در این گزارش با اصول كلی در هرس گل رز آشنا می‌شوید
آرایشگاه گل رز !
گل رز یكی از محبوب‌ترین گل‌های جهان است و پای ثابت باغچه‌های قدیمی. اگر می‌خواهید زیبایی این گل محبوب دو چندان شود آرایش و پیرایشش كنید. آرایشی كه از طریق حذف شاخ و برگ اضافه و رسیدن نور و هوای كافی به شاخه‌ها علاوه بر زیبایی به حفظ باروری و سلامتش هم كمك كند؛ البته چه موقع، چگونه و چطور بودنش مهم است.
چه زمانی؟
زمستان: هرس زمستانه معمولا در اواخر زمستان و اوایل بهار انجام می‌شود. برای همین به هرس سیاه یا هرس خشك معروف است. درباره این نوع هرس دو نگرش وجود دارد:
الف ـ گروه اول می‌گویند هرس باید هنگام استراحت و خواب گیاه یعنی بعد از خزان برگ‌ها انجام شود.
ب ــ گروه دوم بر این باورند همزمان با بیداری گیاه یعنی اسفند و فروردین بهترین وقت است.
چرا این زمان؟ هرس در زمان خواب نسبت به روش دوم برتری دارد چون هم زمان كافی برای هرس وجود دارد به‌ویژه در مناطق گرم و معتدل و در زمان كند شدن شیره نباتی به گیاه آسیب كمتری وارد می‌شود و از طرفی چون درخت فاقد برگ می‌باشد همه قسمت‌های شاخه به راحتی قابل رویت بوده و انجام هرس و آرایش درخت، راحت‌تر می‌باشد، اما در مناطق سردسیر باید هرس بعد از رفع خطر سرمازدگی اقدام به هرس كرد.
این هرس بیشتر هرس فرم‌دهی و تربیت نهال در سال‌های اول كاشت و هرس ریشه است؛ البته در صورت مشاهده شاخه‌های شكسته، بیمار و آفت‌زده آنها را هم حذف كنید.
نكته: بهتر است هرس زمانی انجام شود كه در پایان كار شاخه‌های خیلی بزرگ نداشته باشید. چون چنین شاخه‌هایی معمولا بنیه خوبی ندارند و ضعیفند.
تابستان: هرس تابستانه در موقع فعال و سبز بودن گیاه انجام می‌گیرد، برای همین هرس سبز نامیده می‌شود. زمان انجام آن اواخر بهار تا اواخر تابستان است. منظور از این هرس، حذف پاجوش‌ها، نرك‌ها، شاخه‌های شكسته، بیمار و آفت‌زده است.
كدام مهم‌تر است؟
هرس زمستانه. چون به تعداد شاخه‌های جوان و در نتیجه به تعداد گل‌های درشت افزوده شده و شكل بوته اصلاح می‌شود.
با چه ابزاری؟
یك جفت دستكش مخصوص و یك قیچی تیز. دستكش‌ها باید ضخیم و بلند باشد تا دست‌هایتان را از خراشیدن خارها محافظت كند. دقت داشته باشید قیچی به اندازه كافی تیز باشد تا ساقه گیاه موقع برش آسیب لهیده نشود. اگر قیچی باغبانی ندارید، می‌توانید از كاتر و ابزار مشابه استفاده كنید. نوع ابزار برش بستگی به قطر ساقه دارد.
چگونه؟
یكی از اصلی‌‌ترین نكات در هرس رز این است كه بدانیم كدام شاخه‌ها را قطع كنیم و كدام را نه؟
گل رز دو نوع برگ تولید می‌كند؛ پنج برگچه‌ای و
سه برگچه‌ای. جوانه‌هایی كه در زاویه پنج برگچه‌ای‌ها تولید می‌شود جوانه گل و جوانه‌های موجود در زاویه سه برگچه‌ای‌ها بیشتر تولید برگ و شاخه می‌كنند. پس هرس را باید از بالای شاخه‌های پنج برگچه‌ای انجام دهید.
تمام شاخه‌های بوته را در یك سطح قطع نكنید.
سعی كنید شاخه‌های قوی را كمتر و از بالاتر (پس از باقی گذاشتن هفت تا ده جوانه) هرس كنید تا كمتر رشد كند.
شاخه‌های كوتاه‌تر را از پایین‌تر (و پس از باقی گذاشتن دو تا سه جوانه) بزنید تا رشدش بیشتر و كل بوته پرپشت، زیبا و یكدست شود.
