حالا كه ویروس كرونا همه‌مان را خانه‌نشین كرده است فكری به حال بچه‌هایتان كرده‌اید؟
بچه‌داری در روزهای سخت
بله سخت است؛ چندین و چند روز و حتی چند ماه پشت سر هم در خانه ماندن و گذراندن روزهایمان با فكر به این ویروس ناخوانده، برای همه سخت است، برای بچه‌دارها سخت‌تر. اما چاره دیگری برایش سراغ دارید؟ پس بهتر است موقعیت را در نظر بگیریم و برای آرامش خودمان هم كه شده، به فكر سبك زندگی متفاوت و شاید بهتری برای گذران این روزها در كنار فرزندان‌مان باشیم. بچه‌هایی كه از مدرسه تعطیل شده‌اند، در خانه مانده‌اند، حوصله‌شان سر رفته و از دیدن نگرانی‌های پدر و مادرشان، دلهره گرفته‌اند. به نظرتان بهتر نیست كمی اوضاع خانه را به شكل بهتری دربیاوریم و بیشتر حواس‌مان به بچه‌های بی‌خبر از همه‌جا باشد؟ درباره تعامل با كودكان در بحران این روزهای كرونا، با دكتر زهرا ترابی و دكتر آسیه اناری، روان‌شناس‌های كودك حرف زدیم و از چگونگی رفتار والدین در این روزهای كرونا‌زده پرسیدیم و اتفاقا راه‌های خوبی پیش پایمان گذاشتند.
اصلی‌ترین موضوع این است كه در این شرایط، چه چیزی را باید به بچه‌ها بگوییم و چه چیزی را نباید بگوییم. در چنین مواقعی، ما با دو دسته والد روبه‌رو هستیم كه بعضی‌ها سعی می‌كنند تا حد ممكن همه‌چیز را از كودك‌شان پنهان كنند و قشر دوم كسانی هستند كه اصلا رعایت نمی‌كنند و همه اطلاعاتی كه به دست ما به عنوان بزرگسال می‌رسد، كودك هم می‌داند كه خب هردوی اینها بد است. در مورد اول، بچه تغییرات را می‌بیند، می‌فهمد كه مادر نگران است، مدرسه تعطیل است، پدربزرگ و مادربزرگ را نمی‌بیند و یا این‌كه خانواده كارهایی را انجام می‌دهد كه قبلا انجام نمی‌داد. آن‌وقت اگر نداند، پیش خودش می‌گوید كه نكند ما مریضی خاصی گرفتیم، نكند همه با ما قهر هستند. اما وقتی در طرف دیگر ماجرا قرار می‌گیرد، توان هضم این حجم از اطلاعاتی را كه به دستش می‌رسد ندارد و برایش قابل درك نیست. پس باید با توجه به سن و دركش از وقایع، به طور مختصر برایش توضیح دهیم كه چه اتفاقی افتاده است. بهترین كار این است كه خیلی آرام و با آرامش از نوعی سرماخوردگی مسری برایش بگوییم. آگاهش كنیم كه مثل همیشه كه در طول زندگی ممكن است آدم‌ها مریض شوند، این روزها هم ممكن است مریض شویم اما برای این‌كه این اتفاق نیفتد بهتر است مدت بیشتری در خانه بمانیم و مراقب خودمان باشیم. آن‌وقت بعد از توضیحات‌مان، می‌توانیم مثلا زنگ كرونا در خانه برگزار كنیم؛ یعنی دست‌هایمان را بشوییم و وسایل و دستگیره‌های خانه را ضدعفونی كنیم؛ فقط همین و نه بیشتر. این‌كه سفارش كنیم كه مراقب خودش باشد هیچ اشكالی ندارد اما حواس‌مان به طرز بیان‌مان هم باشد كه با وای وای دست‌نزن، نمی‌توانیم كار مثبتی انجام دهیم و بیشتر جنبه‌های منفی ماجرا را در ذهن كودك‌مان پررنگ می‌كنیم. اما با آگاهی می‌شود برایش توضیح داد كه برای همین است مدرسه تعطیل شده، سفر نمی‌رویم، خرید نمی‌كنیم و قرار است مدتی این روال در خانه‌مان ادامه داشته باشد.
