اگر تصمیم به احداث یك خانه بومگردی دارید، این 8 قدم را باید بردارید
بفرمــاییـد خــانــه!
چند وقتی می‌شود كه اقامتگاه‌های بومگردی، ترجیح بسیاری از مسافران بر هتل‌های چند ستاره هستند؛ ترجیحی كه از یك ماجراجویی و كشف و دسترسی به تجربه‌های جدید می‌آید تا برتری اقامتگاه‌های بومگردی بر هتل‌ها. شاید همین نگاه جدید مردم به این ماجراست که باعث شده تعداد این اقامتگاه‌ها روز به روز در روستاهای كشورمان بیشتر شود و آدم‌های بیشتری به فكر تاسیس یكی از این اقامتگاه‌ها در شهر یا روستای خودشان بیفتند. البته این تصمیمی نیست كه امروز بگیریم و فردا اجرایی‌اش كنیم؛ بایدها و شایدهایی دارد كه باید از آنها گذر كرد تا بتوانید تصمیم‌تان را عملی كنید. این گزارش، راهنمای خلاصه و شاید مفید برای همه كسانی است كه به فكر تاسیس یك اقامتگاه بومگردی جذاب و گردشگری هستند و فكرهای خوبی برایش دارند؛ به نظر می‌رسد حالا وقتش است كه ریزه‌كاری شروع این ماجرا با هم مرور كنیم.
قدم اول؛ ایده
اقامتگاه‌های بومگردی، بر خلاف اسمش صرفا جایی برای اقامت مسافران نیست و اتفاقا همین هم باعث می‌شود با هتل‌های پر از امكانات فرق داشته باشد؛ چون اقامتگاه بومگردی باید ویژگی‌های یك جاذبه گردشگری را هم داشته باشد و زیبایی‌های بصری‌اش، چشم هر مسافری را بگیرد. پس اگر فكر می‌كنید ایده‌هایی جذاب و متفاوت برای چنین جایی و البته جایی برای تبدیل كردنش به چنین موقعیتی دارید، تصمیم درستی گرفته‌اید. خیلی هم نگران مجوز نباشید، چون قدیمی‌ترهای این عرصه می‌گویند اگر طبق اصول و ضوابط سازمان میراث فرهنگی پیش‌رفته باشید، با سختگیری‌های عجیب و غریب و البته نابجایی در این راه روبه‌رو نخواهید شد.
قدم دوم؛ من می‌توانم؟
برای احداث یك اقامتگاه بومگردی، سر و كارتان با سازمان میراث فرهنگی منطقه مورد نظرتان است. این سازمان ضوابطی دارد كه با اجرای مو به موی آن و می‌توانید صاحب یك مركز بومگردی در منطقه محلی خودتان باشید. حالا می‌دانید در یك اقامتگاه بومگردی، چه اتفاقی قرار است بیفتد؟ واقعیت این است كه اقامتگاه بومگردی باید بتواند فرهنگ جامعه میزبان را به مهمانانش نشان بدهد، طعم خوشمزه غذاهای محلی آن منطقه را به نمایش بگذارد و بتواند با مهمانانش تبادل اطلاعات داشته باشد. پس با یك‌شغل كارمند و ارباب‌رجوع طرف نیستید و از جان و دل و البته وقت و هزینه باید مایه بگذارید. همه این ویژگی‌ها نیازمند بایدها و نبایدهای اولیه است كه بدون آنها پیش رفتن این راه ممكن نیست. برای همین است كه سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری ایران، آیین‌نامه‌ای برای این كار تنظیم كرده است كه تمام شرایط و ضوابط اداری و چیستی و چرایی احداث یك مركز بومگردی را به طور دقیق برای كسانی كه قصد این كار را دارند توضیح و راه و روش را نشان داده است. پس اگر علاقه‌مند به تاسیس یك اقامتگاه بومگردی هستید و تصمیم به ورود به این شغل گرفته‌اید، این آیین‌نامه را بخوانید و قدم به قدم با آن پیش بروید تا به راحتی مجوزتان را در دست بگیرید.
