آمریکا، علیرغم ادعاهای دولتمردانش، مانع کمک های جهانی به ایران در مقابله با کرونا می شود برای مقابله با این تحریم ها چه راه هایی وجود دارد؟
5 راهکار برای مقابله با تروریسم دارویی
طی هفته‌های اخیر شیوع ویروس كرونا در ایران نگرانی عمومی از این بیماری و كمبود دارو و مواد بهداشتی را در میان مردم افزایش داده است. در حالی كه پیش از این هم بسیاری از افراد مبتلا به بیماری‌های خاص در كشورمان به دلیل تحریم‌های ظالمانه و غیرانسانی آمریكا برای تهیه دارو با مشكل روبه‌رو بودند، امروز تهیه برخی اقلام بهداشتی و تجهیزات درمانی برای مقابله با كرونا بر این مشكلات افزوده است.
در این بین و در حالی كه تقریباً همگان در جریان محدودیت‌های بی‌سابقه آمریكا علیه ایران در زمینه غذا و دارو هستند، برخی مقامات آمریكایی طی چند روز گذشته ادعاهایی در زمینه كمك دارویی به ایران مطرح كردند، مثلا مایك پمپئو، وزیر خارجه آمریكا از اعلام آمادگی كشورش برای كمك به بیماران كرونایی در ایران خبر داد.
این در حالی است كه همانند گذشته كه به دلیل تحریم‌های دارویی آمریكا شاهد ایجاد مشكلات بسیاری در زمینه تأمین دارو برای بیمارانی از جمله بیماران پروانه‌ای یا مبتلایان به ام.پی.اس بوده و هستیم و وزارت بهداشت با چالش‌های بسیاری در جهت تأمین این داروها مواجه است، این روزها نیز به دلیل ادامه تحریم‌ها با مشكلاتی در زمینه تأمین امكانات بهداشتی و دارویی لازم برای مقابله با بیماری كرونا روبه‌رو هستیم.
آمریكایی‌ها در حالی كه در یكی دو سال اخیر شدیدترین تحریم‌ها و فشارها را علیه ملت ایران اعمال كرده‌اند و با تروریسم اقتصادی در حق ملت ایران مرتكب جنایت می‌شوند، در رویكردی همراه با تزویر و دروغ پیشنهاد كمك دارویی به ایران را برای مهار كرونا می‌دهند، هرچند این پیشنهادهای كمك هم صرفاً برای طرح در افكار عمومی است و نه چیز دیگر.
ماه پیش نیز در حالی كه سوئیسی‌ها مدعی ایجاد كانالی با همكاری آمریكا برای ارسال اقلام بشردوستانه به ایران بودند، رئیس‌كل بانك مركزی كشورمان از تداوم كارشكنی آمریكایی‌ها در نقل و انتقال منابع برای مبادلات كالاهای اساسی و دارو به ایران خبر داد. عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه كشورمان نیز راه‌اندازی كانال به اصطلاح بشردوستانه توسط سفارت سوئیس را نشان‌دهنده واهی بودن ادعاهای آمریكا مبنی بر این‌كه اقلام دارویی و غذایی تحت تحریم نیستند عنوان كرد.
رویکرد دولت آمریکا
مصداق بارز تروریسم پزشکی
رویكرد دولت آمریكا در مانع‌تراشی بر سر راه نقل و انتقال داروها و تجهیزات مورد نیاز مردم ایران به‌ویژه طی روزهای اخیر را كه می‌توان مصداق بارز تروریسم پزشكی و ذبح اخلاق دانست، مورد انتقاد مسؤولان كشورمان قرار گرفته است. حسن روحانی رئیس‌جمهور كشورمان چند روز پیش در جلسه هیات دولت با اشاره به رفتارهای آمریكا گفت: متأسفانه آنهایی كه حتی دارو و مواد غذایی را روی مردم بستند و تحریم كردند، خبیثانه‌ترین اقدام را علیه ملت ایران در این دو سال انجام دادند؛ آنها هم آمدند با یك ماسك دلسوزی ظاهر شدند كه ما هم می‌خواهیم به ملت ایران كمك كنیم؛ شما اگر واقعاً راست می‌گویید لااقل تحریم دارو را بردارید.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه كشورمان نیز با انتقاد از رئیس‌جمهور آمریكا برای تشدید تحریم‌ها در حالی كه مردم ایران درگیر مبارزه با كرونا هستند، از جامعه جهانی خواست بیش از این در قبال تروریسم اقتصادی و پزشكی دولت ترامپ علیه ملت ایران سكوت نكنند.
