نتایج یک نظرسنجی نشان داده اعتماد دیجیتالی مردم به رسانه‌های اجتماعی بسیار پایین است
ما به شما اعتماد نداریم!
در تعریف اعتماد دیجیتال این طور آمده است: وقتی صحبت از حفاظت از اطلاعات شخصی کاربران و ایجاد یک محیط امن در فضای مجازی باشد. این به این معنی است که اگر یک پلتفرم شبکه اجتماعی از اطلاعات کاربران به درستی محافظت کند و فضایی امن برای آنها به وجود آورد تا با آسودگی خاطر قادر به ساخت محتوا و تعامل با دیگران باشند، کاربران به این پلتفرم اعتماد کامل دارند. با این تعریف اما چند روز پیش مقاله‌ای منتشر شد که نشان می‌داد براساس نتایج تازه‌ترین نظرسنجی سالانه اعتماد دیجیتالی آمریکا، مردم اعتماد کمی به رسانه‌های دیجیتال دارند. بر این اساس، کاربران شبکه‌های اجتماعی در ایالات متحده کمترین اعتماد را به فیسبوک، تیک‌تاک و توییتر دارند و لینکدین بیشتر از هر شبکه اجتماعی دیگری در جلب اعتماد کاربران موفق بوده است.
تعریف متفاوتی از اعتماد
در نظرسنجی اعتماد دیجیتال آمریکا در سال ۲۰۲۰، حدود 2000 نفر شرکت کردند که میانگین سنی آنها بین 18تا 74 سال بود. در این بین از کاربران خواسته شد تا در خصوص شبکه‌های اجتماعی برجسته، در پنج دسته‌بندی مختلف تعریف خود را از «اعتماد» بنویسند. پرتکرارترین تعاریف این کلمات بود:«امنیت، مشروعیت، جامعه کاربری، تجربه تبلیغاتی و ارتباط تبلیغاتی.» بعد از این، ۹ پلتفرم مختلف -یعنی فیسبوک، اینستاگرام، لینکدین، پینترست، ردیت، اسنپ‌چت، تیک‌تاک، توییتر و یوتیوب- بسته به پاسخ‌هایی که کاربران راجع به این پنج رکن از اعتماد دیجیتال ارائه کرده‌اند، رده‌بندی شدند. براساس نتایج به دست آمده، فیسبوک قادر به جلب کمترین میزان اعتماد کاربران از نظر محافظت از حریم و اطلاعات شخصی بوده است. تقریبا یک‌سوم (۳۲ درصد) از کاربران آمریکایی فیسبوک با این ایده که پلتفرم مورد اشاره از حریم شخصی آنها محافظت می‌کند مخالفت کرده‌اند. در طرف دیگر، تنها ۱۰ درصد از کاربران لینکدین نظری مشابه راجع به این شبکه اجتماعی کسب‌وکار محور داشته‌اند.
بیشترین و کمترین درجه اعتماد
سوالی که از مردم پرسیده شد این بود: کاربران شبکه‌های اجتماعی آمریکایی چقدر موافق هستند که پلتفرم‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی از اطلاعات شخصی و خصوصی آنها محافظت می‌کند؟ این آخرین اطلاعات طبق پاسخ‌های مردم است. بیشترین اعتماد مردم به ترتیب به لینکدین، پینترست، یوتیوب، اینستاگرام، اسنپ‌چت، ردیت، توییتر، تیک‌تاک و در نهایت فیسبوک است. البته بخش اعظمی از کاربران آمریکایی فیسبوک (معادل ۵۳ درصد) عقیده دارند که این پلتفرم یک‌جورهایی از اطلاعات و حریم شخصی آنها محافظت می‌کند. اما در قیاس با دیگر شبکه‌های اجتماعی، این کمترین میزان اعتماد مردم به یک پلتفرم بوده است.
اطلاعات‌مان لو رفت...