هوای خواب را داشته باشید
بدن همه ما یك ساعت مشخص زیستی دارد كه این ساعت زیستی در كودكان به‌مراتب، بااهمیت‌تر از بزرگسالان است. پس این قانون همیشگی كه وقتی با تعطیلات روبه‌رو می‌شویم، والدین آن ساعت را رعایت نمی‌كنند، عادت خوبی نیست؛ مخصوصا در این روزها كه تعطیلی بچه‌ها از هر تعطیلات دیگری بیشتر شده است و این به‌هم‌ریختگی، صدمات بیشتری در پی خواهد داشت. پس بهتر است ساعت خواب كودكان را جا‌به‌جا نكنیم و شب‌زنده‌دار نشویم و شب تا صبح‌مان را به تماشای فیلم و كارتون نگذرانیم. البته تغییر كوچكی مثل این‌كه ساعت 5/8، 10بشود خیلی مشكل‌ساز نخواهد بود اما دیگر آن را به 12 و یك نیمه‌شب نرسانیم. درواقع بهتر است عادت زود خوابیدن بچه‌ها را در این روزها كه به اجبار در خانه هستیم، برهم نزنیم و محدودیت‌هایشان را مثل قبل در نظر بگیریم، چون در غیر این صورت، برگرداندن سیستم بدن كودك به حالت قبلی و اصلاح آن واقعا كار سختی است. نمی‌خواهید به سختی بیفتید كه نه؟ موضوع مهم این است كه وقتی ساعت خواب بچه‌ها به‌هم می‌خورد، استرس و خشم و ناهنجاری‌هایشان زیاد می‌شود و می‌تواند مشكل‌ساز باشد. ضمن این‌كه بهتر است به بهانه این شرایط، روال عادی زندگی و سیستم خواب را تغییر ندهیم و اگر همیشه فرزندمان سر جای خودش می‌خوابد، آن قانون را زیر پا نگذاریم، چون در چنین حالتی كودك ممكن است پیش خود فكر كند كه مگر چه شده كه پدر و مادرم این اجازه را به من می‌دهند كه پیش آنها بخوابم؟ و این بیشتر از آرامش، باعث ایجاد شرایط استرس برای كودك می‌شود. پیشنهاد ما این است كه پیش از خواب كودك، چند دقیقه‌ای را با او درباره چیزهایی كه دوست دارد حرف بزنیم و از او بخواهیم كه از اتفاقات خوشایندی در روز برایش افتاده، برایمان تعریف كند؛ این‌طوری حتما می‌تواند خواب آرام‌تری داشته باشد.
از تغذیه و تحرك غافل نشوید
درست است كه این روزها، تغذیه عامل بسیار مهمی برای تقویت سیستم ایمنی بدن است و متخصصان تغذیه از بهترین مواد غذایی مناسب برای كودكان و بزرگسالان گفته‌اند، اما در بین همه این آشپزی‌ها و غذا پختن‌ها، از تحرك غافل نشوید. درواقع تغذیه موضوعی است كه والدین همیشه به آن اهمیت می‌دهند و مقوی‌ترین مواد را در اختیار فرزندان‌شان قرار می‌دهند. اما موضوعی در این روزها باید به آن توجه كنیم، لزوم تحرك برای بچه‌هاست. امیدواریم كه این‌طور نباشد اما ممكن است بعد از پشت سر گذاشتن این بحران و این روزها، با موجی از افسردگی در كودكان روبه‌رو شویم. كودكانی كه طبیعتا اضطراب را از والدین می‌گیرند و این اضطراب ممكن است در طول زمان تغییر شكل دهد و به شكل افسردگی بروز پیدا كند و تحرك یكی از عواملی است كه می‌تواند جلوی این موج احتمالی را بگیرد. این تحرك می‌تواند به شكل بازی، ورزش و هر نوع دیگری از فعالیت باشد كه باعث شادابی كودك در این روزها و حتی خود والدین می‌شود.
