نتفلیكس کرونا و استقبال عمومی
در روی یك پاشنه نمی‌چرخد
با از راه رسیدن نام نتفلیكس، انقلابی در صنعت سینما و دنیای فیلمسازی به وجود آمد. در شرایطی كه فیلم‌های سینمایی برای برخورد با تماشاگران و رویایی با آنها باید روی پرده سینماها به نمایش درمی‌آمدند، ناگهان صحبت از شیوه پخش اینترنتی آنها شد. مردم عادی و دوستداران محصولات سینمایی با واژه جدیدی به نام استریم آشنا شدند. خیلی زود در این شیوه جدید، فیلم‌ها نه‌تنها در سالن سینماها كه در اینترنت و به صورت زنده پخش شدند. حالا تماشاگران و دوستداران سینما می‌توانستند با پرداخت مبلغی پول، فیلم‌ها را به صورت زنده روی اینترنت تماشا كنند. نتفلیكس اولین شبكه پخش استریم بود كه اقدام به پخش اختصاصی محصولاتش در اینترنت كرد. بعدها شبكه‌های دیگری چون آمازون هم از راه رسیدند و موفقیت این شبكه برخی از شرکت‌‌های بزرگ فیلمسازی همچون دیزنی را هم به فكر حركت به این سمت كرد. دیزنی پلاس كار پخش اینترنتی محصولات این شرکت را به‌عهده دارد. در این سبك نمایش فیلم، هیچ‌یك از محصولات شبكه‌های فوق راهی سالن‌های نمایش نمی‌شوند و به صورت زنده در معرض دید تماشاگران خود در اینترنت قرار می‌گیرند. البته با گذشت زمان، نتفلیكس كمی كوتاه آمد و اكران‌های عمومی محدودی هم برای تولیداتش تدارك دید. «ایرلندی» مارتین اسكورسیزی از آن دسته تولیداتی است كه بعد از پخش اینترنتی، نمایش محدودی هم در چند صد سالن سینما در سراسر آمریكا داشت. با این وجود، شرط اصلی در تولیدات نتفلیكس و شركتهای مشابه این است كه فیلم‌هایشان اول باید به صورت استریم پخش شوند. این در حالی است كه دیزنی پلاس كمی معادله را تغییر داده و برخی از محصولات شرکت والت دیزنی را همزمان هر دو اكران اینترنتی و سینمایی می‌كند. برای مثال، نسخه زنده «مولان» در همان زمان كه در آمریكای شمالی پخش اینترنتی شد، در برخی از كشورهای جهان همچون چین و روسیه سر از پرده سینماها درآورد.
موافق و مخالف
گرچه فیلمسازان معتبر و كلاسیكی چون مارتین اسكورسیزی با استقبال از این حركت جدید فیلمی هم برای نتفلیكس كارگردانی كردند، اما تعداد هنرمندانی كه مخالف این سبك كار هستند هم كم نبود. استیون اسپیلبرگ و جورج لوكاس از جمله فیلمسازانی هستند كه روشن و صریح مخالفت‌شان با این شیوه كار را اعلام كردند. اسپیلبرگ به‌صراحت گفت فیلم‌های سینمایی باید در سالن‌های نمایش به نمایش درآیند و مردم برای دیدن آنها باید در صف بلیت بایستند و روی صندلی‌های نرم و راحت سالن‌های سینما نشسته و فیلم‌های مورد علاقه‌شان را تماشا كنند. او و بقیه مخالفان نتفلیكس روی این نكته اصرار داشتند كه شیوه سنتی فیلم تماشا كردن را نباید تغییر داد و بخش مهمی از جذابیت سینما و جادوی آن، حضور تماشاچی در سالن تاریك سینماست.
البته تمام كسانی كه مخالف نمایش استریم فیلم‌ها بودند، اصلا تصورش را هم نمی‌كردند كه روزی یك بیماری مرموز به نام كرونا دنیا را به سمت تعطیلی بكشاند و به اجبار تمام سالن‌های نمایش فیلم را تعطیل كند. آیا مدیران نتفلیكس حدس زده بودند كه به‌زودی كرونا از راه خواهد رسید و به همین خاطر، شیوه پخش اینترنتی و زنده فیلم‌ها را آغاز كردند؟! بعید به نظر می‌رسد چنین باشد، اما واقعیت این است كه كرونا بیشترین خدمت را به این نحوه تفكر نتفلیكسی‌ها كرد. با وجود خرابی‌هایی كه كرونا برای همگان همراه داشت، اگر یك جریان از كرونا بهره برده باشد، همانا شبكه نتفلیكس است!
