كشف ارتباط بی‌خوابی با چاقی

كشف ارتباط بی‌خوابی با چاقی

تا به امروز بخش زیادی از تحقیقات نشان می‌داد خواب بی‌كیفیت با افزایش ریسك ابتلا به چاقی به دلیل تغییر در اشتها و ایجاد پرخوری در ارتباط است. اما نتایج مطالعات محققان دانشگاه پنسیلوانیا كه به‌تازگی در نشریه پلاس بیولوژی  (PLOS biology) منتشر شده نشان می‌دهد درواقع ترتیب وقوع این مراحل در بدن برعكس است، یعنی این كمبود خواب نیست كه منتهی به چاقی می‌شود بلكه اضافه‌وزن است كه می‌تواند باعث خواب بی‌كیفیت شود. در بین افرادی كه از اختلال خواب رنج می‌برند و كمتر از شش ساعت در شب می‌خوابند چاقی و دیابت بیشتر دیده شده است.
برای پی بردن به ارتباط بین سوخت و ساز بدن و خواب محققان مطالعه‌ای را روی یك كرم میكروسكوپی به نام سی‌الگانس انجام دادند.دكتر رایزن، استادیار عصب‌شناسی و از اعضای این تحقیق می‌گوید: این یافته‌ها در مورد سی‌الگانس كاملا قابل تعمیم به انسان نیست اما این كرم به طور غافلگیركننده‌ای مدل خوبی برای مطالعه خواب پستانداران است. این كرم مانند همه حیواناتی كه دستگاه عصبی دارند به خواب نیاز دارد اما دستگاه عصبی آنها برخلاف دستگاه عصبی پیچیده انسان‌ تنها از 302‌سلول عصبی تشكیل شده كه یكی از آنها مسؤول تنظیم خواب است.
به این منظور آنها با دستكاری ژن kin_29 كه مشابه ژن sik_3 در انسان است و به خواب مربوط می‌شود نوع اصلاح‌شده‌ای از كرم سی‌الگانس را پرورش دادند. این كرم‌ها می‌توانستند غذا بخورند، نفس بكشند یا تولید مثل كنند اما چون نورون مربوط به كنترل خواب در آنها خاموش بود دیگر توانایی خوابیدن نداشتند. با غیرفعال شدن این نورون محققان متوجه شدند با این‌كه سطح انرژی در بدن این كرم‌ها افت شدیدی پیدا كرده است، آنها چربی اضافی بدن را ذخیره می‌كنند، وضعیتی شبیه به شرایط چاقی در انسان.
دكتر رایزن و همكارانش این فرض را مطرح كردند كه آزادسازی ذخایر چربی سازوكاری است برای به‌خواب رفتن و دلیل این‌كه این كرم‌های جهش‌یافته نتوانستند بخوابند این بود كه نمی‌توانستند ذخایر چربی خود را آزاد كنند. آنها برای آزمایش این فرضیه، كرم‌های جهش‌یافته را مهندسی كردند و این بار آنزیمی در آنها فعال كردند كه باعث آزاد‌سازی چربی می‌شد. نتیجه طبق انتظار پیش ‌رفت و كرم‌های جهش‌یافته دوباره می‌توانستند بخوابند.
دكتر رایزن می‌گوید: «این نتایج می‌تواند نشان دهد چرا افراد مبتلا به چاقی برای خوابیدن دچار مشكل می‌شوند. احتمالا در آنها مشكل ارتباطی بین سلول‌های مغزی و ذخایر چربی وجود دارد. در واقع كار ما نشان می‌دهد كه ارتباط پیچیده‌ای بین مغز و سایر اعضای بدن وجود دارد كه تعیین‌كننده نظم خواب است و آن‌طور كه در بین بیشتر محققان این حوزه گمان می‌رود خواب فقط به مغز و سلول‌های عصبی مربوط نیست. گرچه هنوز ابهامات بسیاری درباره خواب وجود دارد اما این تحقیق ما را یك قدم به فهم عملكرد خواب و درمان اختلالات خواب نزدیك‌تر می‌كند.»
منبع: sciencedaily