فراغتی این‌چنین طولانی
خب این روزها كه می‌گذرانیم، همه‌اش اوقات فراغت است. پس دیگر نمی‌شود گفت كه باید فكری برای اوقات فراغت بچه‌ها بكنیم چون بیشتر اسمش تغییر سبك زندگی است تا اوقات فراغت. پیش از هرچیز، بهتر است خود پدر و مادر برای این روزها برنامه داشته باشند و مدام پای یك كار تكراری یا مثلا تلفن و گذران وقت بیهوده نباشند. آن‌وقت است كه در چنین شرایطی، می‌شود بچه‌ها را كنترل و به بهترین شكل، مدیریت كرد. واقعیت این است در این دوران كه اعضای خانواده بیشتر از همیشه همدیگر را می‌بینند و خب طبیعتا به چنین روالی عادت ندارند، نباید اجازه دهیم كه جنگی بین اعضای خانواده به وجود بیاید. پس بپذیریم و برایش برنامه بنویسیم و احساس هدفمندی را در خودمان و در فرزندمان ایجاد كنیم.مشاركت در كارهای خانه مثل آشپزی، نظافت و هركاری كه در خانه انجام می‌شود یكی از كارهای مورد علاقه كودكان برای سرگرمی است. در این روزها از بازی‌های هیجانی غافل نشوید كه هم باعث تخلیه هیجانات می‌شود و هم محبت را بین والدین و فرزندان بیشتر می‌كند. تماس با اقوام و آشنایان هم یكی از بهترین كارهایی است كه می‌توانیم با كودكان آن را تمرین كنیم؛ در این صورت، هم متوجه اوضاع می‌شود و خیالش از داشتن آدم‌هایی كه دوستشان دارد راحت می‌شود و هم روابط اجتماعی تلفنی‌اش قوی می‌شود. انواع بازی‌های فكری، پرورش خلاقیت بچه‌ها با كاردستی و مواد بازیافتی، یادگیری هنرهای جدید، مرور خاطرات خوش، ورزش هماهنگ و... هم از كارهایی است كه می‌شود در این روزها با كودكانمان انجام بدهیم.
محبت را دریابید
آگاهی كافی به بچه‌ها داده‌اید؟ پس دیگر نگران این نباشید كه پیش خودشان فكر كنند كه چرا این روزها مادربزرگ كمتر از قبل من را در آغوش می‌گیرد و من را به اندازه قبل نمی‌بوسد چون اگر از چون و چرای درست این ماجرا آگاه باشد، می‌توانید محبت‌تان را به شكلی دیگر نشانش بدهید. در چنین شرایطی اگر وقت بیشتری برای بازی و فعالیت‌هایش بگذارید، اگر بیشتر از قبل با او همكلام شوید، اگر دل به دلش بدهید و پا به پایش كارتون‌های مورد علاقه‌اش را ببینید، هیچ‌وقت احساس نبود محبت یا كمبود محبت نمی‌كنند. اتفاقا باید این موضوع در ذهنش جا بیفتد كه اگر ما تو را كمتر بغل می‌كنیم، اگر مادربزرگ كمتر به خانه ما می‌آید و اگر دوستانت را نمی‌بینی، همه به خاطر این است كه ما همدیگر را خیلی دوست داریم و این كارها نشانه علاقه ما به همدیگر است. اما به جایش می‌توانم بیشتر برایت كتاب بخوانم، بیشتر با هم بازی كنیم و بیشتر با هم حرف بزنیم. در طول صحبت با او، حتما درباره آینده نزدیك بعد كرونا با كودك صحبت كنید. مثلا به او بگویید بعد از دو ماه كه به مدرسه رفتی، دوست داری كدام دوستت را ببینی؟ اصلا دلت می‌خواهد بعد از تمام شدن این روزها، به كجا سفر كنیم؟ با چه كسانی به مسافرت برویم؟ در واقع صحبت كردن درباره شرایط عادی و روزهای قشنگ، می‌تواند حال كودكتان را خوب كند.
درباره تاثیر اضطراب این روزها بر نوجوانان
نوجوان‌ها دیگر بچه نیستند كه بشود آنها را از اخبار دور نگه‌داشت و واقعیت را كمتر و بیشتر به آنها گفت.
