‭ ‬داستان‭ ‬یك‭ ‬گزارش

اگر‭ ‬بخواهیم‭ ‬این‭ ‬گزارش‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬یك‭ ‬داستان‭ ‬تعریف‭ ‬كنیم،‭ ‬باید‭ ‬بگوییم‭ ‬تصور‭ ‬كنید‭ ‬فرزند‭ ‬شما‭ ‬به‭ ‬دنیا‭ ‬آمده‭ ‬و‭ ‬شما‭ ‬بسیار‭ ‬خوشحال‭ ‬هستید‭. ‬مسلما‭ ‬همه‭ ‬این‭ ‬را‭ ‬می‌دانند‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬خوشحالی‭ ‬شما‭ ‬شریك‭ ‬هستند‭. ‬داستان‭ ‬اما‭ ‬از‭ ‬جایی‭ ‬شروع‭ ‬می‌شود‭ ‬كه‭ ‬شما‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬والدین‭ ‬او‭ ‬از‭ ‬هر‭ ‬حركت‭ ‬و‭ ‬رفتار‭ ‬كودكتان‭ ‬عكس‭ ‬می‌گیرید،‭ ‬عكس‭ ‬را‭ ‬روی‭ ‬صفحه‭ ‬فیسبوك،‭ ‬اینستاگرام‭ ‬و‭ .. ‬با‭ ‬دیگران‭ ‬به‭ ‬اشتراك‭ ‬می‌گذارید‭ ‬و‭ ‬عده‌ای‭ ‬به‌سرعت‭ ‬عكس‌هایتان‭ ‬را‭ ‬الایكب‌‭ ‬می‌كنند‭ ‬و‭ ‬اگر‭ ‬صفحه‌تان‭ ‬خصوصی‭ ‬نباشد،‭ ‬این‭ ‬عكس‭ ‬در‭ ‬بخش‭ ‬اكسپلورر‭ ‬اینستاگرام‭ ‬پخش‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬بسیاری‭ ‬بدون‭ ‬این‌كه‭ ‬بخواهند،‭ ‬عكس‭ ‬را‭ ‬می‌بینند‭. ‬حالا‭ ‬تصور‭ ‬كنید‭ ‬20‭ ‬سال‭ ‬بعد‭ ‬زمانی‭ ‬كه‭ ‬كودك‭ ‬شما،‭ ‬جوانی‭ ‬رعنا‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬با‭ ‬دیدن‭ ‬برخی‭ ‬عكس‌هایش‭ ‬دلخور‭ ‬شود‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬نتیجه‭ ‬برسد‭ ‬كه‭ ‬شما‭ ‬حریم‭ ‬شخصی‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬نقض‭ ‬كرده‌اید‭. ‬سوال‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬از‭ ‬دیدگاه‭ ‬اخلاقی‭ ‬چقدر‭ ‬صحیح‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬والدین،‭ ‬عكس‌های‭ ‬كودكانشان‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬اشتراك‭ ‬بگذارند؟‭ ‬آیا‭ ‬ما‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬والدین‭ ‬می‌دانیم‭ ‬كه‭ ‬آنها‭ ‬در‭ ‬آینده‭ ‬چه‭ ‬حسی‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬عكس‌های‭ ‬كودكی‌شان‭ ‬خواهند‭ ‬داشت؟‭ ‬آیا‭ ‬قانون‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬باره‭ ‬متنی‭ ‬دارد‭ ‬یا‭ ‬فرزندان‭ ‬اجازه‭ ‬احقاق‭ ‬حق‭ ‬دارند؟

