فراملیتی فراجنسیتی و شیعی
این روزها بحث اربعین و پیادهروی اربعین حسابی داغ است. خیلیها دارند وسایلشان را جمع و جور میكنند و بعضیها هم راهی شدهاند.
این وسط یك جایزه جهانی هم برگزار شده به اسم پنجمین دوره جایزه جهانی عكس اربعین. جایزهای كه روز گذشته در سازمان فرهنگ و ارتباطات به كار خود پایان داد. سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در این مراسم حضور داشته و با بیان این كه راهپیمایی جهانی اربعین باید در زمره مناسك بیبدیل تعریف كنیم، عنوان كرد: اگرچه پیادهروی اربعین یك سنت قدیمی در جامعه عراق بوده است، اما اكنون بهعنوان یك مناسك بیبدیل از آن میتوانیم
یاد كنیم كه گستره بسیار عظیمی دارد.
گستره اربعین در گروه جنسیتی زنان و مردان، گستره سنی جوانان، كودكان، میانسالان و نیز گستره ملیتی، فضایی دارد كه قابل تبیین نیست. همچنین هم در داخل منطقه و هم در خارج از منطقه یك مناسك فراطبقاتی و عظیم است كه مسائل اقتصادی، اجتماعی و دیگر امور را در برمیگیرد.
آقای وزیر در ادامه گفته: مراسم اربعین با دیگر مراسمها تفاوتی ویژه دارد، هم از لحاظ زمان و مكان و هم این كه یك مراسم بسیار عظیم و گسترده است. ما در اربعین با یك مراسم گسترده و عظیم روبهرو هستیم كه میدان عمل آن بسیار وسیع است. تركیبسازیهایی كه ما در مناسك اربعین مشاهده میكنیم بسیار كم نظیر است. اربعین مناسك دینی و سیاسی است. دو بال دین و سیاست این مناسك در دهه اخیر مكشوف بوده است. از یك طرف عمقدهی و از طرف دیگر فرصتی برای نشان دادن اقتدار اسلام و شیعه است.
صالحی با بیان این كه عشق خداوند و اهل بیت(ع) در مراسم اربعین متبلور است، افزود: در حالی كه سالهای گذشته داعش بخشهایی از خاك عراق را در اختیار داشت اربعین فرصتی عظیم به وجود آورد كه شاهد خداخواهی و انسان دوستی در این مراسم بودیم. نیكوكاری، مهماننوازی، مهرورزی و... تركیبهایی است كه در فضای اربعین به وضوح دیده میشود. اربعین به مراسم و مناسكها معنایی خاص میدهد.
آنچه ما در اربعین مشاهده میكنیم طعم و رنگ اسلامی و شیعی است كه آن را میتوانیم با طعمی خاص تعریف كنیم. علاوه بر اینها دلالت معنایی اربعین هم فرصت خاصیاست. صالحی در سخنانش، خاطرنشان كرد: اربعین با این ماهیت و قدرت تاثیرگذاری و توانایی درونی، معناسازی و اجتماعسازی میتواند بیش از گذشته مورد بهرهبرداری روحی، معرفتی و اجتماعی قرار بگیرد.
آنچه بهعنوان جشنواره اربعین مشاهده میكنیم این است كه چگونه میتوانیم از هنر برای بازنمایی اربعین استفاده كنیم.