آنها قشر 13 تا 18 ساله‌ای هستند كه هركدام به نسبت شرایط و سن و سالشان، رسانه‌های فعال و به روزی در اختیار دارند و به‌طور كامل در جریان ماجرا قرار می‌گیرند و هركدام رفتاری دارند و در هركس، اضطرابش به شكلی متفاوت بروز پیدا می‌كند. در ابتدا ممكن است آن را به‌هیچ‌شكلی نشان ندهند اما در دراز مدت و بر اثر استرس ناشی از این حجم از خبر، گاهی دچار علائم جسمی مانند سردردهای مداوم یا جوش‌های نوجوانی می‌شوند.
گاهی این حجم از خبر روی خوابشان تاثیر می‌گذارد و خواب منظم‌شان را دچار اختلال می‌كند. در چنین مواقعی بهتر است در فضایی منطقی، با او گفت‌وگو كنیم؛ به او صبر و اطمینان بدهیم كه اوضاع درست خواهد شد و همه درگیر آن هستیم.
می‌توانیم او را به انجام كارهای روزانه مورد علاقه‌اش مثل بازی‌های ویدئویی ترغیب یا بدون هیچ اجباری، تشویق به بحث در مورد انتشار ویروس بكنیم تا حدی از فكر و خیال‌های درونی‌اش را بازگو كند و از بار روانی‌اش كم شود. ممكن است در چنین دورانی، دچار سراسیمگی و آشفتگی یا حتی كاهش انرژی و بی‌تفاوتی شود كه بهتر است اجازه برقراری تماس‌های تلفنی و تصویری از طریق مختلف با دوستانش را به او بدهیم تا كمی از فكر و نظرهایش را با همسن و سالانش در میان بگذارد و حرف آنها را بشنود.
در چنین بحران‌هایی، گاهی با نوجوان‌هایی روبه‌رو می‌شویم كه به رفتارها و نكات بهداشتی برای پیشگیری و ارتقای سلامت خود و خانواده بی‌اهمیت می‌شوند كه این كار را سخت می‌كند و باید به فكر راهكارهایی برای خنثی كردن و حتی افزایش نكات بهداشتی‌اش باشیم. در چنین مواقعی، شاید بهتر است ماجرا را خیلی بزرگ نكنیم و محدودیت اخبار و رسانه را در خانه پیاده كنیم؛ این طوری شاید كمی از آن ساز مخالف نوجوان‌مان كم شود و خودش بیشتر به فكر مراقبت بیفتد.
ضمن این كه بابت رفتارهای احتمالی‌اش مثل بی‌اهمیتی به درس و تحصیل، پیشداوری و قضاوت نكنیم و حالش را در چنین روزهایی بیشتر درك كنیم.
همه چیز به اندازه، حتی درس
بهتر است عبارت درس بخوان درس بخوان را مدام تكرار نكنید. پدر و مادرهای ما، روزهایی شبیه این روزهای تعطیلی را در زمان انقلاب هم گذرانده‌اند و می‌دانند هیچ اتفاق نگران‌كننده‌ای برای وضعیت درسی دانش‌آموزان نمی‌افتد. در واقع اگر قرار است ضعفی اتفاق بیفتد، برای همه یكسان است و شرایط كسی با دیگری متفاوت نیست. پس اعصاب خودتان و فرزندانتان را با تكرار این جملات به هم نریزید. یك زمان كوتاه و مشخص در روز برای درس خواندن و فراموش نکردن دانسته‌های كودكان كافی است. در واقع در چنین روزهایی، بچه كه نه به مدرسه می‌روند، نه دوستانشان را می‌بینند، نه تفریح بیرون از منزل دارند، طبیعتا آن شادابی همیشگی را ندارند و نباید با اصرار و اجبار به درس، اذیت‌شان كنیم. روزی یك دیكته، خواندن یك داستان، حل یك مسأله ریاضی و كلا چنین حجمی از درس در طول روز، تقریبا كافی است و آنها را در حال و هوای درس نگه می‌دارد. به طور كلی سعی كنید در این دوران، كاری نكنید كه حس منفی و بدی را در بچه‌ها نسبت به درس خواندن ایجاد كنید.
