موفقیت یک شرکت دانش‌بنیان در بومی‌سازی فناوری تولید قفس پرورش ماهی در کشور زمینه برداشتن گام‌های بلند اشتغال‌زا و ارزآور از مسیر شیلات را مهیا کرده است
قفس‌های دلارساز
پرورش آبزیان با سابقه‌ای به طول تاریخ، در بسیاری از کشورهای جهان همچنان یکی از پرسودترین روش‌های تأمین خوراک و حتی تجارت به شمار می‌رود. این روزها نگاه بازار جهانی به پرورش ماهی با آنچه ما از استخرهای کوچک پرورش ماهی در ذهن داریم بسیار متفاوت شده است. پرورش ماهی در شرایط محیطی نزدیک به شرایط طبیعی زندگی‌اش یکی از عمده‌ترین اهدافی است که در روش‌های فناورانه پرورش ماهی در قفس مد‌نظر قرار گرفته است. استفاده از محیط‌های محصور و قفس‌های پرورش ماهی در محیط‌های آبی طبیعی مانند آب‌های آزاد و دریاچه‌ها در دهه‌های گذشته بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این روش علاوه بر پرورش ماهی در محیط طبیعی زندگی‌اش، به دلیل کنترل طبیعی شرایط زندگی آبزی با هزینه بسیار کمتر از روش‌های معمول پرورش، سودآوری اقتصادی بالاتری به دنبال خواهد داشت. به همین جهت توسعه زیرساخت‌های پرورش ماهی در قفس به عنوان یکی از اهداف برنامه ششم توسعه نیز مد‌نظر قرار گرفته است. گرچه پیش از این تجهیزات این روش پرورش فقط از طریق واردات برای کشور فراهم بود، اخیرا مجموعه دانش‌بنیان «گسترش فناوری دریایی شریف» موفق به بومی‌سازی دانش مورد نیاز برای طراحی و ساخت این قفس‌ها با توجه به شرایط اقلیمی آب‌های کشور شده است. در گفت‌وگو با پرهام نوروزی، رئیس هیات‌مدیره این مجموعه دانش‌بنیان گلوگاه‌های توسعه این صنعت پرسود در کشور را بررسی کرده‌ایم.
پرورش ماهی در قفس در پنج دهه گذشته در جهان به دلیل سرعت بالای تولید مواد‌غذایی پروتئینی مورد توجه
قرار گرفته است. در این روش می‌توان با نصب تجهیزات قفس مانند در آب‌های داخلی مانند دریاچه‌ها و مخازن سدها و آب‌های آزاد برخی از گونه‌های ماهیان را در شرایطی بسیار مشابه شرایط طبیعی پرورش داد. رئیس هیأت مدیره مجموعه دانش‌بنیان گسترش فناوری دریایی شریف با بیان این نکات، ادامه می‌دهد: «از آنجا که در جهان با محدودیت منابع آب شیرین روبه‌رو هستیم، استفاده از روش پرورش ماهی در قفس در آب‌های شور مانند دریاها و اقیانوس‌ها بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. از مهم‌ترین مزایای این روش می‌توان به این نکته اشاره کرد که تصفیه آب، اکسیژن‌رسانی، کنترل دما، pH و سایر شرایط محیطی مورد نیاز برای رشد ماهی به صورت طبیعی در دریا فراهم می‌شود. بنابراین نیازی به بکارگیری تجهیزات گران‌قیمت برای تأمین شرایط پرورش ماهی وجود ندارد.» پرهام شریفی می‌افزاید: «از سوی دیگر از آنجا که ماهی در شرایط دلخواه و زیست‌بوم طبیعی خودش رشد می‌کند و حتی بخش عمده تغذیه‌اش نیز از دریا تأمین می‌شود، کیفیت پرورش بسیار بهتر خواهد بود. حتی در برخی موارد کیفیت ماهی‌های پرورشی در قفس از کیفیت ماهی‌های آزاد در دریا نیز بهتر است. زیرا برای نصب تجهیزات قفس پرورش قسمت‌های مختلف آب دریا مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و تجهیزات در بخشی از آب که بهترین شرایط و کمترین میزان آلودگی‌های رایج دریایی مانند آلودگی فلزات سنگین را دارد نصب می‌شود. بنابراین نگرانی مصرف ماهی‌های آلوده به فلزات سنگین مانند جیوه در مورد ماهی‌های پرورش یافته در قفس‌های دریایی وجود نخواهد داشت.» به گفته این فناور جوان، چین و نروژ کشورهای پیشرو در زمینه پرورش ماهی در قفس هستند و این موضوع درصد مؤثری از تولید ناخالص داخلی این کشورها را به خود اختصاص داده است.
