مروری به برخی فیلم‌ها و سریال‌ها که با موضوع خلبانی و نیروی هوایی تولید شده‌اند
ای امید و فخر ایران
چه در سال‌های دور و در جبهه‌های جنگ و چه این سال‌ها در نبرد مقاومت، در زمین (خشکی و دریا) و در آسمان، رقیب و هماورد نداریم و مدافعان حریم و امنیت این کشور در نیروهای زمینی، دریایی و هوایی و در ارتش و سپاه، شبانه‌روزی از مرزهای کشور در مقابل تهدیدات همیشگی دشمنان محافظت می‌کنند. آنها مصداق این بیت شاهنامه فردوسی هستند: که من از گشاد کمان روز کین/ بدوزم همی آسمان بر زمین.با وجود گرایشی صلح‌طلبانه، چنین روحیه جنگاورانه و مبارزی به اقتضای نبرد، عرصه را بر دشمنان این آب و خاک تنگ می‌کند. مقابله‌ای جانانه که مستعد خلق درام‌هایی نمایشی و جذاب است و می‌توان آثار جنگی فراوانی از آنها تولید کرد. در این میان به‌ویژه نبرد در آسمان و کاریزمای خلبانان، شاید جذابیت‌های بیشتری داشته باشد و جلوه و هیاهوی تصویری آنها همواره باعث جلب توجه تماشاگران می‌شود. همان‌طور که در سینمای جهان هم آثاری چون تاپ گان، جنگجویان آسمان، روح سنت لوئیس، پرل هاربر، هواپیمای محکومین و... در هوا و آسمان، تماشاگران را به وجد آوردند، در سینمای ایران هم نمونه‌هایی را شاهد بودیم که از این ظرفیت دراماتیک به‌خوبی بهره بردند.
عقاب‌ها
یکی از مهم‌ترین و شاخص‌ترین فیلم‌هایی که در زمینه قدرت نیروی هوایی کشور تولید شد و تماشاگران را در زمان خودش میخکوب کرد، عقاب‌ها به کارگردانی ساموئل خاچیکیان بود. این فیلم محصول سال1363 که از مرداد سال64 در سینماهای کشور اکران شد، به قدری مورد استقبال قرار گرفت که بارها و در مقاطع مختلف و حتی سال‌های بعد در سینماهای تهران و شهرستان‌ها به نمایش درآمد و همچنان بیننده داشت. تقویت روحیه جنگاوری و تهییج جامعه برای دفاع‌مقدس، از جمله کارکردهای این فیلم قصه‌گو بود و خاچیکیان با کوله‌باری از تجربه در سینمای دلهره و جنایی با بهره‌گیری درست از عناصر جذاب حرفه خطیر خلبانی و الهام از یک داستان واقعی، اثری تماشایی خلق کرد. ماجرای نجات خلبان ایرانی یدا... شریفی‌راد، دستمایه محمدرضا یوسفی، نویسنده فیلمنامه این فیلم قرار گرفت. برخی کارشناسان، این فیلم را با حدود 10میلیون نفر تماشاگر، پرمخاطب‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران می‌دانند. این‌که پرمخاطب‌ترین فیلم سینمای ایران، یک فیلم با موضوع خلبانی و نبردهای هوایی است، به‌خوبی نشان از ذائقه و سلیقه تماشاگران نسبت به فیلم‌های اینچنینی دارد.
حمله به اچ3
10سال بعد از عقاب‌ها هم تولید و نمایش یک فیلم خوش‌ساخت دیگر با موضوع نیروی هوایی و خلبانی نشان داد آن علاقه و گرایش قدیمی و همیشگی به جنگاوری در آسمان کماکان در سینمای ایران وجود دارد: فیلم حمله به اچ3 به کارگردانی شهریار بحرانی که سال73 تولید شد، باز هم همچون عقاب‌ها از یک ماجرای واقعی گرفته و تبدیل به فیلم شد؛ عملیات اچ3 که یکی از عملیات‌های هوایی مهم نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در جنگ ایران و عراق بود و از این عملیات به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و دشوارترین عملیات‌های هوایی نه تنها ایران که دنیا نام می‌برند. در عملیات اچ3 فانتوم‌های نیروی هوایی ارتش ایران، در 15فروردین60 بدون این‌که کمترین خسارتی به آنها وارد شود، پایگاه عراقی‌ها را بمباران کردند. در این عملیات حدود 50هواپیمای نیروی بعثی عراق منهدم شدند و از بین رفتند.
