به دلیل انتشار تصاویر دختران زیلایی در چالش پیری جامجم از وضعیت جدید دختران این منطقه گزارش میدهد
زیـلایی جـوان میشـود
یك سال و هشت ماه و 29 روز پیش «قصه دختران زیلایی» تیتر یك روزنامه جامجم شد؛ قصه دخترانی كه در جوانی پیر میشوند، دخترانی كه از شناسنامههایشان بزرگترند! حالا به لطف یك چالش اینستاگرامی، دختران زیلایی دوباره دیده شده اند؛ دوباره عكسهایشان در شبكههای مجازی دست به دست میشود و خیلیها یادشان افتاده در منطقه زیلایی مارگون، جایی در شهرستان بویراحمد دخترانی زندگی میكنند كه برای پیر شدن دست به دامن هیچ نرمافزار تغییر چهرهای نمیشوند؛ دخترانی كه محرومیت روی صورتشان تند و تند خط میاندازد و سال به سال كه میگذرد این خطها میشوند چین، چروك و چین و چروك، همه را در هر سن و سالی باشند شبیه هم میكند؛ آنقدر كه مینای 25 ساله روستای آب بلوط پایین شبیه مهتاب 28 ساله روستای كیمه علیا بشود و جانگلی 35 ساله روستای كولند شبیه رقیه 26 ساله روستای آبعلی؛ حكایتی كه خانه به خانه و روستا به روستا در منطقه زیلایی و بین كوههای بلوط پوش شهرستان بویراحمد تكرار میشود، فقط بعضی جاها رنگ این محرومیت غلیظتر است و بعضی جاها كمی كمرنگتر وگرنه قصه همه جا همان است كه بود. قصهای كه به كار سخت و نبود امكانات اولیه زندگی گره خورده است؛ مشكلاتی كه از بچگی پا به پایشان میآید و هر چقدر بزرگتر میشوند، بیشتر میشود.
ماجرای دختران منطقه محروم زیلایی ماجرای روزمره جدال با بیآبی و محرومیت و زندگی در شرایط سخت است، دخترها هفت هشت ساله كه میشوند اگر شانس یارشان باشد راهی مدرسه میشوند، مدرسهای كه خیلی وقتها نزدیكشان نیست، اگر هم شانس نداشته باشند از همین سن و سال راهی كوه میشوند برای جمع كردن هیزم. بار هیزم میآورند تا اجاق خانههایشان روشن باشد. خانههایی كه سالهاست در حسرت رسیدن لولههای گاز مانده است. آرزویی كه نسل به نسل جلو آمده و رسیده به بچههای نسل امروز. آنوقت كبری 23 ساله هم باید مثل روزهای جوانی مادرش ملكه، هر روز برای جمع كردن هیزم به كوه برود؛ سرنوشتی كه میداند در انتظار دختری هم هست كه در شكم دارد و هنوز به دنیا نیامده.
آغاز قصه زیلایی
قصه زیلایی و محرومیتش برای ما كه خبرنگار بودیم با سفری به یاسوج شروع شد، سفری به میزبانی و همراهی كمیته امداد امام خمینی(ره) كه به بازدید از روستاهای مختلف منطقه رسید . نتیجه این شد كه وقتی زیلایی را از نزدیك دیدیم و پای حرف دختران و زنان جوانش نشستیم، نوشتیم زیلایی را خبرنگارها خوب میشناسند، عكاسها راه بلدش هستند، اما پای مسؤولان كمتر به این منطقه رسیده است.
جوهر گزارش ما هنوز خشك نشده بود كه خبرگزاریها از سفر دو روزه تیم معاونت توسعه روستایی و مناطق معاون اول رئیسجمهور به منطقه زیلایی خبر دادند و از قول فریبا رحمانپور، مدیركل وقت امور بانوان و خانواده استانداری كهگیلویه و بویراحمد نوشتند مشكلات زنان و دختران مناطق محروم این استان در این سفر دو روزه بررسی میشود.
سفری كه در آن مشاور معاون توسعه روستایی و مناطق محروم نهاد ریاست جمهوری به همراه مدیركل امور حمایتهای اجتماعی كمیته امداد كشور از روستاهای منطقه زیلایی بازدید كردند؛ سفری كه نتیجهاش هیچوقت در هیچ رسانهای منتشر نشد و بعد از گذشت حدود دو سال با پیگیریهای جدید ما هم به نتیجهای نرسید و هر دو نفر از نتایج این سفر و این گزارش اظهار بیاطلاعی كردند.
آنها كه از اطلاع رسانی پا پس كشیدند، ته دل ما لرزید، دروغ چرا؟! انتظارش را نداشتیم، فكر میكردیم الان قطاری از كارهای انجام شده جلویمان ردیف میشود و بعد نگران شدیم كه نكند در زیلایی وضع زنان همان باشد كه بود؟!