شیوه جدید نمایش
با حضور كرونا و تعطیلی سینماها، بلافاصله مشخص شد بهترین شیوه نمایش و پخش فیلم‌های جدید، همان كاری است كه نتفلیكس انجام می‌دهد. روزهای طلایی شبكه آغاز شد. بسیاری از فیلم‌های جدید به‌دلیل كرونا، زمان اكران عمومی خود را چند بار تغییر داده و به تعویق انداختند.
در مقابل تعدادی از فیلم‌ها هم ترجیح دادند به‌جای این كار، مستقیما وارد بازار اینترنت و استریم شوند. نه فقط در آمریكا، كه حتی در جایی مثل هند هم از این شیوه نمایش استقبال شد. بالیوودی‌ها هم مثل همكاران هالیوودی خود، اقدام به پخش اینترنتی تعدادی از فیلم‌های مهم خود كردند. آنها ترجیح دادند به‌جای این كه تا مدتی نامعلوم منتظر بمانند و ببینند چه زمان مناسبی برای اكران عمومی كارهایشان پیدا و فراهم می‌شود، آنها را مستقیما روانه اینترنت كنند. «گلابو سیتابو»ی آمیتاب باچان یكی از این فیلم‌هاست كه پخش اینترنتی آن با استقبال بالایی روبه‌رو شد. باچان هم مثل تعداد زیادی از هنرمندان هالیوودی از امكانات تازه‌ای كه پخش استریم فیلم‌ها فراهم می‌كند صحبت كرد و گفت آینده برای این شیوه پخش و نمایش فیلم خواهد بود و اهالی سینما باید با این واقعیت غیرقابل انكار كنار بیایند.
خبر خوش، خبر بد
نتفلیكس حدود 16 میلیون كاربر دارد و اواخر فصل بهار سال جاری میلادی و بعد از تعطیلی سالن‌های نمایش، شمار متقاضیانش دو برابر شد. به صورت طبیعی، این نكته باعث افزایش سهام نتفلیكس در بازار بورس شد. این موفقیت بقیه شركتهای بزرگ تولید فیلم را وسوسه كرده و به این فكر انداخت كه جدی‌تر به این سبك نمایش و پخش فیلم فكر كنند. اما همیشه در روی یك پاشنه نمی‌چرخد و هر اتفاق و خبر جدیدی می‌تواند بسیاری از معادلات سیاسی و اقتصادی را تغییر دهد. اگر ویروس كرونا برای نتفلیكسی‌ها خوش‌یمن و پولساز بود، خبر كشف داروی مقابله با این بیماری حكم سم و زهر هلاهل را برای مدیران آن داشت! به‌دنبال اعلام خبر تولید واكنس كرونا و آزمایش مثبت آن روی تعداد زیادی از بیماران، سهام شبكه نتفلیكس (البته بقیه شبكه‌های اینترنتی) بلافاصله شاهد یك افت و سقوط چشمگیر بود. به گفته اهل اقتصاد و فن، این افت بیش از 8 درصد بوده است كه البته رقم كمی نیست. كاهش و سقوط سهام نتفلیكس نگرانی‌هایی در بین سهامداران آن ایجاد كرده و مدیران شبكه سریعا تصمیم گرفتند با ارائه نظریاتی در كاهش این نگرانی‌ها بكوشند.
با این تفاصیل، آیا باید گفت روزهای طلایی شبكه‌ای چون نتفلیكس و شیوه پخش اینترنتی به پایان خود رسیده و با گذشت زمان تماشاگران و تحلیلگران شاهد سقوط بیشتر شبكه خواهند بود؟ بعید به نظر می‌رسد چنین اتفاقی بیفتد. نتفلیكس فعالیت‌هایش را به مدد كرونا شروع نكرد كه با آمدن یا رفتن آن، تغییراتی جدی در فعالیت‌هایش به وجود بیاید و این‌طور نیست كه با رفتن كرونا، نتفلیكسی‌ها هم بروند. بیش از 180 میلیون مشترك نتفلیكس در جهان، بیننده محصولات جدید این شبكه هستند. در شرایطی كه تماشاگران به‌دنبال تماشای راحت‌تر و بی‌دردسرتر فیلم‌های سینمایی هستند و برای حضور در سالن‌های تاریك سینما كمی تنبلی می‌كنند، شبكه‌هایی مثل نتفلیكس می‌توانند به تداوم فعالیت و حیات خود امیدوار باشند. البته تمام اینها در حالی است كه هنوز هم بخش بسیار مهمی از مردم، دوستدار تماشای فیلم در سالن‌های تاریك سینما هستند و حتی تعداد زیادی از آنها همان كسانی هستند كه به عنوان مشتری نتفلیكس شناخته می‌شوند.
