جام‌جم در بازدید از مجموعه‌ای دانش‌بنیان در استان البرز از توانمندی محققان داخلی در تأمین رنگ بدنه هواپیما گزارش می‌دهد
پرنده‌های نانوفام
تولید رنگ بدنه هواپیما به دلیل شرایط ویژه‌ای كه هواپیما با آن روبه‌رو می‌شود مانند تغییرات دمایی از 60 درجه سانتی‌گراد تا منفی 60 درجه سانتی‌گراد در ارتفاعات، فشار هوای بالا، قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش خورشیدی، مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت به روغن‌های هواپیما، اصطكاك بسیار شدید به دلیل سرعت زیاد، نیاز به سبك بودن و در عین حال بهره‌مندی از غلظت مناسب در زمان رنگ‌آمیزی در آشیانه‌های هواپیماها، ملاحظات زیست‌محیطی و بسیاری موارد دیگر با پیچیدگی‌های زیادی همراه است. پیشرفت چشمگیر صنعت رنگ كشور در حوزه‌های مختلف مانند تولید انواع رنگ ساختمان، رنگ صنعتی و حتی رنگ‌های بدنه خودرو در سال‌های اخیر، در كنار الزام توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و خودكفایی كشور در تولید، این بار موجب شكوفایی جوانان متخصص كشور برای توسعه دانش‌فنی مورد نیاز برای تولید این گروه از رنگ‌های تخصصی با استفاده از نانوذرات شده است. شركت دانش‌بنیان «گوهرفام» یكی از مجموعه‌های موفق تولید رنگ كشور با تولید رنگ بدنه هواپیما بر اساس استانداردهای جهانی تاكنون توانسته سهمی معادل 10درصد از نیاز صنعت هوایی كشور را در این زمینه تأمین كند به گفته نوبخت قره‌داغی، مدیرعامل این شركت، برنامه‌هایی را برای توسعه سبد محصولات صنایع هوایی در دست بررسی دارد.
عسل اخویان طهرانی / دانش
گوهر فام از سال 1368 فعالیت خود را با واردات و بومی‌سازی رنگ‌های ساختمانی آغاز كرده و پس از سه دهه فعالیت در حال حاضر در كنار رنگ‌های ساختمانی، رنگ‌های صنعتی، رنگ و سایر محصولات مورد نیاز برای رنگ‌آمیزی بدنه خودرو رنگ بدنه هواپیما را نیز به مجموعه خود اضافه كرده است. از آنجا كه این مجموعه همواره در تلاش بوده تا با دانش روز در حوزه رنگ و پوشش حركت كند با استفاده از انواع نانوذرات مؤثر توانسته است خواص ویژه مورد نیاز برای سربلند شدن در آزمون‌های تأییدی رنگ‌های حساسی مانند رنگ بدنه هواپیما را فراهم كند.
نوبخت قره‌داغی، مدیرعامل مجموعه دانش‌بنیان گوهرفام درخصوص ویژگی‌های مورد نیاز این رنگ‌های تخصصی توضیح می‌دهد: «برای تولید رنگ هواپیما، شركت‌های مطرح هواپیمایی استانداردهای مشخصی را ارائه كرده‌اند. ما نیز بر اساس استانداردهای شركت هواپیماسازی بوئینگ، فوكر و هواپیماهای نظامی رنگ بدنه هواپیما را در این مجموعه تولید كرده‌ایم.»
نانوذرات جزء اصلی رنگ هواپیما
گلاره دائمی، سرپرست آزمایشگاه تولید این رنگ‌های دانش‌بنیان، در خصوص ویژگی‌های این رنگ‌ها به جام‌جم می‌گوید: «بسیاری از خواص مطرح شده در استانداردهای شركت‌های هواپیمایی بدون نانوذرات قابل اجرا نیستند. ما نیز با بهره‌گیری از نانوذرات مختلف توانسته‌ایم رنگ‌های استاندارد هواپیما كه مورد تأیید سازمان هواپیمایی كشوری هستند تولید كنیم. به علاوه با خواص بی‌نظیر نانوذرات توانسته‌ایم به ویژگی‌های دیگری مانند چگالی مناسب برای رنگ‌آمیزی بدون ریزش در شرایط غیراستاندارد آشیانه‌های هواپیما در كشور برسیم و مقاومت 1000 ساعتی به پرتوهای فرابنفش را در این رنگ‌ها ایجاد كنیم. این در حالی است كه رنگ هواپیما با مقاومت
500 ساعت در برابر پروتوهای فرابنفش مورد تأیید خواهد بود و ما این زمان را تا دو برابر افزایش داده‌ایم. تمام این رنگ‌ها پس از گذراندن آزمایش‌های مربوط و اخذ تأییدیه‌های لازم بین سه تا پنج سال ضمانت خواهد شد.» وی در ادامه می‌افزاید: «تاكنون دو شركت رنگ‌سازی دیگر نیز در كشور به حوزه رنگ‌های هواپیمایی وارد شده‌اند. اما هنوز حجم بالایی از نیاز كشور به این نوع رنگ‌ها از طریق واردات تأمین می‌شود.»
