تحلیل کارکرد سامانه‌های جدید پدافند هوایی ارتش در گفت‌وگوی جام‌جم با نوید مقصودی، کارشناس حوزه هوافضا
تقویت بنیه دفاعی به‌ویژه در منطقه غرب آسیا یک الزام قطعی است
نوید مقصودی، کارشناس حوزه هوافضا در گفت‌وگو با جام‌جم در خصوص رونمایی از سامانه‌های جدید پدافند هوایی ارتش از جمله البرز و برهان و همچنین تست موفق سامانه مرصاد۱۶ به تبیین اهمیت تقویت پدافند هوایی کشور پرداخت و بیان کرد: با توجه به تغییر رویه بازیگران اصلی نظام بین‌الملل و به تبع آن تغییرات در سطح منطقه، اهمیت تقویت توان بازدارندگی که شامل توان نظامی، آفندی و پدافندی است بسیار پررنگ‌تر از قبل شده است.
مقصودی با بیان این‌که دیگر نمی‌توان اتخاذ رویکرد همراهی با سیاست جهانی‌سازی، همگرایی کشورهای مختلف و دهکده جهانی را به عنوان تضمین‌کننده امنیت ملی کشورها و عامل بازدارنده به طور برجسته مدنظر قرار داد، افزود: در حال حاضر، ملی‌گرایی و تمرکز بر توانمندسازی زیرساخت‌های ملی پررنگ‌تر از گذشته و تبدیل به یک روند جهانی شده است. سیاست خارجی دولت آمریکا نیز بر پایه تقویت زیرساخت‌ها و توان راهبردی این کشور و نگاه به داخل استوار شده است. از سوی دیگر، شاهد رشده خیره‌کننده چین و بازگشت روسیه به قامت یک قدرت سطح اول نظامی در سطح جهان هستیم که این امر، موازنه راهبردی در سطح بین‌المللی را به شکل جدیدی درآورده است.
این کارشناس حوزه هوافضا افزود: این موضوع که فقط اتحادهای تجاری، اقتصادی و همگرایی‌های بین‌المللی می‌توانند به بازدارندگی و تضمین تمامیت ارضی و اقتدار ترجمه شود بسیار کمرنگ‌تر از قبل شده است، یعنی اگر در 30سال گذشته می‌توانستیم روی این عامل حساب کنیم در دنیای کنونی و آینده نزدیک چنین ویژگی‌ای بسیار کمتر است، لذا تقویت بنیه دفاعی برای هر کشوری به‌ویژه در منطقه غرب آسیا با مختصات خاص ژئوپلیتیک یک الزام قطعی است.
وی تصریح کرد: در این منظر باید وضعیت کشور را هم در نظر بگیریم. ما در توان موشکی و بازدارندگی در این زمینه خوب عمل کرده‌ایم و این موضوع مربوط به بیش از سه‌دهه تلاش و سرمایه‌گذاری است که نتیجه آن رسیدن به بازدارندگی و توان موشکی قابل قبول بوده است.
مراقبت از حریم هوایی، نیازمند ترکیبی از شبکه پدافندی است
مقصودی، حوزه پدافند را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: این موضوع برای ما که دارای یک جغرافیایی گسترده هستیم بسیار حائز اهمیت است، چراکه ما یک سرزمین با تنوع بالا هستیم که از سطح دریا تا زمین‌های مرتفع خاک داریم. بنابراین مراقبت از حریم هوایی به فراخور جغرافیایی کشور و تهدیدهای بالقوه از محیط اطراف نیازمند ترکیبی از شبکه پدافندی سرزمینی و تجهیزات پدافندی نقطه‌ای برای محافظت از نقاط حساس است که البته کشور در این زمینه کار کرده و در همین مسیر هم حرکت می‌کند.
این کارشناس حوزه هوافضا ادامه داد: نقش بازدارندگی که پدافند هوایی شما ایجاد می‌کند بسیار قابل ملاحظه است؛ یعنی شما هر چه بتوانید در خاک خود تجهیزات پدافندی کارآمد و قوی ایجاد کنید، طوری که دشمن مجبور شود از دورتر به شما حمله کند و نتواند به حریم شما نزدیک شود، بسیار مهم است.
