نیمه تاریك آمار

نیمه تاریك آمار

دكتر رامین رادفر، پژوهشگر اعتیاد
این روزها درباره شیوع آسیب‌های اجتماعی بین نوجوانان در فضای مجازی و واقعی بحث‌هایی را شاهد هستیم و برخی برای گفته‌های خود به اطلاعات و آمار استناد می‌كنند. این درحالی است كه اطلاعات قابل استناد در حوزه‌هایی مانند اعتیاد در اختیار ستاد مبارزه با مواد مخدر و آموزش و پرورش است. ‌نكته دیگری كه باید در نظر گرفت،‌ این كه تهیه آمار و اطلاعات درباره رفتارهای پرخطر برای نوجوانان (افراد زیر18 سال) مشكل است، چراكه ‌به فاكتورهای زیادی نیاز دارد.  درباره اطلاعاتی كه اخیرا درخصوص رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان منتشر شده نیز باید یادآور شد که اظهار نظر درباره صحت اطلاعات نیازمند داشتن اطلاعات دقیق از نحوه عملكرد‌ آنهاست،‌‌ به همین دلیل در نبود اطلاعات نمی‌توان به‌درستی درباره این پژوهش اظهار نظر كرد. ‌
فارغ از نتایج چنین پژوهشی باید درباره مطالعاتی از این دست گفت چون‌ از تمام مدارس نمونه‌برداری انجام نشده،‌ نمی‌توان اطلاعات به دست آماده را نیم رخ كل جامعه مورد بررسی دانست. نكته دیگری كه قابل بحث است این كه با توجه به شرایط در مناطق مختلف، الگوهای مختلفی را می‌توان شاهد بود، برای نمونه در كلانشهرهایی مانند تهران میزان سرقت از منازل در مناطق مختلف شهرداری متفاوت است‌. به عبارت دیگر اگر برای بررسی میزان سرقت منازل در تهران‌ تحقیقات در منطقه‌ای ناامن انجام شود، اطلاعات به دست آمده نیم‌رخ چهره واقعی تهران نیست و نباید آن را به‌كلانشهری با حدود 13میلیون جمعیت تعمیم داد.
بنابراین نتایج مطالعاتی كه در مناطق محدود و زمان محدود انجام شد،‌ نمی‌تواند‌ خیلی قابل استناد باشد. نتایج تحقیقات زمانی ارزشمند است كه سال‌های متوالی به یك روش انجام شده باشد، یعنی اگر مطالعه مورد بحث ‌ هر سال به شیوه‌ای یكسان انجام می‌شد، امروز می‌توانستیم به نتایج آن درباره افزایش آسیب‌های اجتماعی استناد کنیم.‌
‌ مساله مهم دیگر كه نباید از آن غافل شد شرایط نوجوانان و جوانان است، والدین و اولیای مدرسه نباید فراموش كنند كه یكی از نقاط ضعف جوانان و نوجوانان این است؛ آنها توهم دارند كه شرایط همیشه تحت كنترل شان است به همین دلیل وقتی موتور سوار می‌شوند، وقتی پشت فرمان می‌نشینند و وقتی مواد مخدر در دسترس‌شان قرار می‌گیرد،‌ رفتار پر خطری از خود نشان می‌دهند.