برنامه نجات برای محیط زیست تهران
یادداشت: مراد کاویانیراد عضو هیاتعلمی دانشگاه خوارزمی
تهران گرفتار کلانبحرانهای زیادی است اما وضعیت شکننده محیطزیست پایتخت در راس این بحرانها قرار دارد. واقعیت این است که از نیمه اول دهه 70 ظرفیت یا برد محیطی شهر تهران با جمعیت و سازه برابر شد و به این ترتیب ظرفیتهای زیستمحیطی تهران به پایان رسید، بهطوریکه پس از آن هرچقدر جمعیت و سازه اضافه شد باری بود که بر تهران تحمیل میشد. این بار اضافه باعث شکنندگی محیطزیست تهران و در نتیجه درگیری این کلانشهر با بحرانهای متعدد شد.
یکی از این بحرانها بحث آلودگی هوای تهران است. در نیمه دوم هر سال، آلودگی هوا تحت تاثیر وارونگی دما به حداکثر میرسد بهطوریکه عملا کاری از دست کسی ساخته نیست و باید به بارش باران و وزش باد امیدوار بود. پس این موضوع یکی از چالشهای جدید زیستمحیطی در تهران است.
بهجز این، منابع آبی تهران نیز چالشی حاد است چراکه ظرفیتهای آبی تهران توان پاسخگویی به جمعیت چندمیلیونی فعلی و جمعیتی که در آینده اضافه میشود را ندارد. در نتیجه تهران ناگزیر است برای تامین منابع آبی به استانهای همجوار چشم بدوزد درحالیکه این استانها خود جمعیتی رو به تزاید دارند مثل استان البرز و کلانشهر کرج که دور نیست زمانی که این وضعیت به چالش دو استان منجر شود.
برداشت تهران از منابع آب زیرزمینی به حدی است که این منابع عملا تخلیه شده و بخش بزرگی از مساحت تهران بهویژه مناطق جنوبی را درگیر فرونشست زمین کرده است. این در حالی است که مسؤولان و کارگزاران نیز چارهای جز ادامه این برداشتها ندارند که این موضوع به نوبه خود تشدید بحرانها در آینده را سبب میشود و زمان بروز و وقوع آنها را نزدیکتر میکند.
اینها چالشهای عمدهای است که مدیریت جدید شهری در پایتخت با آنها روبهروست و باید برای کنترلشان برنامه داشته باشد. اولین اقدام به اعتقاد من بازنگری در برنامهها، طرحها و راهبردهایی است که در این سالها در تهران تدوین و عملیاتی شده است، ازجمله موضوع خودکفایی شهرداریها که باید دربارهاش تجدیدنظر شود.
خودکفایی شهرداریها از آنجا که این تشکیلات دسترسی به درآمد پایدار ندارند در پایتخت حاصلی جز فروش تراکم و ازبینرفتن چندهزارهکتار از باغهای تهران
نداشته است.
تهران بهواسطه مهاجرپذیری نیاز به محیطزیستی دارد که توان پالایش آلودگیها را داشته باشد اما نابودی باغها این توان را از بین برده است. همچنین بلندمرتبهسازیها بهویژه در شمال و غرب تهران مانع خروج آلودگیها از پایتخت شده، بهخصوص در منطقه 22 که ساختمانهای بلند، جهت باد در این شهر را آشفته کرده است. بنابراین مدیریت شهری در دوره جدید باید فکری به حال این چالشها بکند.
تیتر خبرها