از پایان‌نامه دانشجویی تا تأمین نیاز کشور
نوروزی در خصوص چگونگی شکل‌گیری ایده طراحی و تولید قفس‌های پرورش ماهی در شرکتش به جام‌جم می‌گوید: «آغاز کار ما به دوران دانشجویی و انجام پایان‌نامه دانشجویی در زمینه تولید قفس‌های پرورش ماهی در سال 93 بازمی‌گردد. پس از فارغ‌التحصیلی با توجه به نیاز کشور به توسعه این فناوری بر اساس برنامه ششم توسعه که تا آن زمان فقط از طریق واردات تجهیزات از کشورهایی مانند نروژ، چین و ترکیه با هزینه‌های بسیار بالایی تأمین می‌شد، تصمیم گرفتیم که این مسیر را ادامه دهیم و به این فناوری در داخل کشور دست پیدا کنیم و با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور آن را بومی‌سازی کنیم.»
وی در ادامه توضیح می‌دهد: «خوشبختانه در ادامه تحقیقات خود توانستیم با عقد قرارداد همکاری با هلدینگ آبزیان‌گستر نصر و همچنین حمایت‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، فعالیت‌های خود را توسعه دهیم و سال گذشته اولین نمونه اولیه این قفس‌را تولید کردیم. با توجه به این که در شرایط فعلی امکان واردات این تجهیزات به کشور وجود ندارد، تلاش کردیم تا سرعت کار خود را برای تأمین نیاز کشور افزایش دهیم.» رئیس هیات‌مدیره این مجموعه دانش‌بنیان در خصوص وضعیت توسعه این فناوری در سایر مجموعه‌های دانش‌بنیان کشور می‌افزاید: «در حال حاضر شرکت‌های مختلفی در کشور در این زمینه فعالیت دارند. اما شرکت ما در حال حاضر تنها شرکت در داخل کشور است که به دانش طراحی و تولید تجهیزات تماما بومی مورد نیاز برای اجرای طرح قفس‌های پرورش ماهی دست یافته است.»
به گفته نوروزی شرکت دانش‌بنیان گسترش فناوری دریایی شریف اکنون می‌تواند سالانه زیرساخت مورد نیاز برای پرورش 50 هزار تُن ماهی را احداث کند. این در حالی است که بر اساس هدف‌گذاری برنامه ششم توسعه، میزان زیرساخت پرورش ماهی در قفس تا سال 1400 باید به حدود 200هزار تُن ماهی در سال برسد. وی در ادامه تصریح می‌کند: «با ظرفیت کنونی شرکت حتی اگر این فناوری در سایر شرکت‌های فعال در این زمینه نیز توسعه پیدا نکند که البته قطعا در سال‌های آتی شاهد رشد و توسعه آنها نیز خواهیم بود، در صورتی که نهادهای مربوطه اقدامات لازم را در این رابطه داشته باشند، در مدت سه سال می‌توانیم این هدف را با کمی تأخیر محقق سازیم.»
از نمونه نروژی جلوتریم
رئیس هیات‌مدیره شرکت دانش‌بنیان گسترش فناوری دریایی شریف، در خصوص مزیت‌های رقابتی محصول دانش‌بنیان این مجموعه توضیح می‌دهد: «علاوه بر قیمت پایانی بسیار کمتر از نمونه‌های خارجی، عملکرد قفس‌های ما به لحاظ مقاومت سازه‌ای، سیستم مهار و تور کیفیت بهتری در مقایسه با نمونه‌های مشابه دارند. همچنین در کنترل کاهش حجم قفس در جریان‌های دریایی تا 30درصد از نمونه‌های موجود در بازارهای جهانی بهتر عمل می‌کنند و کاهش حجم کمتری خواهند داشت که می‌تواند موجب افزایش تراکم ذخیره‌سازی هنگام پرورش ماهی شود.
