فیلم به‌تازگی منتشر شده اما این حادثه مربوط به اسفند سال گذشته بود که با شکایت دختر جوان رسیدگی به این پرونده در دستور کار کارآگاهان اداره شانزدهم پلیس آگاهی قرار گرفت و متهم در نهایت در محله سبلان دستگیر شد. 

متهم 36 ساله که 19سابقه کیفری ازجمله سرقت و موادمخدر درپرونده خود دارد، دراعترافات خود درپلیس آگاهی به خبرنگار تپش‌ گفت: «ساعت6صبح روز حادثه در شمال تهران درحال پرسه‌زنی بودم که دختر جوان را دیدم. سمتش رفتم و گفتم سوار شو که به سمت پیرمردی رفت. به پیرمرد گفتم قضیه ناموسی است و دخالت نکن. بعد با تهدید او را به پارکی برده و آزار دادم و درنهایت سمت میدان نوبنیاد پیاده‌اش کردم. دختر جوان ترسیده بود والتماس می‌کرد طلاهایش رابگیرم و رهایش کنم. مشروب و موادمصرف کرده بودم و حالم دست خودم نبود. انگار التماس‌هایش را نمی‌شنیدم. با دختری بودم که به من خیانت کرده بود و شاکی را به شکل او دیدم.»
با وضعیتی که شاهدش هستیم، حالا دیگر خیلی‌ها و به‌خصوص زنان و دختران از سایه خودشان هم می‌ترسند. می‌ترسند یکدفعه کسی ناغافل اول صبح یا غروب و شب خفت‌شان کند، پول و طلای‌شان را بدزدد، تعرض‌کند یا حتی جان‌شان را بگیرد. حدود یک ماه قبل هم مردی تبعه افغانستان در دادگاه کیفری یک تهران محاکمه شد که بیش از هفت زن را مورد آزار و تعرض قرار داده بود. این متهم هم در پارک‌ها و اتوبان‌های اطراف محله لویزان، زنان و دختران را شکار و با تهدید چاقو و ضرب و جرح آنها را همان‌جا مورد آزار و اذیت قرار می‌داد. متهم برای این‌که قربانیان دربرابرش مقاومت نکنند، سرشان را به زمین می‌کوبید و وقتی آنها نیمه‌جان می‌شدند، نقشه سیاهش را اجرا می‌کرد. بعد هم با رها کردن قربانیان متواری می‌شد. یکی از قربانیان این مرد شیطان‌صفت در شکایتش گفت: «در حال رفتن به خانه از داخل پارک بودم که این مرد سد راهم شد و ساعت پرسید. وقتی ساعت را به او گفتم، به سمتم حمله کرد و مرا روی زمین انداخت. با التماس گفتم من شوهر و بچه دارم، رهایم کن اما سرم را چند بار به زمین کوبید که نیمه‌جان شدم. بعد هم نقشه سیاهش را اجرا کرد و گریخت. بر‌اثر جنایت سیاه متهم، بچه‌ام سقط شد و فقط اعدام او را می‌خواهم.»
پلیس همچنین درتعقیب متهمی است که با موتور قولنامه‌ای، دختر جوان را سوار کرد تا به مقصد برساند اما او را در میان شمشاد‌های کنار بزرگراه مورد آزار و اذیت قرار داد. قربانی مرد آزارگر با مراجعه به ماموران گفت: «در شرکت خصوصی کار می‌کنم و شب حادثه از طرف شرکت برای بازدید از نمایشگاهی به شمال‌غرب تهران رفتم. هنگام برگشت خیلی دیرشده بود و هرچه منتظر ماندم تاکسی نیامد. وقتی موتورسیکلتی جلوی پایم توقف کرد، فکر کردم مسافرکش است و به‌ناچار سوار شدم اما ناگهان او تغییر مسیر داد، وقتی اعتراض کردم، موتور را نگه داشت و با یک چاقو تهدیدم کرد. بعد مرا به داخل شمشادها کشید و با تهدید چاقو مورد آزارواذیت قرار داد. می‌خواستم از خودم دفاع کنم به همین خاطر با او درگیر شدم و سر و صورتش را زخمی کردم. مرد موتورسوار پس از آزار و اذیت، مرا رها کرد.»
