آمادگی برای مواجهه با مشکلات جسمانی در پیاده روی اربعین
طب سنتی همقدم زائران
آمادگی تدریجی برای مواجهه با مشكلات احتمالی در سفرهای طولانی و سخت همچون پیاده‌روی اربعین از اصول مهمی است كه پیش از شروع سفر باید به آن توجه كرد. برای چنین سفرهایی تمرین پیاده‌روی می‌تواند به تقویت عضلات و استقامت بدن كمك كند. از دیدگاه طب سنتی وجود مواد زائد در بدن می‌تواند زمینه‌ساز بروز بیماری‌های مختلف شود كه گاهی بر اثر تحرك و فعالیت امكان پخش این مواد در بدن و بروز مشكلاتی چون گرفتگی و دردهای عضلانی، تهوع، سرگیجه، اسهال، ضعف و افت قند و فشار خون و... عارض می‌شود. با توجه به این‌كه گرمای هوا و حركت در پیاده‌روی سفر اربعین می‌تواند از دلایل پیدایش چنین مشكلاتی باشد به اجمال درخصوص اقدامات پیشگیرانه و درمان اولیه مشكلات جسمانی كه احتمال دارد در طول سفر، زائران با آن مواجه شوند، می‌پردازیم. از آنجا كه در ایام اربعین تراكم جمعیت زیاد و میزان ارائه خدمات پزشكی و بهداشتی با محدودیت‌هایی مواجه است، توصیه بر این است كه افراد دچار بیماری‌های زمینه‌ای همچون دیابت و فشارخون و مبتلایان به بیماری‌های تنفسی، قلبی ـ عروقی، تشنج و زنان باردار زمان دیگری را برای تشرف انتخاب كنند. در غیر این صورت با همراهانی كه از وضعیت و بیماری آنها آگاهی دارند در قالب كاروان یا در گروه‌های چند نفری حركت كنند و متناسب با توان پیاده‌روی كرده و اغلب مسیرها را با وسیله نقلیه طی كنند.
مقابله با تهوع و ضعف
برای پیشگیری از تهوع یا درمان آن مصرف میوه‌های ترش یا خوردن غذا با مقداری لیموترش تازه یا سماق توصیه شده است. در صورت بروز استفراغ مصرف جرعه جرعه و به تدریج شربت گلاب یا مخلوط زیره و سماق با آب سرد می‌تواند مفید باشد. زنجبیل هم تاثیر خوبی در كنترل تهوع و استفراغ دارد. گلاب را می‌توانید طی مسیر از مغازه‌های عراقی تهیه و دستمال یا چفیه خود را به آن آغشته و مستمر استشمام كنید.
مبتلایان به افت قند و فشار خون بهتر است پیش از سفر توصیه‌های لازم را از متخصص مربوط دریافت و در طول مسیر از میوه خشك و مغزهای شور و شیرین آجیلی استفاده كنند.
مهار بوی بد بدن و عرق‌سوز شدن
تعریق بدبو یكی از عوامل آزار‌دهنده‌ای است كه می‌تواند افراد را از همراه شدن با ما منصرف كند. بهتر است مدتی قبل سفر از مخلوط عرقیات كاسنی و شاتره كه طبع رو به سردی دارند، استفاده كنید. مصرف غذاهای با طبع گرم و تند و غلیظ و دیر‌هضم موكب‌ها را كم و از نوشیدنی گلاب استفاده كنید. روزانه استحمام كرده و لباس تمیز بپوشید. برای رفع بوی بد پا هر روز لابلای انگشتان را شسته و خشك كنید و جوراب نخی تمیز به پا كنید.
عرق سوز شدن بیشتر در افراد چاق و با مزاج گرم دیده می‌شود. از لباس زیر نخی و گشاد استفاده كنید. در طی مسیر در سرویس بهداشتی كشاله ران، زیر بغل، گردن و غیره را با آب و صابون بشویید و خوب خشك كنید و برای پیشگیری از پودر یا روغن مخصوص استفاده كنید. از مصرف غذاهای تند و پرچرب و خیلی شیرین بپرهیزید و هر شب لباس زیر را عوض كنید.
رفع تاول و ترك پا
اگر پایتان دچار سوزش شده و هنوز تاول نزده یك پارچه نخی نمناك آغشته به گلاب یا سركه را چند بار روی موضع بگذارید. در صورت بروز تاول آن را تخلیه نكنید. تاول تا زمانی كه تخلیه نشده مستعد عفونت نخواهد بود. در صورت پاره شدن تاول موضع را به خوبی با آب و صابون بشویید و محل زخم را با پارچه یا چسب پانسمان كنید، طوری كه مزاحم راه رفتن نشود. اگر اطراف تاول قرمز و داغ و دردناك شد و تراوشات آبكی و زردرنگ داشت به درمانگاه‌های مسیر مراجعه كنید.
