نگاهی به برنامه «مدیر مسؤول» در شبكه 5 سیما
مدیرِ مسؤول کجاست؟
«مدیر مسؤول» عنوان برنامه‌ای دغدغه‌مند است كه از نام و تیتراژ آغازین آن حرف و رسالت خود را به ساده‌ترین شكل منتقل می‌كند. این‌كه مسؤولان باید از پشت میزها و گزارش‌های كاغذی و بروكراسی اداری بلند شوند و به میان مردم و دل جامعه بیایند تا از اوضاع و احوال كشورمان مطلع شوند. جایی كه زندگی واقعی در میان كسب و كار و بازار، كوچه و خیابان و همراه مسائل و دغدغه‌های مردم جریان دارد. به قول محمد دلاوری مجری برنامه، مدیر حتی در حد «بعضی وقت‌ها برید تو مترو مردم رو هل بدید!» در جمع مردم حضور داشته باشد تا درد هموطنانش را لمس كند. به قول دلاوری، این برنامه به دنبال یافتن و نشان دادن مدیرانی است كه مسؤول هم هستند و مدیرانی كه فقط به جنبه‌های شهرت و ثروت پست‌های مدیریتی توجه نداشته باشند و مسؤولیت‌پذیر هم باشند. شجاعت و جسارت مدیران رسانه ملی در حمایت از تولید چنین برنامه‌های دغدغه‌محوری به پایش مداوم اوضاع جامعه از رأس هرم قدرت گرفته تا سطوح پایینی آن، ایجاد فضای شفاف‌تر میان مردم و مسؤولان‌شان، اطلاع مردم از جریان واقعی امور و در نتیجه احساس امنیت خاطر عمومی كمك می‌كند. این برنامه به تهیه‌كنندگی و كارگردانی سیدمحمدعلی صدرینیا، جمعه هر هفته حوالی ساعت 19 روی آنتن شبكه پنج سیما می‌رود. در این فرصت به چند برگ برنده آن اشاره می‌كنیم.
مسؤولان و سوژههای روز
مدیر مسؤول، در هر قسمت سراغ یكی از مسؤولان از جریان‌ها و دستگاه‌های مختلف می‌رود و تلاش می‌كند پای آنان را به چالش‌های جدید و اتفاقات اجتماعی روز باز كند و با آنان در حوزه كاری و عملكردی‌شان بحث و تبادل نظر كند. بیننده مدیر مسؤول از هیجان یك تعقیب و گریز پابه‌پای پلیس ۱۱۰ پایتخت تا هم‌پای مسؤولان به وضعیت معیشتی زلزله‌زدگان در كانكس ساكن كرمانشاه را تجربه می‌كند.
مخاطب مدیر مسؤول، با نظرات متولیان طیف‌های مختلف از نزدیك و چهره به چهره آشنا می‌شود و از درستی و نادرستی شایعات و حواشی پشت نام یك مسؤول یا نهاد دولتی مطلع می‌شود. از نماینده مجلس (امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی) گرفته تا امام‌جمعه یك شهر بحران‌زده(حجت‌الاسلام فاطمی‌نسب، امام‌جمعه سرپل ذهابی) مهمان برنامه مدیر مسؤول بوده‌اند و از همه نظر چه مسائل اعتقادی و خصوصی تا محورهای شغلی مورد سوال قرار می‌گیرند. از این رو، این برنامه به ایجاد فضای آرام در جامعه و فاصله گرفتن عموم مردم از اخبار و حواشی تولید شده در فضای ناامن و نامطمئن مجازی كمك شایان توجهی می‌كند.
رسیدگی به مشكلات و بحران‌های روز جامعه از فرار مغزها، فساد و رانت و ماجراهای آقازاده‌ها تا بحران‌های طبیعی و زلزله‌زدگان در این گفت‌وگوها مطرح و مورد بحث قرار می‌گیرند. زبان نقادانه و لحن رُك و بدون محافظه‌كاری دلاوری، به‌خوبی به تماشاگر نشان می‌دهد كه این یك گفت‌وشنود عادی با تعارفات معمول از نوع رسانه ملی نیست و با هیچ مقام و مسؤولی تعارف ندارد.