با توجه به این که ما مطالعات زیادی را در زمینه شناسایی شرایط بومی خلیج‌فارس داشته‌ایم، کدهایی که برای پیش‌بینی جزر و مد و جریان و امواج دریا برای طراحی سازه‌ها استفاده شده است بسیار دقیق‌تر است و خطرپذیری پرورش ماهی را نسبت به نمونه‌های خارجی بسیار کاهش خواهد داد.»
قفس‌های طراحی شده در مجموعه دانش‌بنیان گسترش فناوری دریایی شریف در حال حاضر برای بهره‌برداری در خلیج فارس طراحی و تولید شده‌اند. نوروزی در خصوص به‌کارگیری این قفس‌ها برای پرورش ماهی در دریای مازندران به جام‌جم می‌گوید: «این آمادگی در صورت اعلام تقاضا از سوی پرورش‌دهندگان ماهی و نهادهای مربوطه در مجموعه ما وجود دارد. مذاکراتی نیز برای توسعه این قفس‌ها در دریای مازندران در حال انجام است. البته دانش مورد نیاز برای ساخت قفس‌های پرورش ماهی در تمام آب‌های داخلی و آزاد کشور در شرکت ما وجود دارد، اما با توجه اهمیت زیست‌محیطی پرورش ماهی در آب‌های دریایی تمرکز ما در حال حاضر به این موضوع معطوف شده است.»
وی در پاسخ به جام‌جم در خصوص این که این قفس‌ها برای پرورش چه گونه‌هایی از ماهیان مورد استفاده قرار خواهد گرفت، توضیح می‌دهد: «قطعا امکان همه گونه‌های ماهی در قفس در حال حاضر فراهم نیست. اما طیف وسعی از ماهیان را می‌توان در این قفس‌ها پرورش داد. ما نیز این امکان را داریم که با تغییرات کوچک اما کلیدی در طراحی و ساخت این قفس‌ها آنها را برای مقاصد پرورشی مختلف بهینه‌سازی کنیم. اما نکته مهم در توسعه این روش پرورش ماهی توسعه دانش زیستی برای تولید بچه‌ماهی‌های گونه‌های مورد نظر برای پرورش است که از حیطه فعالیت‌های ما خارج است اما در صورتی که این نیاز تأمین شود، ما آمادگی بهینه‌سازی تجهیزات برای هرگونه ماهی مورد نظر پرورش‌دهندگان را خواهیم داشت.
پرورش‌دهندگان باید حمایت شوند
به گفته این فناور حوزه تجهیزات پرورش ماهی، مهم‌ترین مشکل و دغدغه کنونی توسعه این صنعت به دست آوردن بازار فروش خوب در داخل کشور است. اما از آنجا که پرورش‌دهندگانی که به دنبال توسعه این روش هستند نمی‌توانند از این قفس‌ها به عنوان وثیقه مورد نیاز برای تسهیلات بانکی استفاده کنند، نمی‌توانند به راحتی به این سمت سوق پیدا کنند. نوروزی در ادامه می‌افزاید: «اکنون در حال تلاش هستیم تا با مذاکراتی که داشته‌ایم و همچنین اخذ استانداردهای مورد نیاز و برقراری بیمه تمام خطر برای این تجهیزات، بانک‌ها را مجاب کنیم که تجهیزات بیمه‌شده را به عنوان وثایق بانکی مورد پذیرش قرار دهند تا پرورش‌دهندگان با دست بازتری بتوانند این روش را برای پرورش ماهی در کشور به کار بگیرند و شاهد شکوفایی این صنعت در کشور باشیم.»
