بزرگ‌ترین شركت‌های فناوری جهان مانند مایكروسافت، گوگل، اسپیس‌ایكس، وان‌وب و ... برای ارائه اینترنت ارزان و پرسرعت ایده‌های جالبی دارند
رقابت غول‌ها در ارائه اینترنت
هشت سال پیش، خانم ۷۵ ساله‌ای كه ۵۰ كیلومتر دورتر از شهر تفلیس پایتخت گرجستان، نزدیك جنگل زندگی می‌كرد با كابلهای سیم‌كشی كه زیر زمین قرار داشت مواجه شد. با خودش فكر كرد بد نیست این سیم‌های مسی را از زیر خاك سرقت كند و بفروشد! در واقع او كابلهای فیبر نوری را از زیر زمین بیرون كشید. اگرچه پولی هم عایدش نشد، اما اینترنت میلیون‌ها ارمنی در كشور همجوار را حداقل به مدت ۱۲ ساعت قطع كرد! در واقع او با بریدن این كابل‌ها، سیستم اینترنت بخشی از كشور را قطع كرده بود. این اتفاق نشان داد كابلهای زیرزمینی بسیار آسیب‌پذیرند و البته آن دسته از كابل‌هایی كه از كف دریا عبور كرده‌اند، در خطر صدمات بیشتری قرار دارند. هر چند روز یكبار، یك زلزله، لنگر كشتی یا قایق‌ها تقریبا ۴۳۰ كابل كف دریا را از بین می‌برد. این اتفاق پیشتر نیز باعث بروز اختلال در دسترسی به اینترنت در كشور خودمان هم شده است. این موضوع باعث شده شركت‌های بزرگ فناوری دنیا در اندیشه دسترسی به اینترنت از طریق ماهواره‌ها باشند.
جدا از آسیب‌پذیر بودن كابلهای زیرزمینی، كابل‌كشی فرآیندی هزینه‌بر است. به‌علاوه در برخی از مناطق جغرافیایی زمین به دلیل ساختار خاصی كه دارند كابل‌كشی امكان‌پذیر نیست و مردم آنها هنوز به اینترنت دسترسی ندارند. بنا بر بررسی سازمان ملل متحد، تقریبا نیمی از جمعیت جهان هنوز به اینترنت دسترسی مناسبی ندارند.
در این میان میلیاردرهایی مانند ایلان ماسك، جف بزوس و ریچارد برانسون درصدد تغییر اساسی در فناوری دسترسی به اینترنت هستند تا مردم سراسر جهان بتوانند به آسانی به آن متصل شوند. آنها می‌خواهند روشی به‌كار ببرند تا به جای قرار گرفتن ریشه‌های اینترنت در زیر خاك، وب بی‌سیم درست بالای سر ما فعال باشد. این میلیاردرها كه در بازار ارائه فناوری‌های نو مشغول كارند، ایده‌های بسیار متفاوتی دارند؛ مثلا قراردادن بالن در ناحیه استراتوسفر جو زمین، استفاده از ماهواره‌ها و پهپادهای كروز. آنها تصمیم دارند اینترنت را، ولو با غیرطبیعی‌ترین روش‌ها گسترش دهند. این فرآیندی است كه به توسعه بازار و فروش بیشتر محصولات فناورانه آنها در سراسر جهان خواهد انجامید.
اینترنت كابلی و ماهواره‌ای
اینترنت شبكه عظیمی از رایانه‌هاست و وقتی شما آدرسی را در مرورگر تایپ می‌كنید، در واقع به آن فرمان می‌دهید كه به دستگاه دیگری كه ممكن است در جایی دیگر از دنیا قرار داشته باشد، متصل شود. بیشتر این اتصال‌ها از طریق كابل‌ها صورت می‌گیرد. حتی گوشی‌های هوشمند از آن دسته از امواج رادیویی استفاده می‌كنند كه در چند صد متر آخر به برج‌های سلولی كابلی متصل می‌شود.
در اینترنت ماهواره‌ای معمولا از ایستگاه‌های رله‌ای استفاده می‌شود كه در مدار «زمین‌ثابت» قرار گرفته و در حال چرخش‌اند. این ماهواره‌ها كه از نگاه ناظر روی زمین در مكانی ثابت به نظر می‌آیند، در فاصله 3000 كیلومتری بالای خط استوا قرار داشته و بخش وسیعی از زمین را پوشش می‌دهند. اما مسافت چرخش این ماهواره‌ها موجب تاخیر نیم‌ثانیه‌ای یا بیشتر در برابر علائم می‌شود و این مساله در تماس‌های صوتی اختلال ایجاد كرده و بازی‌های چند نفره آنلاین و همچنین معاملات تجاری پرسرعت را غیرممكن می‌كند.
مهم‌تر از همه، سرعت دانلود در این روش كمتر از روش اتصال كابلی مدرن است و آبونمان آن گران‌تر تمام می‌شود. همچنین این سیستم ماهواره‌ای به استفاده از یك دیش بزرگ و آسمان صاف نیاز دارد.