قدم سوم، امتیاز بگیر
طبق ضوابط و آیین‌نامه معاونت گردشگری، هر اقامتگاه بومگردی درجه‌بندی خاصی دارد كه نشان‌دهنده كیفیت و سطح امكانات و البته رضایت مشتریان است. برخلاف هتل‌ها كه تعداد بیشتر ستاره‌هایشان نشان‌دهنده كیفیت بهتر آن هتل است، عدد یک، نشان‌دهنده بهترین سطح از كیفیت یك اقامتگاه بومگردی را نشان می‌دهد كه با رعایت نكات ذكر شده در این آیین‌نامه به آن مكان تعلق گرفته است. این‌طور كه در این آیین‌نامه نوشته شده است، این درجه‌بندی‌ها طبق یك‌سری امتیازات صورت می‌گیرد. امتیازاتی كه امور ساختمانی، تجهیزات و خدمات مرتبط به آن 30درصد از كل امتیازات را شامل می‌شود. امور نیروی انسانی، ایمنی و بهداشت هم 30درصد دیگر و 40درصد از باقی امتیازات به امور پایداری، رعایت اصول زیست‌محیطی و ابعاد فرهنگی مربوط است كه مجموع این شرایط و ارزیابی امتیازات، طبق آیین‌نامه، درجه‌بندی آن اقامتگاه را تعیین می‌كند.
قدم چهارم؛ ایمن كن
همان‌طور كه در نحوه امتیازبندی آیین‌نامه سازمان میراث فرهنگی مشخص است، یكی از شروط درجه‌بندی برتر در این اقامتگاه‌ها، استاندارد سازی اقامتگاه و رعایت اصول ایمنی آن است كه ارتباط مستقیم با سلامت مشتریان مجموعه دارد. پس لازم است پیش از راه‌اندازی این اقامتگاه، از نهایت دانش بومی منطقه استفاده كنید و شرایط اقامتگاه را با شرایط استاندارد بسنجید. در واقع ایمنی این خانه قدیمی باید طبق اصول فنی و مهندسی تضمین شده و در شرایط بعدی، ایمنی خدمات ارائه شده تایید شده باشد. ماجرا این است كه ایمنی‌سازی محیط مورد نظر از هر جهت، از شروط اصلی مجوز گرفتن و بعد از آن، امتیازگیری اقامتگاه محسوب می‌شود.
قدم پنجم؛ آسیب نرسان!
به بهانه احداث اقامتگاه بومگردی، نمی‌توانید هر بلایی كه دلتان خواست بر سر طبیعت بیاورید. مهم‌ترین بخش ماجرا این است كه هر قدمی كه در این راه می‌گذارید، باید بدون كوچك‌ترین آسیبی به طبیعت و منابع طبیعی باشد. این شاید یكی از اصلی‌ترین ركن‌هایی است كه یك تاسیس‌كننده اقامتگاه‌های بومگردی باید آن را رعایت كند. البته همان‌طور كه از اسمش پیداست، شما قرار است یك اقامتگاه بومگردی تاسیس كنید؛ پس بوم در كار شما مهم است و كسی كه وارد عرصه بومگردی می‌شود، باید خیلی بیشتر از همیشه حواسش به زیست بوم آن منطقه باشد و ویژگی‌های محیطی، فرهنگی، طبیعی و اجتماعی آنجا را دست‌نخورده نگه دارد و كمترین اثر منفی را بر ساختار محیط بگذارد.