وی در خصوص صرفه‌جویی ارزی حاصل از این فناوری در کشور تصریح می‌کند: «بر اساس برنامه ششم توسعه برای تأمین واردات زیرساخت‌های مورد نیاز برای پرورش سالانه 200هزار تُن ماهی در کشور حدود 200 میلیون دلار ارز نیاز خواهد بود که با به دست آمدن این فناوری در داخل کشور، علاوه بر جلوگیری از خروج این میزان ارز از کشور در حدود 100 میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی نیز با توجه به قیمت تمام شده قفس‌ها در داخل کشور خواهیم داشت. علاوه بر این افزایش میزان پرورش ماهی در کشور می‌تواند با افزایش صادرات ماهی درآمدزایی ارزی بسیار قابل توجهی تا حدود یک میلیارد دلار در سال را برای کشور
فراهم کند.»
ورود به بازار جهانی از مسیر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس
نوروزی در خصوص فعالیت‌های بین‌المللی این مجموعه دانش‌بنیان به جام‌جم می‌گوید: «از برنامه‌های کوتاه‌مدت ما برای ورود به بازار جهانی، صادرات تجهیزات به کشورهای منطقه خواهد بود. کشورهای حاشیه خلیج فارس که این روزها
به شدت به دنبال توسعه فناوری‌های خود هستند، یکی از مقاصد جذاب برای صادرات محصولات ما خواهند بود. از آنجا که قیمت نهایی محصولات ما حدود 50 درصد از نمونه‌های اروپایی ارزانتر است، مزیت رقابتی بسیار خوبی در بازار منطقه خواهیم داشت. ضمن این که آشنایی و شناخت کامل ما از شرایط و اقلیم خلیج‌فارس و ماهیان پرورشی این منطقه بسیار دقیق‌تر از سایر کشورهاست، می‌توانیم محصولات با بازدهی بیشتری را به این کشورها عرضه کنیم.» وی در ادامه می‌افزاید:
«به علاوه درکشورهای حاشیه دریای مازندران نیز این نیاز وجود دارد و در تلاشیم تا محصولاتمان را ابتدا در این بازارهای منطقه‌ای و پس از آن در بازارهای فرامنطقه‌ای ارائه کنیم.»
کمتر از 10 شرکت در دنیا دانش طراحی را در اختیار دارند
دانش طراحی، محاسبات نیرویی و دانش‌فنی قطعه کلیدی براکت، گلوگاه‌های اصلی تولید قفس‌های پرورش ماهی به شمار می‌روند. نوروزی در رابطه با چگونگی عبور شرکت گسترش فناوری دریایی شریف از این گلوگاه‌ها به جام‌جم می‌گوید: «ما با جمعی از همکاران در مجموعه خود تلاش کردیم تا به دانش‌فنی این فناوری دست پیدا کنیم. ما اعتقاد داریم و می‌توانیم اثبات کنیم که در این سال‌ها در لبه دانش جهانی این فناوری قدم برداشتیم. حتی برخی از کارهایی که در دانشگاه‌های مطرح نروژ به آن دست می‌یافتند با تأخیر نسبت به دست‌آوردها و نوآوری‌های همکاران ما در این مجموعه دانش‌بنیان بوده است. در نهایت در پی تلاش‌هایی که داشتیم توانستیم خود را به جمع کمتر از 10 شرکت جهان که به دانش طراحی و محاسبه دقیق نیرو در ساخت قفس‌های پرورش دست یافته‌اند، بیفزاییم.»
وی می‌افزاید: «در این زمینه شرکت‌های بسیاری با مهندسی معکوس توانسته‌اند موفق به تولید سازه شوند، اما تعداد شرکت‌هایی که دانش طراحی و محاسبات این سازه را در اختیار دارند از انگشتان دو دست نیز کمتر است و اکنون کشور ما در جمع پنج کشور دارنده این دانش پیوسته است.»
نورورزی در ادامه توضیح می‌دهد: «یکی دیگر از موانع تولید قفس‌های پرورش ماهی در کشور، تولید قطعه براکت به روش تزریق پلاستیک بود که نه دانش‌فنی آن در کشور وجود داشت و نه با توجه به شرایط کنونی امکان واردات برایمان فراهم بود. در مورد این قطعه نیز با همت متخصصان مجموعه موفق شدیم دانش
مورد نیاز برای تولید براکت‌های سه‌کاناله را به دست بیاوریم. براکت‌های طراحی شده در مجموعه ما علاوه بر این که سبک‌تر مقاوم‌تر از نمونه‌های مشابه خارجی هستند، تا 45درصد عملکرد بهتری نسبت به نمونه‌های نروژی که بهترین نمونه‌های خارجی این محصول به شمار می‌روند، نشان داده‌اند.»
