آلچق؛ میراثی به‌جامانده از عشایر خراسان شمالی
آیین‌ها و آداب‌ورسوم، به‌وجود‌آمده از فرهنگ هر جامعه‌ای است و وابستگی شدیدی با هویت فرهنگی مردمان آن منطقه دارد. آلچق ازجمله این رسوم بوده که در بین اهالی روستا و عشایر خراسان شمالی برگزار می‌شود و قدمت آن، این رسم محلی را به ثبت ملی رسانده است.
رسم آلچق در بسیاری از روستاهای ایران وجود داشته و دارد و در واقع نوعی همیاری(تعاون) روستایی است که سابقه‌ای دیرینه دارد. در استان خراسان شمالی نیز بیشتر دارای شغل کشاورزی و گله‌داری هستند که این رسم از دیرباز وجود داشته است.معمولاً دامدارانی که شمار اندکی بز و میش دارند و مقدار شیر روزانه‌شان کم است و نمی‌توانند از آن ماست و پنیر و دیگر محصولات شیری به دست آورند باهم قرار می‌گذارند که هرروز شیر همه شرکا به یک خانواده تعلق گیرد تا بتوان از آن محصولات موردنیاز خانواده را به دست آورد. هرگاه شمار بزهای شیرده مشترکین مساوی باشد به‌تساوی سهم می‌برند و درغیراین صورت تسهیم به نسبت می‌شود. برای اندازه‌گیری مقدار شیر هر خانواده از قطعه چوبی مدرج به نام چک
(در زبان ترکی) استفاده می‌کنند.
سنجش و اندازه‌گیری شیر روزانه بر اساس واحدی یکسان صورت می‌گیرد و هرروز پس از پایان شیردوشی بر اساس تعداد دام و میزان شیر،تقسیم‌بندی شیر انجام می‌شود که در اصطلاح محلی و بر اساس سنت به این عمل در زبان محلی (آلچِق،آلشِق وآلشخ) می‌گویند.
برای اندازه‌گیری شیر دوشیده شده طبق سنتی که از قدیم میان اهالی عرف شده،آنها را اندازه گرفته و نوبتی به یکدیگر قرض می‌دهند.برای اندازه‌گیری شیر آن را در ظرفی بزرگ ازجمله دیگ یا دیگچه ریخته و با چوبی که خط شیر نام دارد،اندازه گرفته و به زن همسایه قرض می‌دهند. این عمل را شیر خط کردن می‌نامند.
زن همسایه روز بعد یا روزهای بعد باز با همان چوب و با همان ظرف شیر قرض گرفته‌شده را پس می‌دهد. گاهی این عمل بین سه تا چهار زن به‌نوبت انجام می‌گیرد و هر زن خانواده تعدادی خط شیری دارد که به نسبت آنها شیر قرض داده یا قرض گرفته است. یعنی مثلاً اگر شیر گوسفندان یک نفر در روز بشود 10 کیلو جمع آن در ده روز می‌شود صد کیلو، تولید این محصولات براساس تعداد دام به ترتیب از بیشترین تا کمترین تعداد، زمان تحویل شیر و تعداد روزها و برنامه‌ریزی مشخص می‌شود و همه اعضای ایل در این برنامه همکاری می‌کنند.
این همکاری سبب می‌شد هر خانواده در هفته مقدار قابل‌توجهی شیر جمع‌آوری و ماست‌بندی و کره‌گیری کند. این همکاری یا دادوستد شیر بین زنان در میان هر یک از اقوام ایرانی، ترک، کرد و فارس معمول بود و نام خاصی داشت و این رسم در میان کردها به آلجق (آلچق)، در میان ترک‌ها به آلشق و در میان ترکمن‌ها به آله‌شق معروف بود./ جام جم دیلی
رسم آلچق در بسیاری از روستاهای ایران وجود داشته و دارد و در واقع نوعی همیاری(تعاون) روستایی است که سابقه‌ای دیرینه دارد. در استان خراسان شمالی نیز بیشتر دارای شغل کشاورزی و گله‌داری هستند که این رسم از دیرباز وجود داشته است.معمولاً دامدارانی که شمار اندکی بز و میش دارند و مقدار شیر روزانه‌شان کم است و نمی‌توانند از آن ماست و پنیر و دیگر محصولات شیری به دست آورند باهم قرار می‌گذارند که هرروز شیر همه شرکا به یک خانواده تعلق گیرد تا بتوان از آن محصولات موردنیاز خانواده را به دست آورد. هرگاه شمار بزهای شیرده مشترکین مساوی باشد به‌تساوی سهم می‌برند و درغیراین صورت تسهیم به نسبت می‌شود. برای اندازه‌گیری مقدار شیر هر خانواده از قطعه چوبی مدرج به نام چک
(در زبان ترکی) استفاده می‌کنند.
سنجش و اندازه‌گیری شیر روزانه بر اساس واحدی یکسان صورت می‌گیرد و هرروز پس از پایان شیردوشی بر اساس تعداد دام و میزان شیر،تقسیم‌بندی شیر انجام می‌شود که در اصطلاح محلی و بر اساس سنت به این عمل در زبان محلی (آلچِق،آلشِق وآلشخ) می‌گویند.
برای اندازه‌گیری شیر دوشیده شده طبق سنتی که از قدیم میان اهالی عرف شده،آنها را اندازه گرفته و نوبتی به یکدیگر قرض می‌دهند.برای اندازه‌گیری شیر آن را در ظرفی بزرگ ازجمله دیگ یا دیگچه ریخته و با چوبی که خط شیر نام دارد،اندازه گرفته و به زن همسایه قرض می‌دهند. این عمل را شیر خط کردن می‌نامند.
زن همسایه روز بعد یا روزهای بعد باز با همان چوب و با همان ظرف شیر قرض گرفته‌شده را پس می‌دهد. گاهی این عمل بین سه تا چهار زن به‌نوبت انجام می‌گیرد و هر زن خانواده تعدادی خط شیری دارد که به نسبت آنها شیر قرض داده یا قرض گرفته است. یعنی مثلاً اگر شیر گوسفندان یک نفر در روز بشود 10 کیلو جمع آن در ده روز می‌شود صد کیلو، تولید این محصولات براساس تعداد دام به ترتیب از بیشترین تا کمترین تعداد، زمان تحویل شیر و تعداد روزها و برنامه‌ریزی مشخص می‌شود و همه اعضای ایل در این برنامه همکاری می‌کنند.
این همکاری سبب می‌شد هر خانواده در هفته مقدار قابل‌توجهی شیر جمع‌آوری و ماست‌بندی و کره‌گیری کند. این همکاری یا دادوستد شیر بین زنان در میان هر یک از اقوام ایرانی، ترک، کرد و فارس معمول بود و نام خاصی داشت و این رسم در میان کردها به آلجق (آلچق)، در میان ترک‌ها به آلشق و در میان ترکمن‌ها به آله‌شق معروف بود./ جام جم دیلی