قدم ششم؛ محلی باش
بهتر است اقامتگاه بومگردی مد نظرتان را در شهر و روستای خودتان تاسیس كنید تا بتوانید میزبانان بهتری برای مهمانان اقامتگاه‌تان باشید. اقامتگاه‌های محلی چیزی شبیه خانه‌های محلی اهالی است؛ در واقع باید باشد. پس دكوراسیون و رفتار میزبانان، باید آن‌طور باشد كه یك خانه سنتی و آرام را برای یك مهمان تداعی كند و در محلی‌ترین حالت ممكن باشد. در واقع مسافران به دنبال اطلاعات و رفتار و غذاهای محلی و هر آن چیزی كه مختص به منطقه و آن شهر است، هستند.پس بهترین كسی كه می‌تواند این خدمات را به مشتریان ارائه بدهد، یكی از محلی‌های آن منطقه است و چه‌كسی بهتر از شما؟
قدم هفتم؛ توجه به محیط زیست
توجه محیط‌زیست، دقیقا همان‌چیزی است كه اقامتگاه‌های بومگردی را از هتل‌ها و سایر مراكز تفریحی اقامتی، متمایز كرده است و البته هزینه‌هایی جداگانه برای تاسیس‌كننده فراهم می‌كند. مدیریت پسماند و تفكیك‌سازی زباله‌ها، صرفه‌جویی در مصرف آب با استفاده از شیرآلات ویژه و كم‌مصرف، توجه به لوله‌كشی‌ها، استفاده از سیستم‌های تصفیه مجدد آب كه در هر مركزی استفاده نمی‌شود، استفاده از پنل‌های خورشیدی برای مصرف بهینه انرژی و كارهایی از این دست، جزو فعالیت‌های جدانشدنی از اقامتگاه‌های بومگردی است كه باید برایش برنامه‌ریزی داشته باشید و حساب هزینه‌هایش را بكنید.
قدم هشتم؛ بفرمایید داخل
حالا كه شرایط و قوانین را بررسی و اجرا كرده‌اید، قدم بزرگی برداشته‌اید. پس می‌توانید درخواست خودتان را كه راه‌اندازی یك اقامتگاه بومگردی است همراه با مدارك‌تان به اداره كل میراث فرهنگی و گردشگری ببرید و منتظر كارشناسی كارشناسان سازمان باشید تا در نهایت پروانه فعالیت‌تان صادر شود و بتوانید میزبانان خوبی برای مهمانان‌تان باشید.
نگاه آخر؛ اشتغال‌زایی
اینجا یك اشتغال‌زایی اتفاق افتاده است؛ آن‌قدر كه می‌تواند یك خانواده و یك روستا را درگیر خودش كند و آن روستا را رونق بدهد. به نظر می‌رسد اشتغال‌زایی به هر سبكی در شرایط فعلی جامعه، می‌تواند قدم مثبتی برای اقتصاد آن شهر و روستا باشد و راه گردشگری را به آن منطقه باز می‌كند.
اقامتگاه‌های بومگردی، بر خلاف اسمش صرفا جایی برای اقامت مسافران نیست و اتفاقا همین هم باعث می‌شود با هتل‌های پر از امكانات فرق داشته باشد؛ چون اقامتگاه بومگردی باید ویژگی‌های یك جاذبه گردشگری را هم داشته باشد و زیبایی‌های بصری‌اش، چشم هر مسافری را بگیرد. پس اگر فكر می‌كنید ایده‌هایی جذاب و متفاوت برای چنین جایی و البته جایی برای تبدیل كردنش به چنین موقعیتی دارید، تصمیم درستی گرفته‌اید. خیلی هم نگران مجوز نباشید، چون قدیمی‌ترهای این عرصه می‌گویند اگر طبق اصول و ضوابط سازمان میراث فرهنگی پیش‌رفته باشید، با سختگیری‌های عجیب و غریب و البته نابجایی در این راه روبه‌رو نخواهید شد.