وی در خصوص اخذ تأییدیه‌های بین‌المللی برای این محصول فناورانه به جام‌جم می‌گوید: «متأسفانه در حال حاضر به دلیل تحریم‌هایی که علیه کشور اعمال شده است، امکان استفاده از خدمات شرکت‌های رده‌بندی فراساحلی بین‌المللی برایمان فراهم نیست و نتوانسته‌ایم برای اخذ گواهینامه‌های بین‌المللی اقدام کنیم. با این وجود با کمک شرکت‌های رده‌بندی داخلی که بر اساس معیارهای جهانی و در سطح شرکت‌های بین‌المللی سنجش و بررسی را انجام می‌دهند، تأییدیه‌های مورد نیاز برای این محصول را اخذ کرده‌ایم.»
قرار گرفته است. در این روش می‌توان با نصب تجهیزات قفس مانند در آب‌های داخلی مانند دریاچه‌ها و مخازن سدها و آب‌های آزاد برخی از گونه‌های ماهیان را در شرایطی بسیار مشابه شرایط طبیعی پرورش داد. رئیس هیأت مدیره مجموعه دانش‌بنیان گسترش فناوری دریایی شریف با بیان این نکات، ادامه می‌دهد: «از آنجا که در جهان با محدودیت منابع آب شیرین روبه‌رو هستیم، استفاده از روش پرورش ماهی در قفس در آب‌های شور مانند دریاها و اقیانوس‌ها بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. از مهم‌ترین مزایای این روش می‌توان به این نکته اشاره کرد که تصفیه آب، اکسیژن‌رسانی، کنترل دما، pH و سایر شرایط محیطی مورد نیاز برای رشد ماهی به صورت طبیعی در دریا فراهم می‌شود. بنابراین نیازی به بکارگیری تجهیزات گران‌قیمت برای تأمین شرایط پرورش ماهی وجود ندارد.» پرهام شریفی می‌افزاید: «از سوی دیگر از آنجا که ماهی در شرایط دلخواه و زیست‌بوم طبیعی خودش رشد می‌کند و حتی بخش عمده تغذیه‌اش نیز از دریا تأمین می‌شود، کیفیت پرورش بسیار بهتر خواهد بود. حتی در برخی موارد کیفیت ماهی‌های پرورشی در قفس از کیفیت ماهی‌های آزاد در دریا نیز بهتر است. زیرا برای نصب تجهیزات قفس پرورش قسمت‌های مختلف آب دریا مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و تجهیزات در بخشی از آب که بهترین شرایط و کمترین میزان آلودگی‌های رایج دریایی مانند آلودگی فلزات سنگین را دارد نصب می‌شود. بنابراین نگرانی مصرف ماهی‌های آلوده به فلزات سنگین مانند جیوه در مورد ماهی‌های پرورش یافته در قفس‌های دریایی وجود نخواهد داشت.» به گفته این فناور جوان، چین و نروژ کشورهای پیشرو در زمینه پرورش ماهی در قفس هستند و این موضوع درصد مؤثری از تولید ناخالص داخلی این کشورها را به خود اختصاص داده است.
از پایان‌نامه دانشجویی تا تأمین نیاز کشور
نوروزی در خصوص چگونگی شکل‌گیری ایده طراحی و تولید قفس‌های پرورش ماهی در شرکتش به جام‌جم می‌گوید: «آغاز کار ما به دوران دانشجویی و انجام پایان‌نامه دانشجویی در زمینه تولید قفس‌های پرورش ماهی در سال 93 بازمی‌گردد. پس از فارغ‌التحصیلی با توجه به نیاز کشور به توسعه این فناوری بر اساس برنامه ششم توسعه که تا آن زمان فقط از طریق واردات تجهیزات از کشورهایی مانند نروژ، چین و ترکیه با هزینه‌های بسیار بالایی تأمین می‌شد، تصمیم گرفتیم که این مسیر را ادامه دهیم و به این فناوری در داخل کشور دست پیدا کنیم و با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور آن را بومی‌سازی کنیم.»