در عین حال طی روزهای گذشته شاهد رایزنی‌های دیپلماتیك از سوی جمهوری اسلامی ایران برای از میان برداشتن مشكل تأمین دارو به دلیل تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریكا هستیم و در این راستا نیز وزیر خارجه كشورمان در دو سه هفته اخیر از طریق گفت‌وگوی تلفنی با بیش از ده نفر از همتایان خود، آخرین تحولات مربوط به شیوع ویروس كرونا و راه‌های مقابله با آن را مورد بررسی قرار داده است. ترامپ همواره مدعی بوده دارو و غذا مشمول تحریم‌های آمریكا نیست، به رغم این ادعاها امروز به دلیل محدودیت‌های شدید بر سر راه نقل و انتقال مالی و پولی، عملاً هیچ‌گونه امكان مبادلات مالی برای ایران امكان‌پذیر نیست و بخش بهداشت و درمان ایران هم از این بابت به شدت متأثر شده است و به نظر می‌رسد باید رایزنی‌های بیشتری در این خصوص و برای رفع این تحریم‌های دارویی در شرایط كنونی صورت بگیرد.
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز روز گذشته در نامه‌های جداگانه خطاب به رئیس اتحادیه جهانی بین‌المجالس، دبیركل اتحادیه مجالس كشورهای عضو سازمان همكاری اسلامی، دبیركل اتحادیه مجالس پارلمانی آسیا و نیز روسای مجالس كشورهای اسلامی و آسیایی ضمن ابراز تأسف از تحریم‌های ضدانسانی آمریكا علیه كشورمان، این اقدامات ایالات متحده از جمله تحریم‌های پزشكی، دارویی و وسایل آزمایشگاهی را موانعی در مسیر مهار شیوع كرونا توصیف كرد و خواستار هم‌صدایی جامعه بین‌المللی و مواضع اصولی برای لغو فوری همه تحریم‌ها از جمله تحریم‌های پزشكی آمریكا علیه مردم ایران شد. كارشناسان مسائل بین الملل و حقوقی در گفت‌وگو با جام‌جم از راهكارهای مختلف برای رفع تحریم‌های دارویی می‌گویند.
تلاش همزمان وزارت خارجه و نهادهای فرهنگی
حسین حاجیلو
كارشناس مسائل بین‌الملل
اساساً تحریم‌های آمریكا چه در حوزه بشردوستانه و چه غیر بشردوستانه غیرقانونی است و این كشور تلاش كرده با تبلیغات رسانه‌ای، بخشی از جامعه جهانی را برای تحریم علیه ایران همراه كند. با این وصف، اقناع جهانیان برای تحریم‌های بشردوستانه كار بسیار دشوارتری است. در شرایط كنونی و با توجه به بیماری كرونا و درگیری برخی كشورها مثل ایران با این مشكل و حتی شیوع آن در برخی كشورهای اروپایی، امكان و فرصت مناسبی فراهم‌شده كه با توجه به كمبود اقلام بشردوستانه به‌ویژه در حوزه دارو و بهداشت، غیرقانونی بودن این تحریم‌ها را بیشتر برای جهانیان آشكار كرد.