هوای خواب را داشته باشید
بدن همه ما یك ساعت مشخص زیستی دارد كه این ساعت زیستی در كودكان به‌مراتب، بااهمیت‌تر از بزرگسالان است. پس این قانون همیشگی كه وقتی با تعطیلات روبه‌رو می‌شویم، والدین آن ساعت را رعایت نمی‌كنند، عادت خوبی نیست؛ مخصوصا در این روزها كه تعطیلی بچه‌ها از هر تعطیلات دیگری بیشتر شده است و این به‌هم‌ریختگی، صدمات بیشتری در پی خواهد داشت. پس بهتر است ساعت خواب كودكان را جا‌به‌جا نكنیم و شب‌زنده‌دار نشویم و شب تا صبح‌مان را به تماشای فیلم و كارتون نگذرانیم. البته تغییر كوچكی مثل این‌كه ساعت 5/8، 10بشود خیلی مشكل‌ساز نخواهد بود اما دیگر آن را به 12 و یك نیمه‌شب نرسانیم. درواقع بهتر است عادت زود خوابیدن بچه‌ها را در این روزها كه به اجبار در خانه هستیم، برهم نزنیم و محدودیت‌هایشان را مثل قبل در نظر بگیریم، چون در غیر این صورت، برگرداندن سیستم بدن كودك به حالت قبلی و اصلاح آن واقعا كار سختی است. نمی‌خواهید به سختی بیفتید كه نه؟ موضوع مهم این است كه وقتی ساعت خواب بچه‌ها به‌هم می‌خورد، استرس و خشم و ناهنجاری‌هایشان زیاد می‌شود و می‌تواند مشكل‌ساز باشد. ضمن این‌كه بهتر است به بهانه این شرایط، روال عادی زندگی و سیستم خواب را تغییر ندهیم و اگر همیشه فرزندمان سر جای خودش می‌خوابد، آن قانون را زیر پا نگذاریم، چون در چنین حالتی كودك ممكن است پیش خود فكر كند كه مگر چه شده كه پدر و مادرم این اجازه را به من می‌دهند كه پیش آنها بخوابم؟ و این بیشتر از آرامش، باعث ایجاد شرایط استرس برای كودك می‌شود. پیشنهاد ما این است كه پیش از خواب كودك، چند دقیقه‌ای را با او درباره چیزهایی كه دوست دارد حرف بزنیم و از او بخواهیم كه از اتفاقات خوشایندی در روز برایش افتاده، برایمان تعریف كند؛ این‌طوری حتما می‌تواند خواب آرام‌تری داشته باشد.
از تغذیه و تحرك غافل نشوید
درست است كه این روزها، تغذیه عامل بسیار مهمی برای تقویت سیستم ایمنی بدن است و متخصصان تغذیه از بهترین مواد غذایی مناسب برای كودكان و بزرگسالان گفته‌اند، اما در بین همه این آشپزی‌ها و غذا پختن‌ها، از تحرك غافل نشوید. درواقع تغذیه موضوعی است كه والدین همیشه به آن اهمیت می‌دهند و مقوی‌ترین مواد را در اختیار فرزندان‌شان قرار می‌دهند. اما موضوعی در این روزها باید به آن توجه كنیم، لزوم تحرك برای بچه‌هاست. امیدواریم كه این‌طور نباشد اما ممكن است بعد از پشت سر گذاشتن این بحران و این روزها، با موجی از افسردگی در كودكان روبه‌رو شویم. كودكانی كه طبیعتا اضطراب را از والدین می‌گیرند و این اضطراب ممكن است در طول زمان تغییر شكل دهد و به شكل افسردگی بروز پیدا كند و تحرك یكی از عواملی است كه می‌تواند جلوی این موج احتمالی را بگیرد. این تحرك می‌تواند به شكل بازی، ورزش و هر نوع دیگری از فعالیت باشد كه باعث شادابی كودك در این روزها و حتی خود والدین می‌شود.