در مورد تیک‌تاک جدال این شبکه با دولت آمریکا قطعا تاثیری منفی روی نگرش کاربران نسبت به این اپلیکیشن داشته است. تقریبا یک‌پنجم کاربران آمریکایی تیک‌تاک و توییتر (به ترتیب معادل ۲۲ و ۲۱درصد) از عدم اعتماد خود به این دو پلتفرم گفته‌اند. هنگام برگزاری این نظرسنجی، قانونگذاران آمریکایی در حال ابراز نگرانی از ارتباط تیک‌تاک با دولت چین بودند. از سوی دیگر، توییتر هم در سال ۲۰۱۹ به خاطر اشتراک‌گذاری اطلاعات کاربران با تبلیغ‌دهندگان (بدون کسب اجازه از مردم) مورد انتقاد فراوان قرار گرفت. توییتر ضمنا باگی که به صورت اتفاقی اطلاعات لوکیشن کاربران را جمع‌آوری و منتشر می‌کرد را نیز برطرف کرد. همچنین در مورد فیسبوک، تا همین چند روز پیش درخصوص جاسوسی کردن فیسبوک از اطلاعات کاربران بارها و بارها مردم از این رسانه اجتماعی ابراز نارضایتی کردند. برعکس این مساله، سه‌چهارم (۷۳ درصد) از کاربران لینکدین و ۶۶ درصد از کاربران پینترست با این موافق بوده‌اند که دو پلتفرم از حریم شخصی‌شان حفاظت می‌کنند.
جهان تناقض‌ها
جالب است بدانید که فیسبوک از زمان راه‌اندازی خود پیشتاز رسانه‌های اجتماعی بوده و به طور مداوم در حال تحقق نیازهای کاربران است. با بیش از 2/32 میلیارد کاربر فعال ماهانه، فیسبوک همچنان پرکاربردترین رسانه اجتماعی است. تقریباً دو سوم بزرگسالان ایالات متحده (68 درصد) اعلام کردند که کاربران فیسبوک هستند. جالب اینجاست که فیسبوک اولین شبکه اجتماعی بود که از مرز یک میلیارد کاربر فعال پیشی گرفت که در سه‌ماهه سوم سال 2012 به این نقطه عطف رسید. و این در حالی است که حالا در سال 2020 اعلام شد مردم کمترین اعتماد را به فیسبوک دارند!
اینها منبع خبری نیستند
چرا این مساله مهم است؟ به دو دلیل. نکته اول این‌که باید توجه داشت که به شبکه‌های اجتماعی به عنوان یک منبع خبر نگاه نکنیم. یعنی در وهله اول زندگی در عصر دیجیتال معایبی دارد. یکی از بزرگترین معایب آن، این است که مردم به خبرهایی که در شبکه‌های اجتماعی می‌بینند، اعتماد می‌کنند و بدون چک کردن منبع خبر، تنها با یک کلیک آن را برای دیگران هم فوروارد می‌کنند و بدین ترتیب یک خبر نادرست و از بیخ و بن غلط، بارها و بارها بین مردم می‌چرخد. اما تا چه اندازه می‌توان به این منابع اعتماد کرد؟ محققان اعلام کرده‌اند که با ظهور رسانه‌های دیجیتال خبری، ظهور اطلاعات ناموثق آنلاین افزایش یافته است. با این حال برخلاف دسترسی بسیار گسترده به اخبار آنلاین، اعتماد کاربران به رسانه‌های خبری، به ویژه در منابع آنلاین کم است، البته این شرایط، با توجه به سن، تحصیلات و کشورهای مختلف متفاوت است و نکته منفی دیگر این که میزان اعتماد به شبکه‌های اجتماعی در خاورمیانه بسیار بیشتر از کشورهای اروپایی است.
فیک نیوز
در روزگاری که اینترنت به یک ابزار ضروری در زندگی افراد تبدیل شده و بیش از میلیاردها نفر دسترسی روزانه به اینترنت دارند؛ بیش از ۶۴ درصد افراد خبر‌های روزانه را از طریق فیسبوک، توئیتر، یوتیوب، اسنپ‌چت، اینستاگرام، و در ایران به طور ویژه،از طریق تلگرام دنبال می‌کنند و دیگر کمتر کسی به سراغ رسانه‌های سنتی مانند تلویزیون، روزنامه، مجله و دیگر رسانه‌های مشابه می‌رود.در این فضای شلوغ، واقعیت خبر کمترین اهمیت را دارد، زیرا هر کسی با هر پیشینه، هدف و ایدئولوژی می‌تواند رژیم خبری مصرفی ما را دستکاری کند؛ از نوع خبر انتخابی گرفته تا پردازش و تشریح و در نهایت نتیجه‌گیری از آن. بدین ترتیب یک واقعه واحد می‌تواند به خبرها و تفاسیر متفاوتی در رسانه‌های اجتماعی گروه‌های رقیب و مخالف منتهی شود که هر یک برای مخاطب خاص خود پردازش شده‌اند. در چنین فضای پرتنش و پر از دروغ، تنها راه دور ماندن حداقلی از اخبار دروغ این است که یک خبر را از چندین رسانه بررسی کرده و تیتر اخبار که بیش از هر چیز دیگری ما را به خود جلب می‌کنند، واقعی در نظر نگیریم.