در وضعیت كنونی، دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای ایران باید به صورت همگام در این حوزه به تشدید فعالیت‌های خود بپردازند. ما در چند سال اخیر در حوزه برخی بیماری‌ها مثل بیماری پروانه‌ای با مشكلاتی در حوزه بهداشت و درمان مواجه بودیم كه بخشی از آن ناشی از اعمال تحریم‌های آمریكاست؛ بنابراین نهادهای مختلف از جمله وزارت خارجه و بخش‌های برون‌مرزی صداوسیما و همچنین نهادهای فرهنگی و هنری ایران می‌توانند در این زمینه به صورت فعالانه‌تری عمل كنند. از سوی دیگر با توجه به این‌كه تحریم دارو و اقلام بهداشتی و درمانی، مساله‌ای حقوق بشری است، ستاد حقوق بشر قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران هم در این خصوص باید اقدام كند و حتی می‌تواند در كمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل متحد، موارد نقض حقوق بشر در این حوزه را مطرح كند.
طراحی مكانیسمی میان ایران، اروپا و آسیا
رامین مهمانپرست
سخنگوی اسبق وزارت خارجه
برخلاف ادعاهای آمریكا مبنی بر این‌كه تحریم‌ها علیه ایران نباید شامل مواد غذایی و دارویی شود، اما واقعیت این است به خاطر سیستم بانكی و شبكه‌های مورد نیاز برای نقل و انتقال پولی، واردات هر كالایی از جمله دارو تحت تاثیر تحریم‌های آمریكا قرار دارد و این كشور در عمل مانع تأمین داروهای مورد نیاز ایران می‌شود كه نشان‌دهنده تناقض در گفتار و عمل آمریكاست.
جمهوری اسلامی ایران باید از طریق اتحادیه اروپا و كشورهای قدرتمند آسیا، ساز و كاری را برای تأمین نیازهای اساسی از جمله دارو طراحی كند تا تحت نظارت آمریكا نبوده و این كار تسهیل شود.
البته اروپا از قبل نیز ناتوانی خود را به‌واسطه عملكرد ضعیفش در راه‌اندازی اینستكس نشان داده چراكه قرار بود اینستكس راهی برای كنار گذاشتن تحریم‌های آمریكا باشد.
در شرایط كنونی مجدداً نیازمند رایزنی‌های گسترده با كشورهای تأثیرگذار هستیم و البته رایزنی‌های دوجانبه نیز می‌تواند یكی از راهكارها در جهت حل مشكل تحریم دارویی باشد.
شكایت به سازمان ملل و سازمان بهداشت جهانی
الهام امین زاده
استاد دانشگاه
در هر شرایطی اعم از جنگ‌های نظامی یا اقتصادی و همچنین در وضعیتی كه ایالات متحده آمریكا تحریم‌هایی را تحت عناوین اولیه (مبتنی بر تحریم‌های این كشور علیه ایران) و تحریم‌های ثانویه (مشتمل بر تحریم‌هایی كه علیه دیگر كشورها به‌واسطه مواجهه تجاری با كشورمان به راه انداخته) با یك عرف بین‌الملل به اسم قاعده آمره روبه‌رو هستیم. در قاعده آمره، اقلام دارویی، تجهیزات بیمارستانی، لوازم بهداشتی و همچنین اقلام خوراكی نباید مشمول تحریم‌ها قرار بگیرد؛ به عبارت دیگر اینها ابعاد بشردوستانه‌ای است كه به هیچ وجه قابل تحریم نیستند.
از سوی دیگر ما پیش‌تر در دیوان بین‌المللی دادگستری، بابت بلوكه شدن پول ایران از آمریكا شكایت كردیم و این دیوان دستور موقتی را صادر كرد كه بر مبنای آن هیچ‌گونه تحریمی در خصوص مسائل بهداشتی و انسان‌دوستانه و تغذیه نباید شامل شود. در چنین شرایطی راه پیش روی ما این است كه نمایندگان ایران در سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی باید این شكایت را علیه آمریكا طرح كنند كه این كشور برخلاف قواعد بین‌الملل، قوانین را نقض می‌كند و جان انسان‌ها را نه تنها در ایران بلكه در دیگر كشورها نیز به خطر انداخته است. چون در هر صورت زمانی كه تحریم‌های دارویی و بهداشتی در شرایط فعلی علیه ایران اعمال شود و ما نتوانیم به‌واسطه این تحریم‌ها با این بیماری مقابله كنیم امكان سرایت این بیماری به دیگر كشورها هم وجود دارد. از طرفی، باید دیپلماسی عمومی را در این زمینه جدی گرفت. متولی این نوع دیپلماسی، وزارت خارجه است و این امر باید با سفرا و رایزن‌های اقتصادی در میان گذاشته شود و در این زمینه اطلاع‌رسانی صورت گیرد تا از این طریق افكار عمومی دنیا را علیه آمریكا و كشورهایی كه ما را تحریم كرده‌اند، برانگیخت.