گذاشتن تعداد زیادی جوانه روی شاخه‌های ضعیف باعث تبدیل آنها به شاخه‌های جانبی ضعیف می‌شود.
در رزهای مینیاتوری كه بوته پاكوتاه و گل‌های كوچك‌تری دارند باید شاخه‌های بزرگ را از بالای دو تا سه جوانه و شاخه‌های ضعیف را از بالای یك جوانه هرس كرد.
اگر دیدید دو یا چند شاخه روی هم افتاده یكی را كه رو به پایین رشد كرده یا زاویه بسته‌تری دارد قطع كنید.
خاصیت هرس این است كه گردش هوا بین بوته مانع از گسترش بیماری‌های قارچی می‌شود.
گل‌های خشك روی شاخه را حذف كنید تا مواد غذایی گیاه به جای صرف تولید بذر شدن برای تولید گل‌های جدید مصرف شود.
چند سال یكبار می‌توان با یك هرس شدید تمام شاخه‌ها را از 30 سانتی‌متری سطح خاك كف بر كرد.
درگرمای تابستان از هرس زیاد گل رز و البته سایر درختان و درختچه‌ها خودداری كنید، چون باعث تضعیف شاخه‌های آن می‌شود.
مشكل بیشتر رزها تولید پاجوش زیاد است كه همین باعث مصرف شدن مواد غذایی گیاه جهت تولید پاجوش و در نتیجه كاهش گلدهی می‌شود. برای جلوگیری از این اتفاق مدام بوته را چك كنید. جوانه‌هایی را كه پایین بوته سبز می‌شود با دست بكنید و نگذارید كار به هرس پاجوش بكشد.
در هرس گیاه زیاده‌روی نكنید، چون گیاه مجبور می‌شود انرژی خود را صرف تولید شاخه‌های از دست رفته كند و گلدهی بوته كاهش می‌یابد.
اواخر بهار و تابستان اگر دیدید شاخه‌ای رشد بیشتری دارد و به سرعت از بوته فاصله می‌گیرد، می‌توانید آن را هرس كنید تا زیبایی بوته حفظ شود.
تمام شاخه‌های شكسته، خشك، آفت زده و بیمار را هرس كنید.
شاخه‌های ضعیف و ترك‌هایی را كه از یك مداد باریك‌تر هستند، ببرید.
در رزهای رونده بهتر است شاخه‌های ضعیف را قطع و شاخه‌های بسیار بلند را كمی هرس كرد.
زمستان: هرس زمستانه معمولا در اواخر زمستان و اوایل بهار انجام می‌شود. برای همین به هرس سیاه یا هرس خشك معروف است. درباره این نوع هرس دو نگرش وجود دارد:
الف ـ گروه اول می‌گویند هرس باید هنگام استراحت و خواب گیاه یعنی بعد از خزان برگ‌ها انجام شود.
ب ــ گروه دوم بر این باورند همزمان با بیداری گیاه یعنی اسفند و فروردین بهترین وقت است.
چرا این زمان؟ هرس در زمان خواب نسبت به روش دوم برتری دارد چون هم زمان كافی برای هرس وجود دارد به‌ویژه در مناطق گرم و معتدل و در زمان كند شدن شیره نباتی به گیاه آسیب كمتری وارد می‌شود و از طرفی چون درخت فاقد برگ می‌باشد همه قسمت‌های شاخه به راحتی قابل رویت بوده و انجام هرس و آرایش درخت، راحت‌تر می‌باشد، اما در مناطق سردسیر باید هرس بعد از رفع خطر سرمازدگی اقدام به هرس كرد.
این هرس بیشتر هرس فرم‌دهی و تربیت نهال در سال‌های اول كاشت و هرس ریشه است؛ البته در صورت مشاهده شاخه‌های شكسته، بیمار و آفت‌زده آنها را هم حذف كنید.
نكته: بهتر است هرس زمانی انجام شود كه در پایان كار شاخه‌های خیلی بزرگ نداشته باشید. چون چنین شاخه‌هایی معمولا بنیه خوبی ندارند و ضعیفند.
تابستان: هرس تابستانه در موقع فعال و سبز بودن گیاه انجام می‌گیرد، برای همین هرس سبز نامیده می‌شود. زمان انجام آن اواخر بهار تا اواخر تابستان است. منظور از این هرس، حذف پاجوش‌ها، نرك‌ها، شاخه‌های شكسته، بیمار و آفت‌زده است.