مواجهه با خستگی و دردهای عضلانی
از دیدگاه طب سنتی، اصلی‌ترین دلایل خستگی و كوفتگی و گرفتگی عضلات طی سفر، وجود مواد زائد در بدن است كه با شروع پیاده‌روی از قسمت‌هایی چون ساق پا شروع می‌شود. توصیه این است از قبل و در طول سفر عضلات ساق و ران را با روغن زیتون ماساژ دهید و برای كاهش فشار به عضلات از عصا یا چوب‌دستی استفاده كنید. قبل شروع پیاده‌روی با نرمش‌هایی خود را گرم كنید و زمانی كه قصد استراحت دارید، صبر كنید تا گرمای بدن متعادل شود و سپس استراحت كنید. پیاده‌روی با شتاب در روز اول سبب گرفتگی عضلات می‌شود پس سرعت حركت را كم و طول گام‌ها را كوتاه كنید و در ساعات گرم روز پیاده‌روی نكنید. در فواصل راه قبل از احساس خستگی استراحت‌های كوتاهی داشته و تا یك‌ساعت پس از صرف وعده اصلی غذا اقدام به حركت نكنید. اگر دچار تپش قلب، تعریق و گرمی زیاد و ضعف بدن شدید چند دقیقه به پشت دراز بكشید. برای تقویت عضلات در موكب‌های بین راه پای خود را با آب خنك ترجیحا آب نمك بشویید و در هوای سرد این كار را با آب گرم انجام دهید. هر‌شب پس از پایان پیاده‌روی عضلات ساق و مچ پا و كمر را حتی اگر دچار گرفتگی یا درد عضلات نبودید با یك روغن ماساژ دهید و با شروع پیاده‌روی پاها را از روغن پاك و خشك كنید. ماساژ شانه‌ها را از یاد نبرید. برس كشیدن پوست سر از پیشانی به گردن و ماساژ گوش‌ها به كاهش خستگی و افزایش انرژی كمك می‌كند. در صورت لزوم از گن كمر، مچ بند، ساق بند یا زانو بند استفاده كنید.
بدترین مورد برای عضلات و مفاصل در معرض سرما قرار گرفتن به‌ویژه در زمان گرم بودن بدن و تعریق و استحمام است. شب‌ها هنگام خواب كمی پاها را بالاتر از سطح بدن قرار دهید.
درمان اولیه برای رفع گرفتگی عضلات، كشش آرام و ممتد عضله درگیر و ماساژ آن به تنهایی یا با روغن است. پرخوری، درهم خوری، مصرف غذاهای ترش و سرد و كم آبی بدن زمینه ساز گرفتگی عضلات است.
اقدامات موثر در اسهال و یبوست
اگر دچار اسهال با علائم سرگیجه و ضعف و... شدید به درمانگاه‌های مسیر مراجعه كنید، اما اگر اسهال از گرمی زیاد و با علائم زردی و سوزش مدفوع باشد از موكب‌ها كته ساده تهیه و با كمی سماق یا ماست بخورید. اگر آب زیادی از بدن دفع شده، آب نمك رقیق را با مقداری قند مخلوط كرده و به جای آب میل كنید. برای تامین املاح از دست رفته بدن از دوغ‌های حاوی نعنا استفاده كنید.
در مورد یبوست در اغلب موارد پیاده‌روی سبب تحرك روده‌ها و رفع مشكل می‌شود اما اگر در طول سفر شرایط مطلوب برای اجابت مزاج فراهم نباشد یا تعریق زیاد و تغذیه نامناسب باشد فرد دچار یبوست و متعاقب آن خستگی زودهنگام و گرفتگی‌های عضلانی خواهد شد. از مصرف چای پررنگ، كته‌های خام و خشك و میوه‌ای چون موز اجتناب كنید و در طول مسیر از غذاهای آبكی همچون شوربای عراقی‌ها، سبزی، كاهو، زیتون و میوه‌های آبداری كه در بعضی موكب‌ها توزیع می‌شود، استفاده كنید.
در میان‌وعده‌ها انجیر خشك و آلو بخورید و در صورت امكان صبح ناشتا خاكشیر با آب گرم یا موقتا تركیبات دارویی حاوی سنا بخورید. نوشیدن دو لیوان آب ولرم در صبح ناشتا بی‌تاثیر نخواهد بود. افراد دچار بواسیر نیز از خوردن غذاهای حاوی بادمجان، گوجه‌فرنگی، سیر، خرما و غذاهای تند برای جلوگیری از تشدید مشكل‌شان
پرهیز‌كنند.
