گرد پیری بر چهره لیگ

گرد پیری بر چهره لیگ

۳۰سالگی، سن خیلی مهمی است. برای این سن و اصلا برای این رده سنی ۳۰تا۴۰سال کلی قانون نانوشته تعیین کرده‌اند. مثلا این‌که سعی کنید بعد از ۳۰سالگی بیشتر پس‌انداز کنید یا بیشتر به فکر سلامت دندان‌های خود باشید. از این جور چیزها خیلی زیاد شنیده‌ایم. یا این‌که گفته‌اند هر چند یک فرد ۳۰، ۳۵ یا ۳۸ساله نیرو و انرژی یک جوان بیست و چند ساله را ندارد اما هنوز برای انجام خیلی از کارها دیر نیست و می‌شود مسائل زیادی را تجربه کرد یا همه‌چیز را به نقطه صفر برگرداند. سی و چند ساله‌ها جوان هستند و با هر متر و معیاری که حساب کنید به هیچ عنوان سن بالایی محسوب نمی‌شود. اما فوتبال قوانین جداگانه‌ای برای بازیکنان ۳۰سال به بالا دارد به خصوص آنها که به ۳۵سالگی نزدیک شده‌ یا آن را رد کرده‌اند. آنها دیگر نه راه برگشت دارند و نه می‌توانند چیزی را از صفر شروع کنند. این بازیکنان در هر شرایطی محکوم به پیرمرد بودن هستند، حتی اگر یک‌تنه بار ستاره بودن تیمشان را بر دوش بکشند. پیرمرد در فوتبال در نهایت همچنان یک پیرمرد است و کاری هم نمی‌توان کرد.

یک‌ دو جین ۳۰ وچند ساله
در فصل اخیر لیگ‌برتر فوتبال ایران، سی و چند ساله‎‌های زیادی به میدان رفتند. از جلال حسینی ۴۰ ساله گرفته تا ۳۷ساله‌‎ای به نام مسعود شجاعی یا محمدرضا خلعتبری که دیگر کم‎کم به ۳۹ سالگی نزدیک می‌‎شود. اما چرا باید این سی و چند ساله‌ها مورد توجه قرار گیرند؟ دلیلش این است که فوتبال جایی برای درآمدزایی و استعدادپروری است. دنیای امروز فوتبال باید جوان باشد و همیشه برای بزرگ‌ترین ستاره‌های سی و چندساله جایگزین در چنته داشته باشد. همین است که این تعداد بازیکن بالای ۳۰ سال برای فوتبال ایران نکته مثبتی تلقی نمی‌شود. 
حمله ۳۰ ساله‌ها به این ۳ تیم
در فصلی که گذشت سه تیم آلومینیوم اراک، نساجی و مس رفسنجان رکورددار داشتن بازیکن بالای ۳۰ بودند. هر کدام ۱۰بازیکن با این سن‌وسال و بیشتر در اختیار داشتند. اما برای لیگ ۲۲ اوضاع برای این سه تیم کمی متفاوت خواهد بود اما نه چندان زیاد. آلومینیوم همچنان بر حفظ سی و چند ساله‎‌های خود اصرار دارد و همین می‌‎شود که میثم مجیدی ۳۶ساله به مدت یک فصل دیگر در این تیم باقی خواهد ماند.  تیم نساجی هم که دیگر کانون ۳۰ به بالاهای فوتبال ایران است. مسعود شجاعی ۳۸ ساله یک فصل دیگر در این تیم بازی می‌کند. البته این تیم ایوب کلانتری ۳۲ ساله و کریم اسلامی ۳۶ ساله را برای فصل شماره ۲۲ دیگر نخواهد داشت. 
 زردِ مسن
سپاهان دیگر تیمی بود که فصل گذشته چند بازیکن بالای ۳۰سال در ترکیب خود داشت. ۹ بازیکن در این محدوده سنی برای زردپوشان اصفهانی بازی کردند. آنها هم برای لیگ شماره ۲۲ کمی جوان‌‎تر می‎آیند. البته محمدرضا خلعتبری ۳۸ساله همچنان در این تیم می‎ماند و مسن‌‎ترین بازیکن فصل آتی خواهد شد.  شهباززاده ۳۳ ساله، گولسیانی ۳۱ساله، جهانی ۳۳ساله و رفیعی ۳۲ساله بازیکنانی هستند که از سپاهان رفته‎‌اند و جالب است بدانید غیر از جهانی سایرین به تیم‎های سرخابی پایتخت پیوسته‌اند. به این ترتیب سپاهان حسابی خانه‌تکانی کرده است. اما با وجود خروج چند ۳۰ و چند ساله از تیم، آنها کریم اسلامی ۳۶ ساله را به خدمت گرفته‌اند. 
 افزایش «سی سالگی»
استقلال و پرسپولیس در میان خریدهایی که داشته‌اند بازیکن سی و چندساله هم جذب کرده‌اند. پرسپولیس سروش رفیعی و بیرانوند را به خدمت گرفت و استقلال شهباززاده را خرید. ضمن این‌که احتمال جذب کاوه رضایی ۳۰ ساله هم برای این تیم وجود دارد. دو تیم به خصوص پرسپولیس هر چند فعالیت زیادی در نقل‎‌وانتقالات بازیکنان داشته‌‎اند اما تلاشی برای جوانگرایی نکردند و برعکس چهره پیرتری از خود ساختند.  این را هم باید در نظر بگیرید که در لیگ آتی علاوه بر همه بازیکنانی که نامشان را آوردیم چند سی‎وچندساله دیگر مانند 
شهاب گردان، اکبر صادقی، لوسیانو پریرا، محمد قاضی و رضا خالقی‎فر هم به میدان خواهند رفت. 
البته در دنیای فوتبال بازیکنان متعددی هستند که در سنین بالا همچنان بازی می‌کنند که سرآمد آنها زلاتان ابراهیموویچ است اما به قول معروف این کجا و آنها کجا. گرد پیری از  همین حالا  بر چهره فوتبال نشسته است. حتی جام‎جهانی هم تکانی به این فوتبال نداد. چرخه معیوبی که مربیان را به صورت ثابت در لیگ برتر جابه‌جا می‎کند انگار بین بازیکنان هم همه‎گیر شده است، به خصوص در میان ۳۰ و چند ساله‎ها.