وی در ادامه توضیح می‌دهد: «خوشبختانه در ادامه تحقیقات خود توانستیم با عقد قرارداد همکاری با هلدینگ آبزیان‌گستر نصر و همچنین حمایت‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، فعالیت‌های خود را توسعه دهیم و سال گذشته اولین نمونه اولیه این قفس‌را تولید کردیم. با توجه به این که در شرایط فعلی امکان واردات این تجهیزات به کشور وجود ندارد، تلاش کردیم تا سرعت کار خود را برای تأمین نیاز کشور افزایش دهیم.» رئیس هیات‌مدیره این مجموعه دانش‌بنیان در خصوص وضعیت توسعه این فناوری در سایر مجموعه‌های دانش‌بنیان کشور می‌افزاید: «در حال حاضر شرکت‌های مختلفی در کشور در این زمینه فعالیت دارند. اما شرکت ما در حال حاضر تنها شرکت در داخل کشور است که به دانش طراحی و تولید تجهیزات تماما بومی مورد نیاز برای اجرای طرح قفس‌های پرورش ماهی دست یافته است.»
به گفته نوروزی شرکت دانش‌بنیان گسترش فناوری دریایی شریف اکنون می‌تواند سالانه زیرساخت مورد نیاز برای پرورش 50 هزار تُن ماهی را احداث کند. این در حالی است که بر اساس هدف‌گذاری برنامه ششم توسعه، میزان زیرساخت پرورش ماهی در قفس تا سال 1400 باید به حدود 200هزار تُن ماهی در سال برسد. وی در ادامه تصریح می‌کند: «با ظرفیت کنونی شرکت حتی اگر این فناوری در سایر شرکت‌های فعال در این زمینه نیز توسعه پیدا نکند که البته قطعا در سال‌های آتی شاهد رشد و توسعه آنها نیز خواهیم بود، در صورتی که نهادهای مربوطه اقدامات لازم را در این رابطه داشته باشند، در مدت سه سال می‌توانیم این هدف را با کمی تأخیر محقق سازیم.»
از نمونه نروژی جلوتریم
رئیس هیات‌مدیره شرکت دانش‌بنیان گسترش فناوری دریایی شریف، در خصوص مزیت‌های رقابتی محصول دانش‌بنیان این مجموعه توضیح می‌دهد: «علاوه بر قیمت پایانی بسیار کمتر از نمونه‌های خارجی، عملکرد قفس‌های ما به لحاظ مقاومت سازه‌ای، سیستم مهار و تور کیفیت بهتری در مقایسه با نمونه‌های مشابه دارند. همچنین در کنترل کاهش حجم قفس در جریان‌های دریایی تا 30درصد از نمونه‌های موجود در بازارهای جهانی بهتر عمل می‌کنند و کاهش حجم کمتری خواهند داشت که می‌تواند موجب افزایش تراکم ذخیره‌سازی هنگام پرورش ماهی شود.
با توجه به این که ما مطالعات زیادی را در زمینه شناسایی شرایط بومی خلیج‌فارس داشته‌ایم، کدهایی که برای پیش‌بینی جزر و مد و جریان و امواج دریا برای طراحی سازه‌ها استفاده شده است بسیار دقیق‌تر است و خطرپذیری پرورش ماهی را نسبت به نمونه‌های خارجی بسیار کاهش خواهد داد.»
