حیرت اروپایی از مجسمه‌های نوین ایرانی

مسعود اخوان جم از آثارش در دوسالانه ونیز می‌گوید

حیرت اروپایی از مجسمه‌های نوین ایرانی




 درهم‌آمیخته‌شدن صنعت، فناوری و هنر سبب شده دو مجسمه بسیار بزرگ و خوش‌تراش مسعود اخوان جم در دوسالانه ونیز نگاه‌های بسیاری از هنرمندان و هنردوستان اروپایی را به خود جلب كند.
متریال خاص این دو مجسمه كه از آلیاژی ضد زنگ است، دو برابر فولاد استحكام دارد و یكی از سخت‌ترین و مقاوم‌ترین آلیاژهای عصر جدید به شمار می‌رود و البته برش تمیز و تراش هنرمندانه كه ماده را به‌خوبی در خدمت معنایی اجتماعی و اساطیری ایرانی درآورده، سبب شده مخاطبان دوسالانه ونیز از ورود مجسمه‌سازی ایران به عرصه‌های نو سخن به میان آورند. عرصه‌هایی كه علاوه بر معناآفرینی، حائز بیان معاصر و فناوری روز دنیا هم هست.
این دومین دوره پیاپی است كه مسعود اخوان جم با دو مجسمه در پاویون بنیاد GAA در دوسالانه ونیز حضور دارد. بنیادی كه به‌تازگی به ECC تغییر نام داده و زیر لوگوی
European cultural centre Italy فعالیت‌های فرهنگی هنری می‌كند. دو مجسمه اخوان جم، «معضل انسان» و «دگرگونی» نام دارند كه یكی با رویكرد نقد اجتماعی و دیگری بر اساس اساطیر ایرانی خلق شده‌اند و هر دو كنار هم در ورودی باغ زیبایی در جیاردینی مارینارِسا از روز 11 می 2019 به نمایش درآمده‌اند.
بنیاد ECC یك سازمان غیر انتفاعی اروپایی است، این بنیاد اعلام كرده با هدف افزایش آگاهی درباره درونمایه‌های فلسفی در هنر معاصر، به ویژه زمان، فضا و وجود، این پاویون را برپا كرده و در همین راستا آثاری شاخص در گستره دوسالانهملل گردهم آورده است. در یكی از نوشتارهایی كه این بنیاد درباره مجسمه‌های اخوان جم در نشریات اروپایی منتشر كرده، آمده است: فراز و نشیب‌ها و كش و قوس‌های زندگی مدت‌های مدیدی یك منبع الهام برای مجسمه‌ساز ایرانی، مسعود اخوان جم است كه می‌توانیم به طور منظم در كارهای او ببینیم. پرسش‌های جست‌وجوگرانه و عمیق او درباره انسان در همین دو مجسمه در ونیز پیش روی ماست.
اخوان جم درباره برش‌های طنازانه و ظریف از ماده‌ای چنین سخت می‌گوید: این خودش در خدمت معنای اثر است، من عاشق خلق زیبایی و هماهنگی از چنین ماده‌ای هستم و همین تناقض و دشواری بخشی از جذابیت كار برای من است.
در حالی كه پنجاه‌وهشتمین دوسالانه ونیز روزهای داغی را در گرمای شدید اروپا تجربه می‌كند، اخوان جم چشم خود را به طرح‌های آینده دوخته است. او با لبخند می‌گوید: من به طور مداوم در اندیشه آثار نو‌تر هستم، من توسط طرح‌هایی كه شروع كرده‌ام احاطه شده‌ام و از شگفت ‌زده ‌كردن خودم و مخاطبان آثارم لذت می‌برم.
 مجسمه اول؛ معضل
مجسمه معضل انسان در ابعاد حیرت انگیز 400 در 246 سانتی‌متر با وزن 800 كیلوگرم به شكل تندیس چهره یك انسان با یك جفت بال است، یك بال فرشته به‌زیبایی پر و دیگر شبیه به خفاش. این هنرمند می‌گوید: من می‌خواستم مخاطب را بر سر دوراهی قرار دهم، دو مسیری كه به طور روزانه با آن مواجهیم، نشان‌گذاری خوب و بد، این راه‌های تعیین‌كننده است كه ما و دنیا را می‌سازد.
 مجسمه دوم؛ دگرگونی
اما مجسمه دگرگونی با ابعاد 207 در 80 سانتی‌متر، گویی در نقش یك یادآور عمل می‌كند كه موثرترین راه برای ایجاد توسعه و بهبود اقتصادی و اجتماعی و البته همكاری با یكدیگر است. اظهار‌نظر اخوان جم در مورد این موضوع به شكل یك تندیس با نماد سه‌گانه متشكل از گاونر، فیل و گوزن، با همپوشانی نقاط قوت هر یك از این نمادهاست كه از آثار اسطوره‌ای هخامنشیان و ایران باستان الهام گرفته شده است.