خبرنگار دیروز و مجری امروز
بعد از سال‌ها فعالیت در مطبوعات و خبرنگاری به‌خصوص وعده خبری 20 و 30 دقیقه بیشتر با بخش «صرفا جهت اطلاع» كم‌كم سر زبان‌ها افتاد و شناخته شد. اما چند وقتی است كه در قالب مجری برنامه‌های چالشی اقتصادمحور نظیر «پایش»، «تهران20» و حالا «مدیر مسؤول» در رسانه ملی دیده می‌شود. همان طور كه شعار برنامه مدیر مسؤول پیدا كردن مدیرانِ مسؤول و بیرون كشیدن مسؤولان از اتاقهای ادارات به میان مردم و بطن جامعه است، مجری برنامه هم خودش از دور یك میز پذیرای مهمانان برنامه نمی‌شود و پا را از استودیو بیرون می‌گذارد تا به همراه مدیران به حوزه مسؤولیت‌شان سر بزند. این سبك مستند گزارشی كه به خوبی برای یك برنامه چالشی و سوأل‌محور انتخاب شده و بیشتر هم به مذاق بیننده خوش می‌آید. از نوع جنس گپ‌وگفت دلاوری و مسؤولان كمتر بوی جانبداری و دخالت دادن عقاید شخصی سیاسی به مشام مخاطب می‌رسد چون لحن مجری مردمی و سولاتش حرف روز است. مجری مدیر مسؤول نشان داده كه سر نترسی دارد.
فضای تعاملی میان مجری و مسؤول
فضای برنامه به‌رغم چالشی بودن، خشك و یك طرفه اجرا نمی‌شود. در قالب اوقات فضایی تعاملی بین مجری و مهمانش برقرار است. با وجود پرسش‌های سخت، نوع پرسیدن و جو برنامه مدیر مسؤول خودمانی و عامه‌فهم است. دلاوری تلاش كرده با بهره‌مندی از تجربه سال‌ها مصاحبه گرفتن و همجواری با آحاد جامعه، در فضایی صمیمی هر آنچه لازم است مردم بدانند، از مسؤول مهمانش جویا شود. ترتیب دادن فضایی غیررسمی، به همذات پنداری و نزدیك شدن مخاطبان به موضوع برنامه كمك می‌كند.
دریافت نظرات واقعی مردمی
پرسش و پاسخ از نوع صریح و شفاف
نمایش پشت صحنه حوزه كاری مسؤولان
حضور دوربین مدیر مسؤول در حوزه میدانی مسؤولیت‌ها، آنچه كمتر شنیده و دیده شده را رسانه‌ای می‌كند. همین طور پرداختن به زوایای تاریك و شاید پنهان زندگی حرفه‌ای متولیان دولتی كه هم می‌تواند شامل زوایای مثبت عملكردشان باشد و هم نقاط ضعف و كاستی‌هایشان، یكی از بارزترین خصوصیات مدیرمسؤول است.
نمایش دادن جزییات و پشت پرده عملكرد مدیر و كاركنان یك مجموعه، فواید و نتایج مثبت فراوانی در پی دارد؛ من جمله كیفیت رسیدگی به امور و مراجعات عمومی و نیز نقاط قوت و ضعف روشن می‌شود. به جریان آزاد و صحیح انتشار اطلاعات در حوزه‌های سیاسی و مدیریت كلان كشور کمک‌کند و در نتیجه به روشنگری بیشتر می‌انجامد.
همچنین ارائه آمار و ارقام برنامه‌ها و خدمات حوزه كاری مدیران یكی از مزیت‌های مدیر مسؤول است كه ممكن است كمتر رسانه‌ای شده و برای بینندگان جالب توجه باشد. دیدن جزئیات اتاق كار مدیران و كاركنان سازمان‌های دولتی هم كمتر از دیگر نكات ذكر شده جذابیت و اهمیت ندارد. در هر قسمت برنامه، دلاوری و مهمانش به بخش‌های مختلف یك مجموعه سر می‌زنند و كیفیت انجام امور را از وسط میدان نشان می‌دهند. حتی در این بین نظرات، پیشنهادات و انتقادات ارباب رجوع را هم دریافت می‌كنند.
مدیر مسؤول، در هر قسمت سراغ یكی از مسؤولان از جریان‌ها و دستگاه‌های مختلف می‌رود و تلاش می‌كند پای آنان را به چالش‌های جدید و اتفاقات اجتماعی روز باز كند و با آنان در حوزه كاری و عملكردی‌شان بحث و تبادل نظر كند. بیننده مدیر مسؤول از هیجان یك تعقیب و گریز پابه‌پای پلیس ۱۱۰ پایتخت تا هم‌پای مسؤولان به وضعیت معیشتی زلزله‌زدگان در كانكس ساكن كرمانشاه را تجربه می‌كند.