چگونگی ایجاد بازدارندگی
وی در عین حال با بیان این‌که تلاش اصلی برای این است که دشمن به هیچ عنوان وارد حریم شما نشود، افزود: در واقع یک گام فراتر این است که دشمن هرگز به حریم شما نزدیک نشود و اگر رادار شما طوری باشد که بتواند از فاصله خیلی دورتر هدف دشمن را کشف کند، دشمن متوجه خواهد شد که اگر بخواهد به شما حمله موثر کند باید توان آفندی خود را تقویت کند و تکنولوژی خود را توسعه و هزینه بسیار انجام دهد؛ پس این موضوع به ایجاد بازدارندگی منجر می‌شود.
مقصودی درباره برد راداری سامانه برهان و توان ردگیری ۳۰۰ هدف توسط سامانه البرز خاطر نشان کرد: یک موضوع این است که شما باید پدافند خود را منطبق بر روند توسعه آفند پیش ببرید. یکی از روندهایی که در تاثیرات آفندی هواپایه وجود دارد تهدیدات گروهی، دسته‌ای و جمعی است که در این صورت وقتی یک جنگنده نسل ششمی فرمانده میدان هوایی می‌شود، تعداد قابل‌توجهی پهپاد یا هواگرد بدون سرنشین دیگر در ابعاد مختلف به صورت دسته‌ای به شما حمله‌ور می‌شوند و پدافند شما باید بتواند همزمان با تعداد بیشتری از تهدیدات هوایی درگیر شود. از طرف دیگر تسلیحات هوا به زمین نیز دورزن شده و از فاصله دور شلیک می‌شوند.
این کارشناس حوزه هوافضا سه حوزه را در پدافند مهم ارزیابی کرد و در تشریح آنها گفت: حوزه اول رادار و برد کشف است که در این صورت شما در مسافت دورتر می‌توانید تهدیدهای علیه خود را کشف کنید. دومین حوزه، درگیری و ردیابی است و سپس آنها را مورد رهگیری قرار داد؛ بنابراین امکان درگیری با تعداد اهداف هوایی بیشتری به صورت همزمان مزیتی مهم برای یک سامانه پدافندی است.
وی سومین حوزه را رهگیری دانست و تاکید کرد: این موضوع به تجهیزات و تسلیحات مناسب نیاز دارد که بتوانند به اهدافی که لایه‌های حفاظتی شما را رد کرده و وارد محدوده خطر شدند، حمله‌ور شود. این ویژگی‌ها می‌تواند یک سامانه پدافندی را رو به جلو ببرد و به نظر می‌رسد کشور در این زمینه در حال تقویت شدن است. در کنار همه این نکات نباید از مبحث پدافند غیرعامل نیز غافل ماند که خوشبختانه در کشور کارهای ارزنده‌ای در این حوزه انجام شده است.
مقصودی با بیان این‌که دیگر نمی‌توان اتخاذ رویکرد همراهی با سیاست جهانی‌سازی، همگرایی کشورهای مختلف و دهکده جهانی را به عنوان تضمین‌کننده امنیت ملی کشورها و عامل بازدارنده به طور برجسته مدنظر قرار داد، افزود: در حال حاضر، ملی‌گرایی و تمرکز بر توانمندسازی زیرساخت‌های ملی پررنگ‌تر از گذشته و تبدیل به یک روند جهانی شده است. سیاست خارجی دولت آمریکا نیز بر پایه تقویت زیرساخت‌ها و توان راهبردی این کشور و نگاه به داخل استوار شده است. از سوی دیگر، شاهد رشده خیره‌کننده چین و بازگشت روسیه به قامت یک قدرت سطح اول نظامی در سطح جهان هستیم که این امر، موازنه راهبردی در سطح بین‌المللی را به شکل جدیدی درآورده است.
این کارشناس حوزه هوافضا افزود: این موضوع که فقط اتحادهای تجاری، اقتصادی و همگرایی‌های بین‌المللی می‌توانند به بازدارندگی و تضمین تمامیت ارضی و اقتدار ترجمه شود بسیار کمرنگ‌تر از قبل شده است، یعنی اگر در 30سال گذشته می‌توانستیم روی این عامل حساب کنیم در دنیای کنونی و آینده نزدیک چنین ویژگی‌ای بسیار کمتر است، لذا تقویت بنیه دفاعی برای هر کشوری به‌ویژه در منطقه غرب آسیا با مختصات خاص ژئوپلیتیک یک الزام قطعی است.
