پاسخ به پرسشهای مهم درباره تست كووید-19
اهمیت زمان در تست كرونا
در ماهها و روزهای اخیر كه جهان با همهگیری كرونا دست و پنجه نرم میكند، مؤثرترین راه برای پیشگیری از شیوع و غربالگری بیماران مبتلا به كووید-19 انجام تست كروناست. معمولترین و دقیقترین روش تست كرونا، آزمایش پیسیآر است. این آزمایش به تست مخاط حلق و بینی معروف است و تقریبا روشی تهاجمی برای تشخیص ویروس كرونا محسوب میشود. اما در این میان، روش دیگری هم به عنوان تست خون آنتیبادی وجود دارد كه محققان معتقدند به هیچ عنوان نمیتواند روش دقیقی برای تعیین وجود ویروس در بدن افراد باشد. اما غالبا به دلیل هزینه بالای انجام تست پیسیآر و ارزانتر بودن تست آنتیبادی، بسیاری از افراد ترجیح میدهند تست آنتیبادی را انجام دهند. اما گاهی این سؤال پیش میآید كه چه زمانی باید این تستها را انجام دهیم تا متوجه شویم آیا به ویروس مبتلا شدهایم یا خیر؟ منابع: National Jewish Health، CDC و Cochranec
تست خون آنتیبادی كه این روزها بسیار هم مورد استفاده قرار میگیرد، در ظاهر برای تشخیص افراد در معرض خطر عفونت ویروس كرونا به كار میآید، اما درواقع برخلاف تستهای تشخیص مستقیم یا تست پیسیآر كه ویروس را شناسایی میكنند، تست آنتیبادی تنها برای این استفاده میشود كه دریابند آیا فرد قبلا به كرونا مبتلا شده است یا خیر. به عبارتی، تستهای سرولوژیك با اندازهگیری واكنش ایمنی بدن فرد نسبت به ویروس كرونا، به طور غیرمستقیم ویروس SARS-CoV-2 را شناسایی میكنند.
چه زمانی باید تست آنتیبادی دهیم؟
این تست، بهترین روش برای تعیین میزان آنتیبادیهای تشكیل شده در بدن به دنبال ابتلا به ویروس كروناست. اما باید زمانبندی دقیقی داشته باشید تا تیرتان به هدف بخورد. به طوركلی، آنتیبادیها در بازه زمانی بین یك تا سه هفته بعد از شروع علائم، قابل تشخیص میشود. این دقیقا زمانی است كه محققان معتقدند احتمال سرایت ویروس كاهش مییابد و بیماران میتوانند قرنطینه را هم ترك كنند. بنابراین، در روزهای نخست مواجهه با ویروس كرونا، انجام تست آنتیبادی یا سرولوژی كاملا بینتیجه است. زیرا هنوز بدن آنتیبادی لازم برای مقابله با ویروس را تولید نكرده است.
آیا تست آنتیبادی میتواند جایگزینی برای تست پیسیآر باشد؟
معمولا تست آنتیبادی جایگزین مناسبی برای تست پیسیآر به شمار نمیرود و ابزاری اولیه برای تشخصی ویروس فعالSARS-CoV-2 نیست. این تست فقط وجود ابتلای قبلی به ویروس و ایمنی بدن را در برابر آن نشان میدهد. تست آنتیبادی بیشتر برای آمارگیری نسبت به تعیین تعداد مبتلایان به كرونا بهكار میرود. علاوهبر این، برای تشخیص افرادی استفاده میشود كه مدتی پیش به كرونا مبتلا شده و قابلیت اهدای پلاسما را دارند. اهدای پلاسما از گزینههای درمان احتمالی برای مبتلایان به كووید- 19 حاد محسوب میشود.
IGC در تست آنتیبادی به چه معناست؟
یكی از كاربردهای این تست، تشخیص آنتیبادیهای IGC است كه معمولا بین هفت تا ده روز پس از شروع علائم در بدن بیمار تشكیل میشود. در نتیجه توصیه میكنیم در روزهای نخست بعد از مواجهه با ویروس یا فرد مبتلا به ویروس كرونا، اقدام به انجام تست نكنید و بگذارید حداقل یك هفته سپری شده و سپس برای اطمینان تست دهید. این آنتیبادیها پس از بهبود در خون باقی میماند و بالا بودن آن در آزمایش بیانگر آن است كه شما بهتازگی به كووید-19 مبتلا شدهاید و بدنتان آنتیبادی كافی برای مقابله با ویروس كرونا را در آینده دارد. البته هنوز میزان ایمنی بدن با وجود این آنتیبادیها بهدرستی مشخص نشده و نمیتوان بهدرستی گفت كه این مقدار آنتیبادی تا چه زمانی میتواند از ابتلای دوباره فرد به كرونا جلوگیری كند.