كدام مهم‌تر است؟
هرس زمستانه. چون به تعداد شاخه‌های جوان و در نتیجه به تعداد گل‌های درشت افزوده شده و شكل بوته اصلاح می‌شود.
با چه ابزاری؟
یك جفت دستكش مخصوص و یك قیچی تیز. دستكش‌ها باید ضخیم و بلند باشد تا دست‌هایتان را از خراشیدن خارها محافظت كند. دقت داشته باشید قیچی به اندازه كافی تیز باشد تا ساقه گیاه موقع برش آسیب لهیده نشود. اگر قیچی باغبانی ندارید، می‌توانید از كاتر و ابزار مشابه استفاده كنید. نوع ابزار برش بستگی به قطر ساقه دارد.
چگونه؟
یكی از اصلی‌‌ترین نكات در هرس رز این است كه بدانیم كدام شاخه‌ها را قطع كنیم و كدام را نه؟
گل رز دو نوع برگ تولید می‌كند؛ پنج برگچه‌ای و
سه برگچه‌ای. جوانه‌هایی كه در زاویه پنج برگچه‌ای‌ها تولید می‌شود جوانه گل و جوانه‌های موجود در زاویه سه برگچه‌ای‌ها بیشتر تولید برگ و شاخه می‌كنند. پس هرس را باید از بالای شاخه‌های پنج برگچه‌ای انجام دهید.
تمام شاخه‌های بوته را در یك سطح قطع نكنید.
سعی كنید شاخه‌های قوی را كمتر و از بالاتر (پس از باقی گذاشتن هفت تا ده جوانه) هرس كنید تا كمتر رشد كند.
شاخه‌های كوتاه‌تر را از پایین‌تر (و پس از باقی گذاشتن دو تا سه جوانه) بزنید تا رشدش بیشتر و كل بوته پرپشت، زیبا و یكدست شود.
گذاشتن تعداد زیادی جوانه روی شاخه‌های ضعیف باعث تبدیل آنها به شاخه‌های جانبی ضعیف می‌شود.
در رزهای مینیاتوری كه بوته پاكوتاه و گل‌های كوچك‌تری دارند باید شاخه‌های بزرگ را از بالای دو تا سه جوانه و شاخه‌های ضعیف را از بالای یك جوانه هرس كرد.
اگر دیدید دو یا چند شاخه روی هم افتاده یكی را كه رو به پایین رشد كرده یا زاویه بسته‌تری دارد قطع كنید.
خاصیت هرس این است كه گردش هوا بین بوته مانع از گسترش بیماری‌های قارچی می‌شود.
گل‌های خشك روی شاخه را حذف كنید تا مواد غذایی گیاه به جای صرف تولید بذر شدن برای تولید گل‌های جدید مصرف شود.
چند سال یكبار می‌توان با یك هرس شدید تمام شاخه‌ها را از 30 سانتی‌متری سطح خاك كف بر كرد.
درگرمای تابستان از هرس زیاد گل رز و البته سایر درختان و درختچه‌ها خودداری كنید، چون باعث تضعیف شاخه‌های آن می‌شود.
مشكل بیشتر رزها تولید پاجوش زیاد است كه همین باعث مصرف شدن مواد غذایی گیاه جهت تولید پاجوش و در نتیجه كاهش گلدهی می‌شود. برای جلوگیری از این اتفاق مدام بوته را چك كنید. جوانه‌هایی را كه پایین بوته سبز می‌شود با دست بكنید و نگذارید كار به هرس پاجوش بكشد.
در هرس گیاه زیاده‌روی نكنید، چون گیاه مجبور می‌شود انرژی خود را صرف تولید شاخه‌های از دست رفته كند و گلدهی بوته كاهش می‌یابد.
اواخر بهار و تابستان اگر دیدید شاخه‌ای رشد بیشتری دارد و به سرعت از بوته فاصله می‌گیرد، می‌توانید آن را هرس كنید تا زیبایی بوته حفظ شود.
تمام شاخه‌های شكسته، خشك، آفت زده و بیمار را هرس كنید.
شاخه‌های ضعیف و ترك‌هایی را كه از یك مداد باریك‌تر هستند، ببرید.
در رزهای رونده بهتر است شاخه‌های ضعیف را قطع و شاخه‌های بسیار بلند را كمی هرس كرد.