تاثیر روی تبلیغات
اعتماد دیجیتالی برای برندها و تبلیغ‌دهندگان بسیار مهم است، چرا که کاربران می‌گویند میزان اعتمادشان به شبکه‌های اجتماعی، روی تعاملات‌شان با این پلتفرم‌ها و همین طور تبلیغات‌شان تاثیر می‌گذارد. حتی اگر رسوایی‌های امنیتی باعث دست‌کشیدن کاربران از این شبکه‌ها نشود، اطلاعات نشان می‌دهد که اعتماد -یا عدم اعتماد- کاربران به پلتفرم‌های اجتماعی می‌تواند بر درآمدزایی آنها تاثیر بگذارد. در واقع ۷۹ درصد از کاربران آمریکایی می‌گویند میزان حفاظت از اطلاعات شخصی‌شان می‌تواند فاکتوری برای تعامل گسترده یا تعامل بسیار کم با تبلیغات باشد. اگر مردم دیگر به فیسبوک یا اینستاگرام اعتماد نداشته باشند، این مساله روی تبلیغات و درآمدزایی صاحبان تبلیغ بسیار اثرگذار است زیرا حجم بسیاری از درآمد بسیاری از مردم وابسته به این تبلیغات است.
در نهایت مجازی‌اند. ..
شاید بارها برای شما پیش آمده باشد که برای خرید محصولی اینترنتی از درگاه‌های نامعتبر دودل شده باشید یا حتی قید آن خرید را زده باشید. یا وقتی شخصی را می‌بینید که فقط به صورت مجازی با او در ارتباط بوده‌اید، تصورات‌تان به هم می‌ریزد و متوجه می‌شوید که این شخص در دنیای مجازی و واقعی بسیار تفاوت دارد. دلیل شما هم یقینا « اعتماد» نداشتن است.این یعنی شما به این نتیجه رسیده‌اید که با وجود همه اتفاقات خوبی که در فضای مجازی می‌افتد، در نهایت مجازی است و باید هرچیزی را از آن توقع داشت. به مجازها بیش از حد اعتماد نکنیم...
در نظرسنجی اعتماد دیجیتال آمریکا در سال ۲۰۲۰، حدود 2000 نفر شرکت کردند که میانگین سنی آنها بین 18تا 74 سال بود. در این بین از کاربران خواسته شد تا در خصوص شبکه‌های اجتماعی برجسته، در پنج دسته‌بندی مختلف تعریف خود را از «اعتماد» بنویسند. پرتکرارترین تعاریف این کلمات بود:«امنیت، مشروعیت، جامعه کاربری، تجربه تبلیغاتی و ارتباط تبلیغاتی.» بعد از این، ۹ پلتفرم مختلف -یعنی فیسبوک، اینستاگرام، لینکدین، پینترست، ردیت، اسنپ‌چت، تیک‌تاک، توییتر و یوتیوب- بسته به پاسخ‌هایی که کاربران راجع به این پنج رکن از اعتماد دیجیتال ارائه کرده‌اند، رده‌بندی شدند. براساس نتایج به دست آمده، فیسبوک قادر به جلب کمترین میزان اعتماد کاربران از نظر محافظت از حریم و اطلاعات شخصی بوده است. تقریبا یک‌سوم (۳۲ درصد) از کاربران آمریکایی فیسبوک با این ایده که پلتفرم مورد اشاره از حریم شخصی آنها محافظت می‌کند مخالفت کرده‌اند. در طرف دیگر، تنها ۱۰ درصد از کاربران لینکدین نظری مشابه راجع به این شبکه اجتماعی کسب‌وکار محور داشته‌اند.