مذاكره با كشورها برای لغو یكجانبه تحریم‌ها
سید حسین نقوی حسینی
عضو كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
ما از كشوری مثل آمریكا و هم‌پیمانان این كشور كه به تعهدات معمول بین‌المللی خود عمل نمی‌كنند و به دنبال انتقام‌گیری از نسل بشر هستند، توقع تمكین نسبت به قواعد بین‌الملل را نداریم. واقعیت آن است كه در شرایط فعلی، بیماری كرونا، مرز، قومیت، ملیت، رنگ، مذهب و ... نمی‌شناسد و اگر جلوی آن در عرصه بین‌المللی گرفته نشود با یك فاجعه انسانی روبه‌رو خواهیم بود. طبعاً وظیفه جامعه جهانی مقابله با آن است. برای این رویارویی، كشورها باید به صورت یكجانبه تحریم‌هایی را كه از سوی قدرت‌های سلطه‌گری مثل آمریكا علیه دیگر ملت‌ها و كشورها اعمال می‌شود لغو كنند و نسبت به آن بی‌اعتنا باشند. این كشورها باید به صورت یكجانبه اعلام كنند كه برای مقابله با كرونا تحریم‌های اعمال شده آمریكا حداقل در حوزه دارو، مواد شوینده و مواد ضدعفونی‌كننده را نادیده می‌گیرند. این اقلام در حال حاضر مورد نیاز همه كشورهاست و كشورهایی كه مبتلا به این بیماری هستند مثل چین و ایران مورد تحریم‌های ظالمانه آمریكا قرار دارند.
دستگاه دیپلماسی ایران در این زمینه باید فعالانه‌تر وارد عمل شود و تلاش كند احساسات مردم جهان را علیه این تحریم برانگیزد. برای رسیدن به هدف باید دستگاه دیپلماسی وارد مذاكره فعال با كشورهای مختلف شود و از آنها درخواست كند برای مقابله با بیماری كرونا، لغو یكجانبه تحریم‌های آمریكا الزامی است. اگر چنین فعالیتی از سوی وزارت خارجه ایران در عرصه بین‌المللی صورت گیرد با توجه به آمادگی افكار عمومی جامعه جهانی و توقعی كه وجود دارد مبنی بر این‌كه همه كشورها باید از همه ظرفیت‌ها برای مقابله با كرونا استفاده كنند انتظار می‌رود گام‌های موثری در لغو تحریم‌های دارویی برداشته شود.
راه‌اندازی پویش‌های رسانه‌ای
حسن بهشتی پور
كارشناس مسائل بین‌الملل
در مورد تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریكا نمی‌توان از طریق دیپلماسی رسمی و فعالیت‌های دیپلماتیك اقدامات خاصی انجام داد. در عین حال معتقدم رسانه‌ها می‌توانند تأثیرگذاری بیشتری در این ارتباط داشته و نقش‌آفرین باشند. به این معنی كه آنها تلاش كنند سیاست ناجوانمردانه آمریكا بیشتر تشریح شود، همچنین رسانه‌ها می‌توانند از طریق ارتباط با نخبگان كشورهای مختلف كه سخنان و موضع‌گیری‌هایشان برای مخاطبان مختلف دنیا اعتبار دارد، در این زمینه تأثیرگذار باشند.
به همین جهت می‌توان نقش دیپلماسی عمومی را در زمینه حل مشكلات تحریم دارویی بسیار تأثیرگذار دانست و رسانه‌ها می‌توانند به واسطه دیپلماسی عمومی به‌ویژه كار رسانه‌ای اعم از برون‌مرزی و داخلی و ارتباط با نویسندگان مشهور و هنرمندانی كه برای مردم كشورشان تأثیرگذار هستند اقداماتی انجام دهند.