كنترل سوزش ادرار و عفونت واژینال
معمولا عفونت ادراری در زنان بیشتر از مردان شیوع دارد. برای پیشگیری و كنترل این عارضه و عفونت واژینال، تخلیه به موقع ادرار، شستشوی نواحی تناسلی، استفاده از لباس زیر نخی، پرهیز از مصرف غذاهای با طبع گرم و تند و شور، نوشیدن مكرر آب، استفاده از میوه‌های با طبع سرد و ترش، درمان یبوست، دفع موهای زائد قبل سفر، تعویض به موقع پدهای بهداشتی، خشك كردن نواحی پس از اجابت و پیشگیری از مرطوب ماندن و تعویض لباس زیر، پرهیز از نشستن در مكان‌های مرطوب و اجتناب از مصرف شلوار تنگ توصیه می‌شود.
برای پیشگیری از تهوع یا درمان آن مصرف میوه‌های ترش یا خوردن غذا با مقداری لیموترش تازه یا سماق توصیه شده است. در صورت بروز استفراغ مصرف جرعه جرعه و به تدریج شربت گلاب یا مخلوط زیره و سماق با آب سرد می‌تواند مفید باشد. زنجبیل هم تاثیر خوبی در كنترل تهوع و استفراغ دارد. گلاب را می‌توانید طی مسیر از مغازه‌های عراقی تهیه و دستمال یا چفیه خود را به آن آغشته و مستمر استشمام كنید.
مبتلایان به افت قند و فشار خون بهتر است پیش از سفر توصیه‌های لازم را از متخصص مربوط دریافت و در طول مسیر از میوه خشك و مغزهای شور و شیرین آجیلی استفاده كنند.
مهار بوی بد بدن و عرق‌سوز شدن
تعریق بدبو یكی از عوامل آزار‌دهنده‌ای است كه می‌تواند افراد را از همراه شدن با ما منصرف كند. بهتر است مدتی قبل سفر از مخلوط عرقیات كاسنی و شاتره كه طبع رو به سردی دارند، استفاده كنید. مصرف غذاهای با طبع گرم و تند و غلیظ و دیر‌هضم موكب‌ها را كم و از نوشیدنی گلاب استفاده كنید. روزانه استحمام كرده و لباس تمیز بپوشید. برای رفع بوی بد پا هر روز لابلای انگشتان را شسته و خشك كنید و جوراب نخی تمیز به پا كنید.
عرق سوز شدن بیشتر در افراد چاق و با مزاج گرم دیده می‌شود. از لباس زیر نخی و گشاد استفاده كنید. در طی مسیر در سرویس بهداشتی كشاله ران، زیر بغل، گردن و غیره را با آب و صابون بشویید و خوب خشك كنید و برای پیشگیری از پودر یا روغن مخصوص استفاده كنید. از مصرف غذاهای تند و پرچرب و خیلی شیرین بپرهیزید و هر شب لباس زیر را عوض كنید.
رفع تاول و ترك پا
اگر پایتان دچار سوزش شده و هنوز تاول نزده یك پارچه نخی نمناك آغشته به گلاب یا سركه را چند بار روی موضع بگذارید. در صورت بروز تاول آن را تخلیه نكنید. تاول تا زمانی كه تخلیه نشده مستعد عفونت نخواهد بود. در صورت پاره شدن تاول موضع را به خوبی با آب و صابون بشویید و محل زخم را با پارچه یا چسب پانسمان كنید، طوری كه مزاحم راه رفتن نشود. اگر اطراف تاول قرمز و داغ و دردناك شد و تراوشات آبكی و زردرنگ داشت به درمانگاه‌های مسیر مراجعه كنید.
ترك‌های عمیق پاهای خشك و زبر طی پیاده‌روی می‌تواند بسیار دردناك و آزار‌دهنده باشد و زائر را از ادامه پیاده‌روی بازدارد. استفاده از سنگ پا و لایه‌برداری قسمت‌های خشك و ترك دار و استفاده از پمادهای نرم‌كننده و ضدترك قبل و در حین سفر و در صورت لزوم استفاده از پماد در هنگام خواب و استفاده از كیسه برای جذب بهتر و نفوذ بیشتر پماد توصیه‌می‌شود.