با قیمت یك پنجمی هنوز بازار بزرگی در كشور نداریم!
به گفته مدیرعامل این مجموعه دانش‌بنیان، قیمت تمام‌شده رنگ‌های هوایی تولید شده در این مجموعه در مقایسه با نمونه مشابه خارجی یك پنجم تا یك هشتم برآورد شده است. با وجود این بر اساس تخمین‌ها، گوهرفام تاكنون تنها موفق به جذب و تأمین10درصد از نیاز كشور به این رنگ تخصصی شده است. قره‌داغی، بخشی از علت این سهم اندك از بازار را تكمیل نبودن سبد كالای این مجموعه در خصوص رنگ‌های هواپیما دانسته و تصریح می‌كند: «در حال حاضر برنامه‌های تحقیق و توسعه در خصوص انواع رنگ‌ها و پوشش‌های مرتبط با هواپیما در دست اقدام است. اما از آنجا كه پیشبرد هر یك از این تحقیقات نیاز به سرمایه زیادی دارد و هنوز تقاضای زیادی نسبت به این محصولات نداریم، نمی‌توانیم این تحقیقات را همزمان و با سرعت پیش ببریم. از سوی دیگر هنوز شركت‌های هواپیمایی به این باور نرسیده‌اند كه این رنگ داخلی نیز توانسته استانداردهای مورد توجه شركت‌های مطرح هواپیماسازی را برآورده كند. به همین دلیل پس از اخذ گواهینامه نانومقیاس برای این گروه از محصولاتمان از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو درخواست كردیم به عنوان شخص سومی در مذاكرات فروش ما وارد شود و صحت ادعاهای ما را برای مشتری تأیید كند. البته در حال‌حاضر تقریبا به تمام شركت‌های هواپیمایی كشور فروش داشته‌ایم، اما هنوز حجم خرید بسیار پایین است.»
قره‌داغی با تأكید بر این موضوع كه تولید رنگ‌های تخصصی علاوه بر دانش روز نیاز به تجهیزات گرانقیمت‌تری خواهد داشت، می‌افزاید: «بسیاری از شركت‌های تولید رنگ كشور ترجیح می‌دهند وارد این حوزه پرزحمت نشوند. زیرا علاوه بر موارد بسیار زیادی كه برای اخذ مجوزهای لازم باید لحاظ كنند و زمان زیادی كه صرف تولید آن خواهد شد، بازار قطعی برای آن وجود ندارد.»
دانش‌فنی همگام با راه و رسم بازار
قره‌داغی، حوزه صنعت رنگ را یكی از دانش‌بنیان‌ترین صنایع می‌داند و معتقد است در این مجموعه دانش فنی روز و نیروی انسانی جوان و متخصص كلیدی‌ترین عامل تولید محصولات متنوع متناسب با تغییرات هر روزه بازار است. وی همچنین آشنایی به بازار را یكی از كلیدهای اصلی موفقیت دانسته و می‌گوید: «یكی از مشكلات جدی در عرصه دانش‌بنیان‌ها ندانستن اصول بازار یا توان كافی برای ورود جدی به بازار است. در این راستا همكاری با شركت‌های بزرگ كه جایگاهشان را در بازار محكم كرده‌اند می‌تواند به رفع این مشكل برای جوانانی كه دانش كافی برای تولید محصولات فناورانه دارند، كمك كند.
مدیرعامل این مجموعه دانش‌بنیان، نقطه قوت مجموعه خود را در مستقل‌بودن هر یك از واحدهای تولید از مرحله تحقیق و توسعه تا بازاریابی می‌داند و تصریح می‌كند: «زمانی كه هر مجموعه به صورت مستقل به تولید، توسعه و افزایش سهم از بازار بپردازد خود را موظف می‌داند كه با دانش روز و آخرین فناوری‌های موجود مجهز كند تا در پایان سال بتواند نتایج قابل دفاعی را در قیاس با سایر قسمت‌های مجموعه ارائه كند. به این ترتیب هیچ‌گاه مجموعه دانش‌بنیان ما قائم به فرد و بر اساس سلایق شخص مدیرعامل اداره نخواهد شد.»