باید هر چه سریع‌تر این اقدامات صورت گیرد و در ضمن می‌توان برای تحت فشار قرار دادن آمریكا یك سری پویش‌هایی نیز در رسانه‌ها و شبكه‌های اجتماعی راه‌اندازی كرد، چراكه راه‌اندازی پویش‌های گسترده و نامه‌نگاری با نخبگان و فضاسازی علیه تحریم‌های دارویی می‌تواند راهی مناسب برای تحت فشار قرار گرفتن آمریكا باشد.
این در حالی است كه همانند گذشته كه به دلیل تحریم‌های دارویی آمریكا شاهد ایجاد مشكلات بسیاری در زمینه تأمین دارو برای بیمارانی از جمله بیماران پروانه‌ای یا مبتلایان به ام.پی.اس بوده و هستیم و وزارت بهداشت با چالش‌های بسیاری در جهت تأمین این داروها مواجه است، این روزها نیز به دلیل ادامه تحریم‌ها با مشكلاتی در زمینه تأمین امكانات بهداشتی و دارویی لازم برای مقابله با بیماری كرونا روبه‌رو هستیم.
آمریكایی‌ها در حالی كه در یكی دو سال اخیر شدیدترین تحریم‌ها و فشارها را علیه ملت ایران اعمال كرده‌اند و با تروریسم اقتصادی در حق ملت ایران مرتكب جنایت می‌شوند، در رویكردی همراه با تزویر و دروغ پیشنهاد كمك دارویی به ایران را برای مهار كرونا می‌دهند، هرچند این پیشنهادهای كمك هم صرفاً برای طرح در افكار عمومی است و نه چیز دیگر.
ماه پیش نیز در حالی كه سوئیسی‌ها مدعی ایجاد كانالی با همكاری آمریكا برای ارسال اقلام بشردوستانه به ایران بودند، رئیس‌كل بانك مركزی كشورمان از تداوم كارشكنی آمریكایی‌ها در نقل و انتقال منابع برای مبادلات كالاهای اساسی و دارو به ایران خبر داد. عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه كشورمان نیز راه‌اندازی كانال به اصطلاح بشردوستانه توسط سفارت سوئیس را نشان‌دهنده واهی بودن ادعاهای آمریكا مبنی بر این‌كه اقلام دارویی و غذایی تحت تحریم نیستند عنوان كرد.
رویکرد دولت آمریکا
مصداق بارز تروریسم پزشکی
رویكرد دولت آمریكا در مانع‌تراشی بر سر راه نقل و انتقال داروها و تجهیزات مورد نیاز مردم ایران به‌ویژه طی روزهای اخیر را كه می‌توان مصداق بارز تروریسم پزشكی و ذبح اخلاق دانست، مورد انتقاد مسؤولان كشورمان قرار گرفته است. حسن روحانی رئیس‌جمهور كشورمان چند روز پیش در جلسه هیات دولت با اشاره به رفتارهای آمریكا گفت: متأسفانه آنهایی كه حتی دارو و مواد غذایی را روی مردم بستند و تحریم كردند، خبیثانه‌ترین اقدام را علیه ملت ایران در این دو سال انجام دادند؛ آنها هم آمدند با یك ماسك دلسوزی ظاهر شدند كه ما هم می‌خواهیم به ملت ایران كمك كنیم؛ شما اگر واقعاً راست می‌گویید لااقل تحریم دارو را بردارید.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه كشورمان نیز با انتقاد از رئیس‌جمهور آمریكا برای تشدید تحریم‌ها در حالی كه مردم ایران درگیر مبارزه با كرونا هستند، از جامعه جهانی خواست بیش از این در قبال تروریسم اقتصادی و پزشكی دولت ترامپ علیه ملت ایران سكوت نكنند.
