌ها و مراتع خودداری كنید، چرا كه این اشیا همانند عدسی ذره‌بین عمل كرده و موجب اشتعال علوفه خشك و مواد قابل اشتعال كف جنگل‌ها و مراتع شده و كانون‌های آتش در مناطق ایجاد می‌كنند.
    و اما در صورت استفاده از منقل و اجاق ذغالی و چوبی، حواسمان باشد كه خاكسترهای اضافی به محیط تخلیه نشود، چرا كه موجب آتش‌سوزی علوفه و مواد قابل اشتعال كف جنگل‌ها خواهد شد.
    پس از اتمام استفاده از آتش از خاموش شدن آن اطمینان حاصل کنید.