وی تصریح کرد: در این منظر باید وضعیت کشور را هم در نظر بگیریم. ما در توان موشکی و بازدارندگی در این زمینه خوب عمل کرده‌ایم و این موضوع مربوط به بیش از سه‌دهه تلاش و سرمایه‌گذاری است که نتیجه آن رسیدن به بازدارندگی و توان موشکی قابل قبول بوده است.
مراقبت از حریم هوایی، نیازمند ترکیبی از شبکه پدافندی است
مقصودی، حوزه پدافند را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: این موضوع برای ما که دارای یک جغرافیایی گسترده هستیم بسیار حائز اهمیت است، چراکه ما یک سرزمین با تنوع بالا هستیم که از سطح دریا تا زمین‌های مرتفع خاک داریم. بنابراین مراقبت از حریم هوایی به فراخور جغرافیایی کشور و تهدیدهای بالقوه از محیط اطراف نیازمند ترکیبی از شبکه پدافندی سرزمینی و تجهیزات پدافندی نقطه‌ای برای محافظت از نقاط حساس است که البته کشور در این زمینه کار کرده و در همین مسیر هم حرکت می‌کند.
این کارشناس حوزه هوافضا ادامه داد: نقش بازدارندگی که پدافند هوایی شما ایجاد می‌کند بسیار قابل ملاحظه است؛ یعنی شما هر چه بتوانید در خاک خود تجهیزات پدافندی کارآمد و قوی ایجاد کنید، طوری که دشمن مجبور شود از دورتر به شما حمله کند و نتواند به حریم شما نزدیک شود، بسیار مهم است.
چگونگی ایجاد بازدارندگی
وی در عین حال با بیان این‌که تلاش اصلی برای این است که دشمن به هیچ عنوان وارد حریم شما نشود، افزود: در واقع یک گام فراتر این است که دشمن هرگز به حریم شما نزدیک نشود و اگر رادار شما طوری باشد که بتواند از فاصله خیلی دورتر هدف دشمن را کشف کند، دشمن متوجه خواهد شد که اگر بخواهد به شما حمله موثر کند باید توان آفندی خود را تقویت کند و تکنولوژی خود را توسعه و هزینه بسیار انجام دهد؛ پس این موضوع به ایجاد بازدارندگی منجر می‌شود.
مقصودی درباره برد راداری سامانه برهان و توان ردگیری ۳۰۰ هدف توسط سامانه البرز خاطر نشان کرد: یک موضوع این است که شما باید پدافند خود را منطبق بر روند توسعه آفند پیش ببرید. یکی از روندهایی که در تاثیرات آفندی هواپایه وجود دارد تهدیدات گروهی، دسته‌ای و جمعی است که در این صورت وقتی یک جنگنده نسل ششمی فرمانده میدان هوایی می‌شود، تعداد قابل‌توجهی پهپاد یا هواگرد بدون سرنشین دیگر در ابعاد مختلف به صورت دسته‌ای به شما حمله‌ور می‌شوند و پدافند شما باید بتواند همزمان با تعداد بیشتری از تهدیدات هوایی درگیر شود. از طرف دیگر تسلیحات هوا به زمین نیز دورزن شده و از فاصله دور شلیک می‌شوند.
این کارشناس حوزه هوافضا سه حوزه را در پدافند مهم ارزیابی کرد و در تشریح آنها گفت: حوزه اول رادار و برد کشف است که در این صورت شما در مسافت دورتر می‌توانید تهدیدهای علیه خود را کشف کنید. دومین حوزه، درگیری و ردیابی است و سپس آنها را مورد رهگیری قرار داد؛ بنابراین امکان درگیری با تعداد اهداف هوایی بیشتری به صورت همزمان مزیتی مهم برای یک سامانه پدافندی است.
وی سومین حوزه را رهگیری دانست و تاکید کرد: این موضوع به تجهیزات و تسلیحات مناسب نیاز دارد که بتوانند به اهدافی که لایه‌های حفاظتی شما را رد کرده و وارد محدوده خطر شدند، حمله‌ور شود. این ویژگی‌ها می‌تواند یک سامانه پدافندی را رو به جلو ببرد و به نظر می‌رسد کشور در این زمینه در حال تقویت شدن است. در کنار همه این نکات نباید از مبحث پدافند غیرعامل نیز غافل ماند که خوشبختانه در کشور کارهای ارزنده‌ای در این حوزه انجام شده است.
