اعتمادسازی با شفافیت

اعتمادسازی با شفافیت

یادداشت: غفور شیخی جامعه‎شناس


 با فراگیری کرونا بیشتر‌ جامعه‏شناسان بروز بحران اجتماعی را پیش بینی می‌کردند، چراکه سال‌هاست اعتماد بین مردم و دولت کاهش پیدا کرده است. این اتفاق که البته نشات گرفته از بدبینی بین مردم و دولت است و امروز در امر کرونا، یعنی در سلامت اجتماعی و کاهش تمایل به واکسیناسیون که یکی از مهم‎ترین مسائل اجتماعی روز است، خود را نشان می‌دهد. یکی از دلایل کاهش اعتماد به واکسیناسیون، نبود شفافیت در پروسه‌های این امر است. هیچ اطلاع‏رسانی درستی درباره واکسن‎ها نمی‏شود.
روند تولید واکسن، نتایج مطالعات بالینی و نیز اثراتی که آن واکسن بر افراد مورد مطالعه در داخل یا خارج از کشور داشته‌است، تاکنون آن‌طور که باید در اختیار شهروندان قرار نگرفته‌است. به همین دلیل شایعات زیادی در جامعه رواج پیدا می‌کند، شایعاتی مانند مرگ افراد بر اثر تزریق واکسن یا بیمار شدن آنها پس از انجام واکسیناسیون.
نگران‌کننده تر این که شایعات بیشتر از اطلاعات علمی این روزها دست به دست می‌شود و مسلما به گوش سالمندان و حتی افرادی که در استان محروم سیستان و بلوچستان زندگی می‏کنند، می‏رسد. گسترش شایعات که به کمک فضای مجازی خیلی زود فراگیر می‌شود به کاهش سرمایه‌اجتماعی دامن می‌زند و سبب می‏شود برخی تصور کنند تزریق واکسن ممکن است سلامت آنها را به خطر بیندازد.
 از طرف دیگر، درباره واکسنی که در استان محروم سیستان و بلوچستان تزریق می‎شود، اطلاعات درستی ارائه نمی‏شود. به همین دلیل سالمندی که آنجا ساکن است، فکر می‏کند شهروندان پایتخت‌نشین واکسن متفاوتی دریافت کرده‌اند.
 همه این مسائل نشان می‏دهد برای افزایش اعتماد به واکسیناسیون در استان سیستان و بلوچستان و دیگر شهرها باید اطلاعات به شکلی شفاف‌تر در اختیار مردم قرار گیرد. بر همین اساس نظارت بر شبکه‏های مجازی و جلوگیری از تولید محتوایی که شایعات را رواج و اعتماد را کاهش می‏دهد، می‏تواند اقدامی موثر باشد.
یادآوری می‌شود چند هفته پیش، رهبر معظم انقلاب در برابر دوربین‌ واکسن تولید داخل را تزریق کردند؛ این درحالی است که بسیاری از مدیران دولتی هم در وزارت بهداشت و درمان و نیز در سایر بخش‎ها می‏توانند، با تزریق واکسن داخلی، هم اعتماد به تولید داخلی را به وجود بیاورند و هم به افزایش سرمایه‌های اجتماعی کمک کنند‌.