همیشه شمشادهای کنار خیابان محل آزار و اذیت زنان و دختران نیست؛ پلیس تهران چندی قبل مرد آزارگری را دستگیر کرد که با پرسه‌زنی در حوالی ایستگاه شهید باقری، دختران را به داخل جوی آب آنجا پرت و بعد نقشه شیطانی‌اش را عملی می‌کرد.
دکتر علی نجفی‌توانا، جرم‌شناس و استاد دانشگاه درباره شخصیت متجاوزین به عنف می‌گوید: «تجاوز جنسی نوعی انحراف جنسی است که شخص به این دلیل که نمی‌تواند از طرق عادی و با ایجاد رابطه انسانی، مشروع و قانونمند نیازهای خود را برطرف کند، با تمسک به زور و جبر و خلاف میل طرف مقابل به تمامیت جنسی وی تعرض می‌کند. در یک جمع‌بندی کلی، می‌توان گفت تجاوز جنسی محصول یک اختلال شخصیت و ناشی از دوران کودکی و نوجوانی فرد بوده و درواقع به نوعی در دوران رشد روانی وی خودنمایی می‌کند.»
وی ادامه داد: «باید با نگاهی علمی به آسیب‌شناسی وقوع این جرایم بپردازیم و صرفا با ابزار مجازات به جنگ این نوع بزهکاری که ریشه در شخصیت و ضمیر ناخودآگاه افراد دارد، نرویم؛ زیرا قطعا بی‌نتیجه و بلااثر خواهد بود. به جای مجازات سریع این افراد، اکیپی از جرم‌شناسان، روان‌شناسان، روانکاوان و مددکاران اجتماعی با مطالعه دقیق این قبیل بزهکاران، نسبت به شناسایی شخصیت آنها و دریافت وجوه مشترک متجاوزان به عنف اقدام کنند و سپس باتوجه به اطلاعات تحصیلی در قالب پیشگیری‌های عمومی و اختصاصی و حمایت از بزه‌دیدگان بالقوه مثل زنان و دختران خانه‌دار، زنان و دخترانی که کار می‌کنند و زنان و دخترانی که مجبورند مسافرت بروند و در ترمینال‌ها یا در داخل شهر قربانی تعرض این افراد بیمار شوند، در قالب یک سیاست جنایی تعریف‌شده نسبت به مبارزه با تمامی جرایم سازمان‌یافته اقدام شود.»
دکتر افسر افشارنادری، جامعه‌شناس در واکنش به انتشار این فیلم به جام‌جم می‌گوید: «عوامل اجتماعی مانند یک زنجیر به‌هم وصل هستند و اگر در جایی، کوچک‌ترین شکافی در این زنجیره ایجاد شود، تمام آن زنجیر از هم گسسته خواهد شد. در حال حاضر، مسائل اجتماعی کشور ما مانند یک زنجیری به‌هم متصل است که متاسفانه شاهد گسست‌های فراوانی در آن هستیم. عوامل متعددی در بروز این اتفاق دخیل است. هر زمان سرمایه اجتماعی درجامعه کاهش پیدا کند، سطح فساد افزایش پیدا می‌کند. شرایط به گونه‌ای است که اگر مردم ببینند کسی درحال کتک‌خوردن است، ازترس این‌که خودش هم کتک بخورد یا دستگیر شود، هیچ دخالتی در ماجرا نمی‌کند. این در حالی است که حمایت اجتماعی رابطه مستقیمی با سرمایه اجتماعی دارد.»