IgM در تست آنتیبادی به چه معناست؟
آنتیبادیهای IgM درواقع نخستین آنتیبادیهایی هستند كه توسط سیستم ایمنی به دنبال قرار گرفتن بدن در معرض ویروس تشكیل میشوند. تست IgM مثبت به این معناست كه ممكن است شما آلوده به ویروس كرونا باشید و به همین دلیل سیستم ایمنی بدن شما فعال شده است. زمانی كه آنتیبادی IgM در خون مشاهده میشود یا به معنای آلوده بودن بدن به هر نوع ویروسی حتی كروناست یا این كه بعد از ابتلا به ویروس كووید-19 بهبود یافتهاید.
تست پیسیآر چگونه ویروس كرونا را شناسایی میكند؟
این تست مواد ژنتیكی ویروس 1SARS-CoV-2 را در مخاط بینی و حلق تشخیص میدهد. این شیوه تشخیص ابتلای بیماران به ویروس كرونا در حال حاضر با وجود درصدی خطا، دقیقترین روش تشخیصی در دنیا بهشمار میرود و بهعنوان اصلیترین راهكار پیشگیری از شیوع بیشتر بیماری در كشورهای مختلف بهكار میرود.
تست پیسیآر از چه زمانی مثبت میشود؟
معمولا تحقیقات اولیه روی انتقال ویروس كرونا از افراد بدون علامت نشان میدهد در حالی كه تست پیسیآر در برخی افراد بدون علامت دو تا سه روز پیش از بروز علائم مثبت میشود، معمولا انتظار نمیرود كه این تست تشخیصی یك روز بعد از مواجهه با ویروس مثبت باشد. آزمایشهایی كه روی تعداد تستهای پیسیآر با نتیجه منفی كاذب بعد از مواجهه با ویروس كرونا انجامشده، نشان میدهد كه طی چهار روز اول ابتلا به ویروس و پیش از شروع علائم، احتمال منفی كاذب بودن تست بسیار بالاست. به عبارتی، اگر شما یك روز بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس تست كرونا بدهید، به طور صد درصد منفی كاذب هستید و این مقدار در روز چهارم به 67 درصد میرسد. با این اوصاف، محققان توصیه میكنند اگر امروز در معرض ویروس قرار گرفتید، تا چهار روز اول هرگز سراغ انجام تست پیسیآر نروید. در این فاصله بهتر است برای احتیاط بیشتر، ماسك بزنید و فاصله اجتماعی را هم رعایت كنید. البته بررسیها نشان میدهد حتی در روزی كه نخستین علائم بیماری در شما ظاهر میشود، منفی كاذب بودن تست هنوز 38 درصد است كه این مقدار سه روز پس از بروز علائم به 20 درصد كاهش مییابد و منفی بودن تست ممكن است شما را به اشتباه بیندازد كه سالم هستید. بهطور متوسط، علائم ویروس بین پنج تا شش روز پس از مواجهه با ویروس بروز میكند اما گاهی دوران نهفتگی علائم در برخی افراد تا 14روز هم ادامه مییابد.
نتیجه تست منفی كاذب به چه معناست؟
یكی از شرایطی كه در تست كرونا ممكن است رخ دهد، منفی كاذب شدن جواب است. برای مثال، امروز با یك فرد مبتلا به كرونا در تماس نزدیك بودهاید یا در شرایطی قرار گرفتهاید كه حس میكنید ممكن است مبتلا به كرونا شده باشید. اما دقت كنید كه اولین كار انجام تست نیست. بلكه بهتر است تا حد امكان از دیگران دور بمانید تا بعد از انجام تست در زمان مناسب، منفی یا مثبت بودن آن مشخص شود. اما معمولا افراد، همان روز اول یا دوم به سراغ تست پیسیآر میروند، دریغ از اینكه هنوز ویروس كافی در ترشحات بینی یا حلق وجود داشته باشد تا تست آنها مثبت شده و وجود ویروس را شناسایی كند. در این شرایط جواب تست ظاهرا منفی است اما فرد، مبتلا به كروناست و ممكن است با وجود ابتلا به ویروس، جواب تست منفی كاذب باشد و فرد، نتیجه را بر منفی بودن گذاشته و خیلی راحت بین دوستان، خانواده و جامعه رفتوآمد كرده و افراد زیادی را مبتلا كند.
با جواب تست مثبت كاذب، باید خود را مبتلا به كرونا بدانیم؟
دقیقا این مسألهای است كه در دقت تست پیسیآر مطرح میشود. به عبارتی، گاهی تست با دقت كافی قادر به تشخیص ویروس نیست. به طوری كه فرد مبتلا به كرونا نیست اما نتیجه تست، مثبت میشود كه به آن مثبت كاذب میگویند. درواقع تست كرونا باید بهدرستی تفسیر شود تا نتایج مثبت كاذب به حداقل برسد. مثبت كاذب شدن نتیجه تست، ممكن است كار بیماران را به تستهای بعدی، قرنطینه و حتی درمانهایی بكشاند كه واقعا لازم نیست.