گفتوگوی صمیمانه با مریم معترف بازیگر
تلهتئاتر ویژه کودکان بسازیم
مریم معترف از بازیگران تحصیلکرده ماست که کار در تلویزیون را سالها پیش شروع کرد و با وجود برخاستن از تئاتر در زمره بازیگرانی قرار داشت که در برخی آثار ماندگار سینمایی و تلویزیونی ابتدای انقلاب، حضور داشتهاست. درخت دوستی، شاخه طوبی، همسایهها، عیاران، روح مهربان و اولین شب آرامش ازجمله سریالهایی است که معترف در نزدیک به سه دهه در تلویزیون ایفاگر بودهاست. مریم معترف در سالهای اخیر چنان که باید در تلویزیون فعال نبوده و بهانه گپ و گفت با معترف مرور فعالیتهای اخیرش و نظراتش نسبت به تلویزیون این روزگار بود.
ازجمله بازیگرانی هستید که مدتهاست در حیطه بازیگری فعالیت نداشتهاید ولی بازپخش آثار قدیمیتان مخاطبان را متوجه کیفیت بازیهایتان میکند. چرا کمکار شدهاید؟
البته در تئاتر فعالیت دارم ولی درگیری در اداره تئاتر باعث شده نتوانم با پروژههای تلویزیونی که عمدتا وقتگیر هستند همکاری داشتهباشم. سالها به عنوان مدیر در اداره تئاتر فعالیت داشتم و به همین دلیل کمتر مجال بازی در فیلم و سریال را پیدا کردم؛ ولی همچنان ارتباطم با تئاتر قوی، مستمر و خوب است و دی ماه98 نمایش کودکانه داستان پر ماجرای کشتی نوح را ویژه کودکان و نوجوانان روی صحنه بردم که به علت شیوع کرونا اجرایش نیمه تمام ماند و منتظر عادی شدن شرایط و از بین رفتن کرونا هستم تا در محیطی امن این نمایش را برای کودکان روی صحنه ببرم.
آیا برنامهای برای ضبط این تئاتر و عرضه تلویزیونی آن نداشتهاید؟
بدم نمیآید این اتفاق بیفتد، ولی مهمتر آن است که شرایط مجدد تولید تلهتئاتر در تلویزیون فراهم شود تا به واسطه آن بتوانیم کاملا استاندارد برخی نمایشنامههای جذاب را ضبط کرده و به پخش بسپاریم.
نظرتان در مورد تلهتئاترهای ویژه کودکان چیست؟
مخاطبان هنوز از تلهتئاترهای دهههای قبل تلویزیون خاطرههایی دارند و خوبتر آن است که تلهتئاترهایی مختص ردههای سنی مختلف داشتهباشیم. به نظرم با ظرفیتی که در تئاتر داریم و تکنیسینهایی که در تلویزیون داریم، میتوانیم باز هم تلهتئاترهایی خوب، ارزنده و ماندگار تولید کنیم که هم سرگرم کند و هم اسباب ارتقای فرهنگی مخاطبان شود. به هر حال تئاتر خاستگاه اصلی هنرهای نمایشی است و هرقدر بر سوق دادن مخاطبان به تئاتر کار کنیم، درنهایت سودش کلیت هنرهای نمایشی را در برمیگیرد و هم در سینما رشد خواهیم کرد و هم در تلویزیون.
اولین شب آرامش از آخرین کارهای تلویزیونی شما بود، ولی بازپخش مدام فیلمهایی مثل آپارتمان شماره 13 و سایه خیال از تلویزیون همچنان مخاطبان را با بازیگری مستعد و توانا مواجه میکند.
خوشحالم که سهمی از خاطرات تلویزیونی و سینمایی خوب مردم دارم و در آثاری بازی نکردم که اصطلاحا دیده نشوند. این از خوششانسی من بوده که توانستم در برخی فیلمها و سریالهای خاطرهساز تلویزیون حضور داشتهباشم و همچنان وقتی لطف مردم را نسبت به آثاری که سالها از تولیدشان گذشته، میبینم، لذت میبرم و خاطرات تداعی میشود.