مخاطب مدیر مسؤول، با نظرات متولیان طیف‌های مختلف از نزدیك و چهره به چهره آشنا می‌شود و از درستی و نادرستی شایعات و حواشی پشت نام یك مسؤول یا نهاد دولتی مطلع می‌شود. از نماینده مجلس (امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی) گرفته تا امام‌جمعه یك شهر بحران‌زده(حجت‌الاسلام فاطمی‌نسب، امام‌جمعه سرپل ذهابی) مهمان برنامه مدیر مسؤول بوده‌اند و از همه نظر چه مسائل اعتقادی و خصوصی تا محورهای شغلی مورد سوال قرار می‌گیرند. از این رو، این برنامه به ایجاد فضای آرام در جامعه و فاصله گرفتن عموم مردم از اخبار و حواشی تولید شده در فضای ناامن و نامطمئن مجازی كمك شایان توجهی می‌كند.
رسیدگی به مشكلات و بحران‌های روز جامعه از فرار مغزها، فساد و رانت و ماجراهای آقازاده‌ها تا بحران‌های طبیعی و زلزله‌زدگان در این گفت‌وگوها مطرح و مورد بحث قرار می‌گیرند. زبان نقادانه و لحن رُك و بدون محافظه‌كاری دلاوری، به‌خوبی به تماشاگر نشان می‌دهد كه این یك گفت‌وشنود عادی با تعارفات معمول از نوع رسانه ملی نیست و با هیچ مقام و مسؤولی تعارف ندارد.
خبرنگار دیروز و مجری امروز
بعد از سال‌ها فعالیت در مطبوعات و خبرنگاری به‌خصوص وعده خبری 20 و 30 دقیقه بیشتر با بخش «صرفا جهت اطلاع» كم‌كم سر زبان‌ها افتاد و شناخته شد. اما چند وقتی است كه در قالب مجری برنامه‌های چالشی اقتصادمحور نظیر «پایش»، «تهران20» و حالا «مدیر مسؤول» در رسانه ملی دیده می‌شود. همان طور كه شعار برنامه مدیر مسؤول پیدا كردن مدیرانِ مسؤول و بیرون كشیدن مسؤولان از اتاقهای ادارات به میان مردم و بطن جامعه است، مجری برنامه هم خودش از دور یك میز پذیرای مهمانان برنامه نمی‌شود و پا را از استودیو بیرون می‌گذارد تا به همراه مدیران به حوزه مسؤولیت‌شان سر بزند. این سبك مستند گزارشی كه به خوبی برای یك برنامه چالشی و سوأل‌محور انتخاب شده و بیشتر هم به مذاق بیننده خوش می‌آید. از نوع جنس گپ‌وگفت دلاوری و مسؤولان كمتر بوی جانبداری و دخالت دادن عقاید شخصی سیاسی به مشام مخاطب می‌رسد چون لحن مجری مردمی و سولاتش حرف روز است. مجری مدیر مسؤول نشان داده كه سر نترسی دارد.
فضای تعاملی میان مجری و مسؤول
فضای برنامه به‌رغم چالشی بودن، خشك و یك طرفه اجرا نمی‌شود. در قالب اوقات فضایی تعاملی بین مجری و مهمانش برقرار است. با وجود پرسش‌های سخت، نوع پرسیدن و جو برنامه مدیر مسؤول خودمانی و عامه‌فهم است. دلاوری تلاش كرده با بهره‌مندی از تجربه سال‌ها مصاحبه گرفتن و همجواری با آحاد جامعه، در فضایی صمیمی هر آنچه لازم است مردم بدانند، از مسؤول مهمانش جویا شود. ترتیب دادن فضایی غیررسمی، به همذات پنداری و نزدیك شدن مخاطبان به موضوع برنامه كمك می‌كند.