فراغتی این‌چنین طولانی
خب این روزها كه می‌گذرانیم، همه‌اش اوقات فراغت است. پس دیگر نمی‌شود گفت كه باید فكری برای اوقات فراغت بچه‌ها بكنیم چون بیشتر اسمش تغییر سبك زندگی است تا اوقات فراغت. پیش از هرچیز، بهتر است خود پدر و مادر برای این روزها برنامه داشته باشند و مدام پای یك كار تكراری یا مثلا تلفن و گذران وقت بیهوده نباشند. آن‌وقت است كه در چنین شرایطی، می‌شود بچه‌ها را كنترل و به بهترین شكل، مدیریت كرد. واقعیت این است در این دوران كه اعضای خانواده بیشتر از همیشه همدیگر را می‌بینند و خب طبیعتا به چنین روالی عادت ندارند، نباید اجازه دهیم كه جنگی بین اعضای خانواده به وجود بیاید. پس بپذیریم و برایش برنامه بنویسیم و احساس هدفمندی را در خودمان و در فرزندمان ایجاد كنیم.مشاركت در كارهای خانه مثل آشپزی، نظافت و هركاری كه در خانه انجام می‌شود یكی از كارهای مورد علاقه كودكان برای سرگرمی است. در این روزها از بازی‌های هیجانی غافل نشوید كه هم باعث تخلیه هیجانات می‌شود و هم محبت را بین والدین و فرزندان بیشتر می‌كند. تماس با اقوام و آشنایان هم یكی از بهترین كارهایی است كه می‌توانیم با كودكان آن را تمرین كنیم؛ در این صورت، هم متوجه اوضاع می‌شود و خیالش از داشتن آدم‌هایی كه دوستشان دارد راحت می‌شود و هم روابط اجتماعی تلفنی‌اش قوی می‌شود. انواع بازی‌های فكری، پرورش خلاقیت بچه‌ها با كاردستی و مواد بازیافتی، یادگیری هنرهای جدید، مرور خاطرات خوش، ورزش هماهنگ و... هم از كارهایی است كه می‌شود در این روزها با كودكانمان انجام بدهیم.
محبت را دریابید
آگاهی كافی به بچه‌ها داده‌اید؟ پس دیگر نگران این نباشید كه پیش خودشان فكر كنند كه چرا این روزها مادربزرگ كمتر از قبل من را در آغوش می‌گیرد و من را به اندازه قبل نمی‌بوسد چون اگر از چون و چرای درست این ماجرا آگاه باشد، می‌توانید محبت‌تان را به شكلی دیگر نشانش بدهید. در چنین شرایطی اگر وقت بیشتری برای بازی و فعالیت‌هایش بگذارید، اگر بیشتر از قبل با او همكلام شوید، اگر دل به دلش بدهید و پا به پایش كارتون‌های مورد علاقه‌اش را ببینید، هیچ‌وقت احساس نبود محبت یا كمبود محبت نمی‌كنند. اتفاقا باید این موضوع در ذهنش جا بیفتد كه اگر ما تو را كمتر بغل می‌كنیم، اگر مادربزرگ كمتر به خانه ما می‌آید و اگر دوستانت را نمی‌بینی، همه به خاطر این است كه ما همدیگر را خیلی دوست داریم و این كارها نشانه علاقه ما به همدیگر است. اما به جایش می‌توانم بیشتر برایت كتاب بخوانم، بیشتر با هم بازی كنیم و بیشتر با هم حرف بزنیم. در طول صحبت با او، حتما درباره آینده نزدیك بعد كرونا با كودك صحبت كنید. مثلا به او بگویید بعد از دو ماه كه به مدرسه رفتی، دوست داری كدام دوستت را ببینی؟ اصلا دلت می‌خواهد بعد از تمام شدن این روزها، به كجا سفر كنیم؟ با چه كسانی به مسافرت برویم؟ در واقع صحبت كردن درباره شرایط عادی و روزهای قشنگ، می‌تواند حال كودكتان را خوب كند.
درباره تاثیر اضطراب این روزها بر نوجوانان
نوجوان‌ها دیگر بچه نیستند كه بشود آنها را از اخبار دور نگه‌داشت و واقعیت را كمتر و بیشتر به آنها گفت.