‭ ‬حق‭ ‬و‭ ‬حقوق‭ ‬مجازی

همان‌طور‭ ‬كه‭ ‬حق‭ ‬و‭ ‬حقوق‭ ‬كودكان‭ ‬در‭ ‬عالم‭ ‬حقیقی‭ ‬قابل‭ ‬پیگیری‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬باید‭ ‬رعایت‭ ‬شود،‭ ‬رعایت‭ ‬حقوق‭ ‬و‭ ‬كرامت‭ ‬كودك‭ ‬توسط‭ ‬والدین‭ ‬در‭ ‬فضای‭ ‬مجازی‭ ‬ضروری‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬رعایت‭ ‬نكردن‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬نوعی‭ ‬ورود‭ ‬به‭ ‬حریم‭ ‬خصوصی‭ ‬كودكانی‭ ‬است‭ ‬كه‭  ‬‭ ‬قادر‭ ‬به‭ ‬تصمیم‌گیری‭ ‬و‭ ‬احقاق‭ ‬حق‭ ‬خود‭ ‬نیستند‭. ‬این‭ ‬مساله‭ ‬آن‌قدر‭ ‬اهمیت‭ ‬دارد‭ ‬كه‭ ‬گاهی‭ ‬ممكن‭ ‬است‭ ‬رعایت‭ ‬نكردن‭ ‬حقوق‭ ‬كودك‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬خصوص‭ ‬جرم‭ ‬و‭ ‬تخلف‭ ‬محسوب‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬قابل‭ ‬پیگیری‭ ‬نیز‭ ‬باشد‭. ‬در‭ ‬پیمان‌نامه‭ ‬حقوق‭ ‬كودك،‭ ‬این‌طور‭ ‬آمده‭ ‬است‭: ‬اكودك‭ ‬حق‭ ‬برخورداری‭ ‬از‭ ‬حریم‭ ‬خصوصی‭ ‬و‭ ‬كرامت‭ ‬انسانی‭ ‬را‭ ‬داشته‭ ‬و‭ ‬سوءاستفاده‭ ‬از‭ ‬تصویرش‭ ‬توسط‭ ‬والدین‭ ‬چه‭ ‬با‭ ‬هدف‭ ‬درآمدزایی‭ ‬باشد‭ ‬یا‭ ‬خیر،‭ ‬بدون‭ ‬اجازه‭ ‬كودك،‭ ‬نقض‭ ‬حریم‭ ‬خصوصی‭ ‬اوست‭.‬ب‭ ‬در‭ ‬واقع‭ ‬وقتی‭ ‬والدین‭ ‬فرزندانشان‭ ‬را‭ ‬ابزاری‭ ‬برای‭ ‬كسب‭ ‬درآمد‭ ‬و‭ ‬تبلیغ‭ ‬محصولات‭ ‬شركت‌ها‭ ‬قرار‭ ‬می‌دهند،‭ ‬این‭ ‬رفتار‭ ‬والدین‭ ‬با‭ ‬برخی‭ ‬قوانین‭ ‬در‭ ‬حقوق‭ ‬كودك‭ ‬و‭ ‬كنوانسیون‌های‭ ‬حمایت‭ ‬از‭ ‬حقوق‭ ‬كودك‭ ‬و‭ ‬قانون‭ ‬جرایم‭ ‬رایانه‌ای‭ ‬منافات‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬جرم‭ ‬آشكار‭ ‬تلقی‭ ‬می‌شود‭.‬

‭ ‬به‭ ‬خاطر‭ ‬پول‭ ‬و‭ ‬فالوئر

نامش‭ ‬امیر‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬38‭ ‬سال‭ ‬دارد‭. ‬پدر‭ ‬یكی‭ ‬از‭ ‬پرطرفدار‌ترین‭ ‬كودكان‭ ‬اینستاگرامی‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬پوریا‭ ‬كه‭ ‬از‭ ‬همان‭ ‬ابتدای‭ ‬تولد،‭ ‬صفحه‌ای‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬نام‭ ‬پسرش‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬شبكه‭ ‬اجتماعی‭ ‬درست‭ ‬می‌کند‭ ‬و‭ ‬عكس‌های‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬صفحه‭ ‬با‭ ‬مردم‭ ‬به‭ ‬اشتراك‭ ‬می‌گذارد‭. ‬او‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬باره‭ ‬گفت‭: ‬امن‭ ‬حرف‭ ‬شما‭ ‬را‭ ‬قبول‭ ‬ندارم‭. ‬در‭ ‬گذشته‭ ‬پدر‭ ‬و‭ ‬مادرها‭ ‬سعی‭ ‬می‌كردند‭ ‬از‭ ‬حداقل‭ ‬امكاناتی‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬دست‭ ‬داشتند،‭ ‬عكس‌هایی‭ ‬از‭ ‬فرزندان‌شان‭ ‬ثبت‭ ‬كنند‭. ‬حالا‭ ‬كه‭ ‬آلبوم‭ ‬از‭ ‬مد‭ ‬افتاده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬تكنولوژی‭ ‬این‭ ‬امكان‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬ما‭ ‬داده،‭ ‬چرا‭ ‬لحظات‭ ‬شیرین‭ ‬آنها‭ ‬را‭ ‬ثبت‭ ‬نكنیم؟‭ ‬باور‭ ‬كنید‭ ‬اگر‭ ‬چند‭ ‬روز‭ ‬در‭ ‬اینستاگرام‭ ‬پوریا‭ ‬پست‭ ‬نگذارم،‭ ‬مردم‭ ‬در‭ ‬دایركت‭ ‬سراغ‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬می‌گیرند‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬من‭ ‬شاكی‭ ‬می‌شوند‭ ‬كه‭ ‬چرا‭ ‬كم‌كار‭ ‬شده‌ام‭!‬ب‭.‬

