پس از شوک

نگاهی به برنامه‌های صداوسیما پس از روشن شدن علت حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی

پس از شوک

پس از سانحه تلخ هوایی كه برای مسافران و خدمه پرواز هواپیمایی اوكراین به وقوع پیوست، رسانه ملی به عنوان یكی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین رسانه‌ها سعی در پوشش همه‌جانبه این حادثه كرد و برنامه‌های گفت‌وگومحور بسیاری را در كنداكتور خود قرار داد. از طرفی پخش سریال طنز خودش را نیز از یكی از شبكه‌ها متوقف كرد و تمام تمركز خود را روی برنامه‌هایی گذاشت تا بتواند حقایق بسیاری را درباره اتفاق رخ داده برای مخاطبان خود بازگو كند. از این رو گفت‌وگوهای بسیاری با كارشناسان و برخی مسؤولان در دستور كار خود قرار داد تا به طور شفاف و مستقیم مردم را در جریان همه وقایع قرار بدهد. اینجا نگاهی به عملكرد تلویزیون در این روزها داریم.

 پخش «عصر» افق در شبكه یك
پس از شهادت سردار سلیمانی شبكه یك اقدام به پخش سینمایی «پایتخت» با عنوان «نبرد با داعش» كرد كه قرار بود در دو قسمت از شبكه یك پخش شود. اما فضای حزن‌انگیزی كه به واسطه شهادت جمعی از هموطنانمان در سانحه هوایی و در كرمان در جامعه به وجود آمد، باعث شد تا قسمت دوم پایتخت به احترام این عزیزان روی آنتن نرود. ضمن این‌كه سریال طنز «زیر همكف» هم به همین دلیل پخش نشد و در این باره توضیحاتی نیز به صورت زیرنویس ارائه شد. اما در كنار آن برنامه «عصر» كه از تولیدات شبكه یك و با اجرای نادر طالب‌زاده است نیز همزمان از شبكه یك هم پخش می‌شد كه در این چند شب به موضوع سانحه هوایی پرداخت. برنامه «نگاه یك» نیز از جمله برنامه‌های سیاسی شبكه اول است كه به بررسی مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی،... كشور می‌پردازد. اجرای این برنامه را مهدی مهدی‌قلی برعهده دارد كه در روز شنبه با نگاهی ویژه به موضوع اخیر پرداخت.
 گزارش ویژه خبری بیست و سی
شبكه دو نیز از زمان انتشار خبر سانحه هواپیمایی اوكراین تا به امروز سعی كرد تا در بخش‌های خبری و برنامه‌های صبحگاهی و عصرگاهی خود نگاه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشد. به خصوص بخش خبری 20:30 كه یكی از مهم‌ترین و پربیننده‌ترین و متفاوت‌ترین بخش‌های خبری از همان آغاز شكل گیری اش بوده پرونده ویژه‌ای درباره این موضوع رفت. البته از زمانی كه رسانه‌های فارسی زبان بیگانه اقدام به بازنشر شایعات كرده و به قول معروف هیزم در آتش دشمن می‌ریخت و مدام اذهان افكار عمومی را به مسائل دیگری معطوف می‌كرد، این بخش خبری در شنبه‌شب خود گزارش ویژه‌ای در این خصوص ارائه كرد و نگاهی هم به واكنش رسانه‌های بیگانه در این زمینه داشت. به‌خصوص قضیه حمله موشكی سپاه به پایگاه‌های آمریكایی در عراق كه توسط رسانه‌های بیگانه به موضوع بی اهمیتی تبدیل شده بود. از این رو دوربین خود را بین مردم برد و نظرات آنان را در این باره جویا شد تا مخاطبانش بدون واسطه از نظرات شهروندان دیگر در خصوص حوادث پیش آمده مطلع شوند.
 «پرونده ویژه» در شبكه سه