فرصت را باید غنیمت شمرد
مدیرعامل شركت دانش‌بنیان گوهرفام در خصوص تأثیرات ناشی از تحریم‌ها توضیح می‌دهد: «اگرچه این دوره كشور را با مشكلاتی در خصوص صادرات و واردات محصولات روبه‌رو كرد، اما فرصت مناسبی را برای تولیدكنندگان داخلی فراهم آورد تا بتوانند محصولات با كیفیت خود را با مجال بیشتری در بازارهای داخلی عرضه كنند و با اقبال بیشتری نیز مواجه شوند. بسیاری از افراد معتقدند سرمایه‌گذاری در كارهای تولیدی سود مناسبی ندارد و ترجیح می‌دهند پولشان را در امور دیگری سرمایه‌گذاری كنند، اما واقعیت این است كه تولید سود بالایی دارد، اما این سود فقط به شخص سرمایه‌گذار بازنمی‌گردد، بلكه میان تعداد زیادی از افراد مرتبط توزیع می‌شود و حتی با پرداخت مالیات حاصل از آن جامعه را نیز منتفع می‌كند.»
قره‌داغی درخصوص صادرات این محصولات دانش‌بنیان توضیح می‌دهد: «در شرایط كنونی بیشتر كشورها ترجیح می‌دهند برای تأمین رنگ‌های تخصصی خود را به دردسر‌های خرید از ایران در نتیجه تحریم‌های آمریكا دچار نكنند.» با این وجود رنگ‌های ساختمانی این شركت تاكنون به كشورهایی مانند تاجیكستان، عمان و عراق صادرات داشته و كارشناسان این مجموعه در حال رفع مشكلات صادرات به كشورهای منطقه هستند.
نوبخت قره‌داغی، مدیرعامل مجموعه دانش‌بنیان گوهرفام درخصوص ویژگی‌های مورد نیاز این رنگ‌های تخصصی توضیح می‌دهد: «برای تولید رنگ هواپیما، شركت‌های مطرح هواپیمایی استانداردهای مشخصی را ارائه كرده‌اند. ما نیز بر اساس استانداردهای شركت هواپیماسازی بوئینگ، فوكر و هواپیماهای نظامی رنگ بدنه هواپیما را در این مجموعه تولید كرده‌ایم.»
نانوذرات جزء اصلی رنگ هواپیما
گلاره دائمی، سرپرست آزمایشگاه تولید این رنگ‌های دانش‌بنیان، در خصوص ویژگی‌های این رنگ‌ها به جام‌جم می‌گوید: «بسیاری از خواص مطرح شده در استانداردهای شركت‌های هواپیمایی بدون نانوذرات قابل اجرا نیستند. ما نیز با بهره‌گیری از نانوذرات مختلف توانسته‌ایم رنگ‌های استاندارد هواپیما كه مورد تأیید سازمان هواپیمایی كشوری هستند تولید كنیم. به علاوه با خواص بی‌نظیر نانوذرات توانسته‌ایم به ویژگی‌های دیگری مانند چگالی مناسب برای رنگ‌آمیزی بدون ریزش در شرایط غیراستاندارد آشیانه‌های هواپیما در كشور برسیم و مقاومت 1000 ساعتی به پرتوهای فرابنفش را در این رنگ‌ها ایجاد كنیم. این در حالی است كه رنگ هواپیما با مقاومت
500 ساعت در برابر پروتوهای فرابنفش مورد تأیید خواهد بود و ما این زمان را تا دو برابر افزایش داده‌ایم. تمام این رنگ‌ها پس از گذراندن آزمایش‌های مربوط و اخذ تأییدیه‌های لازم بین سه تا پنج سال ضمانت خواهد شد.» وی در ادامه می‌افزاید: «تاكنون دو شركت رنگ‌سازی دیگر نیز در كشور به حوزه رنگ‌های هواپیمایی وارد شده‌اند. اما هنوز حجم بالایی از نیاز كشور به این نوع رنگ‌ها از طریق واردات تأمین می‌شود.»
با قیمت یك پنجمی هنوز بازار بزرگی در كشور نداریم!
به گفته مدیرعامل این مجموعه دانش‌بنیان، قیمت تمام‌شده رنگ‌های هوایی تولید شده در این مجموعه در مقایسه با نمونه مشابه خارجی یك پنجم تا یك هشتم برآورد شده است. با وجود این بر اساس تخمین‌ها، گوهرفام تاكنون تنها موفق به جذب و تأمین10درصد از نیاز كشور به این رنگ تخصصی شده است. قره‌داغی، بخشی از علت این سهم اندك از بازار را تكمیل نبودن سبد كالای این مجموعه در خصوص رنگ‌های هواپیما دانسته و تصریح می‌كند: «در حال حاضر برنامه‌های تحقیق و توسعه در خصوص انواع رنگ‌ها و پوشش‌های مرتبط با هواپیما در دست اقدام است. اما از آنجا كه پیشبرد هر یك از این تحقیقات نیاز به سرمایه زیادی دارد و هنوز تقاضای زیادی نسبت به این محصولات نداریم، نمی‌توانیم این تحقیقات را همزمان و با سرعت پیش ببریم. از سوی دیگر هنوز شركت‌های هواپیمایی به این باور نرسیده‌اند كه این رنگ داخلی نیز توانسته استانداردهای مورد توجه شركت‌های مطرح هواپیماسازی را برآورده كند. به همین دلیل پس از اخذ گواهینامه نانومقیاس برای این گروه از محصولاتمان از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو درخواست كردیم به عنوان شخص سومی در مذاكرات فروش ما وارد شود و صحت ادعاهای ما را برای مشتری تأیید كند. البته در حال‌حاضر تقریبا به تمام شركت‌های هواپیمایی كشور فروش داشته‌ایم، اما هنوز حجم خرید بسیار پایین است.»