استراتوسفر و ایده‌های جالب شركت‌های بزرگ
اخیرا تعدادی از شركت‌های فناوری گفته‌اند قصد دارند ماهواره‌های خود را در لایه استراتوسفر جو، قرار دهند كه دومین لایه بزرگ اتمسفر است و بر فراز سطح زمین در ارتفاع ۱۰ تا ۵۰ كیلومتری قرار دارد. این لایه از اتمسفر آنقدر مرتفع است كه بتواند سیگنال‌ها را به منطقه‌ای به اندازه یك شهر بفرستد و البته آنقدر به زمین نزدیك است كه می‌توان بدون استفاده از دیش گیرنده سیگنال، با یك گوشی به‌راحتی ارتباط برقرار كرد.
مزیت دیگر این منطقه از اتمسفر در این است كه ماهواره‌ها را - در مقایسه با فضا - راحت‌تر می‌توان آنجا قرار داد. فیس‌بوك و گوگل كه در پی جذب مشتری‌های بیشترند، پهپادهایی ساخته‌اند كه با انرژی خورشید كار می‌كنند و می‌توانند در مدت چند هفته خود را به ۲۰كیلومتری زمین برسانند و از آنجا امكان استفاده از اینترنت را برای مردم روی زمین فراهم كنند. اما این پهپادها به زمین سقوط می‌كردند و با صدماتی كه به آنها وارد می‌شد، از كار می‌افتادند.
شركت‌های دیگر از جمله، بوئینگ و ایرباس روی پهپادهایی مشابه كار می‌كنند اما كارایی این فناوری چندان اثبات‌شده نیست.
شركت گوگل هم ایده‌ای جدید اما عجیب ارائه داده است. این شركت تصمیم گرفته با استفاده از قطاری از بالن‌های باد شده، داده‌ها را از آسمان به زمین منتقل كنند. در واقع این بالن‌ها توانستند پس از وقوع بلایای طبیعی در كشورهای پرو و پورتوریكو، ارتباط‌های اینترنتی برقرار كنند. گوگل با استفاده از این ایده در طرح لون (Loon) در نظر دارد به‌زودی در كنیا دسترسی به نسل چهارم (4G) خدمات اینترنتی را فعال كند.
اما استفاده از این بالن‌ها در تمام مناطق جغرافیایی مناسب نیست؛ مانند مناطقی كه باد در آنجا به اندازه كافی نمی‌وزد نمی‌توان از بالن‌ها به‌خوبی استفاده كرد.
از طرفی اگر بتوانیم فرستنده‌ها را پایین‌تر از مدار زمین ثابت كه تاخیرهای نامطلوبی دارند و البته بالاتر از استراتوسفر كه از نظر آب و هوایی بی‌ثبات است قرار دهیم، چه می‌شود؟ این منطقه را مدار نزدیك زمین (LEO) می‌گویند كه ماهواره‌ها در آنجا می‌توانند در مدت زمان ده دقیقه، از این افق به افق دیگر حركت كنند. برای این‌كه بتوانیم سرویس اینترنتی دائمی در این مدار داشته باشیم، باید چند ماهواره را به دنبال هم طوری قرار دهیم كه دورادور كره زمین را پوشش داده و با ارسال سیگنال از یك ماهواره به ماهواره دیگر، عمل رله را به‌راحتی انجام دهند.
هركدام از شركت‌های ایریدیوم، گلوبال‌استار و اورب‌كام در مدار نزدیك زمین (LEO) چند ماهواره قرار داده‌اند كه خدمات اینترنتی را البته با سرعتی كند، فراهم می‌كند. اما برای گسترش اینترنت ماهواره‌ای، باید تعداد بسیاری از این ماهواره‌ها را در مدار نزدیك زمین قرار داد.
منبع: مجله New Scientist
در این میان میلیاردرهایی مانند ایلان ماسك، جف بزوس و ریچارد برانسون درصدد تغییر اساسی در فناوری دسترسی به اینترنت هستند تا مردم سراسر جهان بتوانند به آسانی به آن متصل شوند. آنها می‌خواهند روشی به‌كار ببرند تا به جای قرار گرفتن ریشه‌های اینترنت در زیر خاك، وب بی‌سیم درست بالای سر ما فعال باشد. این میلیاردرها كه در بازار ارائه فناوری‌های نو مشغول كارند، ایده‌های بسیار متفاوتی دارند؛ مثلا قراردادن بالن در ناحیه استراتوسفر جو زمین، استفاده از ماهواره‌ها و پهپادهای كروز. آنها تصمیم دارند اینترنت را، ولو با غیرطبیعی‌ترین روش‌ها گسترش دهند. این فرآیندی است كه به توسعه بازار و فروش بیشتر محصولات فناورانه آنها در سراسر جهان خواهد انجامید.
اینترنت كابلی و ماهواره‌ای
اینترنت شبكه عظیمی از رایانه‌هاست و وقتی شما آدرسی را در مرورگر تایپ می‌كنید، در واقع به آن فرمان می‌دهید كه به دستگاه دیگری كه ممكن است در جایی دیگر از دنیا قرار داشته باشد، متصل شود. بیشتر این اتصال‌ها از طریق كابل‌ها صورت می‌گیرد. حتی گوشی‌های هوشمند از آن دسته از امواج رادیویی استفاده می‌كنند كه در چند صد متر آخر به برج‌های سلولی كابلی متصل می‌شود.