در عین حال طی روزهای گذشته شاهد رایزنی‌های دیپلماتیك از سوی جمهوری اسلامی ایران برای از میان برداشتن مشكل تأمین دارو به دلیل تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریكا هستیم و در این راستا نیز وزیر خارجه كشورمان در دو سه هفته اخیر از طریق گفت‌وگوی تلفنی با بیش از ده نفر از همتایان خود، آخرین تحولات مربوط به شیوع ویروس كرونا و راه‌های مقابله با آن را مورد بررسی قرار داده است. ترامپ همواره مدعی بوده دارو و غذا مشمول تحریم‌های آمریكا نیست، به رغم این ادعاها امروز به دلیل محدودیت‌های شدید بر سر راه نقل و انتقال مالی و پولی، عملاً هیچ‌گونه امكان مبادلات مالی برای ایران امكان‌پذیر نیست و بخش بهداشت و درمان ایران هم از این بابت به شدت متأثر شده است و به نظر می‌رسد باید رایزنی‌های بیشتری در این خصوص و برای رفع این تحریم‌های دارویی در شرایط كنونی صورت بگیرد.
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز روز گذشته در نامه‌های جداگانه خطاب به رئیس اتحادیه جهانی بین‌المجالس، دبیركل اتحادیه مجالس كشورهای عضو سازمان همكاری اسلامی، دبیركل اتحادیه مجالس پارلمانی آسیا و نیز روسای مجالس كشورهای اسلامی و آسیایی ضمن ابراز تأسف از تحریم‌های ضدانسانی آمریكا علیه كشورمان، این اقدامات ایالات متحده از جمله تحریم‌های پزشكی، دارویی و وسایل آزمایشگاهی را موانعی در مسیر مهار شیوع كرونا توصیف كرد و خواستار هم‌صدایی جامعه بین‌المللی و مواضع اصولی برای لغو فوری همه تحریم‌ها از جمله تحریم‌های پزشكی آمریكا علیه مردم ایران شد. كارشناسان مسائل بین الملل و حقوقی در گفت‌وگو با جام‌جم از راهكارهای مختلف برای رفع تحریم‌های دارویی می‌گویند.
تلاش همزمان وزارت خارجه و نهادهای فرهنگی
حسین حاجیلو
كارشناس مسائل بین‌الملل
اساساً تحریم‌های آمریكا چه در حوزه بشردوستانه و چه غیر بشردوستانه غیرقانونی است و این كشور تلاش كرده با تبلیغات رسانه‌ای، بخشی از جامعه جهانی را برای تحریم علیه ایران همراه كند. با این وصف، اقناع جهانیان برای تحریم‌های بشردوستانه كار بسیار دشوارتری است. در شرایط كنونی و با توجه به بیماری كرونا و درگیری برخی كشورها مثل ایران با این مشكل و حتی شیوع آن در برخی كشورهای اروپایی، امكان و فرصت مناسبی فراهم‌شده كه با توجه به كمبود اقلام بشردوستانه به‌ویژه در حوزه دارو و بهداشت، غیرقانونی بودن این تحریم‌ها را بیشتر برای جهانیان آشكار كرد.
در وضعیت كنونی، دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای ایران باید به صورت همگام در این حوزه به تشدید فعالیت‌های خود بپردازند. ما در چند سال اخیر در حوزه برخی بیماری‌ها مثل بیماری پروانه‌ای با مشكلاتی در حوزه بهداشت و درمان مواجه بودیم كه بخشی از آن ناشی از اعمال تحریم‌های آمریكاست؛ بنابراین نهادهای مختلف از جمله وزارت خارجه و بخش‌های برون‌مرزی صداوسیما و همچنین نهادهای فرهنگی و هنری ایران می‌توانند در این زمینه به صورت فعالانه‌تری عمل كنند. از سوی دیگر با توجه به این‌كه تحریم دارو و اقلام بهداشتی و درمانی، مساله‌ای حقوق بشری است، ستاد حقوق بشر قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران هم در این خصوص باید اقدام كند و حتی می‌تواند در كمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل متحد، موارد نقض حقوق بشر در این حوزه را مطرح كند.