مواجهه با خستگی و دردهای عضلانی
از دیدگاه طب سنتی، اصلی‌ترین دلایل خستگی و كوفتگی و گرفتگی عضلات طی سفر، وجود مواد زائد در بدن است كه با شروع پیاده‌روی از قسمت‌هایی چون ساق پا شروع می‌شود. توصیه این است از قبل و در طول سفر عضلات ساق و ران را با روغن زیتون ماساژ دهید و برای كاهش فشار به عضلات از عصا یا چوب‌دستی استفاده كنید. قبل شروع پیاده‌روی با نرمش‌هایی خود را گرم كنید و زمانی كه قصد استراحت دارید، صبر كنید تا گرمای بدن متعادل شود و سپس استراحت كنید. پیاده‌روی با شتاب در روز اول سبب گرفتگی عضلات می‌شود پس سرعت حركت را كم و طول گام‌ها را كوتاه كنید و در ساعات گرم روز پیاده‌روی نكنید. در فواصل راه قبل از احساس خستگی استراحت‌های كوتاهی داشته و تا یك‌ساعت پس از صرف وعده اصلی غذا اقدام به حركت نكنید. اگر دچار تپش قلب، تعریق و گرمی زیاد و ضعف بدن شدید چند دقیقه به پشت دراز بكشید. برای تقویت عضلات در موكب‌های بین راه پای خود را با آب خنك ترجیحا آب نمك بشویید و در هوای سرد این كار را با آب گرم انجام دهید. هر‌شب پس از پایان پیاده‌روی عضلات ساق و مچ پا و كمر را حتی اگر دچار گرفتگی یا درد عضلات نبودید با یك روغن ماساژ دهید و با شروع پیاده‌روی پاها را از روغن پاك و خشك كنید. ماساژ شانه‌ها را از یاد نبرید. برس كشیدن پوست سر از پیشانی به گردن و ماساژ گوش‌ها به كاهش خستگی و افزایش انرژی كمك می‌كند. در صورت لزوم از گن كمر، مچ بند، ساق بند یا زانو بند استفاده كنید.
بدترین مورد برای عضلات و مفاصل در معرض سرما قرار گرفتن به‌ویژه در زمان گرم بودن بدن و تعریق و استحمام است. شب‌ها هنگام خواب كمی پاها را بالاتر از سطح بدن قرار دهید.
درمان اولیه برای رفع گرفتگی عضلات، كشش آرام و ممتد عضله درگیر و ماساژ آن به تنهایی یا با روغن است. پرخوری، درهم خوری، مصرف غذاهای ترش و سرد و كم آبی بدن زمینه ساز گرفتگی عضلات است.
اقدامات موثر در اسهال و یبوست
اگر دچار اسهال با علائم سرگیجه و ضعف و... شدید به درمانگاه‌های مسیر مراجعه كنید، اما اگر اسهال از گرمی زیاد و با علائم زردی و سوزش مدفوع باشد از موكب‌ها كته ساده تهیه و با كمی سماق یا ماست بخورید. اگر آب زیادی از بدن دفع شده، آب نمك رقیق را با مقداری قند مخلوط كرده و به جای آب میل كنید. برای تامین املاح از دست رفته بدن از دوغ‌های حاوی نعنا استفاده كنید.
در مورد یبوست در اغلب موارد پیاده‌روی سبب تحرك روده‌ها و رفع مشكل می‌شود اما اگر در طول سفر شرایط مطلوب برای اجابت مزاج فراهم نباشد یا تعریق زیاد و تغذیه نامناسب باشد فرد دچار یبوست و متعاقب آن خستگی زودهنگام و گرفتگی‌های عضلانی خواهد شد. از مصرف چای پررنگ، كته‌های خام و خشك و میوه‌ای چون موز اجتناب كنید و در طول مسیر از غذاهای آبكی همچون شوربای عراقی‌ها، سبزی، كاهو، زیتون و میوه‌های آبداری كه در بعضی موكب‌ها توزیع می‌شود، استفاده كنید.
در میان‌وعده‌ها انجیر خشك و آلو بخورید و در صورت امكان صبح ناشتا خاكشیر با آب گرم یا موقتا تركیبات دارویی حاوی سنا بخورید. نوشیدن دو لیوان آب ولرم در صبح ناشتا بی‌تاثیر نخواهد بود. افراد دچار بواسیر نیز از خوردن غذاهای حاوی بادمجان، گوجه‌فرنگی، سیر، خرما و غذاهای تند برای جلوگیری از تشدید مشكل‌شان
پرهیز‌كنند.
كنترل سوزش ادرار و عفونت واژینال
معمولا عفونت ادراری در زنان بیشتر از مردان شیوع دارد. برای پیشگیری و كنترل این عارضه و عفونت واژینال، تخلیه به موقع ادرار، شستشوی نواحی تناسلی، استفاده از لباس زیر نخی، پرهیز از مصرف غذاهای با طبع گرم و تند و شور، نوشیدن مكرر آب، استفاده از میوه‌های با طبع سرد و ترش، درمان یبوست، دفع موهای زائد قبل سفر، تعویض به موقع پدهای بهداشتی، خشك كردن نواحی پس از اجابت و پیشگیری از مرطوب ماندن و تعویض لباس زیر، پرهیز از نشستن در مكان‌های مرطوب و اجتناب از مصرف شلوار تنگ توصیه می‌شود.
ضمیمه نوجوانه
تیتر خبرها