دریافت نظرات واقعی مردمی
غیر از بخش اصلی مدیر مسؤول، برنامه دارای دو آیتم مردمی است كه موضوع برنامه را از دیدگاه مردم دنبال می‌كند. رفتن به بطن جامعه و شنیدن درد دل‌های واقعی مردم آن بخش گمشده‌ای است كه باید با تولید این دست برنامه‌ها ضرورت آن را به صاحبان عنوان و مسؤولیت یادآور شد. جالب است كه در این دو بخش میان برنامه، مردم هم با توجه به سوالات و مهمان برنامه، پاسخ‌های متفاوتی از گزارش‌های مردمی معمول رسانه ملی می‌دهند و از مكنونات قلبی خود حرف می‌زنند. پیشنهادها و انتقادات واقعی خود را صریح و بدون شك و شبهه بیان می‌كنند. البته در بخش تهرانگردی برنامه و نیز برخی بازدیدهای سرزده هم دریافت نظرات عمومی احصاء می‌شود و نه‌تنها مردم، حداقل خود مدیر در حوزه عملكردی خودش می‌تواند بفهمد چند چند است و چقدر كار برای انجام دادن دارد. چون مردم با كسی تعارف ندارند و به خاطر بی‌طرف بودن و به عبارتی سود و ضرر نداشتن، به دنبال كسب منافع خود هستند.
پرسش و پاسخ از نوع صریح و شفاف
سوالات دلاوری رك و بی‌پرده است و مسؤولی هم كه مهمان برنامه مدیرمسؤول می‌شود می‌داند كه باید پاسخ‌های دلاوری را درست و شفاف بدهد. دلاوری به عنوان نماینده مردم، لحنی مطالبه‌گرانه دارد و همین نكته در سوالات صریح او از همه مسائل مرتبط به زندگی یك مسؤول احساس می‌شود. هر چند گاهی لحن سوال پرسیدن‌های دلاوری افراطی و جهت‌دار به نظر می‌رسد ولی كاملا مشخص است كه جنبه مچ‌گیری و بنای حاشیه‌سازی ندارد و این نوع سوال و جواب كردن از ماهیت منتقدانه برنامه نشأت می‌گیرد. پرسیدن از موضوعاتی كه كمتر و یا اصلا امكان پرسیدن از آن توسط یك فرد عادی جامعه وجود ندارد مثل گفت‌وگو درباره زندگی شخصی مسؤولان و خانواده‌هایشان از نكات برجسته این برنامه محسوب می‌شود. مثل این‌كه آیا تا حالا به مناطق محروم هم سری زده‌اید، آیا فلان حركت رسانه‌ای را برای تبلیغ و مطرح شدن خودتان انجام دادید، فرزندان‌تان كجا مشغول تحصیل و كار هستند، چقدر اموال منقول و غیرمنقول دارید، الان تو كوخ زندگی می‌كنید یا كاخ، آیا این‌كه می‌گویند پلیس زیاد جریمه می‌كند تا بودجه تأمین شود صحت دارد، فلان شایعه پشت نام شما به راه افتاد، صحت دارد، اعتراضات ضدفساد نتیجه‌ای هم دارد؟
نمایش پشت صحنه حوزه كاری مسؤولان
حضور دوربین مدیر مسؤول در حوزه میدانی مسؤولیت‌ها، آنچه كمتر شنیده و دیده شده را رسانه‌ای می‌كند. همین طور پرداختن به زوایای تاریك و شاید پنهان زندگی حرفه‌ای متولیان دولتی كه هم می‌تواند شامل زوایای مثبت عملكردشان باشد و هم نقاط ضعف و كاستی‌هایشان، یكی از بارزترین خصوصیات مدیرمسؤول است.
نمایش دادن جزییات و پشت پرده عملكرد مدیر و كاركنان یك مجموعه، فواید و نتایج مثبت فراوانی در پی دارد؛ من جمله كیفیت رسیدگی به امور و مراجعات عمومی و نیز نقاط قوت و ضعف روشن می‌شود. به جریان آزاد و صحیح انتشار اطلاعات در حوزه‌های سیاسی و مدیریت كلان كشور کمک‌کند و در نتیجه به روشنگری بیشتر می‌انجامد.
همچنین ارائه آمار و ارقام برنامه‌ها و خدمات حوزه كاری مدیران یكی از مزیت‌های مدیر مسؤول است كه ممكن است كمتر رسانه‌ای شده و برای بینندگان جالب توجه باشد. دیدن جزئیات اتاق كار مدیران و كاركنان سازمان‌های دولتی هم كمتر از دیگر نكات ذكر شده جذابیت و اهمیت ندارد. در هر قسمت برنامه، دلاوری و مهمانش به بخش‌های مختلف یك مجموعه سر می‌زنند و كیفیت انجام امور را از وسط میدان نشان می‌دهند. حتی در این بین نظرات، پیشنهادات و انتقادات ارباب رجوع را هم دریافت می‌كنند.
ضمیمه قفسه کتاب
تیتر خبرها