نگرانیمان اما زیاد طول نكشید، پای حرفهای آذر صفایینیا، مدیركل امور بانوان و خانواده استانداری كهگیلویه و بویراحمد كه نشستیم، امید مثل یك رشته باریك نور راهش را به گزارش ما باز كرد و آنوقت دلمان خوش شد كه حداقل در نسل بعدی زنان این منطقه، جوانی دیگر یك آرزو نباشد!
بعد از انتشار گزارش چه شد؟
صفایینیا كه از 29 آذر 96 یعنی حدود دو ماه بعد از انتشار گزارش ما درباره زیلایی، مسؤولیت مدیركلی امور بانوان و خانواده استانداری كهگیلویه و بویراحمد را بهعهده گرفته بود، به ما گفت كه اولین دستورالعمل كاریاش رسیدگی به وضعیت زنان زیلایی بوده که عکس هایشان منتشر شده بود.
صفایینیا گفت: استاندار وقت تاكید كردند كه عكسها و گزارشی كه از زیلایی منتشر شده را در دستور كار بگذار و نتیجه این شد كه اولین كار من حضور در دفتر معاونت توسعه روستایی كشور در تهران به همین بهانه بود. در این سفر كاری من متوجه شدم كه مصوبات زیادی در دستور كار دستگاههای مختلف برای رسیدگی به این معضل در زیلایی قرار گرفته، اما مشكل اینجا بود كه همه این مصوبات آهسته آهسته پیش میرفتند در نتیجه برای تسریع فعالیتها با هماهنگی و اجازه استاندار، شورای اداری استانداری به زیلایی برده شد.
برای صفایینیا كار اجرایی از همین جا شروع شد؛ از وقتی كه برنامهها به دو دسته بلندمدت و زیرساختی و كوتاهمدت و حمایتی تقسیم شدند.
مدیركل امور بانوان و خانواده استانداری كهگیلویه و بویراحمد توضیح داد: در برنامههای بلندمدت قرار بر رسیدگی به زیرساختها و توسعه زیربنایی شد، مثل ساخت راه، مدرسه، مركز درمانی، اورژانس جادهای و... در بحث برنامههای حمایتی هم، قرار بر فعالیت بیشتر نهادهای حمایتی و خدماترسان بود تا شرایط زنان و دختران منطقه تغییر كند و در كنار این تغییر، آنها توانمند شده و مهارت یاد بگیرند و حتی به چرخه سوادآموزی برگردند كه خوشبختانه تا الان هر دو بُعد با هم پیش رفته است.
صفایینیا اما برای ما یك خبر خوب هم داشت و در صحبتهایش از راهاندازی اولین مركز یادگیری سیار محلی در منطقه زیلایی خبر داد و گفت: ما چون میخواستیم زمان را از دست ندهیم و در كوتاهمدت هم به نتیجه برسیم، با همكاری آموزش و پرورش استان اولین مركز یادگیری محلی را در زیلایی برپا كردیم و به این دلیل كه تعداد روستاهای منطقه زیاد بود و ما نمیتوانستیم در یك جا مستقر شویم و به همه خدماترسانی كنیم، مركز را به صورت سیار و دورهای به روستاهای مختلف فرستادیم .
ماحصل این اتفاق برای زنان زیلایی، برای همه آن 6000 نفری كه نیمی از جمعیت 12 هزار نفری منطقه را شامل میشوند، آموزش مهارتهای زندگی بوده و توانمندسازی در زمینههای مختلف، از فرزندآوری گرفته تا مشاغل خانگی و همچنین اطلاعرسانی در زمینه بهداشت و تغذیه زنان.
صفایینیا بعد از این صحبتها تاكید كرد كه زنان این منطقه از بدیهیترین امكانات و ابتداییترین اطلاعات بهداشتی محروم بودند و با حضور این مركز سیار، شرایط متفاوتی پیش رویشان قرار گرفت.
با این حال، او مسؤولی بود كه به ما گفت با توجه به شدت محرومیت منطقه، همه این اقدامات فقط مثل برداشتن قدم اول در زیلایی است، قدمی كه البته آنها را مطالبه گر كرده است و همین یك اتفاق خوب و بزرگ است. یكی از دستاوردهای این اتفاق خوب، به گفته صفایی نیا حضور مسؤولان رده بالای دولت در منطقه است و او به همین بهانه از بازدید دكتر محمد امید، معاون توسعه روستایی و مناطق محروم كشور از منطقه زیلایی طی یكی دو هفته آینده خبر داد و گفت: همه این اتفاقها از نظر ما تازه فاز اول زیلایی است و گفت در فاز دوم وقتی تمام این پروژهها نهایی شدند، استانداری پیگیر مسائل توسعهای منطقه است، مثل ظرفیتهای گردشگری و ...