چرا سن و سال در فوتبال مهم است؟
سن و سال با عملکرد خوب در فوتبال رابطه معکوس دارد. تحقیقات نشان می‎دهد عملکرد فیزیکی بازیکنان بالای ۳۰سال در مقایسه با فوتبالیست ‎های جوان به وضوح کاهش می‎یابد.
تحقیقات دنباله‌‎دار و مبتنی بر علم پزشکی نشان می‌‎دهد بازیکنانی بین ۲۷ تا ۲۹ سال بیشترین بهره‎وری را در فوتبال از خود نشان می‌‎دهند. 
همین تحقیقات نشان می‎دهد بازیکنان حرف‌ه‎ای فوتبال در سن بالای ۳۰ عملکرد ضعیف‌‎تری در کل مسافت طی شده در یک مسابقه، تعداد دویدن‎های سریع و میزان سرعتی بودن در مقایسه با بازیکنان جوان‎تر دارند. 
یکی از دلایل مهمی که با افزایش سن، شاهد کاهش عملکرد ورزشی هوازی (یا استقامتی) از سوی بازیکنان هستیم این است که بدن افراد بالای ۳۰ سال نمی‎تواند به اندازه بازیکنان جوان‌تر از اکسیژن استفاده کند.
نداشتن پیشنهاد خوب صرفا دلیل عمده بازنشستگی بازیکنان بالای ۳۵ سال نیست بلکه به کاهش تدریجی یا ناگهانی قدرت بدنی و سرعت یک بازیکن برمی‎گردد. 
با افزایش سن، استخوان‎ها از نظر اندازه و تراکم کوچک می‎شوند. به همین دلیل است که مصدومیت و شکستگی استخوان بیشتر در بازیکنان مسن به وجود می‌‎آید.

هیلدا حسینی‌خواه - گروه ورزش