پای صحبت‌های هنرمند صنایع‌دستی بیجاری که سجاده‌های موج‌بافی‌شده‌اش نشان‌ملی مرغوبیت کالا دارد
این زن موج می‌بافد
قدم‌خیر موسوی آن سوی تلفن نشسته است و برای ما از خودش می‌گوید؛ از زنی هنرمند که سه نشان ملی اصالت و مرغوبیت صنایع دستی دارد؛ زنی که چراغ موج‌بافی، یکی از هنرهای قدیمی استان کردستان را روشن نگه‌داشته است. این زن برای ما از روزهایی می‌گوید که پشت‌سر گذاشته، از سختی‌ها و مرارت‌هایش برای زنده نگه‌داشتن هنری که رو‌به‌فراموشی است . او را حتی اگر از نزدیک هم ندیده باشیم، باز انرژی مثبتش را امواج تلفن از راه دور به ما می‌رسانند، انرژی مثبتی که در تارو‌پود دست‌بافته‌هایش هم عجین شده است . تصویر این زن که نامش در فهرست هنرمندان صنایع‌دستی کشورمان ثبت شده، برای ما تصویری است شبیه بسیاری از هنرمندان دیگر، همان آنهایی که با وجود مشکلات، کمبودها ، دوری از امکانات و ... پای عشق و علاقه‌شان می‌ایستند و سرسختانه به مسیری ادامه می‌دهند که سرانجامش مشخص نیست؛ مسیری با اما و اگرهای بسیار که با عشق و علاقه‌ای وصف‌ناشدنی به احیای یک هنر قدیمی، هنری که نشان ایران بر سینه دارد، پیموده می‌شود.
موج‌بافی ، دست‌بافته‌ای است با پشم گوسفند و دستگاه مخصوص بافندگی؛ نتیجه‌اش به‌وجود آمدن پارچه‌هایی است پشمی با طرح‌های هندسی و در رنگ‌های مختلف؛ پارچه‌هایی که در گذشته ، رختخواب‌پیچ بودند و پتو و پشتی و رویه کرسی. و حالا بیشتر سجاده‌اند و لباس و کیف.
میراث مادر به دختر
قدم‌خیر موسوی اما هنرمندی است که به خاطر سجاده‌های موج‌بافی‌شده‌اش نشان‌ملی مرغوبیت صنایع‌دستی را به خانه برده ؛ هنرمندی اهل شهرستان بیجار استان کردستان که با‌حوصله برای ما از هنری می‌گوید که در خانواده‌اش از مادر‌به‌دختر به ارث رسیده‌است؛ میراثی قدیمی و با‌ارزش که سینه‌به‌سینه منتقل شده و او را حالا در 49 سالگی خیلی‌ها به هنری می‌شناسند که در روزگار کودکی‌اش یاد گرفته.
موسوی به ما می‌گوید:« موج‌بافی قبلا خیلی رونق داشت ، چون خیلی کاربرد داشت و واقعا نقش مهمی در زندگی روزمره مردم ایفا می‌کرد، مثلا زیرانداز می‌شد یا روکرسی یا روفرشی یا حتی شال‌کمر یا پتو. اما الان حتی درهمین شهرهای کردستان اگر از کسی بپرسی موج‌بافی یعنی چه ، خیلی‌ها اسمش را هم نشنیده‌اند و نمی‌دانند که چه هنری است و چه قدمتی دارد، درحالی که در گذشته این رشته از صنایع‌دستی مثل خیلی از رشته‌های دیگر ، هنری خودمصرف بوده؛ یعنی بافنده‌ها آن را برای خود یا اعضای خانواده‌شان می‌بافتند.»
سجاده‌های موج‌بافی‌شده
رد و نشان دست‌بافته‌ای که این هنرمند صنایع‌دستی از آن صحبت می‌کند، البته هنوز هم در جهیزیه دختران عشایری و روستایی در این منطقه دیده می‌شود و موسوی درباره‌اش می‌گوید:« این یک رسم قدیمی است که خیلی از دخترها در منطقه ما سجاده جهزیه‌شان را خودشان ببافند و این سجاده حتما با هنر موج‌بافی است.» این هنرمند صنایع‌دستی در توضیح بیشتر درباره نحوه تولید پارچه‌های موج‌بافی شده می‌گوید: مواد اولیه در این دست‌بافته از پشم بهاره گوسفندان است. ما این پشم را خودمان به نخ تبدیل می‌کنیم و بعد از رنگ‌آمیزی تار و پودش با کمک یک دار زمینی، آن را به پارچه تبدیل می‌کنیم و در حقیقت همه مراحل، پشم‌ریسی، رنگرزی و بافت توسط خود هنرمند انجام می‌شود.
فرصتی که از دست می‌رود
راه برای هنرمندان این رشته قدیمی صنایع‌دستی هم مثل خیلی رشته‌های دیگر، چندان هموار نبوده و موج‌بافان با تلاش زیاد ، چراغ هنری را در پستوی خانه‌ها و کارگاه‌های‌شان روشن نگه داشته‌اند که یک غفلت کوتاه می‌تواند خاموشش کند و این دغدغه بزرگ این هنرمند صنایع‌دستی است؛ موضوعی که به یک گلایه بزرگ می‌رسد، جای خالی حمایت از هنرمندانی که سرسختانه در مسیر پرسنگلاخ صنایع‌دستی کشورمان پیش می‌روند. موسوی در همین رابطه می‌گوید:« ما هنرمندان صنایـــــع‌دســـــتی مشـــــــکل کم نداریم، کارگاه‌های موج‌بافی یکی‌یکی تعطیل شده‌اند و دیگر کمتر کسی از نسل جدید است که به یادگیری این هنر علاقه داشته باشد، اگر هم کسی پیدا بشود که این هنر را یاد بگیرد، به خاطر بازار کاری که وجود ندارد و مشکلاتی که در عرضه محصولات تولید شده پیش می‌آید، عطای کار را به لقایش می‌بخشد.» او ولی امیدوارانه باز به این مسیر نگاه می‌کند؛ مسیری که راحت طی نکرده اما حالا وقتی برمی‌گردد و به روزهای رفته‌اش نگاه می‌کند، لبخندی از رضایت روی لبش می‌نشنید:« در هنر موج بافی و البته بسیاری از هنرهای دیگر ابزار و مواد اولیه برای تولید یک محصول صنایع‌دستی بسیار ساده و ارزان است و با آموزش‌های کوتاه‌مدت می‌تواند به منبع درآمد خوب و مطمئنی برای خانوارها تبدیل شود، اما متاسفانه از این فرصت استفاده نمی‌شود.» او ادامه می‌دهد: متاسفانه نسل‌های جدید رغبتی به استفاده از موج‌بافی ندارند و نهادهای متولی هم کاری برای معرفی این میراث فرهنگی و بومی انجام نمی‌دهند و امروز متقاضیان کمی برای موج‌بافی وجود دارد، درحالی که این هنر، معرف و شناسنامه مردم غرب کشورمان بوده است؛ شناسنامه ای که باید حفظ شود.
