عدول از خط قرمزها
حمیدرضا ترقی كارشناس مسائل سیاست خارجی
دولتمردان فعلی از ابتدا اعلام كردند كه هدف اصلی از پذیرش برجام این است كه با این توافق چرخهای اقتصادی كشور در كنار چرخهای سانتریفیوژها بچرخد. بر همین اساس هم انتظار این بود كه فعالیت صلحآمیز هستهای ما توقف پیدا نكند و تحریمها هم لغو شود تا اقتصاد كشور نظم قابل قبولی پیدا كند. طبعا اگر از ابتدا این اهداف مطرح نبود و قصد و نیتی هم برای لغو تحریمها وجود نداشت، اساسا پذیرش برجام معنا و مفهومی هم نداشت و ضرورتی نبود چیزی را بپذیریم كه نفعی برای كشورمان ندارد. متاسفانه بعد از اینكه از خط قرمزهای رهبری در حوزه برجام عدول شد و شرط و شروطهای تعیینشده در این توافق اعمال نشد، ما به مرور شاهد عقبنشینی دولت از وعدههایی بودیم كه در رابطه با برجام داده شده بود.
این عقبنشینی تا حدی رسید كه به مرور شعارها و موضعگیریهای دولت تغییر كرد و از سوی آنها اعلام شد هدف از برجام نه لغو تحریمها بلكه تغییر فضای بینالمللی و جلوگیری از اجماع جهانی علیه ایران بود و از این مساله به عنوان دستاورد بزرگ برجام یاد شد. این مدعا البته مغالطهای بیش نیست، چراكه اصولا اجماع بینالمللی در كار نبوده و صرفا چند كشور قلدر كه دارای سلاح هستهای هستند، در پی تحمیل نظرات خود هستند و بقیه كشورها هم كاری به این موضوع ندارند. به نظر میرسد كه دولت در این زمینه دچار یك اشتباه محاسباتی جدی شد و صرفا به قول و قرارهای بیوجهه غربیها اعتماد كرد. قول و قرارهایی كه البته فریبی بیش نبود. گذشته از این، شرایط طوری رقم خورد و توافق برجام به شکلی تنظیم شد كه ما بههیچوجه از منافع برجام منتفع نشویم و شاهد بودیم كه آمریكا بهراحتی از توافق خارج شد، اروپاییها به هیچیك از تعهدات خود عمل نكردند و در نقطه مقابل طلبكارانه خواهان عمل یكطرفه ایران به تعهدات هستند.