به عنوان مخاطب، میانهتان با تلویزیون این سالها چطور است؟
راستش را بخواهید به هر حال بخشی از مخاطبان به سمت رسانههای دیگر رفتهاند و مثلا برنامههای ماهوارهای یا سریالهای شبکه خانگی میبینند. البته این مساله منافاتی با تلاشهای همکارانم در تلویزیون ندارد؛ ولی مخاطبان امروز دیگر مانند سابق محدودیت رسانه ندارند و برای همین خودشان هستند که انتخاب میکنند که امروز را فلان سریال تلویزیونی ببینند یا آن که سریالی خارجی را که دیویدیاش به دستشان رسیده تماشا کنند. این، خودش یک مزیت است چون باعث میشود تولیدکنندگان تلاش بیشتری کنند تا در رقابت با رسانههای متنوع، دیده شود و درنهایت کیفیت کارشان رشد خواهد کرد.
خیلی از همکارانم بهدنبال این هستند که برنامه خوب و باکیفیتی بسازند اما متاسفانه به دلیل شرایط موجود موفق نمیشوند. این شرایط، دامنه گستردهای را در برمیگیرد که میتواند از محدودیتهای اقتصادی گرفته تا محدودیتهای نیروی انسانی و مضمونی را در برگیرد ولی به رغم اینها باز باید تلاش کرد و باید کم نیاورد و ادامه داد تا بالاخره رشد حاصل شود.
خودتان بهعنوان مخاطب تلویزیون کدام برنامهها را دنبال میکنید؟
خود من گاهی که تلویزیون میبینیم ترجیح میدهم برنامههای کودک شبکه دو را نگاه کنم که به هر حال سعی شده کیفیت و استاندارد قابل قبولی داشتهباشد.
در دورانی که کلی شبکه ماهوارهای مخصوص کودکان وجود دارد و انیمیشنهای هالیوودی هم به راحتی در دسترس هست کار برای کودکان دشوارتر هم شده. این طور نیست؟
همینطور است ولی همیشه و در همه جا، کارهای کودک بومی جایگاه خود را داشتهاند و خانوادهها اگر برنامه کودک بومی تولید شود با خیال راحتتر فرزند خود را پای تلویزیون مینشانند، چون میدانند بازیگران بومی، کارگردانی بومی و متن بومی خیلی بهتر و اثرگذارتر و سالمتر از نسخههای خارجی، فرزندان آنها را سرگرم میکند. پس همه باید بکوشند برای تولید محصولات کودکی که هم استانداردهای داستانی لازم را داشتهباشد و هم استانداردهای تصویری لازم را.
البته در تئاتر فعالیت دارم ولی درگیری در اداره تئاتر باعث شده نتوانم با پروژههای تلویزیونی که عمدتا وقتگیر هستند همکاری داشتهباشم. سالها به عنوان مدیر در اداره تئاتر فعالیت داشتم و به همین دلیل کمتر مجال بازی در فیلم و سریال را پیدا کردم؛ ولی همچنان ارتباطم با تئاتر قوی، مستمر و خوب است و دی ماه98 نمایش کودکانه داستان پر ماجرای کشتی نوح را ویژه کودکان و نوجوانان روی صحنه بردم که به علت شیوع کرونا اجرایش نیمه تمام ماند و منتظر عادی شدن شرایط و از بین رفتن کرونا هستم تا در محیطی امن این نمایش را برای کودکان روی صحنه ببرم.
آیا برنامهای برای ضبط این تئاتر و عرضه تلویزیونی آن نداشتهاید؟
بدم نمیآید این اتفاق بیفتد، ولی مهمتر آن است که شرایط مجدد تولید تلهتئاتر در تلویزیون فراهم شود تا به واسطه آن بتوانیم کاملا استاندارد برخی نمایشنامههای جذاب را ضبط کرده و به پخش بسپاریم.
