این هفته:
آش ترخینه، غذایی سنتی و پرخاصیت
یکی از بهترین غذاها در فصل زمستان، آش‌ها هستند. آش ترخینه از خوشمزه‌ترین و معروف‌ترین آش‌های ایرانی است که در نقاط مختلف کشور پخته می‌شود. این آش اصالتا برای استان مرکزی و شهر اراک است، اما در شهرهای مختلف و با روش‌هایی نزدیک به هم تهیه می‌شود.
مواد لازم
نخود: ۵۰ گرم
لوبیا چیتی: ۵۰ گرم
عدس:۵۰ گرم
ترخینه:۳۰۰ گرم
سبزی آش:۳۰۰ گرم
پیاز:۲ عدد متوسط
نعناع و نمک و فلفل : به مقدار لازم
کشک: به مقدار لازم
چطور درست کنیم؟
برای تهیه آش ترخینه ابتدا باید یک شب قبل از پختن آش، حبوبات را خیس و چند بار هم آب آنها را عوض کنید، چرا که این کار موجب می‌شود نفخ ناشی از مصرف حبوبات از بین برود.در این مرحله باید ترخینه‌هایی را که به صورت طبیعی خشک هستند در مقداری آب خیس کنید. قابلمه‌ای بزرگ را برداشته و روی اجاق قرار دهید و روغن درون آن بریزید و پیازهایی را که از قبل خرد کرده‌اید، سرخ کنید.نخود و لوبیا را در قابلمه پیاز داغ بریزید. پنج پیمانه آب به آش ترخینه خود اضافه و حرارت را نیز زیاد کنید. وقتی آش شما به جوش آمد حرارت را کم کنید.بعد از این‌که آش شما یک ساعت روی حرارت ملایم جوش خورد باید عدس و ترخینه را که از آبکش رد کرده و آب آن را گرفته‌اید به مواد دیگر آش اضافه کنید؛ چرا که اگر عدس با لوبیا همزمان پخته شود، له می‌شود.در این مرحله باید باید نمک و فلفل و زردچوبه را به آش ترخینه خود اضافه کنید و آنها را با چشیدن تنظیم کنید. توجه داشته باشید اگر بخواهید از کشک استفاده کنید به دلیل شور بودن کشک باید نمک کمتری به آش خود بزنید.بعد از گذشت نیم‌ساعت از ریختن ترخینه در آش باید سبزی آشی را نیز به آش خود اضافه کنید تا کم‌کم نرم و پخته شود. زمانی که آش آماده شد، در ظرف مناسب بریزید و برای تزئین از پیاز داغ، نعناع داغ و سیر داغ استفاده کنید.
طرز تهیه قرص ترخینه در خانه
قرص ترخینه را به صورت آماده از بقالی و عطاری می‌توانید تهیه کنید. اما قرص ترخینه را خودتان هم می‌توانید در خانه درست کنید. برای تهیه ترخینه خشک در خانه باید ابتدا بلغور گندم را برای شش ساعت در آب خیس کنید. سپس آن را آبکش کنید و مقداری دوغ با ماست ترش به آن اضافه کنید. بلغور و دوغ را با همزن‌دستی با هم ترکیب کنید تا حالت خمیری پیدا کند.سپس مایع به دست آمده را روی حرارت قرار دهید تا بپزد. تقریبا یکی دو ساعت طول می‌کشد تا ترکیب بلغور و دوغ بپزد. در این مدت باید مدام مواد را هم بزنید تا ته نگیرند. در نیم ساعت پایانی مقداری نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و نعنا خشک اضافه کنید. در این مرحله باید ترخینه شما حالت خمیری پیدا کند.شعله گاز را خاموش کنید و اجازه دهید خمیر خنک شود. سپس آن را به صورت گلوله‌ای درست کنید در یک سینی مقابل آفتاب بگذارید تا خشک شود. بعد از چند روز ترخینه خانگی شما آماده است.
مهمترین مزایا و خواص ترخینه
ترخینه به‌دلیل وجود انواع ویتامین‌ها و همچنین خاصیت آنتی‌بیوتکی خود،همچنین به‌خاطر وجود لاکتوباسیلوس(باکتری‌های مفید) و باکتریوسین‌ها(پپتیدهای ضدمیکروبی) برای سلامت بدن مفید هستند و مصرف ترخینه برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا، مقابله با رشد میکروب‌های مضر در سیستم گوارشی و جلوگیری از پوکی استخوان مفید است.علاوه بر آن، گندم یا جوی موجود در ترخینه هر کدام دارای خواص بی‌شماری هستند. کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان، دیابت و درمان زکام‌های سخت، سرفه و یبوست برخی خواص بلغور گندم است. جو نیز دارای فواید درمانی همچون کاهش تب، درمان یبوست، درمان درد کمر، کاهش وزن، درمان اخلاط خونی، ورم حنجره و حلق، سرفه و … است.