قفس‌های طراحی شده در مجموعه دانش‌بنیان گسترش فناوری دریایی شریف در حال حاضر برای بهره‌برداری در خلیج فارس طراحی و تولید شده‌اند. نوروزی در خصوص به‌کارگیری این قفس‌ها برای پرورش ماهی در دریای مازندران به جام‌جم می‌گوید: «این آمادگی در صورت اعلام تقاضا از سوی پرورش‌دهندگان ماهی و نهادهای مربوطه در مجموعه ما وجود دارد. مذاکراتی نیز برای توسعه این قفس‌ها در دریای مازندران در حال انجام است. البته دانش مورد نیاز برای ساخت قفس‌های پرورش ماهی در تمام آب‌های داخلی و آزاد کشور در شرکت ما وجود دارد، اما با توجه اهمیت زیست‌محیطی پرورش ماهی در آب‌های دریایی تمرکز ما در حال حاضر به این موضوع معطوف شده است.»
وی در پاسخ به جام‌جم در خصوص این که این قفس‌ها برای پرورش چه گونه‌هایی از ماهیان مورد استفاده قرار خواهد گرفت، توضیح می‌دهد: «قطعا امکان همه گونه‌های ماهی در قفس در حال حاضر فراهم نیست. اما طیف وسعی از ماهیان را می‌توان در این قفس‌ها پرورش داد. ما نیز این امکان را داریم که با تغییرات کوچک اما کلیدی در طراحی و ساخت این قفس‌ها آنها را برای مقاصد پرورشی مختلف بهینه‌سازی کنیم. اما نکته مهم در توسعه این روش پرورش ماهی توسعه دانش زیستی برای تولید بچه‌ماهی‌های گونه‌های مورد نظر برای پرورش است که از حیطه فعالیت‌های ما خارج است اما در صورتی که این نیاز تأمین شود، ما آمادگی بهینه‌سازی تجهیزات برای هرگونه ماهی مورد نظر پرورش‌دهندگان را خواهیم داشت.
پرورش‌دهندگان باید حمایت شوند
به گفته این فناور حوزه تجهیزات پرورش ماهی، مهم‌ترین مشکل و دغدغه کنونی توسعه این صنعت به دست آوردن بازار فروش خوب در داخل کشور است. اما از آنجا که پرورش‌دهندگانی که به دنبال توسعه این روش هستند نمی‌توانند از این قفس‌ها به عنوان وثیقه مورد نیاز برای تسهیلات بانکی استفاده کنند، نمی‌توانند به راحتی به این سمت سوق پیدا کنند. نوروزی در ادامه می‌افزاید: «اکنون در حال تلاش هستیم تا با مذاکراتی که داشته‌ایم و همچنین اخذ استانداردهای مورد نیاز و برقراری بیمه تمام خطر برای این تجهیزات، بانک‌ها را مجاب کنیم که تجهیزات بیمه‌شده را به عنوان وثایق بانکی مورد پذیرش قرار دهند تا پرورش‌دهندگان با دست بازتری بتوانند این روش را برای پرورش ماهی در کشور به کار بگیرند و شاهد شکوفایی این صنعت در کشور باشیم.»
وی در خصوص صرفه‌جویی ارزی حاصل از این فناوری در کشور تصریح می‌کند: «بر اساس برنامه ششم توسعه برای تأمین واردات زیرساخت‌های مورد نیاز برای پرورش سالانه 200هزار تُن ماهی در کشور حدود 200 میلیون دلار ارز نیاز خواهد بود که با به دست آمدن این فناوری در داخل کشور، علاوه بر جلوگیری از خروج این میزان ارز از کشور در حدود 100 میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی نیز با توجه به قیمت تمام شده قفس‌ها در داخل کشور خواهیم داشت. علاوه بر این افزایش میزان پرورش ماهی در کشور می‌تواند با افزایش صادرات ماهی درآمدزایی ارزی بسیار قابل توجهی تا حدود یک میلیارد دلار در سال را برای کشور
فراهم کند.»
