روزی كه آپولو هوا رفت!
50 سال پیش در چنین روزی رویای فتح ماه، رنگ واقعیت به خود گرفت. كافی است از پدر و مادرها و پدربزرگ و مادربزرگهایتان كه شاهدان زنده آن فتح بزرگ بودند بپرسید تا برایتان بگویند چه ولولهای در مردم افتاده بود و چطور برای رسیدن فضانوردان به ماه لحظهشماری میكردند. در واپسین روزهای تیر 1348 آمریكاییها سفینه سرنشیندار آپولو11 را پرتاب کردند و همزمان با آنها روسها هم فضاپیمای بدون سرنشین لونا15 را راهی ماه كرده بودند. دو ابرقدرت شرق و غرب برای آوردن نخستین سنگها از سطح ماه به زمین رقابت سنگینی را آغاز كرده بودند كه تنها چیزی كه در آن مهم نبود، هزینه و پول برای پیروزی در این رقابت بود!
آخرین خبرها را آسوشیتدپرس، رادیو مسكو و دیگر روزنامهها و خبرگزاریهای مطرح جهان لحظه به لحظه مخابره میكردند. در ایران تلویزیون ملی ویژهبرنامهای را برای پخش تازهترین تصاویر دریافتی از فضانوردان ماموریت آپولو11 و ماموریتهای پس از آن ترتیب داده بود. یادم هست مرحوم پدربزرگم میگفت چند روز قبل از فرود آپولو بر ماه تصمیم گرفت تلویزیون بخرد تا لحظهای از این ماموریت را از دست ندهد. میگفت هیجان به قدری بالا رفته بود كه روز فرود آپولو، همسایههایی كه در خانه هنوز تلویزیون نداشتند، مهمانشان شده بودند تا همه در كنار هم لحظه تاریخی قدم گذاشتن انسان بر سطح ماه را تماشا كنند. از خیلیها شنیدهام كه میگویند در خانواده و دوستانشان خیلیها برای سالم برگشتن فضانوردان آپولو دعا میكردند و حتی نذر كرده بودند. آن روزها ماموریت آپولو11 به نماد همدلی انسانها از ملیتها و نژادهایی با مذاهب گوناگون تبدیل شده بود.
نگاهی به مطبوعات ایران هم در آن روزها از شور و شوقی خبر میدهد كه تقریبا بر همه دنیا حاكم بود. میلیونها نفر با چشمهای گردشده از حیرت به قدرت علم در فتح مرزهای جدید عالم نگاه میكردند و همان روزها بود كه ضربالمثل «آپولو هوا كردن» خلق شد. هنوز هم اگر كسی كار عجیب و ماورای تصوری بكند، میگویند فلانی میخواهد آپولو هوا كند!
بیانصافی است عظمت این موفقیت بزرگ را به پیروزی آمریكاییها در برابر روسها تقلیل دهیم؛ كاری كه خود فضانوردان آمریكایی و دانشمندان ناسا هم هوشمندانه نكردند تا شیرینی افتخار این پیروزی بزرگ به كام بشریت باشد. چنان كه روی لوح یادبودی كه در محل فرود آپولو11 بر سطح ماه برجا مانده نوشته شده است: «اینجا انسانهایی از سیاره زمین نخستین بار بر سطح ماه قدم گذاشتند؛ جولای 1969 میلادی»