دایره سرخ
این فیلم محصول سال74 است و قصه جنگاوری یک خلبان را در جنگ تحمیلی روایت می‌کند. دایره سرخ قصه سرگرد خلبان رضا ابراهیمی را روایت می‌کند که باوجود جانبازی و از دست دادن دو پایش در یک عملیات جنگی، اصرار به ادامه فعالیت در این زمینه و خدمت در نیروی هوایی دارد. فرامرز قریبیان، اردلان شجاع کاوه، محمد کاسبی، پریسا شاهنده و... از بازیگران دایره سرخ هستند.
خلبان
جمال شورجه، کارگردان دایره سرخ دو سال بعد از این فیلم باز هم سراغ موضوع نیروی هوایی و خلبان‌ها رفت، منتهی این‌بار راوی یک شخصیت و ماجرای واقعی می‌شود: شهید خلبان عباس دوران که بارها عملیات‌های موفقی در جنگ ایران و عراق انجام داد و دشمن در شکست او ناکام ماند، در یک عملیات مهم که به عملیات بغداد معروف شد، جنگنده آسیب دیده‌اش را با هدف ناامن جلوه دادن شهر بغداد، به هتل محل برگزاری هفتمین دوره اجلاس سران جنبش غیرمتعهدها کوبید و مانع برگزاری این اجلاس در کشور عراق شد. علی دهکردی، جعفر دهقان، هوشنگ توکلی و نگین صدق‌گویا از جمله بازیگران این فیلم بودند.
از پرواز خاموش تا شوق پرواز
باز هم فیلم و سریال‌های دیگری با موضوع خلبانی و نیروی هوایی، در سینما و تلویزیون ایران تولید شده است؛ از جمله فیلم سینمایی پرواز خاموش ساخته عبدالحسن برزیده با بازی حسین یاری و سریال شوق پرواز به کارگردانی یدا... صمدی با بازی شهاب حسینی در نقش خلبان شهیدعباس بابایی که بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. همچنین باید به فیلم به وقت شام ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا اشاره کنیم که قصه یک پدر و پسر خلبان با بازی هادی حجازی‌فر و بابک حمیدیان را روایت می‌کند که با یک هواپیمای ایلوشین برای کمک به مردم تحت ستم داعش در سوریه می‌روند.
عقاب‌ها
یکی از مهم‌ترین و شاخص‌ترین فیلم‌هایی که در زمینه قدرت نیروی هوایی کشور تولید شد و تماشاگران را در زمان خودش میخکوب کرد، عقاب‌ها به کارگردانی ساموئل خاچیکیان بود. این فیلم محصول سال1363 که از مرداد سال64 در سینماهای کشور اکران شد، به قدری مورد استقبال قرار گرفت که بارها و در مقاطع مختلف و حتی سال‌های بعد در سینماهای تهران و شهرستان‌ها به نمایش درآمد و همچنان بیننده داشت. تقویت روحیه جنگاوری و تهییج جامعه برای دفاع‌مقدس، از جمله کارکردهای این فیلم قصه‌گو بود و خاچیکیان با کوله‌باری از تجربه در سینمای دلهره و جنایی با بهره‌گیری درست از عناصر جذاب حرفه خطیر خلبانی و الهام از یک داستان واقعی، اثری تماشایی خلق کرد. ماجرای نجات خلبان ایرانی یدا... شریفی‌راد، دستمایه محمدرضا یوسفی، نویسنده فیلمنامه این فیلم قرار گرفت. برخی کارشناسان، این فیلم را با حدود 10میلیون نفر تماشاگر، پرمخاطب‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران می‌دانند. این‌که پرمخاطب‌ترین فیلم سینمای ایران، یک فیلم با موضوع خلبانی و نبردهای هوایی است، به‌خوبی نشان از ذائقه و سلیقه تماشاگران نسبت به فیلم‌های اینچنینی دارد.