ورود به بازار جهانی از مسیر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس
نوروزی در خصوص فعالیت‌های بین‌المللی این مجموعه دانش‌بنیان به جام‌جم می‌گوید: «از برنامه‌های کوتاه‌مدت ما برای ورود به بازار جهانی، صادرات تجهیزات به کشورهای منطقه خواهد بود. کشورهای حاشیه خلیج فارس که این روزها
به شدت به دنبال توسعه فناوری‌های خود هستند، یکی از مقاصد جذاب برای صادرات محصولات ما خواهند بود. از آنجا که قیمت نهایی محصولات ما حدود 50 درصد از نمونه‌های اروپایی ارزانتر است، مزیت رقابتی بسیار خوبی در بازار منطقه خواهیم داشت. ضمن این که آشنایی و شناخت کامل ما از شرایط و اقلیم خلیج‌فارس و ماهیان پرورشی این منطقه بسیار دقیق‌تر از سایر کشورهاست، می‌توانیم محصولات با بازدهی بیشتری را به این کشورها عرضه کنیم.» وی در ادامه می‌افزاید:
«به علاوه درکشورهای حاشیه دریای مازندران نیز این نیاز وجود دارد و در تلاشیم تا محصولاتمان را ابتدا در این بازارهای منطقه‌ای و پس از آن در بازارهای فرامنطقه‌ای ارائه کنیم.»
کمتر از 10 شرکت در دنیا دانش طراحی را در اختیار دارند
دانش طراحی، محاسبات نیرویی و دانش‌فنی قطعه کلیدی براکت، گلوگاه‌های اصلی تولید قفس‌های پرورش ماهی به شمار می‌روند. نوروزی در رابطه با چگونگی عبور شرکت گسترش فناوری دریایی شریف از این گلوگاه‌ها به جام‌جم می‌گوید: «ما با جمعی از همکاران در مجموعه خود تلاش کردیم تا به دانش‌فنی این فناوری دست پیدا کنیم. ما اعتقاد داریم و می‌توانیم اثبات کنیم که در این سال‌ها در لبه دانش جهانی این فناوری قدم برداشتیم. حتی برخی از کارهایی که در دانشگاه‌های مطرح نروژ به آن دست می‌یافتند با تأخیر نسبت به دست‌آوردها و نوآوری‌های همکاران ما در این مجموعه دانش‌بنیان بوده است. در نهایت در پی تلاش‌هایی که داشتیم توانستیم خود را به جمع کمتر از 10 شرکت جهان که به دانش طراحی و محاسبه دقیق نیرو در ساخت قفس‌های پرورش دست یافته‌اند، بیفزاییم.»
وی می‌افزاید: «در این زمینه شرکت‌های بسیاری با مهندسی معکوس توانسته‌اند موفق به تولید سازه شوند، اما تعداد شرکت‌هایی که دانش طراحی و محاسبات این سازه را در اختیار دارند از انگشتان دو دست نیز کمتر است و اکنون کشور ما در جمع پنج کشور دارنده این دانش پیوسته است.»
نورورزی در ادامه توضیح می‌دهد: «یکی دیگر از موانع تولید قفس‌های پرورش ماهی در کشور، تولید قطعه براکت به روش تزریق پلاستیک بود که نه دانش‌فنی آن در کشور وجود داشت و نه با توجه به شرایط کنونی امکان واردات برایمان فراهم بود. در مورد این قطعه نیز با همت متخصصان مجموعه موفق شدیم دانش
مورد نیاز برای تولید براکت‌های سه‌کاناله را به دست بیاوریم. براکت‌های طراحی شده در مجموعه ما علاوه بر این که سبک‌تر مقاوم‌تر از نمونه‌های مشابه خارجی هستند، تا 45درصد عملکرد بهتری نسبت به نمونه‌های نروژی که بهترین نمونه‌های خارجی این محصول به شمار می‌روند، نشان داده‌اند.»
وی در خصوص اخذ تأییدیه‌های بین‌المللی برای این محصول فناورانه به جام‌جم می‌گوید: «متأسفانه در حال حاضر به دلیل تحریم‌هایی که علیه کشور اعمال شده است، امکان استفاده از خدمات شرکت‌های رده‌بندی فراساحلی بین‌المللی برایمان فراهم نیست و نتوانسته‌ایم برای اخذ گواهینامه‌های بین‌المللی اقدام کنیم. با این وجود با کمک شرکت‌های رده‌بندی داخلی که بر اساس معیارهای جهانی و در سطح شرکت‌های بین‌المللی سنجش و بررسی را انجام می‌دهند، تأییدیه‌های مورد نیاز برای این محصول را اخذ کرده‌ایم.»