قره‌داغی با تأكید بر این موضوع كه تولید رنگ‌های تخصصی علاوه بر دانش روز نیاز به تجهیزات گرانقیمت‌تری خواهد داشت، می‌افزاید: «بسیاری از شركت‌های تولید رنگ كشور ترجیح می‌دهند وارد این حوزه پرزحمت نشوند. زیرا علاوه بر موارد بسیار زیادی كه برای اخذ مجوزهای لازم باید لحاظ كنند و زمان زیادی كه صرف تولید آن خواهد شد، بازار قطعی برای آن وجود ندارد.»
دانش‌فنی همگام با راه و رسم بازار
قره‌داغی، حوزه صنعت رنگ را یكی از دانش‌بنیان‌ترین صنایع می‌داند و معتقد است در این مجموعه دانش فنی روز و نیروی انسانی جوان و متخصص كلیدی‌ترین عامل تولید محصولات متنوع متناسب با تغییرات هر روزه بازار است. وی همچنین آشنایی به بازار را یكی از كلیدهای اصلی موفقیت دانسته و می‌گوید: «یكی از مشكلات جدی در عرصه دانش‌بنیان‌ها ندانستن اصول بازار یا توان كافی برای ورود جدی به بازار است. در این راستا همكاری با شركت‌های بزرگ كه جایگاهشان را در بازار محكم كرده‌اند می‌تواند به رفع این مشكل برای جوانانی كه دانش كافی برای تولید محصولات فناورانه دارند، كمك كند.
مدیرعامل این مجموعه دانش‌بنیان، نقطه قوت مجموعه خود را در مستقل‌بودن هر یك از واحدهای تولید از مرحله تحقیق و توسعه تا بازاریابی می‌داند و تصریح می‌كند: «زمانی كه هر مجموعه به صورت مستقل به تولید، توسعه و افزایش سهم از بازار بپردازد خود را موظف می‌داند كه با دانش روز و آخرین فناوری‌های موجود مجهز كند تا در پایان سال بتواند نتایج قابل دفاعی را در قیاس با سایر قسمت‌های مجموعه ارائه كند. به این ترتیب هیچ‌گاه مجموعه دانش‌بنیان ما قائم به فرد و بر اساس سلایق شخص مدیرعامل اداره نخواهد شد.»
فرصت را باید غنیمت شمرد
مدیرعامل شركت دانش‌بنیان گوهرفام در خصوص تأثیرات ناشی از تحریم‌ها توضیح می‌دهد: «اگرچه این دوره كشور را با مشكلاتی در خصوص صادرات و واردات محصولات روبه‌رو كرد، اما فرصت مناسبی را برای تولیدكنندگان داخلی فراهم آورد تا بتوانند محصولات با كیفیت خود را با مجال بیشتری در بازارهای داخلی عرضه كنند و با اقبال بیشتری نیز مواجه شوند. بسیاری از افراد معتقدند سرمایه‌گذاری در كارهای تولیدی سود مناسبی ندارد و ترجیح می‌دهند پولشان را در امور دیگری سرمایه‌گذاری كنند، اما واقعیت این است كه تولید سود بالایی دارد، اما این سود فقط به شخص سرمایه‌گذار بازنمی‌گردد، بلكه میان تعداد زیادی از افراد مرتبط توزیع می‌شود و حتی با پرداخت مالیات حاصل از آن جامعه را نیز منتفع می‌كند.»
قره‌داغی درخصوص صادرات این محصولات دانش‌بنیان توضیح می‌دهد: «در شرایط كنونی بیشتر كشورها ترجیح می‌دهند برای تأمین رنگ‌های تخصصی خود را به دردسر‌های خرید از ایران در نتیجه تحریم‌های آمریكا دچار نكنند.» با این وجود رنگ‌های ساختمانی این شركت تاكنون به كشورهایی مانند تاجیكستان، عمان و عراق صادرات داشته و كارشناسان این مجموعه در حال رفع مشكلات صادرات به كشورهای منطقه هستند.
