مروری بر چند حکم عجیب در یک سال گذشته
جایگزین های جالب
همیشه زندان برای تنبیه خوب نیست و گاهی میشود بدون اینكه فرد را به زندان فرستاد، او را تنبیه كرد تا دوباره به جامعه بازگردد. از سوی دیگر زندانی شدن افراد باعث میشود مسیر بازگشت آنها به زندگی و جامعه سختتر شده و گاهی آنها را به سوی ارتكاب جرایم سنگینتر سوق دهد. برای كاهش اثرات منفی زندان، چند سالی است قضات به سمت مجازاتهای جایگزین حبس رفتهاند و مجرمان را به جای زندان رفتن به انجام كارهای عامالمنفعه محكوم میكنند. البته گاهی این احكام با واكنشهایی هم روبهرو میشود؛ مانند زمانی كه زنی به جای زندان به كار در غسالخانه محكوم شد . با این وصف صدور این احكام نه تنها باعث كاهش جمعیت كیفری كشور شده بلكه با استقبال جامعه روبهرو شده است. رئیس قوه قضاییه هم بارها به این نكته تاكید كرده و از قضات خواسته بیشتر از احكام جایگزین استفاده كنند. سال گذشته تعدادی از احكام جایگزین حبس را مرور كردیم و امسال سراغ احكام عجیبی رفتیم كه در یك سال گذشته صادر شده است.
در یكی از احكام جالب جایگزین حبس، متهمی كه در یك صحنه تصادف
چند نفر را مجروح كرده و متواری شده بود، با تلاشهای پلیسی دستگیر شد و پای میز محاكمه قاضی سلیمان عفیف، از قضات
بندرعباسی نشست كه راه و چاه برخورد با مجرمان تخطیكننده از قانون را خوب بلد بود. البته مجرم از قبل رضایت شاكیان را به دست آورده بود، اما به لحاظ جنبه عمومی جرم، باید راهی زندان میشد و سه سال پشت میلههای زندان آب خنك میخورد، اما با خلاقیت و هوشمندی قاضی، این اتفاق نیفتاد و حكمی برایش صادر شد كه هم خودش را متعجب كرد و هم خیلیهای دیگر را. براساس حكم، مجرم به جای حبس كشیدن، باید 270 ساعت خطكشی در خیابانهای بندرعباس را انجام میداد. این حكم، لازم الاجرا بود و هیچ راه در رویی هم نداشت. اما چرا این حكم؟ قاضی عفیف كه متوجه شده بود مجرم متاهل و پدر پنج فرزند است، میدانست حكم حبس تنها اوضاع را بدتر و گذران زندگی را برای خانوادهاش مشكل میكرد. بنابراین مرد مسافركش بعد از چهار ساعت كار در خیابانهای بندرعباس میتوانست دوباره به كار روزمرهاش یا همان مسافركشی بپردازد.
مجازات عجیب
مزاحم تلفنی
مردی كه به اتهام توهین و مزاحمت تلفنی از طریق پیام و شبكه اجتماعی تلگرام به تحمل دو ماه حبس تعزیری محكوم شده بود به علت نداشتن سابقه كیفری، جوان بودن و وضعیت فردی، اجتماعی و خانوادگی مشمول مجازات جایگزین حبس شد.
مرد مزاحم، محكوم به نوشتن بنر عذرخواهی از خانواده شاكی و
تعهد دادن برای تكرار نكردن چنین عملی در آینده مكلف شد. همچنین مطالعه كتاب خانه عنكبوت نوشته نورا... قدرتی و ارائه خلاصه بخش سوم آن درخصوص آسیبهای اجتماعی و شبكههای مجازی، حفظ و فراگیری روایت نقل شده از امیرالمومنین(ع) و پرداخت جزای نقدی در حق دولت از دیگر تكالیف این محكوم در راستای سیاستهای جایگزین حبس است.
هدیه دادن گل به همسر
در سال ۸۸، حكم جایگزین حبس دیگری از یكی از شعبههای دادگاههای استان فارس صادر شد كه خبرساز شد. در این حكم، مقرر شد مرد محكوم سالانه ده روز، گل به همسرش هدیه دهد و اگر این كار را طبق حكم دادگاه انجام ندهد، سه ماه و یك روز حبس در انتظارش خواهد بود.
داستان از این قرار بود كه این مرد به اتهام رها كردن زندگی مشترك، ترك نفقه و
ضرب و شتم همسرش تحت تعقیب قرارگرفت و دادگاه نیز پس از رسیدگیهای لازم او را به سه ماه ویك روز حبس محكوم كرد، اما با توجه به نداشتن سابقه كیفری، قاضی برای اصلاح تحكیم مبانی خانوادگی و زندگی مشترك، محكومیت او را به مدت سه سال تعلیق كرد، به شرط اینكه اقدامات زیر را برای همسرش انجام دهد. 1- پرداخت
به موقع نفقه زوجه و حسن معاشرت با وی
2- هدیه دادن یك شاخه گل به مدت سه سال هر سال ده روز، به گونهای كه پایان نوبت دهم، سالگرد ازدواج زن و شوهر باشد 3- استفاده ازنصایح یكی از علمای مذهبی به تشخیص دادستان در سالروز ازدواج در هر سال و در نهایت خودداری از استعمال سیگار ومواد دخانی.
نگهداری از یك راس الاغ
در پروندهای دیگر، مردی كه یك الاغ بینوا را آتش زده و كشته بود، با حكم جالب دادگاه روبه رو شد. قضیه از این قرار بود كه كشاورز ۵۳ سالهای در استان فارس،الاغ بدون صاحبی را كه وارد مزرعه كاهو او شده و به مزرعه اش خسارت زده بود، با ریختن بنزین به آتش كشید.
این ماجرا، پای كشاورز را به یكی از شعبههای دادگاههای استان فارس باز كرد. این شعبه حسب كیفرخواست دادستان كه به پرونده رسیدگی میكرد، او را مجرم اعلام و به تحمل 50 ضربه شلاق محكوم كرد. البته چون مجرم سوءپیشینه كیفری نداشت، از اجرای حكم شلاق خودداری شد، اما محكومیتش با ثبت شرایط دیگری معلق شد تا در صورت اجرای آنها محكومیت شلاق اجرا نشود. دررای دادگاه آمده بود:
«محكوم علیه مكلف است به جای تحمل شلاق و به عنوان مجازات جایگزین اولا نسبت به فراگیری ۲۰حدیث از معصومین(ع) با مضامین مهربانی با حیوانات ورفتار شایسته با حیوانات اقدام كند، ثانیا به مدت یك سال از كاشتن كاهو در مزرعه خود خودداری كند و ثالثا یك راس الاغ بلاصاحب را به مدت سه ماه نگهداری کرده و تغذیه وی را
به عهده گیرد.»