اما در این میان شبكه سه كه برنامه‌ای با عنوان «پرونده ویژه» را مدتی است در كنداكتور خود دارد و به محض وقوع حادثه  یا اتفاق و خبر ویژه‌ای این برنامه روی آنتن می‌رود، در ارتباط با این موضوع نیز برنامه‌ای با اجرای مهدی خانعلی‌زاده را شنبه شب روی آنتن فرستاد. پرونده ویژه‌ای برای حادثه هوایی و متعاقبا توضیحات سردار امیرعلی حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه كه از شبكه خبر پخش شده بود. ضمن این‌كه به واكنش رسانه‌های فارسی زبان بیگانه نیز پرداخت. در این برنامه محمد مرندی استاد دانشگاه تهران و حمزه پاریاب خبرنگار و كارشناس امور دفاعی به عنوان كارشناسان مهمان در برنامه حضور داشتند كه درباره تاخیر سه روزه اعلام نتیجه این حادثه هوایی و همچنین واكنش رسانه‌های خارجی سخن گفتند. در كنار این برنامه كه همواره مخاطبان خاصی دارد و به دلیل گفت‌وگوهای شفاف و بی‌پرده‌ای كه مجری با كارشناسان دارد، توانسته مورد توجه قرار بگیرد، در برنامه «سلام صبح بخیر» نیز به این موضوع پرداخته شد.
 تهران بیست در شبكه 5
برنامه «تهران بیست» یكی از مهم‌ترین برنامه‌های شبكه 5 است كه درباره اخبار و رویدادهای مهمی كه در كشور رخ می‌دهد، با كارشناسان حوزه‌های مختلف به گفت‌وگو می‌پردازد. در این چند روز اخیر نیز یكی از مهم‌ترین موضوعاتی كه به آن پرداخته شد، سانحه هوایی و اتفاقات پس از آن بود. اهمیت این موضوع در شبكه پنج نیز تا حدی بود كه برنامه صبحگاهی «یه روز تازه» و عصرگاهی «به خانه برمی‌گردیم» هم به این موضوع پرداخت و تحلیل‌ها و بیانیه‌ها را به مردم منتقل كرد؛ ضمن این‌كه در برنامه عصرگاهی نیز سوال پیامكی با همین محوریت مطرح شد.
 بازگویی جزئیات سانحه در شبكه خبر
شبكه خبر با توجه به رسالتی كه بین سایر شبكه‌های سیما دارد، همواره در تلاش بوده در پوشش اخبار مهم روز، تمام توان خود را به كار بگیرد. از جمله حادثه اخیر كه باعث شد برنامه‌های ویژه‌ای را در این خصوص به مخاطبان خود ارائه دهد؛ از جمله برنامه گفت‌وگوی ویژه 18:30 كه شنبه‌شب به آسیب‌شناسی عملكرد رسانه‌ها درباره حادثه هواپیمای اوكراین پرداخت. در این برنامه دكتر مدقق با خبرنگار شبكه خبر در خصوص آسیب‌شناسی نقش رسانه‌ها درباره حادثه هواپیمای اوكراین به گفت‌وگو پرداخت و توضیحات مهمی ارائه داد؛ ضمن این‌كه تاكید كرد در زمان بحران، مخاطب سراغ رسانه‌های قدیمی و مرجع می‌رود و نباید اعتبار این رسانه‌ها مخدوش شود. اخبار غلط با اعتبارزدایی از رسانه‌های سنتی، مردم را به رسانه‌های معاند كه دنبال منافع خود هستند، سوق می‌دهد.
در كنار بخش‌های ویژه‌ای كه این شبكه با چنین رویكردی داشت، میزبان سردار حاجی زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز بود كه در روز شنبه جزئیات حادثه سقوط هواپیمای مسافربری اوكراینی را تشریح كرد؛ اقدامی كه رسانه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای را غافلگیر كرد كه تا این حد شفاف و بدون واسطه یكی از سران كشور توضیحاتی را درباره یك اتفاق مهم به مردم داد.  از این رو رسانه ملی از زمان انتشار خبر شهادت سردار قاسم سلیمانی و متعاقبا اتفاقاتی كه در كشور رخ داد و به سرتیتر رسانه‌های داخلی و خارجی تبدیل شد، وظیفه سنگینی را برعهده داشت تا بتواند رسالت خود را انجام داده و حقایق اتفاقات رخ داده را به طور شفاف برای مردم بازگو كند، ضمن این‌كه با رسانه‌های فارسی زبان ماهواره‌ای نیز در یك رقابت نابرابر قرار گرفته بود. از این رو تمام تلاش خود را كرد كه به عنوان یك رسانه ملی و مردمی نقطه ابهامی برای مردم درباره حوادث اخیر برجا نماند و از طرفی به عنوان تریبون و نماینده مردم مقابل مسؤولان و كارشناسان متعددی قرار گرفت و پاسخ سؤالات آنها را از مسؤولان جویا شد.