پریسا،‭ ‬مادر‭ ‬یكی‭ ‬از‭ ‬دیگر‭ ‬از‭ ‬كودكان‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬صفحه‌ای‭ ‬با‭ ‬600‭ ‬هزار‭ ‬فالوئر‭ ‬در‭ ‬اینستاگرام‭ ‬دارد‭. ‬او‭ ‬درخصوص‭ ‬انتشار‭ ‬عكس‌های‭ ‬فرزندش‭ ‬این‌طور‭ ‬گفت‭: ‬ااز‭ ‬زمانی‭ ‬كه‭ ‬صحرا‭ ‬هنوز‭ ‬به‭ ‬دنیا‭ ‬نیامده‭ ‬بود،‭ ‬عكس‌های‭ ‬سونوگرافی‌ام‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬فیسبوكم‭ ‬منتشر‭ ‬می‌كردم‭. ‬اصلا‭ ‬قصد‭ ‬تبلیغات‭ ‬نداشته‭ ‬و‭ ‬ندارم‭. ‬من‭ ‬صفحات‭ ‬مجازی‭ ‬را‭ ‬ایجاد‭ ‬كردم‭ ‬تا‭ ‬حرف‌هایی‭ ‬كه‭ ‬دوست‭ ‬داشتم‭ ‬به‭ ‬او‭ ‬بگویم‭ ‬را‭ ‬همان‌جا‭ ‬بنویسم‭ ‬و‭ ‬صحرا‭ ‬بداند‭ ‬كه‭ ‬چقدر‭ ‬دوستش‭ ‬دارم‭.‬ب

‭ ‬این‭ ‬قوانین‭ ‬برای‭ ‬خارجی‌هاست‭!‬

سپهر،‭ ‬برادر‭ ‬امیرماكان‭ ‬یكی‭ ‬دیگر‭ ‬از‭ ‬كودكان‭ ‬پرطرفدار‭ ‬اینستاگرامی‭ ‬است‭. ‬او‭ ‬درخصوص‭ ‬مدیریت‭ ‬صفحه‭ ‬برادر‭ ‬كوچكش‭ ‬این‌طور‭ ‬گفت‭: ‬اامیرماكان‭ ‬صورت‭ ‬شیرینی‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬مدیریت‭ ‬صفحه‌اش‭ ‬با‭ ‬من‭ ‬است‭. ‬اصلا‭ ‬قبول‭ ‬ندارم‭ ‬كه‭ ‬این‭ ‬كار‭ ‬جرم‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬قوانین‭ ‬برای‭ ‬خارجی‌هاست‭! ‬هیچ‌كس‭ ‬نیست‭ ‬كه‭ ‬بگوید‭ ‬عكس‌های‭ ‬زیبا‭ ‬دوست‭ ‬ندارم‭ ‬و‭ ‬برادر‭ ‬من‭ ‬هم‭ ‬در‭ ‬بزرگسالی‭ ‬چنین‭ ‬ادعایی‭ ‬نخواهد‭ ‬داشت‭! ‬خانواده‭ ‬من‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬روش‭ ‬بسیار‭ ‬شناخته‭ ‬شده‌اند‭ ‬و‭ ‬امیرماكان‭ ‬به‭ ‬یكی‭ ‬از‭ ‬مد‌های‭ ‬ایران‭ ‬تبدیل‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬این‭ ‬صفحه‭ ‬روش‭ ‬درآمدزایی‭ ‬ماست‭.‬ب