در اینترنت ماهواره‌ای معمولا از ایستگاه‌های رله‌ای استفاده می‌شود كه در مدار «زمین‌ثابت» قرار گرفته و در حال چرخش‌اند. این ماهواره‌ها كه از نگاه ناظر روی زمین در مكانی ثابت به نظر می‌آیند، در فاصله 3000 كیلومتری بالای خط استوا قرار داشته و بخش وسیعی از زمین را پوشش می‌دهند. اما مسافت چرخش این ماهواره‌ها موجب تاخیر نیم‌ثانیه‌ای یا بیشتر در برابر علائم می‌شود و این مساله در تماس‌های صوتی اختلال ایجاد كرده و بازی‌های چند نفره آنلاین و همچنین معاملات تجاری پرسرعت را غیرممكن می‌كند.
مهم‌تر از همه، سرعت دانلود در این روش كمتر از روش اتصال كابلی مدرن است و آبونمان آن گران‌تر تمام می‌شود. همچنین این سیستم ماهواره‌ای به استفاده از یك دیش بزرگ و آسمان صاف نیاز دارد.
استراتوسفر و ایده‌های جالب شركت‌های بزرگ
اخیرا تعدادی از شركت‌های فناوری گفته‌اند قصد دارند ماهواره‌های خود را در لایه استراتوسفر جو، قرار دهند كه دومین لایه بزرگ اتمسفر است و بر فراز سطح زمین در ارتفاع ۱۰ تا ۵۰ كیلومتری قرار دارد. این لایه از اتمسفر آنقدر مرتفع است كه بتواند سیگنال‌ها را به منطقه‌ای به اندازه یك شهر بفرستد و البته آنقدر به زمین نزدیك است كه می‌توان بدون استفاده از دیش گیرنده سیگنال، با یك گوشی به‌راحتی ارتباط برقرار كرد.
مزیت دیگر این منطقه از اتمسفر در این است كه ماهواره‌ها را - در مقایسه با فضا - راحت‌تر می‌توان آنجا قرار داد. فیس‌بوك و گوگل كه در پی جذب مشتری‌های بیشترند، پهپادهایی ساخته‌اند كه با انرژی خورشید كار می‌كنند و می‌توانند در مدت چند هفته خود را به ۲۰كیلومتری زمین برسانند و از آنجا امكان استفاده از اینترنت را برای مردم روی زمین فراهم كنند. اما این پهپادها به زمین سقوط می‌كردند و با صدماتی كه به آنها وارد می‌شد، از كار می‌افتادند.
شركت‌های دیگر از جمله، بوئینگ و ایرباس روی پهپادهایی مشابه كار می‌كنند اما كارایی این فناوری چندان اثبات‌شده نیست.
شركت گوگل هم ایده‌ای جدید اما عجیب ارائه داده است. این شركت تصمیم گرفته با استفاده از قطاری از بالن‌های باد شده، داده‌ها را از آسمان به زمین منتقل كنند. در واقع این بالن‌ها توانستند پس از وقوع بلایای طبیعی در كشورهای پرو و پورتوریكو، ارتباط‌های اینترنتی برقرار كنند. گوگل با استفاده از این ایده در طرح لون (Loon) در نظر دارد به‌زودی در كنیا دسترسی به نسل چهارم (4G) خدمات اینترنتی را فعال كند.
اما استفاده از این بالن‌ها در تمام مناطق جغرافیایی مناسب نیست؛ مانند مناطقی كه باد در آنجا به اندازه كافی نمی‌وزد نمی‌توان از بالن‌ها به‌خوبی استفاده كرد.
از طرفی اگر بتوانیم فرستنده‌ها را پایین‌تر از مدار زمین ثابت كه تاخیرهای نامطلوبی دارند و البته بالاتر از استراتوسفر كه از نظر آب و هوایی بی‌ثبات است قرار دهیم، چه می‌شود؟ این منطقه را مدار نزدیك زمین (LEO) می‌گویند كه ماهواره‌ها در آنجا می‌توانند در مدت زمان ده دقیقه، از این افق به افق دیگر حركت كنند. برای این‌كه بتوانیم سرویس اینترنتی دائمی در این مدار داشته باشیم، باید چند ماهواره را به دنبال هم طوری قرار دهیم كه دورادور كره زمین را پوشش داده و با ارسال سیگنال از یك ماهواره به ماهواره دیگر، عمل رله را به‌راحتی انجام دهند.
هركدام از شركت‌های ایریدیوم، گلوبال‌استار و اورب‌كام در مدار نزدیك زمین (LEO) چند ماهواره قرار داده‌اند كه خدمات اینترنتی را البته با سرعتی كند، فراهم می‌كند. اما برای گسترش اینترنت ماهواره‌ای، باید تعداد بسیاری از این ماهواره‌ها را در مدار نزدیك زمین قرار داد.
منبع: مجله New Scientist
