پارلمان انگلیس با رای منفی به خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا، بوریس جانسون را در وضعیت دشواری قرار داد؛ آیا سرنوشت ترزا می برای جانسون تکرار میشود؟
بــوریس در مخمصــه
بوریس جانسون، نخستوزیر جدید انگلستان در تمام عمرش هرگز در چنین مخمصهای گرفتار نیامده بود. او كه خود یكی از مشوقان خروج انگلستان از اتحادیه اروپا بود، هماكنون در وضعیتی قرار گرفته است كه نه راه پیش دارد و نه پس. نه قادر به خروج با توافق یا بدون توافق از اتحادیه است و نه راهی در درون كشور پیش پای او گذاشته میشود تا دولتش بتواند بر اساس آن برنامه خروج را پیش ببرد. او كه قبلا دست به دامن ملكه شد و پارلمان را تعلیق كرد، نه تنها نتوانست از سد پارلمان عبور كند بلكه با مخالفت شدیدتر پارلمان مواجه شد و حتی اكثریت حزب خود را نیز از دست داد. حالا او در یك ناكامی مطلق نمیداند استعفا دهد یا ندهد، انتخابات برگزار كند یا نكند، از اتحادیه اروپا خارج شود یا نه و برای نجات خود از این وضعیت دست به دامن چه كسی شود؟
طناب برگزیت برگردن جانسون
مساله خروج لندن از اتحادیه اروپا یا همان برگزیت اكنون به یكی از مهمترین موضوعات سیاست داخلی و خارجی بریتانیا تبدیل شده است. این مساله هم اكنون ابعادی بسیار گسترده تر از یك مساله سیاسی پیدا كرده و به آزمونی درباره نظام سیاسی بریتانیا و ماهیت آن تبدیل شده است. برگزیت تاكنون یك نخستوزیر را مجبور به استعفا كرده و یك نخستوزیر دیگر را در بدترین شرایط قرار داده است. حال آنکه چشمانداز روشنی برای آینده نیز دیده نمیشود. بوریس جانسون پس از آن كه نمایندگان طرح ممنوعیت خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا را تصویب كردند، خواستار برگزاری رایگیری برای انتخابات زودهنگام شد. اما حزب كارگر كه حزب اصلی مخالف دولت محافظهكار است و بارها خواستار انتخابات زودهنگام شده بود، این بار اعلام كرد با برگزاری انتخابات پیش از موعد تا زمانی كه قانون جلوگیری از برگزیت بدون توافق به اجرا درآید، مخالفت خواهد كرد.
شكستهای پیاپی جانسون در پارلمان بریتانیا موقعیت سیاسی وی را بهشدت متزلزل كرد تا جایی كه در خبرها آمده بود برادرش جو جانسون نیز از عضویت خود در پارلمان استعفا داده است. او كه یكی از نمایندگان حزب محافظهكار در پارلمان بود، گفت در انتخاب میان منافع ملی یا تعهد به خانواده دچار تعارض شده و به همین دلیل فكر میكند وقت آن رسیده تا كسی دیگر كرسی نمایندگی او را بگیرد. وضعیت متزلزل بوریس جانسون حتی مقامات كاخ سفید را هم نگران كرده است به طوری كه ترامپ خطاب به خبرنگاران درباره نخست وزیر بریتانیا گفت: «او دوست من است و تلاشِ خود را میكند. هیچ شكی در این باره وجود ندارد. بوریس میداند چگونه باید پیروز شود. نگران او نباشید.» تحلیلگران همین واكنش انفعالی ترامپ را به وضعیت سیاسی جانسون، ناشی از دغدغه او برای از دست دادن یك متحد جدید و وفادار در لندن توصیف كردند .
حزب كارگر بر سر دوراهی
دو سال است كه جرمی كوربین، رهبر حزب كارگر از دولت میخواهد انتخابات زودرس برگزار كند. اما چهارشنبه هفته گذشته وقتی دولت از مجلس خواست با برگزاری چنین انتخاباتی موافقت كند، احزاب مخالف پیشنهاد دولت را رد كردند و گفتند اول باید قانون جلوگیری از خروج بیتوافق به تصویب نهایی برسد. حال كه دولت پذیرفته طرح آنها در نهایت تا هفته آینده به قانون تبدیل شود، بوریس جانسون قصد دارد دوشنبه درباره برگزاری انتخابات زودرس رأیگیری كند. اما به دلیل شكاف در درون حزب محافظهكار، وی به رای حزب كارگر نیازمند است و بدون حمایت این حزب به تصویب این طرح در پارلمان قادر نخواهد بود. هماكنون نهتنها حزب حاكم در مجلس در اقلیت است، بلكه اكثریت قاطعی از نمایندگان كاملا با برنامه او برای پیشبرد برگزیت مخالفند و میخواهند جلوی آن را بگیرند.
تیرهای آخر تركش
به گزارش بیبیسی، براساس قانون انگلستان، برگزاری انتخابات زودرس به موافقت دوسوم نمایندگان مجلس نیاز دارد. گزینه دیگری كه بعضی از هواداران سرسخت برگزیت پیشنهاد میدهند اینكه جانسون درخواست تعویق برگزیت را بدهد، اما برای انجام این كار، او باید از یكی از سران كشورهای عضو اتحادیه اروپا كه چندان دلخوشی از این اتحادیه ندارد، مثلا ویكتور اوربان، نخستوزیر مجارستان بخواهد درخواست او را وتو كند. نخستوزیر همچنین میتواند برای رسیدن به خواستهاش برای برگزاری انتخابات زودرس، خود درخواست رأی عدم اعتماد به دولت را بدهد. اما براساس قانون بین رأی عدماعتماد تا برگزاری انتخابات باید حداقل هفت هفته فاصله باشد. به هرحال كارشناسان میگویند اگر جانسون نخواهد شخصا از اتحادیه اروپا تقاضای تعویق كند، یا باید در این فرصت كم (تا 31 اكتبر) به توافقی برسد كه مجلس را راضی كند، یا استعفا بدهد. این درحالی است كه جانسون میگوید قصد استعفا ندارد. همه اینها نشان میدهد كه بوریس جانسون، نخستوزیر تازه به قدرت رسیده انگلستان بهراستی در یك وضعیت مرگ و زندگی قرار گرفته است.