او با بیان این‌که وقتی هزینه ارتکاب جرم کاهش پیدا می‌کند، باید شاهد افزایش جرایم در جامعه بود، ادامه می‌دهد:«با کاهش هزینه جرم، افرادی که زمینه ارتکاب جرم در آنان قوی‌تر است، بدون این‌که به تبعات انتظامی و قضایی آن فکر کنند، با شدت و حدت بیشتری مرتکب جرم می‌شوند اما اگر کسی بداند که در‌صورت تعرض به یک دختر و ارتکاب هر نوع جرم دیگری که مغایر با قانون است، مجازات سختی پیش رو دارد، هرگز به خود اجازه ارتکاب جرم را نمی‌دهد.» 

طراحی محیطی برای کاهش جرم
آن‌طور که جرم‌شناسان معتقدند، مکان در کنار انگیزه و زمان، یکی از اضلاع مثلث ارتکاب جرم است. در واقع تفاوت در ویژگی‌های رفتاری و ساختارهای مکانی و زمانی منجر به توزیع متفاوت جرایم در سطح شهرها می‌شود. بر اساس پژوهشی که توسط چهار محقق با عنوان پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی انجام شده است، عنصر مکان در بروز انواع ناهنجاری‌ها نقش به سزایی دارد. هر جرمی در شرایط زمانی و مکانی خاصی اتفاق می‌افتد. مجرمان بیشتر مکان‌هایی را برای اعمال مجرمانه خود برمی‌گزینند که فرصت‌های مناسبی برای ارتکاب جرم داشته باشند. بعضی مکان‌ها فرصت و شرایط محیطی مناسبی برای بزهکاران درراستای انجام اعمال مجرمانه آنها پدیدمی‌آورند ودرمقابل، بعضی محیط‌ها مانع بروز ناهنجاری هستند. لذا تلاش برای حذف این فرصت‌ها در فضای شهری منجر به کاهش جرایم خواهد شد. دراین راستا طراحی شهری می‌تواند نقش بسیار مهمی درجلوگیری ازوقوع جرایم ایفا کند. برنامه‌ریزان شهری با شناخت محیط‌های جرم‌زا در شهرها و نیز با برنامه‌ریزی و طراحی مناسب می‌توانند فضاهای مقاوم دربرابر جرم ایجاد وازوقوع بسیاری از جرایم جلوگیری کنند. بنابراین با شناخت رابطه بین نوع و میزان جرم و ویژگی‌های مکانی ومحیطی وقوع آنها و برنامه‌ریزی و طراحی و معماری مناسب این‌گونه فضاها می‌توان میزان ناهنجاری را در شهرها به حداقل میزان ممکن تقلیل داد. دیدگاه گذشته، پیشگیری ازوقوع بزهکاری را تنها وظیفه پلیس می‌دانست واکنون این نگرش بسیار تغییر کرده است. می‌توان با طراحی مناسب و کاربری موثر از محیط، از ارتکاب جرم پیشگیری کرد و علاوه بر بهبود کیفیت محیط زندگی، بر ترس ناشی از جرم نیز غلبه کرد. به عبارت دیگر اگر محیط به‌نحوی طراحی شود که بتواند موجب بهبود نظارت افراد شده، تعلق ساکنان را به قلمرو خود بالا برده وتصویری مثبت از فضا ایجاد کند، فرصت‌های مجرمانه کاهش خواهد یافت. به‌عقیده «گوسن» این بهترین روش برای به حداقل رساندن جرم است زیرا به جای تغییر شخصیت تک تک افرادی که مرتکب جرم می‌شوند، آسان‌ترین روش تغییر شرایط محیط است. درواقع با تغییر ساختار و طراحی خیابان‌ها، ساختمان‌های مسکونی، پارک‌ها و... می‌توان از وقوع فعالیت‌های مجرمانه کاست و موجب بهبود امنیت در شهرها شد.

لیلا حسین زاده - تپش