آقای مترجم و ماجرای تاریخ انقضای نویسندهها
نویسندهها تاریخ انقضا دارند
محمود حسینیزاد، مترجم شناخته شده زبان آلمانی كه در ترجمه و نشر داستانهای روز این كشور در ایران نقش پررنگی داشته است، 74 ساله شد. این مترجم با نگاه خاص و به روزی كه نسبت به ادبیات داستانی دارد، توانسته نویسندگان معاصر آلمان را هم در ایران معرفی كند و البته چند سالی است خودش هم دست به قلم شده و داستان مینویسد.
ایبنا گفت و گویی در این باره با او انجام داده است. او كه اخیرا نویسندگی را هم تجربه و آثار داستانی خودش را منتشر كرده است، میگوید: گر چه نویسندگی را دیر شروع كردم، ولی برایم ترجیح دارد. البته همین دیر شروع كردن هم خود سبب شد سابقه چند دهه فعالیت در زمینه ترجمه را با خود داشته باشم و به آن حوزه هم علاقه دارم.
این نویسنده و مترجم در بخش دیگری از سخنانش میگوید: از نظر من، نویسندهها تاریخ انقضا دارند. مساله مثل دنیای فیلمهاست كه به این زمینه هم علاقه زیادی دارم و میتوانم دنیای ادبیات و سینما را قیاس كنم. ممكن است دورهای به آثار هیچكاك علاقهمند باشید و در دوره دیگر، كارگردان دیگری به صدر علاقهمندیهایتان برسد. داستان و ادبیات هم از این قاعده مستثنا نیست.
او ادامه میدهد: مثلا در مقطعی هاینریش بل را بسیار دوست داشتم، ولی حالا مدتهاست فكر نمیكنم مخاطب آثار او مانده باشم. شاید در این میان بتوان برتولت برشت را یك استثنا دانست؛ چرا كه به واسطه فعالیت در جنبههای مختلف، بهعنوان شاعر، نمایشنامهنویس، داستاننویس و نظریهپرداز، آثار او همواره تازگی دارد. در میان نویسندگان جدید هم به كارهای یودیت هرمان و اینگو شولتسه علاقهمند هستم. چندان اهل آثار كلاسیك نیستم و حتی از گوته، شاید تنها چند شعر را بپسندم.
حسینیزاد در پاسخ به این سوال كه آیا دوره ترجمه و خواندن كارهای بزرگان ادبیات گذشته است یا نه میگوید: دوران چهرههای برجسته نمیگذرد، بلكه به بخشی از تاریخ ادبیات تبدیل میشوند. در واقع اینها یا كسانی مثل تولستوی و داستایفسكی، جنبههای داستانی و قدرت روایت قوی دارند اما مساله این است فكر نمیكنم امروز نویسندهای بخواهد از منظر سبك، مثل توماس مان بنویسد یا اگر دست به چنین كاری بزند با استقبال مواجه شود. این حالتی ارتجاعی و بازگشت به عقب دارد كه بخواهیم به سبك گذشتگان بنویسیم.
او در پایان میگوید: بهرغم ایراداتی كه به من میگیرند و توصیههایی كه به ترجمه توماس مان و گونتر گراس و... دارم، مدتهاست فقط ادبیات روز را ترجمه میكنم. معتقدم اگر در جریان كار بمانی، در هر سنی كه باشی همواره از آثار جدید استقبال میكنی.