چطور از خانه‌نشینی لذت ببریم؟

چطور تعطیلات را در خانه بمانیم و از خانه‌نشینی لذت ببریم؟

چطور از خانه‌نشینی لذت ببریم؟

فرقی ندارد كه كارمند باشیم یا نه. عادت خیلی از ما تا قبل از شیوع كرونا این بود كه تعطیلات تقویم را پیدا كنیم و برایش برنامه بریزیم. می‌گشتیم تا ببینیم تعطیلات پیش رو به كدام روز هفته افتاده است. تعطیلات یكشنبه را می‌چسباندیم به آخر هفته قبلش و از شنبه فاكتور می‌گرفتیم و تعطیلات سه‌شنبه را به جمعه بعدی‌اش وصل می‌كردیم و با ماشین می‌زدیم به دل جاده. اما كرونا اوضاع را عوض كرد. خانه‌نشینی مداوم، دوركاری و دوری از عزیزان برای خیلی‌هاخسته‌كننده شده. هنوز عادت مرور كردن تقویم از سرمان نیفتاده و چشم‌مان دنبال روزهای قرمز تقویم‌های رومیزی است. از طرفی رسانه‌ها مدام هشدار می‌دهند تعطیلات را در خانه بمانید. می‌گویند فشاری كه روی شانه‌های كادر درمان است، زیاد شده و آمارها تلخ‌تر از همیشه است. با همه اینها در خانه ماندن آسان نیست. وصل كردن روزهای عادی هفته به آخر هفته‌ها و تعطیلات بدون برنامه سخت است. این وسط اگر بچه‌‌دار هم باشید كه اوضاع دوبرابر حالت عادی دشوار می‌شود. صبر و تحمل كودكان و نوجوانان به اندازه ما نیست و توضیح منطقی شرایط همیشه جواب نمی‌دهد. تنها راه چاره شاید این باشد كه برنامه‌های خلاقانه‌ای تدارك ببینیم و تعطیلات متفاوتی برای خودمان بسازیم.

  فضای خانه را عوض كنید
با تغییر دكوراسیون، شكل را خانه را در روزهای تعطیل عوض كنید. با جابه‌جا كردن یكی دو تا مبل فضای بیشتری برای بازی بچه‌ها فراهم كنید. وسایل شكستنی و چیزهایی كه لبه‌های نوك تیز دارند را از دور و بر بچه‌ها جمع كنید. اگر وسایل تزئینی و مجسمه و بوفه و گلدان زیاد در خانه دارید آنها را به اتاق دیگری منتقل كنید تا فضا برای بازی بچه‌ها بیشتر فراهم شود. اجازه دهید بچه‌ها برای خودشان خانه‌های پارچه‌ای بسازند و روز تعطیل را در آن زندگی كنند و غذا بخورند. از كثیف شدن و به‌هم‌ریختگی خانه نترسید. یادتان باشد هدف از همه این كارها این است كه بتوانید فضای متفاوتی در خانه ایجاد كنید كه بچه‌ها به فكر بیرون رفتن از خانه نباشند. اگر هوای شهرتان آلوده نیست از فضای پشت‌بام و بالكن حداكثر استفاده را ببرید. فرش كوچكی پهن كنید و وسایل پیك‌نیك‌تان را جمع‌وجور كنید و چند ساعتی در این فضا سر كنید. ناهار را همان‌جا بخورید و با فلاسك برای خودتان چای بریزید. علم كردن چادر مسافرتی هم یكی از كارهایی است كه حسابی بچه‌ها را به وجد می‌آورد.

  برنامه‌های خاص بریزید
از قبل درباره تعطیلات با بچه‌ها حرف بزنید و یك برنامه خاص برای آن روز بریزید. یك لیست انتخابی به آنها بدهید تا از بین آن لیست فعالیت روز تعطیل‌شان را انتخاب كنند. اگر بچه‌ها به باغبانی علاقه دارند وسایلش را تهیه كنید و در این روز چند گلدان تازه به خانه‌تان اضافه كنید. لازم نیست گل و گیاه گران‌قیمت بخرید. از همین گیاهانی كه در خانه دارید قلمه بزنید یا مثلا دانه‌های فلفل را در گلدان بكارید تا سبز شود. اگر به آشپزی علاقه دارند با هم كیك بپزید یا غذایی كه دوست دارند را با همراهی هم تهیه كنید. انتخاب غذا را به خودشان بسپارید. یك راه دیگر هم این است كه با كمك هم از اینترنت یك غذای خاص انتخاب كنید. اگر در فامیل بچه‌های هم‌سن‌و‌سال‌شان هست می‌توانید به آنها خبر دهید تا آنها هم در خانه‌شان این غذا را بپزند و عكس غذاهایتان را برای هم بفرستید. دوخت یك عروسك، آموزش بافتنی به بچه‌ها یا كار با ابزار هم می‌تواند سر كودكان را گرم كند و هم مهارتی را به آنها آموزش دهد. پیشنهاد دیگر این است روز تعطیل‌تان را به گردش فنی تغییر بدهید. اگر ماشین، موتور یا دوچرخه دارید، می‌توانید سیستم حركتش را برای بچه‌ها توضیح دهید. كاپوت را بالا بزنید و نكاتی از ماشین را كه نمی‌دانند به آنها یاد دهید. نحوه حركت دوچرخه را به آنها نشان بدهید و خلاصه نكات فنی‌ای را كه در طول سال‌ها یاد گرفته‌اید و البته دانستن‌شان خطری ندارد آموزش دهید.