حمله به اچ3
10سال بعد از عقاب‌ها هم تولید و نمایش یک فیلم خوش‌ساخت دیگر با موضوع نیروی هوایی و خلبانی نشان داد آن علاقه و گرایش قدیمی و همیشگی به جنگاوری در آسمان کماکان در سینمای ایران وجود دارد: فیلم حمله به اچ3 به کارگردانی شهریار بحرانی که سال73 تولید شد، باز هم همچون عقاب‌ها از یک ماجرای واقعی گرفته و تبدیل به فیلم شد؛ عملیات اچ3 که یکی از عملیات‌های هوایی مهم نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در جنگ ایران و عراق بود و از این عملیات به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و دشوارترین عملیات‌های هوایی نه تنها ایران که دنیا نام می‌برند. در عملیات اچ3 فانتوم‌های نیروی هوایی ارتش ایران، در 15فروردین60 بدون این‌که کمترین خسارتی به آنها وارد شود، پایگاه عراقی‌ها را بمباران کردند. در این عملیات حدود 50هواپیمای نیروی بعثی عراق منهدم شدند و از بین رفتند.
دایره سرخ
این فیلم محصول سال74 است و قصه جنگاوری یک خلبان را در جنگ تحمیلی روایت می‌کند. دایره سرخ قصه سرگرد خلبان رضا ابراهیمی را روایت می‌کند که باوجود جانبازی و از دست دادن دو پایش در یک عملیات جنگی، اصرار به ادامه فعالیت در این زمینه و خدمت در نیروی هوایی دارد. فرامرز قریبیان، اردلان شجاع کاوه، محمد کاسبی، پریسا شاهنده و... از بازیگران دایره سرخ هستند.
خلبان
جمال شورجه، کارگردان دایره سرخ دو سال بعد از این فیلم باز هم سراغ موضوع نیروی هوایی و خلبان‌ها رفت، منتهی این‌بار راوی یک شخصیت و ماجرای واقعی می‌شود: شهید خلبان عباس دوران که بارها عملیات‌های موفقی در جنگ ایران و عراق انجام داد و دشمن در شکست او ناکام ماند، در یک عملیات مهم که به عملیات بغداد معروف شد، جنگنده آسیب دیده‌اش را با هدف ناامن جلوه دادن شهر بغداد، به هتل محل برگزاری هفتمین دوره اجلاس سران جنبش غیرمتعهدها کوبید و مانع برگزاری این اجلاس در کشور عراق شد. علی دهکردی، جعفر دهقان، هوشنگ توکلی و نگین صدق‌گویا از جمله بازیگران این فیلم بودند.
از پرواز خاموش تا شوق پرواز
باز هم فیلم و سریال‌های دیگری با موضوع خلبانی و نیروی هوایی، در سینما و تلویزیون ایران تولید شده است؛ از جمله فیلم سینمایی پرواز خاموش ساخته عبدالحسن برزیده با بازی حسین یاری و سریال شوق پرواز به کارگردانی یدا... صمدی با بازی شهاب حسینی در نقش خلبان شهیدعباس بابایی که بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. همچنین باید به فیلم به وقت شام ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا اشاره کنیم که قصه یک پدر و پسر خلبان با بازی هادی حجازی‌فر و بابک حمیدیان را روایت می‌کند که با یک هواپیمای ایلوشین برای کمک به مردم تحت ستم داعش در سوریه می‌روند.
ضمیمه قفسه کتاب
تیتر خبرها