قدم دوم؛ من می‌توانم؟
برای احداث یك اقامتگاه بومگردی، سر و كارتان با سازمان میراث فرهنگی منطقه مورد نظرتان است. این سازمان ضوابطی دارد كه با اجرای مو به موی آن و می‌توانید صاحب یك مركز بومگردی در منطقه محلی خودتان باشید. حالا می‌دانید در یك اقامتگاه بومگردی، چه اتفاقی قرار است بیفتد؟ واقعیت این است كه اقامتگاه بومگردی باید بتواند فرهنگ جامعه میزبان را به مهمانانش نشان بدهد، طعم خوشمزه غذاهای محلی آن منطقه را به نمایش بگذارد و بتواند با مهمانانش تبادل اطلاعات داشته باشد. پس با یك‌شغل كارمند و ارباب‌رجوع طرف نیستید و از جان و دل و البته وقت و هزینه باید مایه بگذارید. همه این ویژگی‌ها نیازمند بایدها و نبایدهای اولیه است كه بدون آنها پیش رفتن این راه ممكن نیست. برای همین است كه سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری ایران، آیین‌نامه‌ای برای این كار تنظیم كرده است كه تمام شرایط و ضوابط اداری و چیستی و چرایی احداث یك مركز بومگردی را به طور دقیق برای كسانی كه قصد این كار را دارند توضیح و راه و روش را نشان داده است. پس اگر علاقه‌مند به تاسیس یك اقامتگاه بومگردی هستید و تصمیم به ورود به این شغل گرفته‌اید، این آیین‌نامه را بخوانید و قدم به قدم با آن پیش بروید تا به راحتی مجوزتان را در دست بگیرید.
قدم سوم، امتیاز بگیر
طبق ضوابط و آیین‌نامه معاونت گردشگری، هر اقامتگاه بومگردی درجه‌بندی خاصی دارد كه نشان‌دهنده كیفیت و سطح امكانات و البته رضایت مشتریان است. برخلاف هتل‌ها كه تعداد بیشتر ستاره‌هایشان نشان‌دهنده كیفیت بهتر آن هتل است، عدد یک، نشان‌دهنده بهترین سطح از كیفیت یك اقامتگاه بومگردی را نشان می‌دهد كه با رعایت نكات ذكر شده در این آیین‌نامه به آن مكان تعلق گرفته است. این‌طور كه در این آیین‌نامه نوشته شده است، این درجه‌بندی‌ها طبق یك‌سری امتیازات صورت می‌گیرد. امتیازاتی كه امور ساختمانی، تجهیزات و خدمات مرتبط به آن 30درصد از كل امتیازات را شامل می‌شود. امور نیروی انسانی، ایمنی و بهداشت هم 30درصد دیگر و 40درصد از باقی امتیازات به امور پایداری، رعایت اصول زیست‌محیطی و ابعاد فرهنگی مربوط است كه مجموع این شرایط و ارزیابی امتیازات، طبق آیین‌نامه، درجه‌بندی آن اقامتگاه را تعیین می‌كند.
قدم چهارم؛ ایمن كن
همان‌طور كه در نحوه امتیازبندی آیین‌نامه سازمان میراث فرهنگی مشخص است، یكی از شروط درجه‌بندی برتر در این اقامتگاه‌ها، استاندارد سازی اقامتگاه و رعایت اصول ایمنی آن است كه ارتباط مستقیم با سلامت مشتریان مجموعه دارد. پس لازم است پیش از راه‌اندازی این اقامتگاه، از نهایت دانش بومی منطقه استفاده كنید و شرایط اقامتگاه را با شرایط استاندارد بسنجید. در واقع ایمنی این خانه قدیمی باید طبق اصول فنی و مهندسی تضمین شده و در شرایط بعدی، ایمنی خدمات ارائه شده تایید شده باشد. ماجرا این است كه ایمنی‌سازی محیط مورد نظر از هر جهت، از شروط اصلی مجوز گرفتن و بعد از آن، امتیازگیری اقامتگاه محسوب می‌شود.
قدم پنجم؛ آسیب نرسان!