بیشترین و کمترین درجه اعتماد
سوالی که از مردم پرسیده شد این بود: کاربران شبکه‌های اجتماعی آمریکایی چقدر موافق هستند که پلتفرم‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی از اطلاعات شخصی و خصوصی آنها محافظت می‌کند؟ این آخرین اطلاعات طبق پاسخ‌های مردم است. بیشترین اعتماد مردم به ترتیب به لینکدین، پینترست، یوتیوب، اینستاگرام، اسنپ‌چت، ردیت، توییتر، تیک‌تاک و در نهایت فیسبوک است. البته بخش اعظمی از کاربران آمریکایی فیسبوک (معادل ۵۳ درصد) عقیده دارند که این پلتفرم یک‌جورهایی از اطلاعات و حریم شخصی آنها محافظت می‌کند. اما در قیاس با دیگر شبکه‌های اجتماعی، این کمترین میزان اعتماد مردم به یک پلتفرم بوده است.
اطلاعات‌مان لو رفت...
در مورد تیک‌تاک جدال این شبکه با دولت آمریکا قطعا تاثیری منفی روی نگرش کاربران نسبت به این اپلیکیشن داشته است. تقریبا یک‌پنجم کاربران آمریکایی تیک‌تاک و توییتر (به ترتیب معادل ۲۲ و ۲۱درصد) از عدم اعتماد خود به این دو پلتفرم گفته‌اند. هنگام برگزاری این نظرسنجی، قانونگذاران آمریکایی در حال ابراز نگرانی از ارتباط تیک‌تاک با دولت چین بودند. از سوی دیگر، توییتر هم در سال ۲۰۱۹ به خاطر اشتراک‌گذاری اطلاعات کاربران با تبلیغ‌دهندگان (بدون کسب اجازه از مردم) مورد انتقاد فراوان قرار گرفت. توییتر ضمنا باگی که به صورت اتفاقی اطلاعات لوکیشن کاربران را جمع‌آوری و منتشر می‌کرد را نیز برطرف کرد. همچنین در مورد فیسبوک، تا همین چند روز پیش درخصوص جاسوسی کردن فیسبوک از اطلاعات کاربران بارها و بارها مردم از این رسانه اجتماعی ابراز نارضایتی کردند. برعکس این مساله، سه‌چهارم (۷۳ درصد) از کاربران لینکدین و ۶۶ درصد از کاربران پینترست با این موافق بوده‌اند که دو پلتفرم از حریم شخصی‌شان حفاظت می‌کنند.
جهان تناقض‌ها
جالب است بدانید که فیسبوک از زمان راه‌اندازی خود پیشتاز رسانه‌های اجتماعی بوده و به طور مداوم در حال تحقق نیازهای کاربران است. با بیش از 2/32 میلیارد کاربر فعال ماهانه، فیسبوک همچنان پرکاربردترین رسانه اجتماعی است. تقریباً دو سوم بزرگسالان ایالات متحده (68 درصد) اعلام کردند که کاربران فیسبوک هستند. جالب اینجاست که فیسبوک اولین شبکه اجتماعی بود که از مرز یک میلیارد کاربر فعال پیشی گرفت که در سه‌ماهه سوم سال 2012 به این نقطه عطف رسید. و این در حالی است که حالا در سال 2020 اعلام شد مردم کمترین اعتماد را به فیسبوک دارند!
اینها منبع خبری نیستند
چرا این مساله مهم است؟ به دو دلیل. نکته اول این‌که باید توجه داشت که به شبکه‌های اجتماعی به عنوان یک منبع خبر نگاه نکنیم. یعنی در وهله اول زندگی در عصر دیجیتال معایبی دارد. یکی از بزرگترین معایب آن، این است که مردم به خبرهایی که در شبکه‌های اجتماعی می‌بینند، اعتماد می‌کنند و بدون چک کردن منبع خبر، تنها با یک کلیک آن را برای دیگران هم فوروارد می‌کنند و بدین ترتیب یک خبر نادرست و از بیخ و بن غلط، بارها و بارها بین مردم می‌چرخد. اما تا چه اندازه می‌توان به این منابع اعتماد کرد؟ محققان اعلام کرده‌اند که با ظهور رسانه‌های دیجیتال خبری، ظهور اطلاعات ناموثق آنلاین افزایش یافته است. با این حال برخلاف دسترسی بسیار گسترده به اخبار آنلاین، اعتماد کاربران به رسانه‌های خبری، به ویژه در منابع آنلاین کم است، البته این شرایط، با توجه به سن، تحصیلات و کشورهای مختلف متفاوت است و نکته منفی دیگر این که میزان اعتماد به شبکه‌های اجتماعی در خاورمیانه بسیار بیشتر از کشورهای اروپایی است.