نخود: ۵۰ گرم
لوبیا چیتی: ۵۰ گرم
عدس:۵۰ گرم
ترخینه:۳۰۰ گرم
سبزی آش:۳۰۰ گرم
پیاز:۲ عدد متوسط
نعناع و نمک و فلفل : به مقدار لازم
کشک: به مقدار لازم
چطور درست کنیم؟
برای تهیه آش ترخینه ابتدا باید یک شب قبل از پختن آش، حبوبات را خیس و چند بار هم آب آنها را عوض کنید، چرا که این کار موجب می‌شود نفخ ناشی از مصرف حبوبات از بین برود.در این مرحله باید ترخینه‌هایی را که به صورت طبیعی خشک هستند در مقداری آب خیس کنید. قابلمه‌ای بزرگ را برداشته و روی اجاق قرار دهید و روغن درون آن بریزید و پیازهایی را که از قبل خرد کرده‌اید، سرخ کنید.نخود و لوبیا را در قابلمه پیاز داغ بریزید. پنج پیمانه آب به آش ترخینه خود اضافه و حرارت را نیز زیاد کنید. وقتی آش شما به جوش آمد حرارت را کم کنید.بعد از این‌که آش شما یک ساعت روی حرارت ملایم جوش خورد باید عدس و ترخینه را که از آبکش رد کرده و آب آن را گرفته‌اید به مواد دیگر آش اضافه کنید؛ چرا که اگر عدس با لوبیا همزمان پخته شود، له می‌شود.در این مرحله باید باید نمک و فلفل و زردچوبه را به آش ترخینه خود اضافه کنید و آنها را با چشیدن تنظیم کنید. توجه داشته باشید اگر بخواهید از کشک استفاده کنید به دلیل شور بودن کشک باید نمک کمتری به آش خود بزنید.بعد از گذشت نیم‌ساعت از ریختن ترخینه در آش باید سبزی آشی را نیز به آش خود اضافه کنید تا کم‌کم نرم و پخته شود. زمانی که آش آماده شد، در ظرف مناسب بریزید و برای تزئین از پیاز داغ، نعناع داغ و سیر داغ استفاده کنید.
طرز تهیه قرص ترخینه در خانه
قرص ترخینه را به صورت آماده از بقالی و عطاری می‌توانید تهیه کنید. اما قرص ترخینه را خودتان هم می‌توانید در خانه درست کنید. برای تهیه ترخینه خشک در خانه باید ابتدا بلغور گندم را برای شش ساعت در آب خیس کنید. سپس آن را آبکش کنید و مقداری دوغ با ماست ترش به آن اضافه کنید. بلغور و دوغ را با همزن‌دستی با هم ترکیب کنید تا حالت خمیری پیدا کند.سپس مایع به دست آمده را روی حرارت قرار دهید تا بپزد. تقریبا یکی دو ساعت طول می‌کشد تا ترکیب بلغور و دوغ بپزد. در این مدت باید مدام مواد را هم بزنید تا ته نگیرند. در نیم ساعت پایانی مقداری نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و نعنا خشک اضافه کنید. در این مرحله باید ترخینه شما حالت خمیری پیدا کند.شعله گاز را خاموش کنید و اجازه دهید خمیر خنک شود. سپس آن را به صورت گلوله‌ای درست کنید در یک سینی مقابل آفتاب بگذارید تا خشک شود. بعد از چند روز ترخینه خانگی شما آماده است.
مهمترین مزایا و خواص ترخینه
ترخینه به‌دلیل وجود انواع ویتامین‌ها و همچنین خاصیت آنتی‌بیوتکی خود،همچنین به‌خاطر وجود لاکتوباسیلوس(باکتری‌های مفید) و باکتریوسین‌ها(پپتیدهای ضدمیکروبی) برای سلامت بدن مفید هستند و مصرف ترخینه برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا، مقابله با رشد میکروب‌های مضر در سیستم گوارشی و جلوگیری از پوکی استخوان مفید است.علاوه بر آن، گندم یا جوی موجود در ترخینه هر کدام دارای خواص بی‌شماری هستند. کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان، دیابت و درمان زکام‌های سخت، سرفه و یبوست برخی خواص بلغور گندم است. جو نیز دارای فواید درمانی همچون کاهش تب، درمان یبوست، درمان درد کمر، کاهش وزن، درمان اخلاط خونی، ورم حنجره و حلق، سرفه و … است.
سارا راد
