تلاش تهران و مسكو برای تعدیل مواضع آنكارا
هر چند اجلاس سهجانبه ایران، روسیه و تركیه روز دوشنبه تحت عنوان پیگیری ادامه مصوبات اجلاس اخیر آستانه برگزار شد، اما این نشست سران به صورت ادواری برگزار میشود. در چنین نشستهایی سوریه یكی از محورهای گفتوگوهاست و با توجه به اینكه هر سه كشور درگیر موضوعات گوناگونی هستند سایر مسائل نیز روی میز گفتوگوهای سهجانبه و دوجانبه در آنكارا بود. موضوعاتی از جمله فشار آمریكا برای مذاكره با ایران، همچنین بحرانی كه رژیم صهیونیستی هر چند وقت یكبار ایجاد میكند و خاك سوریه را به بهانه نابود كردن اهداف ایران مورد هدف قرار میدهد، همچنین احتمال ایجاد منطقه امن در شرق فرات - كه برخلاف توافقات آستانه و غیرآستانه است - از دیگر موضوعات این روزهاست.
بنابراین با توجه به این دلایل، نشست روز دوشنبه عادی نبود، گرچه در دستور كار و در راس محورهای مورد بحث؛ چارهجویی برای حل موضوع ادلب قرار داشت.
یكی از موضوعاتی كه این روزها در مورد سوریه وجود دارد این است كه اردوغان نمیخواهد ادلب را بدون مابهازا ترك كند، در همین ارتباط نیز چندبار با پوتین و اردوغان نشستهای دوجانبه داشتهاند كه یا باید تركیه ادلب را ترك كرده یا به زور یا تفاهم گروههای مسلح را خلع سلاح و منطقه بدون درگیری ایجاد كند. این در حالی است كه اردوغان مرتب از این موضوع شانه خالی كرده و به توافقات تمكین نمیكند. تركیه هنوز مقاومت كرده و خواهان حضور در شرق فرات است.
در عین حال باید توجه داشته باشیم كه در مورد حل بحران سوریه، تركیه شریك كشورمان است و ایران و روسیه اراده كردهاند كه حداقل بتوانند نقش تركیه را در این ماجراها تعدیل كنند. نكته دیگر این است كه بهواسطه همكاریهای ایران، روسیه و تركیه در مورد حل بحران سوریه، نقش كشورهای اروپایی بسیار كمرنگ شده و اگر در گذشته صحبت از حضور نمایندگانی از انگلیس، فرانسه و ... برای مذاكرات مطرح بود در حال حاضر دیگر چنین سخنانی مطرح نیست. امروز همه متوجه شدهاند كه راه حل بحران سوریه امنیتی نیست، بنابراین با توجه به شرایط موجود اگر اردوغان تمكین كند و به توافق سیاسی برسد مساله ادلب هم حل میشود.
امروز اردوغان روی دو محور كار میكند؛ معامله برسر خروج از ادلب و محور دیگر باز كردن مرزهای تركیه برای مهاجران به اروپا. این برگی است كه اردوغان هر از چند گاهی آن را رو میكند كه اگر كشورهای اروپایی همكاری نكنند، تركیه مجبور به باز كردن مرزهایش و بازگشت آوارگان به اروپا خواهد بود.