تحولات یك سال گذشته در شمال آفریقا كه با سرنگونی عمر البشیر در سودان، كناره‌گیری عبدالعزیز بوتفلیقه در الجزایر و حمله ژنرال خلیفه حفتر به طرابلس دنبال شد نشان از تغییرات جدیدی در شمال این قاره سیاه دارد.
نیروهای آزادی و تغییرسودان كه نقشی كلیدی در رهبری مخالفت‌های مردمی علیه نظامیان این كشور دارند می‌گویند موفق شده اند با شورای نظامی حاكم بر این كشور به توافقی جدید دست یابند. اعتراض‌های مردمی در سودان از ۱۹ دسامبر ۲۰۱۸ (۲۸ آذر ۹۷) به علت افزایش قیمت نان آغاز شد، اما این اعتراض‌ها به سرعت رنگ و بوی سیاسی به خود گرفت و تظاهركنندگان خواستار سرنگونی دولت البشیر شدند. دولت البشیر سرانجام ۲۲ فروردین با دخالت ارتش سرنگون و پس از آن ارتش سودان با تشكیل نهادی با عنوان شورای نظامی انتقالی به ریاست ژنرال عبدالفتاح البرهان قدرت را در دست گرفت. سرنگونی البشیر گروه‌های معترض سودانی را راضی نكرد و آنها همچنان خواستار كنار رفتن نظامیان و انتقال مسالمت‌آمیز قدرت به یك شورای غیرنظامی و تشكیل یك حكومت دموكراتیك بودند. بعد از چندبار گفت‌وگوهای بی‌حاصل سرانجام نظامیان تصمیم به سركوب اعتراضات گرفتند اما این تصمیم با اعتصاب گسترده در داخل و مخالفت‌های شدید در خارج مواجه شد .
نظامیان كه به حمایت‌های عربستان سعودی و امارات پشت گرم بودند تصور می‌كردند با یكسری حملات سركوبگرانه قادر خواهند بود اعتراضات مردم را خاموش کنند اما این سركوب‌ها نتایج دیگری داشت و سرانجام نظامیان را وادار کرد با مخالفان در تشكیل یك دولت انتقالی به توافق برسند. طبق توافق‌های انجام شده پس از یك دوره انتقالی سه ساله قرار است در سودان یك دولت غیرنظامی تشكیل شود. اگر این برنامه اجرا شود برای نخستین‌بار در تاریخ معاصر خواهد بود كه در سودان یك حكومت غیرنظامی زمام امور این كشور را به‌دست می‌گیرد و این مساله می‌تواند در ژئوپلتیك شمال آفریقا تاثیرگذار باشد.
پیروزی‌های مردم سودان درحالی است كه طی هفته‌های گذشته مردم الجزایر نیز با برگزاری تظاهرات میلیونی بخصوص در روزهای جمعه همچنان خواستار تشكیل دولتی غیر نظامی و دموكراتیك در كشورشان هستند. اعتراضات در الجزایر از شش ماه پیش شروع شد و مردم خواستار عدم مشاركت بوتفلیقه در انتخابات آینده ریاست جمهوری كشورشان بودند. بوتفلیقه كه 20 سال زمامدار حكومت در این كشور بود همچنان اصرار داشت رئیس‌جمهور الجزایر باقی بماند. سرانجام بوتفلیقه در اثر فشارهای داخلی و خارجی تسلیم شد و از دور رقابت‌ها كنار رفت اما مردم معترض به این اقدام رضایت نداده و خواستار تغییرات اساسی در تركیب كلی حكومت شدند. مبارزات مردم الجزایر همچنان به صورت شنبه‌های میلیونی ادامه دارد.
یكی دیگر از تحولات شمال آفریقا حملات نیروهای ژنرال حفتر به طرابلس است كه حركت او در اثر فشارهای خارجی و مقاومت مردمی تا اینجا متوقف شده است. حفتر كه خود روزگاری یارِ غار و رفیقِ گرمابه و گلستان معمر قذافی دیكتاتور مخلوع لیبی به شمار می‌رفت،  نیروهایی را با كمك سه كشور عربستان، امارات متحده عربی و مصر گردآوری كرده و در مقابل حكومت مركزی صف آرایی كرد. نبرد حفتر با دولت مستقر در طرابلس این روزها به نبرد نیابتی بین دولت‌های مصر، امارات و عربستان از یك سو و قطر و تركیه از سوی دیگر تبدیل شده است. نتیجه این نبرد هنوز روشن نیست اما اگر طرابلس به تصرف ژنرال حفتر در آید تاثیری منفی بر ژئوپلتیك آینده شمال آفریقا خواهد گذاشت و دولت‌های عربی را به دست درازی‌های بیشتر در این منطقه تشویق خواهد کرد.