فیک نیوز
در روزگاری که اینترنت به یک ابزار ضروری در زندگی افراد تبدیل شده و بیش از میلیاردها نفر دسترسی روزانه به اینترنت دارند؛ بیش از ۶۴ درصد افراد خبر‌های روزانه را از طریق فیسبوک، توئیتر، یوتیوب، اسنپ‌چت، اینستاگرام، و در ایران به طور ویژه،از طریق تلگرام دنبال می‌کنند و دیگر کمتر کسی به سراغ رسانه‌های سنتی مانند تلویزیون، روزنامه، مجله و دیگر رسانه‌های مشابه می‌رود.در این فضای شلوغ، واقعیت خبر کمترین اهمیت را دارد، زیرا هر کسی با هر پیشینه، هدف و ایدئولوژی می‌تواند رژیم خبری مصرفی ما را دستکاری کند؛ از نوع خبر انتخابی گرفته تا پردازش و تشریح و در نهایت نتیجه‌گیری از آن. بدین ترتیب یک واقعه واحد می‌تواند به خبرها و تفاسیر متفاوتی در رسانه‌های اجتماعی گروه‌های رقیب و مخالف منتهی شود که هر یک برای مخاطب خاص خود پردازش شده‌اند. در چنین فضای پرتنش و پر از دروغ، تنها راه دور ماندن حداقلی از اخبار دروغ این است که یک خبر را از چندین رسانه بررسی کرده و تیتر اخبار که بیش از هر چیز دیگری ما را به خود جلب می‌کنند، واقعی در نظر نگیریم.
تاثیر روی تبلیغات
اعتماد دیجیتالی برای برندها و تبلیغ‌دهندگان بسیار مهم است، چرا که کاربران می‌گویند میزان اعتمادشان به شبکه‌های اجتماعی، روی تعاملات‌شان با این پلتفرم‌ها و همین طور تبلیغات‌شان تاثیر می‌گذارد. حتی اگر رسوایی‌های امنیتی باعث دست‌کشیدن کاربران از این شبکه‌ها نشود، اطلاعات نشان می‌دهد که اعتماد -یا عدم اعتماد- کاربران به پلتفرم‌های اجتماعی می‌تواند بر درآمدزایی آنها تاثیر بگذارد. در واقع ۷۹ درصد از کاربران آمریکایی می‌گویند میزان حفاظت از اطلاعات شخصی‌شان می‌تواند فاکتوری برای تعامل گسترده یا تعامل بسیار کم با تبلیغات باشد. اگر مردم دیگر به فیسبوک یا اینستاگرام اعتماد نداشته باشند، این مساله روی تبلیغات و درآمدزایی صاحبان تبلیغ بسیار اثرگذار است زیرا حجم بسیاری از درآمد بسیاری از مردم وابسته به این تبلیغات است.
در نهایت مجازی‌اند. ..
شاید بارها برای شما پیش آمده باشد که برای خرید محصولی اینترنتی از درگاه‌های نامعتبر دودل شده باشید یا حتی قید آن خرید را زده باشید. یا وقتی شخصی را می‌بینید که فقط به صورت مجازی با او در ارتباط بوده‌اید، تصورات‌تان به هم می‌ریزد و متوجه می‌شوید که این شخص در دنیای مجازی و واقعی بسیار تفاوت دارد. دلیل شما هم یقینا « اعتماد» نداشتن است.این یعنی شما به این نتیجه رسیده‌اید که با وجود همه اتفاقات خوبی که در فضای مجازی می‌افتد، در نهایت مجازی است و باید هرچیزی را از آن توقع داشت. به مجازها بیش از حد اعتماد نکنیم...