طراحی مكانیسمی میان ایران، اروپا و آسیا
رامین مهمانپرست
سخنگوی اسبق وزارت خارجه
برخلاف ادعاهای آمریكا مبنی بر این‌كه تحریم‌ها علیه ایران نباید شامل مواد غذایی و دارویی شود، اما واقعیت این است به خاطر سیستم بانكی و شبكه‌های مورد نیاز برای نقل و انتقال پولی، واردات هر كالایی از جمله دارو تحت تاثیر تحریم‌های آمریكا قرار دارد و این كشور در عمل مانع تأمین داروهای مورد نیاز ایران می‌شود كه نشان‌دهنده تناقض در گفتار و عمل آمریكاست.
جمهوری اسلامی ایران باید از طریق اتحادیه اروپا و كشورهای قدرتمند آسیا، ساز و كاری را برای تأمین نیازهای اساسی از جمله دارو طراحی كند تا تحت نظارت آمریكا نبوده و این كار تسهیل شود.
البته اروپا از قبل نیز ناتوانی خود را به‌واسطه عملكرد ضعیفش در راه‌اندازی اینستكس نشان داده چراكه قرار بود اینستكس راهی برای كنار گذاشتن تحریم‌های آمریكا باشد.
در شرایط كنونی مجدداً نیازمند رایزنی‌های گسترده با كشورهای تأثیرگذار هستیم و البته رایزنی‌های دوجانبه نیز می‌تواند یكی از راهكارها در جهت حل مشكل تحریم دارویی باشد.
شكایت به سازمان ملل و سازمان بهداشت جهانی
الهام امین زاده
استاد دانشگاه
در هر شرایطی اعم از جنگ‌های نظامی یا اقتصادی و همچنین در وضعیتی كه ایالات متحده آمریكا تحریم‌هایی را تحت عناوین اولیه (مبتنی بر تحریم‌های این كشور علیه ایران) و تحریم‌های ثانویه (مشتمل بر تحریم‌هایی كه علیه دیگر كشورها به‌واسطه مواجهه تجاری با كشورمان به راه انداخته) با یك عرف بین‌الملل به اسم قاعده آمره روبه‌رو هستیم. در قاعده آمره، اقلام دارویی، تجهیزات بیمارستانی، لوازم بهداشتی و همچنین اقلام خوراكی نباید مشمول تحریم‌ها قرار بگیرد؛ به عبارت دیگر اینها ابعاد بشردوستانه‌ای است كه به هیچ وجه قابل تحریم نیستند.
از سوی دیگر ما پیش‌تر در دیوان بین‌المللی دادگستری، بابت بلوكه شدن پول ایران از آمریكا شكایت كردیم و این دیوان دستور موقتی را صادر كرد كه بر مبنای آن هیچ‌گونه تحریمی در خصوص مسائل بهداشتی و انسان‌دوستانه و تغذیه نباید شامل شود. در چنین شرایطی راه پیش روی ما این است كه نمایندگان ایران در سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی باید این شكایت را علیه آمریكا طرح كنند كه این كشور برخلاف قواعد بین‌الملل، قوانین را نقض می‌كند و جان انسان‌ها را نه تنها در ایران بلكه در دیگر كشورها نیز به خطر انداخته است. چون در هر صورت زمانی كه تحریم‌های دارویی و بهداشتی در شرایط فعلی علیه ایران اعمال شود و ما نتوانیم به‌واسطه این تحریم‌ها با این بیماری مقابله كنیم امكان سرایت این بیماری به دیگر كشورها هم وجود دارد. از طرفی، باید دیپلماسی عمومی را در این زمینه جدی گرفت. متولی این نوع دیپلماسی، وزارت خارجه است و این امر باید با سفرا و رایزن‌های اقتصادی در میان گذاشته شود و در این زمینه اطلاع‌رسانی صورت گیرد تا از این طریق افكار عمومی دنیا را علیه آمریكا و كشورهایی كه ما را تحریم كرده‌اند، برانگیخت.