‭ ‬درآمدزایی‭ ‬با‭ ‬تبلیغ

متاسفانه‭ ‬در‭ ‬برخی‭ ‬موارد‭ ‬اشتراك‌گذاری‭ ‬عكس‌های‭ ‬كودكان،‭ ‬تنها‭ ‬به‭ ‬ارائه‭ ‬حالات‭ ‬یك‭ ‬كودك‭ ‬ختم‭ ‬نمی‌شود‭. ‬ماجرا‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬قرار‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬هنگامی‭ ‬كه‭ ‬صفحه‭ ‬اینستاگرام‭ ‬این‭ ‬كودكان‭ ‬پربیننده‭ ‬شد،‭ ‬شركت‌ها‭ ‬و‭ ‬كمپانی‌های‭ ‬بزرگ‭ ‬تبلیغاتی‭ ‬سعی‭ ‬می‌كنند‭ ‬با‭ ‬هدف‭ ‬قرار‭ ‬دادن‭ ‬این‭ ‬كودكان‭ ‬برای‭ ‬تبلیغات‭ ‬محصولات‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬سود‭ ‬بیشتری‭ ‬برسد‭.‬

موسسات‭ ‬تبلیغاتی‭ ‬با‭ ‬وسوسه‭ ‬كردن‭ ‬خانواده‌ها‭ ‬با‭ ‬پول‌های‭ ‬هنگفت،‭ ‬این‭ ‬كودكان‭ ‬را‭ ‬قربانی‭ ‬افزایش‭ ‬سود‭ ‬شركت‌های‭ ‬خود‭ ‬می‌كنند‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬شرایط‭ ‬خانواده‌ها‭ ‬نیز‭ ‬با‭ ‬تبلیغ‭ ‬محصولات‭ ‬آن‭ ‬شركت‭ ‬به‭ ‬وسیله‭ ‬كودك‭ ‬خود‭ ‬این‭ ‬معامله‭ ‬را‭ ‬قبول‭ ‬می‌كنند‭. ‬این‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬آنها‭ ‬هیچ‭ ‬نگاهی‭ ‬به‭ ‬آینده‭ ‬كودك‭ ‬ندارند‭ ‬و‭ ‬عواقب‭ ‬این‭ ‬عمل‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬نمی‌گیرند‭. ‬روانشناسان‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬حالت‭ ‬می‌گویند‭ ‬كودك‭ ‬این‭ ‬والدین‭ ‬تبدیل‭ ‬به‭ ‬اكودك‭ ‬كارب‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬یكی‭ ‬دیگر‭ ‬از‭ ‬تبلیغاتی‭ ‬كه‭ ‬این‭ ‬روزها‭ ‬بسیار‭ ‬پرسر‭ ‬و‭ ‬صدا‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬انتقادات‭ ‬بسیاری‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬داشته،‭ ‬آرایش‭ ‬غلیظ‭ ‬برخی‭ ‬كودكان‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬صفحات‭ ‬اینستاگرام‭ ‬را‭ ‬پر‭ ‬كرده‭ ‬است‭.  ‬برخی‭ ‬والدین‭ ‬با‭ ‬پهن‭ ‬كردن‭ ‬لوازم‭ ‬آرایشی‭ ‬برندی‭ ‬خاص‭ ‬در‭ ‬اطراف‭ ‬كودكشان‭ ‬به‭ ‬تبلیغ‭ ‬محصولات‭ ‬آرایشی‭ ‬می‌پردازند‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬كودك‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬پایین‌ترین‭ ‬سنین‭ ‬با‭ ‬مفهومی‭ ‬آشنا‭ ‬می‌كنند‭ ‬كه‭ ‬او‭ ‬از‭ ‬بچگی‭ ‬كردن‭ ‬تصویری‭ ‬نخواهد‭ ‬داشت‭...‬