به بهانه احداث اقامتگاه بومگردی، نمی‌توانید هر بلایی كه دلتان خواست بر سر طبیعت بیاورید. مهم‌ترین بخش ماجرا این است كه هر قدمی كه در این راه می‌گذارید، باید بدون كوچك‌ترین آسیبی به طبیعت و منابع طبیعی باشد. این شاید یكی از اصلی‌ترین ركن‌هایی است كه یك تاسیس‌كننده اقامتگاه‌های بومگردی باید آن را رعایت كند. البته همان‌طور كه از اسمش پیداست، شما قرار است یك اقامتگاه بومگردی تاسیس كنید؛ پس بوم در كار شما مهم است و كسی كه وارد عرصه بومگردی می‌شود، باید خیلی بیشتر از همیشه حواسش به زیست بوم آن منطقه باشد و ویژگی‌های محیطی، فرهنگی، طبیعی و اجتماعی آنجا را دست‌نخورده نگه دارد و كمترین اثر منفی را بر ساختار محیط بگذارد.
قدم ششم؛ محلی باش
بهتر است اقامتگاه بومگردی مد نظرتان را در شهر و روستای خودتان تاسیس كنید تا بتوانید میزبانان بهتری برای مهمانان اقامتگاه‌تان باشید. اقامتگاه‌های محلی چیزی شبیه خانه‌های محلی اهالی است؛ در واقع باید باشد. پس دكوراسیون و رفتار میزبانان، باید آن‌طور باشد كه یك خانه سنتی و آرام را برای یك مهمان تداعی كند و در محلی‌ترین حالت ممكن باشد. در واقع مسافران به دنبال اطلاعات و رفتار و غذاهای محلی و هر آن چیزی كه مختص به منطقه و آن شهر است، هستند.پس بهترین كسی كه می‌تواند این خدمات را به مشتریان ارائه بدهد، یكی از محلی‌های آن منطقه است و چه‌كسی بهتر از شما؟
قدم هفتم؛ توجه به محیط زیست
توجه محیط‌زیست، دقیقا همان‌چیزی است كه اقامتگاه‌های بومگردی را از هتل‌ها و سایر مراكز تفریحی اقامتی، متمایز كرده است و البته هزینه‌هایی جداگانه برای تاسیس‌كننده فراهم می‌كند. مدیریت پسماند و تفكیك‌سازی زباله‌ها، صرفه‌جویی در مصرف آب با استفاده از شیرآلات ویژه و كم‌مصرف، توجه به لوله‌كشی‌ها، استفاده از سیستم‌های تصفیه مجدد آب كه در هر مركزی استفاده نمی‌شود، استفاده از پنل‌های خورشیدی برای مصرف بهینه انرژی و كارهایی از این دست، جزو فعالیت‌های جدانشدنی از اقامتگاه‌های بومگردی است كه باید برایش برنامه‌ریزی داشته باشید و حساب هزینه‌هایش را بكنید.
قدم هشتم؛ بفرمایید داخل
حالا كه شرایط و قوانین را بررسی و اجرا كرده‌اید، قدم بزرگی برداشته‌اید. پس می‌توانید درخواست خودتان را كه راه‌اندازی یك اقامتگاه بومگردی است همراه با مدارك‌تان به اداره كل میراث فرهنگی و گردشگری ببرید و منتظر كارشناسی كارشناسان سازمان باشید تا در نهایت پروانه فعالیت‌تان صادر شود و بتوانید میزبانان خوبی برای مهمانان‌تان باشید.
نگاه آخر؛ اشتغال‌زایی
اینجا یك اشتغال‌زایی اتفاق افتاده است؛ آن‌قدر كه می‌تواند یك خانواده و یك روستا را درگیر خودش كند و آن روستا را رونق بدهد. به نظر می‌رسد اشتغال‌زایی به هر سبكی در شرایط فعلی جامعه، می‌تواند قدم مثبتی برای اقتصاد آن شهر و روستا باشد و راه گردشگری را به آن منطقه باز می‌كند.