  با هم نمایش اجرا كنید
می‌توانید برای این روز تعطیل یك فیلم یا كارتون مناسب انتخاب كنید تا در كنار هم ببینید. بساط پف‌فیل و آبمیوه و تخمه را هم پهن كنید تا بیشتر از دیدن آن لذت ببرید. اگر فیلمی هست كه چندبار با هم آن را دیده‌اید و دیالوگ‌ها را تا حدی که بلدید می‌توانید خودتان آن را بازی كنید و یكی از اعضای خانه از شما فیلم بگیرد.
 برای بچه‌های كوچك‌تر هم اجرای تئاتر عروسكی جذاب‌است. با توجه به متن یكی از كتاب‌هایی كه دارد یا با تخیل خودتان داستانی بسازید و با عروسك‌هایی كه در خانه دارید یك نمایش برایشان اجرا كنید. سعی كنید تا حد امكان حرفه‌ای باشید. خودتان را پشت مبل یا پشتی استتار كنید و از یكی دیگر از اعضای خانه هم برای اجرای نمایش كمك بگیرید. برعكس این كار هم حسابی سرگرم‌كننده است. یعنی از بچه‌ها بخواهید برایتان یك نمایش عروسكی اجرا كنند و شما از آنها فیلم بگیرید.

  مسابقه برگزار كنید 
خیلی از اسباب‌بازی‌های سرگرم‌كننده كودكان گران است و شاید در این شرایط اقتصادی نتوانید آنها را تهیه كنید. اگر فامیل یا دوستی در نزدیكی‌تان دارید كه بچه‌ای هم‌سن‌وسال بچه شما دارد می‎توانید روزهای تعطیل مراسم تعویض اسباب‌بازی‌ها و بازی‌های فكری را برگزار كنید.  اگر این امكان در دسترس‌تان نیست با همان اسباب‌بازی‌هایی كه در خانه دارید برای اهل خانه مسابقه برگزار كنید.  مسابقه دارت، پنالتی‌ زدن، روپایی، بك‌هند و فورهند با راكت پینگ‌پنگ، مسابقه ساخت پازل‌ها به صورت سرعتی و خیلی چیزهای دیگر. به سبك مسابقات تلویزیونی چند مرحله در نظر بگیرید و برای هر مرحله جداگانه‌ امتیاز بدهید. خوب است كه روی تخته وایت‌برد یا یك كاغذ بزرگ اسم همه را بنویسید و امتیاز بدهید و در پایان برنده را مشخص كنید. یك مدال كوچك به رنگ طلایی یا كاپ بخرید و به نفر اول اهدا كنید. با بالش و پتو و میز سكوی قهرمانی بسازید تا نفر اول روی سكو برود و جایزه‌اش را بگیرد.

  به تقویم توجه كنید
اگر تعطیلی به خاطر مناسبت ملی یا مذهبی است، برنامه روزتان را با توجه به همان مناسبت هماهنگ كنید. مثلا هفدهم ربیع‌الاول كه تولد پیامبر(ص) است فرصت خوبی است كه خانه را با كمك بچه‌ها تزیین كنید، كیك بپزید و با یك هدیه كوچك این مناسبت را به بچه‌ها تبریك بگویید. 
لباس خوب بپوشید، عكس بگیرید و خلاصه اعیاد و روزهای شاد را به شكل ویژه‌تری نسبت به همیشه برگزار كنید. اگر تولد یكی از اعضای خانواده نزدیك است در همین روز تعطیل برگزارش كنید. كلا هم بیشتر از قبل به مناسبت‌های تقویمی توجه و سعی كنید دلیلی برای جشن‌گرفتن پیدا كنید.
 تقویم‌های ایرانی و جهانی پر از مناسبت‌هایی است كه فكرش را هم نمی‌كنید.
 از روز دختر و روز كودك كه معمول است گرفته تا روز جهانی پاستا و روز هنرمند و ... حتی می‌توانید خلاق باشید و با توجه به اتفاقات خانه مناسبت‌های خودتان را بسازید.