آنها قشر 13 تا 18 ساله‌ای هستند كه هركدام به نسبت شرایط و سن و سالشان، رسانه‌های فعال و به روزی در اختیار دارند و به‌طور كامل در جریان ماجرا قرار می‌گیرند و هركدام رفتاری دارند و در هركس، اضطرابش به شكلی متفاوت بروز پیدا می‌كند. در ابتدا ممكن است آن را به‌هیچ‌شكلی نشان ندهند اما در دراز مدت و بر اثر استرس ناشی از این حجم از خبر، گاهی دچار علائم جسمی مانند سردردهای مداوم یا جوش‌های نوجوانی می‌شوند.
گاهی این حجم از خبر روی خوابشان تاثیر می‌گذارد و خواب منظم‌شان را دچار اختلال می‌كند. در چنین مواقعی بهتر است در فضایی منطقی، با او گفت‌وگو كنیم؛ به او صبر و اطمینان بدهیم كه اوضاع درست خواهد شد و همه درگیر آن هستیم.
می‌توانیم او را به انجام كارهای روزانه مورد علاقه‌اش مثل بازی‌های ویدئویی ترغیب یا بدون هیچ اجباری، تشویق به بحث در مورد انتشار ویروس بكنیم تا حدی از فكر و خیال‌های درونی‌اش را بازگو كند و از بار روانی‌اش كم شود. ممكن است در چنین دورانی، دچار سراسیمگی و آشفتگی یا حتی كاهش انرژی و بی‌تفاوتی شود كه بهتر است اجازه برقراری تماس‌های تلفنی و تصویری از طریق مختلف با دوستانش را به او بدهیم تا كمی از فكر و نظرهایش را با همسن و سالانش در میان بگذارد و حرف آنها را بشنود.
در چنین بحران‌هایی، گاهی با نوجوان‌هایی روبه‌رو می‌شویم كه به رفتارها و نكات بهداشتی برای پیشگیری و ارتقای سلامت خود و خانواده بی‌اهمیت می‌شوند كه این كار را سخت می‌كند و باید به فكر راهكارهایی برای خنثی كردن و حتی افزایش نكات بهداشتی‌اش باشیم. در چنین مواقعی، شاید بهتر است ماجرا را خیلی بزرگ نكنیم و محدودیت اخبار و رسانه را در خانه پیاده كنیم؛ این طوری شاید كمی از آن ساز مخالف نوجوان‌مان كم شود و خودش بیشتر به فكر مراقبت بیفتد.
ضمن این كه بابت رفتارهای احتمالی‌اش مثل بی‌اهمیتی به درس و تحصیل، پیشداوری و قضاوت نكنیم و حالش را در چنین روزهایی بیشتر درك كنیم.
همه چیز به اندازه، حتی درس
بهتر است عبارت درس بخوان درس بخوان را مدام تكرار نكنید. پدر و مادرهای ما، روزهایی شبیه این روزهای تعطیلی را در زمان انقلاب هم گذرانده‌اند و می‌دانند هیچ اتفاق نگران‌كننده‌ای برای وضعیت درسی دانش‌آموزان نمی‌افتد. در واقع اگر قرار است ضعفی اتفاق بیفتد، برای همه یكسان است و شرایط كسی با دیگری متفاوت نیست. پس اعصاب خودتان و فرزندانتان را با تكرار این جملات به هم نریزید. یك زمان كوتاه و مشخص در روز برای درس خواندن و فراموش نکردن دانسته‌های كودكان كافی است. در واقع در چنین روزهایی، بچه كه نه به مدرسه می‌روند، نه دوستانشان را می‌بینند، نه تفریح بیرون از منزل دارند، طبیعتا آن شادابی همیشگی را ندارند و نباید با اصرار و اجبار به درس، اذیت‌شان كنیم. روزی یك دیكته، خواندن یك داستان، حل یك مسأله ریاضی و كلا چنین حجمی از درس در طول روز، تقریبا كافی است و آنها را در حال و هوای درس نگه می‌دارد. به طور كلی سعی كنید در این دوران، كاری نكنید كه حس منفی و بدی را در بچه‌ها نسبت به درس خواندن ایجاد كنید.