نظرتان در مورد تلهتئاترهای ویژه کودکان چیست؟
مخاطبان هنوز از تلهتئاترهای دهههای قبل تلویزیون خاطرههایی دارند و خوبتر آن است که تلهتئاترهایی مختص ردههای سنی مختلف داشتهباشیم. به نظرم با ظرفیتی که در تئاتر داریم و تکنیسینهایی که در تلویزیون داریم، میتوانیم باز هم تلهتئاترهایی خوب، ارزنده و ماندگار تولید کنیم که هم سرگرم کند و هم اسباب ارتقای فرهنگی مخاطبان شود. به هر حال تئاتر خاستگاه اصلی هنرهای نمایشی است و هرقدر بر سوق دادن مخاطبان به تئاتر کار کنیم، درنهایت سودش کلیت هنرهای نمایشی را در برمیگیرد و هم در سینما رشد خواهیم کرد و هم در تلویزیون.
اولین شب آرامش از آخرین کارهای تلویزیونی شما بود، ولی بازپخش مدام فیلمهایی مثل آپارتمان شماره 13 و سایه خیال از تلویزیون همچنان مخاطبان را با بازیگری مستعد و توانا مواجه میکند.
خوشحالم که سهمی از خاطرات تلویزیونی و سینمایی خوب مردم دارم و در آثاری بازی نکردم که اصطلاحا دیده نشوند. این از خوششانسی من بوده که توانستم در برخی فیلمها و سریالهای خاطرهساز تلویزیون حضور داشتهباشم و همچنان وقتی لطف مردم را نسبت به آثاری که سالها از تولیدشان گذشته، میبینم، لذت میبرم و خاطرات تداعی میشود.
به عنوان مخاطب، میانهتان با تلویزیون این سالها چطور است؟
راستش را بخواهید به هر حال بخشی از مخاطبان به سمت رسانههای دیگر رفتهاند و مثلا برنامههای ماهوارهای یا سریالهای شبکه خانگی میبینند. البته این مساله منافاتی با تلاشهای همکارانم در تلویزیون ندارد؛ ولی مخاطبان امروز دیگر مانند سابق محدودیت رسانه ندارند و برای همین خودشان هستند که انتخاب میکنند که امروز را فلان سریال تلویزیونی ببینند یا آن که سریالی خارجی را که دیویدیاش به دستشان رسیده تماشا کنند. این، خودش یک مزیت است چون باعث میشود تولیدکنندگان تلاش بیشتری کنند تا در رقابت با رسانههای متنوع، دیده شود و درنهایت کیفیت کارشان رشد خواهد کرد.
خیلی از همکارانم بهدنبال این هستند که برنامه خوب و باکیفیتی بسازند اما متاسفانه به دلیل شرایط موجود موفق نمیشوند. این شرایط، دامنه گستردهای را در برمیگیرد که میتواند از محدودیتهای اقتصادی گرفته تا محدودیتهای نیروی انسانی و مضمونی را در برگیرد ولی به رغم اینها باز باید تلاش کرد و باید کم نیاورد و ادامه داد تا بالاخره رشد حاصل شود.
خودتان بهعنوان مخاطب تلویزیون کدام برنامهها را دنبال میکنید؟
خود من گاهی که تلویزیون میبینیم ترجیح میدهم برنامههای کودک شبکه دو را نگاه کنم که به هر حال سعی شده کیفیت و استاندارد قابل قبولی داشتهباشد.
در دورانی که کلی شبکه ماهوارهای مخصوص کودکان وجود دارد و انیمیشنهای هالیوودی هم به راحتی در دسترس هست کار برای کودکان دشوارتر هم شده. این طور نیست؟
همینطور است ولی همیشه و در همه جا، کارهای کودک بومی جایگاه خود را داشتهاند و خانوادهها اگر برنامه کودک بومی تولید شود با خیال راحتتر فرزند خود را پای تلویزیون مینشانند، چون میدانند بازیگران بومی، کارگردانی بومی و متن بومی خیلی بهتر و اثرگذارتر و سالمتر از نسخههای خارجی، فرزندان آنها را سرگرم میکند. پس همه باید بکوشند برای تولید محصولات کودکی که هم استانداردهای داستانی لازم را داشتهباشد و هم استانداردهای تصویری لازم را.