  امتیازات ویژه بدهید
هرچند صبوری‌كردن در این روز و بستن چشم‌ها روی شلوغی و به‌هم‌ریختگی خانه خودش یك امتیاز ویژه از سوی والدین برای بچه‌هاست اما پا را فراتر بگذارید و در روزهای تعطیل اجازه كارهایی را به بچه‌ها بدهید كه در حالت معمول نمی‌توانند آن را انجام دهند. درست مثل تعطیلات آخر هفته‌ای كه در خانه پدربزرگ و مادربزرگ می‌گذرانند و اختیارات بیشتری دارند. كمی از آن نظم و قانون همیشگی فاصله بگیرید.
 به ساعت خواب و بیداری‌شان زیاد حساس نباشید و موقع غذاخوردن به آنها سخت نگیرید. ساعت‌های بازی با موبایل یا وسایل دیجیتال را برایشان كمی بیشتر كنید و خودتان هم كنارشان بازی كنید. با همسایه‌ها هماهنگ كنید و اجازه بگیرید كه بچه‌ها چند ساعتی در روزهای تعطیل بازی‌های پرسروصدا كنند. البته حواس‌تان باشد این ساعت‌ها با زمان استراحت بقیه یكی نباشد. 

  از تفریحات بی‎هزینه غافل نشوید
تفریحات خیلی‌وقت‌ها هزینه دارند. سفر رفتن، شهربازی، خرید اسباب‌بازی و كارهایی كه برای خوش‌گذراندن انجام می‌دهیم هزینه‌ای هم روی دست‌مان می‌گذارند. كرونا خیلی از تفریحات هزینه‌دار را از زندگی‌مان حذف كرده و توفیق اجباری شده كه كارهای كم‌هزینه یا رایگان را جایگزین آنها كنیم. مثلا انجام آزمایش‌های ساده و بی‌خطر علمی می‌تواند گزینه خوبی برای پر‌كردن اوقات فراغت باشد.  آزمایش‌هایی كه با همان وسایل در خانه انجام می‌شوند و برای بچه‌ها حسابی هیجان انگیزند. ساخت اوریگامی با كاغذهای باطله توی خانه هم ساعت‌ها كودكان را سرگرم می‌كند. 
خوبی‌اش این است كه دنیای اوریگامی بسیار گسترده است و راهنماهای فراوانی به شكل فیلم و عكس در اینترنت برای آن پیدا می‌شود. پانتومیم بازی‌كردن و اجرای نمایش‌های خانگی كه پیش‌تر به آن اشاره كردیم هم در دسته همین تفریحات می‌گنجد. 

  پیشنهاد كتاب
با طولانی شدن قرنطینه بعید نیست كه خیلی از والدین بازی و سرگرمی كم آورده باشند. از آنجا كه این مشكل قبل از قرنطینه هم وجود داشته كتاب‌های زیادی تالیف و ترجمه شده‌اند تا بتوانند ساعت‌های سرگرم‌كننده‌ای برای بچه‌ها و پدر و مادرها بسازند. دو نمونه از این كتاب‌ها اینجا فهرست شده است.

چیستان‌های علمی
نویسنده: رز وایلر
مترجم: كتایون صدرنیا
ناشر: كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان
چیستان‌ها سرگرمی جدیدی نیستند اما در طول زمان و بین این همه بازی رنگارنگ توانسته‌اند زنده بمانند و نسل‌های مختلفی از كودكان را مشغول كنند. برای حل چیستان‌ها باید جور دیگری فكر كرد. در نتیجه تخیل كودكان حسابی فعال می‌شود. در این كتاب در هر صفحه یك چیستان جالب مطرح شده و در صفحه بعدی جوابش ذكر شده. اگر پیداكردن نسخه فیزیكی كتاب برایتان سخت است می‎توانید نسخه پی‌دی‌اف آن را از كتابخوان طاقچه دانلود كنید.

84 بازی برای درك عمیق‌تر: ریاضی، علوم، زبان‌آموزی و برنامه‌ریزی
نویسنده: آلكسیسلودویگ، ایمی سوان
مترجم: فرنوش فرهمند
كتاب برای سن 7 تا 13 سال مناسب است و بازی‌های خلاقانه‌ای دارد كه می‌تواند كودكان را ساعت‌ها 
سرگرم كند.  فعالیت‌ها و بازی‌های این كتاب چند بعدی‌اند و به پرورش خلاقیت كودكان و نوجوانان كمك می‌كنند. هم مناسب معلم‌هایی است كه می‌خواهند از روش خلاقانه‌تری در مدرسه استفاده كنند و هم به كار پدر و مادرهایی می‌آید كه دوست دارند وقت بچه‌ها را با سرگرمی‌های مفید پر كنند. لحن و زبان كتاب ساده است و خود بچه‌ها هم می‌توانند بدون كمك بزرگ‌ترها بازی‌ها را یاد بگیرند و انجام بدهند.