مذاكره با كشورها برای لغو یكجانبه تحریم‌ها
سید حسین نقوی حسینی
عضو كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
ما از كشوری مثل آمریكا و هم‌پیمانان این كشور كه به تعهدات معمول بین‌المللی خود عمل نمی‌كنند و به دنبال انتقام‌گیری از نسل بشر هستند، توقع تمكین نسبت به قواعد بین‌الملل را نداریم. واقعیت آن است كه در شرایط فعلی، بیماری كرونا، مرز، قومیت، ملیت، رنگ، مذهب و ... نمی‌شناسد و اگر جلوی آن در عرصه بین‌المللی گرفته نشود با یك فاجعه انسانی روبه‌رو خواهیم بود. طبعاً وظیفه جامعه جهانی مقابله با آن است. برای این رویارویی، كشورها باید به صورت یكجانبه تحریم‌هایی را كه از سوی قدرت‌های سلطه‌گری مثل آمریكا علیه دیگر ملت‌ها و كشورها اعمال می‌شود لغو كنند و نسبت به آن بی‌اعتنا باشند. این كشورها باید به صورت یكجانبه اعلام كنند كه برای مقابله با كرونا تحریم‌های اعمال شده آمریكا حداقل در حوزه دارو، مواد شوینده و مواد ضدعفونی‌كننده را نادیده می‌گیرند. این اقلام در حال حاضر مورد نیاز همه كشورهاست و كشورهایی كه مبتلا به این بیماری هستند مثل چین و ایران مورد تحریم‌های ظالمانه آمریكا قرار دارند.
دستگاه دیپلماسی ایران در این زمینه باید فعالانه‌تر وارد عمل شود و تلاش كند احساسات مردم جهان را علیه این تحریم برانگیزد. برای رسیدن به هدف باید دستگاه دیپلماسی وارد مذاكره فعال با كشورهای مختلف شود و از آنها درخواست كند برای مقابله با بیماری كرونا، لغو یكجانبه تحریم‌های آمریكا الزامی است. اگر چنین فعالیتی از سوی وزارت خارجه ایران در عرصه بین‌المللی صورت گیرد با توجه به آمادگی افكار عمومی جامعه جهانی و توقعی كه وجود دارد مبنی بر این‌كه همه كشورها باید از همه ظرفیت‌ها برای مقابله با كرونا استفاده كنند انتظار می‌رود گام‌های موثری در لغو تحریم‌های دارویی برداشته شود.
راه‌اندازی پویش‌های رسانه‌ای
حسن بهشتی پور
كارشناس مسائل بین‌الملل
در مورد تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریكا نمی‌توان از طریق دیپلماسی رسمی و فعالیت‌های دیپلماتیك اقدامات خاصی انجام داد. در عین حال معتقدم رسانه‌ها می‌توانند تأثیرگذاری بیشتری در این ارتباط داشته و نقش‌آفرین باشند. به این معنی كه آنها تلاش كنند سیاست ناجوانمردانه آمریكا بیشتر تشریح شود، همچنین رسانه‌ها می‌توانند از طریق ارتباط با نخبگان كشورهای مختلف كه سخنان و موضع‌گیری‌هایشان برای مخاطبان مختلف دنیا اعتبار دارد، در این زمینه تأثیرگذار باشند.
به همین جهت می‌توان نقش دیپلماسی عمومی را در زمینه حل مشكلات تحریم دارویی بسیار تأثیرگذار دانست و رسانه‌ها می‌توانند به واسطه دیپلماسی عمومی به‌ویژه كار رسانه‌ای اعم از برون‌مرزی و داخلی و ارتباط با نویسندگان مشهور و هنرمندانی كه برای مردم كشورشان تأثیرگذار هستند اقداماتی انجام دهند.
باید هر چه سریع‌تر این اقدامات صورت گیرد و در ضمن می‌توان برای تحت فشار قرار دادن آمریكا یك سری پویش‌هایی نیز در رسانه‌ها و شبكه‌های اجتماعی راه‌اندازی كرد، چراكه راه‌اندازی پویش‌های گسترده و نامه‌نگاری با نخبگان و فضاسازی علیه تحریم‌های دارویی می‌تواند راهی مناسب برای تحت فشار قرار گرفتن آمریكا باشد.
